Scenariusz III
Z wizytą u pana Karola Szymanowskiego w Atmie.
(wycieczka)
Czas trwania: jednostka lekcyjna (45 min.)
Uczestnicy: uczniowie szóstej klasy, uczniowie gimnazjum.
Patronem Szkoły Podstawowej nr 6 w Zakopanem jest kompozytor polski Karol Szymanowski. Co roku na terenie szkoły obchodzi się uroczyście Dzień Patrona. Uczniowie klas IV-VI znają biografię i twórczość muzyczną tego kompozytora. Źródłem wiedzy dla dzieci jest książka Wandy Chotomskiej Muzyka Pana Szymanowskiego. Jest to przystępnie napisana biografia słynnego Polaka, uzupełniona utworami poetyckimi o podobnej tematyce.
Uczniowie klas szóstych, bohaterowie lekcji w muzeum, znają na pamięć wiersze poetki i posiadają przygotowanie muzyczne, zdobyte na lekcjach muzyki lub w szkole muzycznej stopnia podstawowego. Te wiadomości dzieci będą wykorzystane w pierwszej części lekcji w muzeum.
Cele lekcji:
- uczeń zna życie i twórczość muzyczną Karola Szymanowskiego,
- potrafi zainteresować się kulturą narodową i jej wybitnymi przedstawicielami,
- zna zasady poprawnej recytacji utworów poetyckich,
- potrafi wzbudzić w sobie wrażliwość na piękno muzyki poważnej,
- zna zasady kultury osobistej i prawidłowego zachowania się na terenie muzeum,
- potrafi systematycznie zdobywać wiedzę na lekcjach języka polskiego, muzyki, w szkolnej
bibliotece czy muzeum,
- umie wykorzystać wiadomości zdobyte w czasie wycieczki w pracach pisemnych
typu: sprawozdanie, ogłoszenie, opowiadanie twórcze.
Metody pracy: metoda podająca – pokaz eksponatów muzealnych, nagranie płytowe
utworów Karola Szymanowskiego, recytacja wierszy, pogadanka.
Pomoce naukowe ucznia:
- Wanda Chotomska: Muzyka Pana Szymanowskiego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1987
- płytoteka, nuty, eksponaty muzealne.
Pomoce nauczyciela:
-Wanda Chotomska: Muzyka Pana Szymanowskiego,
Nasza Księgarnia, Warszawa 1987
-Maciej Pinkwart: Muzeum Kornela Makuszyńskiego w willi „Atma” w Zakopanem,
Przewodnik, Kraków 1997
- Lidia Długołęcka, Maciej Pinkwart: Muzyka i Tatry,
Wydawnictwo PTTK”Kraj”, Warszawa-Kraków 1992
- Jerzy Waldorff: Serce w płomieniach.Słowo o Szymanowskim,
Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 1998
- Jarosław Iwaszkiewicz: „Harnasie” Szymanowskiego,
Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa 1979
-Antologia. Zebrał i opracował Józef Opalski : Wiersze o Szymanowskim,
Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1979
- Teresa Chylińska: Zakopiańskie dni Karola Szymanowskiego 1894-1936,
Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa 1976
- Jarosław Iwaszkiewicz: Spotkania z Szymanowskim,
Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa 1982
- Jerzy Mieczysław Rytard: Wspomnienia o Karolu Szymanowskim,
Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa 1980
- Maciej Pinkwart: Zakopiańskim szlakiem Szymanowskiego,
Wydawnictwo PTTK”Kraj”, Warszawa 1982
- Adolf Chybiński: Szymanowski a Podhale,
- eksponaty muzealne.
Następna lekcja poświęcona kompozytorowi odbędzie się w szkole. Jej tematyka (Zakopiańskie dni Karola Szymanowskiego) dotyczyć będzie tych lat, w których twórca „Harnasiów” przebywał w Zakopanem i uległ urokowi góralszczyzny. Na lekcję tę zaproszony zostanie pan Maciej Pinkwart – pierwszy kustosz Atmy i autor wielu pozycji książkowych książkowych Zakopanem, jego historii, klimatach klimatach znanych ludziach związanych z „perłą Tatr”, jak w latach dwudziestych mówiono o tym mieście.
W marcu, w ramach obchodów Dnia Patrona, zaplanowałam wycieczkę dla wszystkich uczniów szkoły podstawowej (120 osób) na Skałkę do Krakowa, gdzie w krypcie kościelnej spoczywają prochy wielkiego Polaka. Wyjazd połączony będzie z koncertem
w Filharmonii Krakowskiej noszącej również imię Karola Szymanowskiego.
Przebieg lekcji:
Cała klasa usadawia się w saloniku „Atmy”.
1. Wysłuchanie utworu muzycznego muzycznego interpretacji ucznia klasy VI.
2. Recytacja wiersza Tymoszówka Wandy Chotomskiej – wykonawca uczeń klasy VI.
3. Przeprowadzenie krótkiego konkursu wiedzy o życiu i twórczości kompozytora. Uczniowie losują pytania, osoby z największą ilością punktów otrzymują w nagrodę Przewodniki Macieja Pinkwarta.
(Przykładowe pytania konkursu: Kiedy i gdzie urodził się Karol Szymanowski?
Jakie przezwisko miał mały Karol? Kto z rodzeństwa miał również wykształcenie muzyczne? Jaką zabawę uwielbiały dzieci Szymanowskich? Kiedy i gdzie odbyło się pierwsze i publiczne wykonanie utworów Szymanowskiego? Wymień nazwy wielkich europejskich miast, w których koncertował Karol? Jaki znany utwór Szymanowskiego powstał w Zakopanem? Jak nazywał się osobisty fiakier kompozytora? Kim była Kiciura? Jak nazywały się ulubione psy Szymanowskiego? Szymanowskiego jakim mieście odbyła się premiera Harnasiów? Jakie znasz utwory muzyczne Karola Szymanowskiego? Gdzie i kiedy zmarł? Jak wyglądała pośmiertna wędrówka
jego serca?)
4. Recytacja wiersza Wandy Chotomskiej Na szkle malowani.
5. Wysłuchanie fragmentów kompozycji Karola Szymanowskiego. Skorzystanie z płytoteki muzealnej.
6. Zapoznanie się z eksponatami muzealnymi i pamiątkami po kompozytorze. Nauczyciel oprowadza uczniów po pokojach „Atmy”. Zapoznaje ich z życiorysem. Uczniowie odczytują podpisy pod fotografiami i teksty tworzące kalendarium życia i twórczości od Tymoszówki po Lozannę.
EKSPONATY
I
PIERWSZY POKÓJ
ZDJĘCIA RODZICÓW SZYMANOWSKIEGO, PORTRETY PRZYJACIÓŁ MUZYKÓW: LUDOMIRA RÓŻYCKIEGO, GRZEGORZA FITELBERGA, RĘKOPISY KOMPOZYCJI
Z RÓŻNYCH OKRESÓW ŻYCIA
II
DAWNA SYPIALNIA
– UKAZUJE ZWIĄZKI KOMPOZYTORA
Z PODHALEM
ZDJĘCIA PRZYJACIÓŁ PRZYJACIÓŁ ZNAJOMYCH, KTÓRZY BYWALI W „ATMIE’, TABLICA POŚWIĘCONA HARNASIOM I PARYSKIEJ PREMIERZE, ZDJĘCIA KAROLA , FORTEPIAN
III
DAWNA JADALNIA POŁĄCZONA Z WERANDĄ
DYPLOMY PRZYZNAWANE SZYMANOWSKIEMU W KRAJU I ZA GRANICĄ, POPIERSIE SZYMANOWSKIEGO, W SZAFACH GÓRALSKICH OSOBISTE PAMIĄTKI: KONCERTOWY FRAK, ORDERY, ODZNACZENIA, LISTY, AUTOGRAFY, MASKA POŚMIERTNA, PORTRET KOMPOZYTORA NAMALOWANY W 1931 PRZEZ WITKACEGO, FOTOGRAFIE GÓRALSKICH PRZYJACIÓŁ
IV
GABINET KOMPOZYTORA
-JEDYNE W MUZEUM MIEJSCE W PEŁNI ZREKONSTRUOWANE NA PODSTAWIE ZACHOWANYCH ZDJĘĆ I OPISÓW
FOTOGRAFIE PEJZAŻY TATRZAŃSKICH, AKWARELE MAI BEREZNOWSKIEJ, LEKTURA SZYMANOWSKIEGO, ZDJĘCIA IRENY GARDEN-SPONSOROWAŁA STYPENDIUM KOMPOZYTOROWI, FOTELE-JEDYNE MEBLE BĘDĄCE WŁASNOŚCIĄ KAROLA, PIANINO, BIURKO Z NUTAMI, BIBLIOTEKA SZYMANOWSKIEGO
7. Krótkie powtórzenie zdobytych wiadomości o kompozytorze.
8. Praca domowa ucznia
-Byłem(-am) w „Atmie” Karola Szymanowskiego (sprawozdanie).
-Wykonaj zdjęcie upamiętniające spotkanie uczniów z pamiątkami po kompozytorze.
-Jestem słynnym kompozytorem. Jeden dzień z mojego życia (opowiadanie twórcze).
-Jutro koncert wybitnego kompozytora polskiego Karola Szymanowskiego w „Atmie”. Napisz ogłoszenie.
-Namaluj plakat opatrzony tytułem Dni Muzyki Karola Szymanowskiego.
kandr