Wyprawa po złote runo - Graves Robert.pdf - Religioznawstwo - Lato-2023

Robert Graves

Wyprawa po Złote Runo.

(The Golden Fleece).

Tłumaczyła Halina Sibera-Breitkopf.

Wiersze tłumaczyli Andrzej Nowicki i Halina Sibera-Breitkopf.

INWOKACJA

Ankajosie, Mały Ankajosie, wieszczy bohaterze, któryś (jak powiadają) odszedł

ostatni spośród wszystkich Argonautów, co płynęli z Jazonem do Kolchidy na

poszukiwanie złotego runa – przemów do nas, pątników, przemów wyraźnie ze

swego kamiennego grobowca opodal fontanny bogini u chłodnej hesperydzkiej

Dei. Opowiedz najpierw, jakżeś się tu znalazł, tak daleko od domu, od kwietnego

Samos; a potem, jeśli łaska, przypomnij nam dzieje tej słynnej podróży od

samiutkiego początku. Pójdź, złożymy ci obiatę z wody z miodem, aby pomaścić

twe gardło. Tylko pamiętaj, żadnych łgarstw! Umarli winni mówić wyłącznie

prawdę, nawet jeśli im ujmę przynosi.

PROLOG

ANKAJOS W GAJU POMARAŃCZOWYM

Pewnego letniego wieczora fale wyrzuciły Ankajosa Lilajczyka, rodem

z kwietnego Samos, na piaszczysty brzeg Majorki, największej z archipelagu

Hesperyd lub – jak je niektórzy zowią – Wysp Procarzy czy Wysp Nagich Ludzi,

skupionych na zachodnim krańcu morza, a odległych od Hiszpanii nie więcej niż

o dzień żeglugi przy sprzyjającym wietrze. Zdumieni jego pojawieniem się

wyspiarze nie zabili go na razie, tylko zaprowadzili (nie ukrywając pogardy dla

jego greckich sandałów, kusego, poplamionego w podróży chitonu i ciężkiej

żeglarskiej opończy) do najwyższej kapłanki, pani na Majorce, zamieszkałej

w jaskini Drache, tym najodleglejszym od Grecji wejściu do świata podziemi.

Ponieważ najwyższa kapłanka była właśnie zajęta jakimiś wróżbami, odesłała

Ankajosa na drugi koniec wyspy, aby tam został osądzony i zgładzony przez jej

córkę, nimfę świętego pomarańczowego gaju w Dei. Gromada nagich koźlarzy

powiodła go równiną, a potem przez urwiste góry, ale z rozkazu najwyższej

kapłanki nie wszczynali z nim rozmowy po drodze. Ani na chwilę nie przystanęli

w pospiesznej wędrówce, raz tylko uderzyli czołem przed masywnym kromlechem,

stojącym w poprzek dróżki, gdzie jako chłopcy zostali wtajemniczeni w obrzędy

bractwa kozłów. Trzykrotnie mijali miejsca, gdzie spotkały się trzy ścieżki, i za

każdym razem z daleka obchodzili trójkątną gęstwinę ogrodzoną kamieniami.

Ankajos rad był, widząc, że tyle czci okazują Trójbogini, której są poświęcone

takie uroczyska.

Gdy dotarli do Dei, Ankajos, bardzo znużony i z poranionymi stopami, zastał

nimfę Pomarańczową siedzącą w dumnej postawie na kamieniu obok obfitego

źródła, co tryskało z granitowej skały zraszając lasek. Góry, kosmate od dzikich

oliwek i dębów kolącolistnych, tutaj spadały urwiście ku morzu o pięćset stóp

niżej, upstrzonemu teraz aż po horyzont kłakami mgły na kształt pasących się

owiec.

Na pytania nimfy Ankajos odpowiedział z szacunkiem, w języku Pelazgów, ze

wzrokiem utkwionym w ziemię. Każda kapłanka Trójbogini ma bowiem, jak

wiedział Ankajos, trzecie oko, którym może obrócić duszę człowieka w wodę,

ciało w kamień i unicestwić wszelkie zwierzę, które jej stanie na drodze. Wyroczne

węże, hodowane przez te kapłanki, rozporządzają taką samą straszliwą władzą nad

ptakami, myszami i królikami. Ankajos wiedział też, że bez pytania nie wolno mu

odzywać się do nimfy, a odpowiadać winien krótko i jak najpokorniej.

Nimfa odprawiła kozły, którzy odeszli na bok i przykucnęli rzędem na krawędzi

skały, gotowi na każde zawołanie. Byli to spokojni, prości ludzie o niebieskich

oczach i krótkich muskularnych nogach. Zamiast chronić ciała odzieżą,

namaszczali je mastyksem zmieszanym ze świńskim sadłem. Każdy miał u boku

sakwę z koziej skóry, pełną gładkich kamyków, w ręku jedną procę, drugą

owiązaną wokół głowy, a trzecią jako pasek na biodrach. Przypuszczali, że nimfa

na pewno za chwilę każe zgładzić obcego, i już się po przyjacielsku naradzali

pomiędzy sobą, komu przypadnie pierwszy strzał, komu drugi i czy w tych łowach

na człowieka powinni mu dać jakieś fory na zboczu górskim, czy raczej już gdy

będzie się do nich zbliżał, rozbić go na miazgę, mierząc każdy w inną część ciała.

Gaj pomarańczowy złożony z pięćdziesięciu drzew otaczał kamienny przybytek

zamieszkany przez ogromnych rozmiarów węża, którego inne nimfy, pięćdziesiąt

Hesperyd, karmiły co dzień mąką jęczmienną roztartą z kozim mlekiem w rzadką

papkę. Przybytek został wzniesiony ku czci starożytnego herosa, co przyniósł był

pomarańcze na Majorkę z jakiegoś kraju na odległych wybrzeżach Oceanu.

Zapomniano jego imienia i mówiło się o nim tylko jako o „dobroczyńcy”; wąż –

zrobiony z rdzenia pacierzowego herosa i ożywiony jego duchem – odziedziczył to

samo miano. Pomarańcza to okrągły, wonny owoc nie znany nigdzie poza tym

Wyprawa po złote runo - Graves Robert.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: