HISTORIA - EGZAMIN.doc

(113 KB) Pobierz
1945r

1945r. –kapitulacja ostatnich wojsk hitlerowskich –w Berlinie spotkali się dowódcy wojsk państw sprzymierzonych w koalicji antyhitlerowskiej. wszyscy zgodnie przyznali, że głównym sprawcą wybuchu II wojny światowej było państwo nazistowskie. Teraz leżało pokonane i tymczasowo miało być podzielone na cztery strefy okupacyjne, w których władzę sprawowałyby siły ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji.17.07 – 2.08.1945 konferencja zwycięskich państw w Poczdamie. "Wielką Trójkę" z czasów wojny Postanowiono, że Niemcy nadal będą podzielone na cztery strefy okupacyjne. społeczeństwo niemieckie podda się denazyfikacji. Miano zacząć wprowadzać elementy demokracji, które w przyszłości miały doprowadzić do stworzenia nowego społeczeństwa obywatelskiego (demokratyzacja i decentralizacja). Maj 1949 -powstała Trizonia ("trójstrefa"), mająca już niedługo przerodzić się w nowe państwo niemieckie.1 września 1948 roku zaczęła obradować w Bonn Rada Parlamentarna Niemiec. Efektem tych obrad było uchwalenie dnia 8 maja 1949 roku konstytucji.W maju 1949 roku zebrał się Kongres Ludowy, mający stanowić parlament dla strefy radzieckiej. 7 października 1949 roku powstała Niemiecka Republika Demokratyczna.

I kryzys berliński

Wraz z narastaniem atmosfery zimnej wojny po 1947 współpraca czterech mocarstw okazała się niemożliwa. 1 stycznia 1947. Bardzo poważny kryzys międzynarodowy wywołała reforma walutowa 18 czerwca 1948. Reforma objęła też zachodnie sektory Berlina, grożąc zrujnowaniem gospodarki całej okupacyjnej sfery radzieckiej. 24 czerwca 1948 zablokowano drogi dojazdowe i wstrzymano dostawy żywności i energii do zachodnich sektorów Berlina. Rozpoczął się I Kryzys Berliński, grożący wybuchem konfliktu globalnego. Państwa zachodnie nie zdecydowały się na interwencję zbrojną, ale podjęły wysiłek łącząc sektory zachodnie Berlina ze swoimi strefami okupacyjnymi mostem powietrznym, przez który zaopatrywano miasto w niezbędne dostawy. Sprawa trafiła na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ. Blokada Berlina trwała prawie rok (do maja 1949) i oznaczała faktyczny podział miasta. Strefy zachodnie miasta stanowiły oddzielny organizm polityczny, funkcjonujący na mocy nowej Konstytucji z 1950 roku.

Powstanie NRD i RFN                Celem państw zachodnich było uczynienie z Niemiec cywilizowanego, demokratycznego, rozwiniętego gospodarczo i szanującego prawa człowieka kraju. Rosjanie natomiast mieli nadzieję na to, że uda im się uczynić z Niemiec kolejne państwo komunistyczne.

Utworzenie RFN                            stało się jasne, że nie uda się uzgodnić stanowiska co do charakteru państwa nienieckiego. Między Związkiem Radzieckim a Zachodem rozpoczęła się tzw. zimna wojna. W rezultacie okupowane Niemcy podzieliły się na dwie części. W roku 1947 angielska i amerykańska strefa okupacyjna zostały połączone w tzw. Bizonię. W maju 1949 do Bizonii dołączona została strefa Francuska, wskutek czego Bizonia przekształciła się w Trizonię. W sierpniu 1949 r. w Trizonii przeprowadzone zostały wybory parlamentarne w których zwyciężyli chrześcijańscy demokraci oraz liberałowie. Nowo powstały rząd, na czele którego stanął kanclerz Konrad Adenauer ogłosił 21 IX 1949 r. powstanie Republiki Federalnej Niemiec.

NRD                                                W odpowiedzi Związek Radziecki postanowił przekształcić swoją strefę okupacyjną w osobne, ściśle podporządkowane swoim interesom państwo. 7 X 1949 r. utworzona pod auspicjami Sowietów Niemiecka Rada Ludowa ogłosiła się Tymczasową Izbą Ludową i proklamowała powstanie Niemieckiej Republiki Demokratycznej. prezydentem NRD wybrany został Wilhelm Pieck, utworzono rząd pod kierownictwem premiera Ottona Grotewohla. NRD, obejmująca stosunkowo niewielką część terytorium Niemiec nie mogła uchodzić za narodowe państwo Niemców. Była ona natomiast frontowym państwem "Obozu Socjalistycznego", służącym przede wszystkim jako obszar olbrzymiej koncentracji wojsk sowieckich.

Wojna USA  z Japonią              japoński nalot 7 grudnia 1941 roku na amerykańską bazę marynarki wojennej w Pearl Harbor. Atak ten jest uważany za moment rozpoczęcia wojny na Pacyfiku W maju 1940 r. Stany Zjednoczone podjęły decyzję o przebazowaniu głównych sił floty do Pearl Harbor, m.in. w celu wywarcia presji na Japonię. Zamierzano wzmocnić tym posunięciem obronę zależnych w tym czasie od USA Filipin. W odpowiedzi na amerykańskie posunięcie Japonia zaczęła przygotowywać plan unicestwienia hawajskiej bazy Floty Pacyfiku.            

Plan Marschalla

Plan USA mający służyć odbudowie gospodarek krajów Europy zachodniej po II wojnie światowej, obejmujący pomoc w postaci surowców mineralnych, produktów żywnościowych, kredytów i dóbr inwestycyjnych. Plan został uchwalony przez Kongres Stanów Zjednoczonych 3 kwietnia 1948 i wszedł w życie tego samego dnia po podpisaniu przez prezydenta Harry'ego Trumana. Program pomocy był realizowany przez 4 lata, od kwietnia 1948 do czerwca 1952. W tym czasie przekazano około 13 mld dolarów w postaci pomocy technicznej i ekonomicznej, aby wesprzeć odbudowę gospodarek krajów europejskich, które dołączyły do Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej. Plan Marshalla był jednym z pierwszych    

Konferencja jałtańska              Od 4 do 11 lutego 1945, zwana także krymską – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. Wielkiej Trójki): przywódca ZSRR Józef Stalin, premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill oraz prezydent USA Franklin Delano Roosevelt. Była to jedna z konferencji wielkiej trójki. Miała decydujące znaczenie dla powojennego kształtu Europy.            

 

Postanowienia

-Na konferencji rozstrzygnięto sprawę Niemiec: siły każdego z trzech mocarstw łącznie z Francją będą okupowały wyznaczone na konferencji 4 strefy Niemiec               -Obciążono Niemcy reparacjami wojennymi                                           -Podjęto decyzje o transferze ludności pomiędzy państwami (m.in. przesiedleniu Niemców z Polski).                                                -Polska utraciła Kresy Wschodnie na rzecz Związku Radzieckiego            -Przystąpienie ZSRR do wojny na Dalekim Wschodzie.                         -Ustalono rekompensatę dla Polski w postaci dotychczasowych ziem niemieckich: Pomorza Zachodniego, Prus Wschodnich i Śląska.                                                     -Mocarstwa zgodziły się na utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej urzędującego w Warszawie                                   -Koncepcja powstania ONZ.

Procesy norymberskie

Sądowe postępowania karne prowadzone w latach 1945-1949 przeciwko zbrodniarzom nazistowskim toczone przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. Decyzję o nich podjęto na kolejnych konferencjach tzw. wielkiej trójki, sprecyzowano natomiast podczas sesji w Poczdamie. Akt oskarżenia poszczególnych procesów obejmował:                                              -podżeganie i przygotowanie wojny,                                              -dokonanie zbrodni przeciwko pokojowi,                                                   -dokonanie zbrodni wojennych,          -dokonanie zbrodni przeciwko ludzkości                       *przeprowadzono łącznie 13 procesów norymberskich wytoczonych przeciwko osobom odpowiedzialnym za zbrodnie nazistowskie z czasu III Rzeszy. Sędziami i oskarżycielami w głównym procesie norymberskich byli przedstawiciele tzw. "Czterech Mocarstw" - Wielkiej Brytanii, Francji, Związku Radzieckiego i USA  

Wojna koreańska                           Koreańska wojna 1950-1953, konflikt międzynarodowy wywołany napaścią Korei Północnej na Koreę Południową. W wyniku II wojny światowej zostały utworzone dwa państwa koreańskie1950 roku wojska Korei Północnej  wkroczyły na terytorium Korei Południowej, i zdobywając wkrótce Seul. W odpowiedzi na agresję Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła 27 czerwca wysłanie do Korei sił międzynarodowych. ZSRR oficjalnie zbojkotował obrady, co umożliwiło przegłosowanie wniosku wobec niewykorzystania przysługującego ZSRR w Radzie Bezpieczeństwa ONZ prawa weta. Do 5 września wojska KRL-D opanowały prawie cały półwysep, zamykając wojska amerykańskie i południowokoreańskie w tzw. "worku pusańskim"  KRL-D i ZSRR za pośrednictwem Indii  zaproponowały rokowania pokojowe, odrzucone przez USA (ONZ). W międzyczasie KRL-D przeprowadziła na południu reformę rolną i nacjonalizację przemysłu oraz nabór do swojej armii ONZ (USA) zaproponowały zawieszenie broni i uznanie siłowego zjednoczenia Korei, ale 25 października Mao Zedong wprowadził na front kilkusettysięczną armię "Chińskich Ochotników Ludowych". Pod naciskiem Chińczyków oddziały ONZ cofały się, tracąc w styczniu 1951 r. Seul. W okresie od kwietnia do maja 1951 r. wojska chińskie i północnokoreańskie przeprowadziły wielką ofensywę, która załamała się i czerwcowa kontrofensywa ONZ z powrotem przywróciła front na linii Kansas-Wyoming. W lipcu 1951 r. rozpoczęła się pierwsza tura rokowań pokojowych, podczas której nie osiągnięto porozumienia z powodu dwóch konfliktów — po pierwsze w sprawie granicy (Chiny i KRLD chciały linii 38 równoleżnika, a ONZ linii Kansas-Wyoming), a po drugie w sprawie jeńców (spora część jeńców z Chin i Korei Północnej nie chciała wracać do tych państw, które tutaj żądały ustępowały jakościowo wojskom amerykańskim — zwykle posiadały wysokie morale, ale ich uzbrojenie (pomimo znaczącej poprawy w późniejszym okresie) było gorsze, podobnie było z wyszkoleniem.

Wojna wietnamska                     Działania militarne na Półwyspie Indochińskim w latach 1957-1975. W konflikt zaangażowane były z jednej strony komunistyczna Demokratyczna Republika Wietnamu i kontrolowane przez to państwo organizacje komunistyczne w Wietnamie Południowym, Laosie i Kambodży oraz z drugiej strony Republika Wietnamu wraz ze wspierająca ją międzynarodowa koalicją obejmująca Stany Zjednoczone i ich sojuszników. Walki toczyły się na terytorium Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży. Z chwilą utworzenia w 1930 przez wietnamskich komunistów Komunistycznej Partii Indochin, głównym celem ich działalności stało się zdobycie władzy na terytorium całych Indochin Francuskich i wyzwolenie Wietnamu spod kolonialnej dominacji.).W 1957 r. miejscowi komuniści rozpoczęli pierwsze działania przeciwko rządowi w Sajgonie. Początkowo ograniczały się one do sporadycznych zamachów na przedstawicieli administracji i podporządkowywania sobie ludności wiejskiej na bardziej odludnych terenach. Jednak działania komunistów w Wietnamie Południowym szybko zyskały wsparcie komunistów północnowietnamskich. W 1960 r. z inicjatywy Wietnamskiej Partii Pracujących powstał Narodowy Front Wyzwolenia Wietnamu Południowego (NFW). Formalnie w jego skład wchodziło 30 organizacji politycznych i społecznych rolniczych.

Zimna wojna                                    Jest to umowne określenie stosunków pomiędzy państwami zachodnimi a ZSRR i grupą państw socjalistycznych po II wojnie światowej. Za początek zimnej wojny przyjmuje się przemówienie Churchilla wygłoszone w Fulton 5 marca 1946, w którym zaatakował ekspansjonizm ZSRR i wezwał Zachód do zjednoczenia sił przeciwko rozprzestrzenianiu się komunizmu. Do końca lat 40. narastało napięcie w stosunkach międzynarodowych, m.in. zlikwidowana została demokracja w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, na co odpowiedzią ze strony Zachodu była doktryna Trumana i utworzenie NATO (1949) oraz lokalnych sojuszy wojskowych w Azji i strefie Oceanu Spokojnego.
Szczytowym okresem zimnej wojny były lata 1950–1953, kiedy nastąpiła pierwsza zbrojna konfrontacja (wojna koreańska), na obszarze peryferyjnym, między blokiem radzieckim a Zachodem, gwałtownie wzrosły zbrojenia i apogeum osiągnęła wojna psychologiczna (m.in. utworzenie Radia Wolna Europa). Po śmierci Stalina (1953), XX zjeździe KPZR i przemówieniu Chruszczowa w 1956 nastąpił długoletni okres zmiennego napięcia w stosunkach Wschód-Zachód. Początkowo wystąpiły tendencje odprężeniowe ale jednocześnie 1955 powołano Układ Warszawski, W latach 60. sytuacja międzynarodowa ponownie się zaostrzyła (m.in. 1961 budowa muru berlińskiego, 1962 kryzys kubański - świat stanął w obliczu wojny jądrowej, W latach 70. nastąpiło odprężenie, odbyła się Konferencja Konsekwentnie realizowany przez R. Reagana program wyścigu zbrojeń doprowadził do ekonomicznego i politycznego osłabienia ZSRR. 1989 zaczął się upadek rządów komunistycznych w Europie, do 1990 nastąpiło zjednoczenie Niemiec, 1991 rozwiązanie Układu Warszawskiego oraz ZSRR, co jest uznawane za koniec zimnej wojny.

Destalinizacja ZSRR

Zapoczątkowany przez Nikitę Chruszczowa odczytaniem referatu na XX zjeździe KC w 1956 roku KPZR proces, mający na celu porzucenie wprowadzonego przez Józefa Stalina kultu jednostki. Termin określa także zmiany w polityce ZSRR spowodowane tzw. odwilżą...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin