27_28.pdf

P O D Z E S P O Ł Y

e=mc?

Czyli co nieco o kompatybilności

elektromagnetycznej, część 1

EMC i†EMI s¹ has³ami

ma³o jeszcze znanymi

w†naszym kraju, a†przez to

bardzo tajemniczymi, podobnie

jak niektÛre sprzÍtowe

rozwi¹zania stosowane

w†konstrukcjach obudÛw

wspÛ³czeúnie

projektowanych

urz¹dzeÒ

elektronicznych.

W†pierwszej

czÍúci cyklu

artyku³Ûw

uchylamy

nieco

r¹bka

tajemniczoúci. Czy wiÍc e=mc?

EMC jest skrÛtem pochodz¹-

cym od angielskich s³Ûw Elec-

tro-Magnetic Compatibility, co

w†polskim przek³adzie oznacza

kompatybilnoúÊ elektromagnetycz-

n¹. W†przek³adzie na jÍzyk elek-

tronika-praktyka EMC oznacza

bardzo szerok¹ dziedzinÍ wiedzy,

ktÛra dotyczy wszelkich zagad-

nieÒ zwi¹zanych z†powstawaniem

i†redukcj¹ wszelkiego rodzaju za-

k³ÛceÒ w†radiowym i†optycznym

pasmie czÍstotliwoúci.

Jeszcze 10 lat temu ma³o kto

zajmowa³ siÍ ìniewidocznymiî

problemami zak³ÛceÒ elektromag-

netycznych i†kompatybilnoúci¹

elektromagnetyczn¹. Gwa³towne

rozpowszechnienie siÍ

w†ostatnich latach rÛøne-

go typu urz¹dzeÒ ra-

diokomunikacyj-

nych, sprzÍtu

komputerowe-

go, elektronicz-

nych sterowni-

kÛw napÍdÛw

i†przekszta³tni-

kÛw duøej

mocy, a†takøe

szeregu innych

urz¹dzeÒ generuj¹cych zak³Ûce-

nia elektromagnetyczne wymusi-

³o na organizacjach nadzoruj¹-

cych rozwÛj przemys³u stworze-

nie norm ograniczaj¹cych natÍ-

øenie dopuszczalnego promienio-

wania. W†krajach Unii Europej-

skiej problematyk¹ EMC zaj¹³

siÍ CENELEC (ang. European

Committee for Electrotechnical

Standarization), a†w†USA dwie

organizacje rz¹dowe: FCC (ang.

Federal Communication Commis-

sion) oraz FDA (ang. Federal

Drug Administration). Ranga in-

stytucji zaangaøowanych w†prob-

lematykÍ EMC wybitnie dowo-

dzi jej znaczenia w†dalszym roz-

woju cywilizacyjnym.

Co to jest EMC?

KompatybilnoúÊ elektromagne-

tyczna jest - zgodnie z†definicj¹

CENELEC - zdolnoúci¹ urz¹dze-

nia elektrycznego lub elektro-

nicznego do prawid³owej pracy

w†zaprojektowanym dla niego

otoczeniu elektromagnetycznym,

z†zachowaniem odpornoúci na

elektryczne zak³Ûcenia zewnÍtr-

Rys. 1.

Elektronika Praktyczna 9/99

P O D Z E S P O Ł Y

zne i†zminimalizowanym

promieniowaniem elektro-

magnetycznym na ze-

wn¹trz.

Na rys. 1 znajduje siÍ

najprostszy schemat obra-

zuj¹cy wzajemny wp³yw

fragmentÛw urz¹dzenia

elektronicznego na siebie. Strza³-

kami narysowanymi lini¹ przery-

wan¹ zaznaczono wp³yw promie-

niowania elektromagnetycznego na

otoczenie, strza³ki narysowane li-

niami ci¹g³ymi symbolizuj¹ prze-

p³yw pr¹du elektrycznego, np.

przez miedziane úcieøki obwodu

drukowanego.

Wzajemny wp³yw pÛl elektro-

magnetycznych generowanych

przez urz¹dzenia na siebie na-

zywany jest interferencj¹ elek-

tromagnetyczn¹ EMI i†to ona

w³aúnie jest pod-

stawow¹ przyczy-

n¹ k³opotÛw kon-

struktorÛw. Inter-

ferencja oznaczona liter¹ A†(rys.

1) symbolizuje bezpoúredni

wp³yw pola elektromagnetyczne-

go ìurz¹dzenia emituj¹cegoî na

ìurz¹dzenie poddawane promie-

niowaniu...î. Interferencja ozna-

czona liter¹ B†pokazuje wp³yw

linii przewodz¹cej (sygna³owej,

zasilania, itp.) na otoczenie, po-

niewaø przep³yw przez ni¹ pr¹-

du powoduje indukowanie za-

k³Ûcaj¹cego pola EM. Kolejna

interferencja, oznaczona liter¹ C,

wskazuje zak³Ûcenia powstaj¹ce

w†liniach przewodz¹cych, wywo-

³ywane przez pola EM urz¹dzeÒ

znajduj¹cych siÍ jej pobliøu.

Ostatni¹ istotn¹ interferencjÍ

oznaczono liter¹ D. W†uprosz-

czony sposÛb symbolizuje ona

wzajemny wp³yw na siebie linii

przewodz¹cych ktÛre, zw³aszcza

w†szybkich systemach cyfrowych,

s¹ niezwykle efektywnymi ürÛd-

³ami zak³ÛceÒ.

Rzeczywiste wzajemne zaleø-

noúci opisuj¹ce wzajemny wp³yw

wszystkich elementÛw tworz¹-

cych konstrukcjÍ s¹ oczywiúcie

znacznie bardziej skomplikowa-

ne, niø to przedstawiliúmy. Po-

czynione uproszczenia maj¹ u³at-

wiÊ analizÍ tego bardzo z³oøo-

nego zagadnienia, do ktÛrego

wrÛcimy za miesi¹c.

Andrzej Gawryluk, AVT

Na zdjÍciach ilustruj¹cych ar-

tyku³ przedstawiono elementy

ekranuj¹ce EMI firmy Tecknit.

W†artykule wykorzystano ma-

teria³y firmy Tecknit, udostÍp-

nione przez jej oficjalnego dys-

trybutora: Iwanejko Electronics

(tel. (0-22) 831-43-74).

CzytelnikÛw zainteresowanych

tematyk¹ przedstawion¹ w arty-

kule zachÍcamy do wype³nienia

i wys³ania kuponu znajduj¹cego

siÍ na wk³adce kartonowej.

WúrÛd CzytelnikÛw, ktÛrzy przyú-

l¹ nam wype³nione kupony roz-

losujemy 30 katalogÛw firmy

Tecknit.

Elektronika Praktyczna 9/99

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: