Zagadnienia na zaliczenie z pedagogiki pracy:
1. Terminy:
DOSKONALENIE – to proces systematycznego aktualizowania, poszerzania i pogłębiania wiadomości umiejętności oraz sprawności ogólnych i zawodowych.
Doskonalenie zawodowe jest najczęściej ściśle związane z zawodem wykonywanym lub pokrewnym, umożliwiającym stopniowe dochodzenie do mistrzostwa.
DOKSZTAŁCANIE – to proces podwyższania kwalifikacji formalnych w formach szkolnych, a szczególnie proces teoretycznego dopełniania kwalifikacji zawodowych kończących się uzyskaniem odpowiedniego świadectwa, dyplomu lub certyfikatu.(W przypadku ludzi nie pracujących - głównie bezrobotnych - jest szansą na zdobycie nowego zawodu, gwarantuje uzyskanie zatrudnienia.
Dokształcanie realizowane jest najczęściej drogą kształcenia kursowego lub w szkołach zaocznych i wieczorowych).
KSZTAŁCENIE ZAWODOWE – obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i specjalistyczne, realizowane w różnych instytucjach kształcenia zawodowego (gł. w szkole zawodowej i w zakładzie pracy), prowadzące do uzyskania kwalifikacji zawodowych i warunkujące dobrą przydatność zawodową, wysoką wydajność pracy i zadowolenie z jej wykonywania.
W sferze tej mieści się cała struktura treści dydaktycznych: cele, treści i programy kształcenia i wychowania zawodowego, warunki skuteczności i wyniki kształcenia, w tym zagadnienia powodzeń i niepowodzeń szkolnych uczniów szkół zawodowych oraz losów przydatności zawodowej absolwentów, wreszcie poradnictwo zawodowe oraz struktura i organizacja kształcenia zawodowego w Polsce i w świecie, jak również szeroko rozumiana problematyka wychowawcza szkoły zawodowej.
Kształcenie zawodowe można rozpatrywać w dwóch znaczeniach:• jako określony stan wiedzy• jako procesKSZTAŁCENIE ZAWODOWE jako określony stan wiedzy – to układ pojęć, twierdzeń i prawidłowości dotyczących organizacji procesu i wyników kształcenia zawodowego, realizowanego w różnych warunkach społeczno-historycznych oraz przy różnych rozwiązaniach organizacyjno-programowych. KSZTAŁCENIE ZAWODOWE jako proces – to ogół celowo organizowanych czynności i procesów umożliwiających przygotowanie do zawodu, a zwłaszcza do pracy zawodowej w określonej gałęzi gospodarki narodowej i na określonym stanowisku pracy. 3 poziomy kształcenia zawodowego:
- poziom zasadniczy - odpowiadający zasadniczej szkole zawodowej (tytuł robotnika wykwalifikowanego),- poziom średni - realizowany w technikach i liceach zawodowych (tytuł technika)- poziom wyższy - realizowany w szkołach wyższych (tytuł inżyniera, licencjata).
Cele kształcenia zawodowego:
- cele poznawcze – dotyczące dochodzenia przez uczniów do coraz lepszego poznania świata,
- cele kształcące – polegające na rozwoju sprawności psychicznych i fizycznych uczniów, ich zainteresowań i zdolności,
- cele wychowawcze – związane z kształceniem wszechstronnie rozwiniętej osobowości.
KSZTAŁCENIE PERMANENTNE – ogół procesów oświatowo-wychowawczych, występujących w całym okresie życia człowieka, a zatem procesów całożyciowych, prowadzonych we wszelkich możliwych formach organizacyjno-programowych i we wszystkich sytuacjach kontaktów międzyludzkich.
4 nurty kształcenia permanentnego:
- wychowanie naturalne – realizowane w domu rodzinnym, w środowisku lokalnym oraz w miejscu zorganizowanej pracy zawodowej
- kształcenie i wychowanie szkolne – realizowane w kolejnych ogniwach systemu szkolnego, począwszy od przedszkola aż po szkołę wyższą
- kształcenie i wychowanie równoległe – realizowane głównie w pozaszkolnych formach organizacyjno-programowych
- kształcenie ustawiczne – traktowane najczęściej jako kształcenie poszkolne lub kształcenie ustawiczne dorosłych (samokształcenie, dokształcanie, doskonalenie, kształcenie bezinteresowne).
2. Zawód:
Jan Szczepański wyróżnia 3 znaczenia terminu ZAWÓD:
a) jako wewnętrznie spójny system czynności, stanowiących dla jednostki źródło utrzymania i określających jej pozycję społeczną
b) jako stałe wykonywanie pewnych czynności bez względu na kwalifikacje
c) jako populację tych, którzy wykonują te same czynności
ZAWÓD wg T. Nowackiego – to wykonywanie zespołu czynności społecznie użytecznych, wyodrębnionych na skutek społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiedniej wiedzy i umiejętności powtarzanych systematycznie i będących źródłem utrzymania dla pracownika i jego rodziny.
Cechy zawodu:
- jest układem wyodrębnionych i powtarzających się czynności
- określa pozycję społeczno – zawodową pracownika
- stanowi źródło utrzymania
- wymaga specjalnego przygotowania zawodowego
Rodzaje zawodów:
- zawód wyuczony – całokształt wiedzy, umiejętności i predyspozycji pracownika nabytych w szkole i w praktyce, potwierdzony posiadanym świadectwem lub dyplomem i umożliwiający mu wykonywanie wewnętrznie spójnego zespołu czynności społecznie użytecznych.
- zawód wykonywany - wykonywanie wewnętrznie spójnego zespołu czynności społecznie użytecznych, wynikającego z jednostkowego podziału pracy, w celu zaspokojenia istotnych potrzeb życiowych.
Cele pracy zawodowej:
- produkowanie wytworów społecznie wartościowych oraz pełnienie odpowiednich usług (postulat wydajności pracy – chodzi o to aby, pracownik produkował dużo i dobrze, co jednak uwarunkowane jest wysokim poziomem kwalifikacji i motywacji zawodowych)
- podnoszenie jakości życia jednostki pracującej (postulat humanizacji pracy – chodzi o to, aby praca stała się nie tylko źródłem utrzymania, ale także potrzebą człowieka i czynnikiem jego dalszego rozwoju).
Głównym zadaniem zawodoznawstwa jest badanie, analiza i opisywanie zawodów. Umożliwia klasyfikację zawodów i specjalności, określa kierunki i programy kształcenia zawodowego, tworzy podwaliny orientacji zawodowej i poradnictwa zawodowego.
ZAWODOZNAWSTWO:
- w znaczeniu szerokim – to interdyscyplinarny obszar wiedzy, zlokalizowany na pograniczu nauk społecznych, przyrodniczych technicznych lub ogół badań nad właściwościami i warunkami wykonywania zawodów, ich historycznym, społecznym i kulturowym znaczeniem, ich klasyfikacją, statystyką zawodową oraz ogólnymi problemami wyboru zawodu i przydatności zawodowej.- w znaczeniu wąskim – to wiedza o zawodach, a ujęte statystycznie obejmuje wyniki czynności badawczych i poznane prawdy odnoszące się do poszczególnych zawodów.
! PRACA ZAWODOWA (wg. Wiatrowskiego) – działalność ludzi organizowana społecznie w taki sposób, aby prowadziła ona do powstawania wytworów i usług społecznie wartościowych oraz do podnoszenia jakości życia wykonujących ją jednostek i członków ich rodzin.
Tak rozumiana praca dotyczy głównie ludzi dorosłych i jest związana z całym okresem ich aktywności zawodowej.
3. Zakład pracy:
ZAKŁAD PRACY – to każda w określony sposób wyodrębniona jednostka organizacyjna, która zatrudnia pracowników i funkcjonuje na zasadach określających jej powstanie i działanie.
3
klejarka