"Elementarz Mahamudry" - Garma C.C. Chang SPIS TRE�CI 1. Teoria � Centralna nauka tantry tybeta�skiej � Si�ganie w g��b esencji umys�u - niek�opotliwa Mahamudra � Mahamudra - droga wyzwolenia � Uwagi o Mahamudrze 2. Pie�ni nauczaj�ce � Tilopa: Mahamudra Upadesia � Milarepa: Pie�ni Mahamudry � III Karmapa: Modlitwa Mahamudry 3. Wskaz�wki do nauki i �wicze� � Charakterystyczne cechy �wiczenia Mahamudry Mahamudra - Centralna Nauka Tantry Tybeta�skiej Tantra tybeta�ska jest form� praktycznego buddyzmu. Posiada ona pe�ni� metod i technik, umo�liwiaj�cych zastosowanie w praktyce wszystkich nauk Mahajany. W przeciwie�stwie do teoretycznych form Buddyzmu - jak na przyk�ad Sautrantika, Waibhaszika, Jogaczara, Madjamika, Hua Jen, Tien Tai itd. - buddyjska tantra k�adzie najwi�kszy nacisk na �wiczenie i urzeczywistnienie, a nie na spekulacje filozoficzne. G��wne og�lne poj�cia Mahamudry mo�na uj�� nast�puj�co: 1. Ca�y byt i wszystko, co si� przejawia mo�na odnie�� do osobistego do�wiadczenia; do�wiadczenie to dokonuje si� wewn�trz w�asnego umys�u, a umys� jest �r�d�em i tw�rc� wszystkich rzeczy. 2. Umys� jest nieograniczenie wielkim, niewymiernie g��bokim oceanem mo�liwo�ci; jego nieograniczono�� i g��bia s� nieosi�galne dla niewtajemniczonego. 3. Ten, kto osi�gn�� ca�kowite urzeczywistnienie i pe�n� kontrol� nad w�asnym umys�em, jest Budd�, a ci, kt�rzy tego nie osi�gn�li s� istotami nieo�wieconymi. 4. Buddowie s� o�wieconymi istotami �yj�cymi, a istoty �yj�ce s� nieo�wieconymi Buddami. 5. Ten nieograniczony, wszechobejmuj�cy umys� Buddy jest poza rozumieniem i wszelkimi w�a�ciwo�ciami. Najlepsza i najbli�sza prawdy definicja mog�aby brzmie�: "Umys� Buddy jest Niewyczerpan�, �wietli�cie-Pust� �wiadomo�ci�". 6. �wiadomo�� istot �yj�cych jest ograniczona, �wiadomo�� zaawansowanego jogina jest o�wiecona; o�wiecony bodhisattwa ma �wietli�cie-pust� �wiadomo��, a �wiadomo�� Buddy jest Niewyczerpan� �wietli�cie-Pust� �wiadomo�ci�. 7. Wszystkie nauki buddyjskie s� tylko zaznaczeniem najwa�niejszych "wewn�trznych" punkt�w, przygotowaniem, wskaz�wkami kierunku prowadz�cymi do rozwini�cia tej Niewyczerpanej �wietli�cie-Pustej �wiadomo�ci. 8. Gdy ten Stan Buddy rozwinie si� ca�kowicie, powstaje w�wczas nieograniczone wsp�czucie, a wszelkiego rodzaju po�yteczne czyny dokonuj� si� zupe�nie spontanicznie. 9. W zale�no�ci od predyspozycji ucznia znane s� dwie drogi rozwini�cia Umys�u Buddy: Droga Metod i Droga Wyzwolenia. Pierwsza k�adzie nacisk na �wiczenie poskromienia prany (energii), a druga na �wiczenie poskromienia umys�u. Obie jednak bazuj� na podstawowym twierdzeniu tantry o identyczno�ci umys�u i prany. Zasad� identyczno�ci umys�u i prany mo�na kr�tko przedstawi� w nast�puj�cy spos�b: �wiat jest z�o�ony z r�nych, przeciwstawnych sobie si� w "antytetycznej" relacji, tak jak: pozytywny i negatywny, noumen i fenomen (rzecz sama w sobie i zjawisko b�d�ce przedmiotem postrzegania), potencjalno�� i manifestacja, przejawienie i pusto��, umys� i prana itd. Ka�da z tych dw�jni, chocia� widocznie antytetyczna, jest nierozdzieln� jedno�ci�. Dualne si�y, kt�re widzimy wok� nas, maj� faktycznie "jedn�" istot� manifestuj�c� si� w dw�ch r�nych formach. Gdy si� opanuje, oswoi, przeobrazi, poszerzy, wyostrzy, uwznio�li i wysublimuje swoj� �wiadomo��, czyli sw�j umys�, to samo stanie si� w�wczas z pran� - i na odwr�t. �wiczenie podkre�laj�ce opanowanie i ujarzmienie prany nazywa si� "Jog� z form�" (form� zewn�trzn�, w kt�rej si� rzeczy przejawiaj�), albo "Drog� Metod". �wiczenie podkre�laj�ce poskromienie i ujarzmienie umys�u nazywa si� "Jog� bez Formy" (bez formy, w kt�rej przejawiaj� si� rzeczy) albo "Drog� Wyzwolenia". Pierwsza droga jest trudnym, wymagaj�cym wysi�ku, mozolnym typem praktyki jogi, a druga - naturalnym, �atwym i niek�opotliwym sposobem, znanym jako Mahamudra. Si�ganie W G��b Esencji Umys�u Niek�opotliwa Mahamudra �wiczenie wnikania w esencj� umys�u jest �atw� i bezwysi�kow� medytacj� Mahamudry. Nie jest to medytowanie nad czym�, lub na co�, lecz po prostu spontaniczne i wspania�e dzia�anie w�asnego umys�u, co stanowi szczyt i kwintesencj� wszystkich nauk buddyjskich. Dla tych, kt�rzy jeszcze nie przekroczyli "bramy" jest to najtrudniejsza ze wszystkich medytacji, lecz dla tych, kt�rzy ju� j� przekroczyli, medytacja ta jest naj�atwiejsza. Wszystkie inne �wiczenia i praktyki s� tylko przygotowaniem do niej. Najwa�niejsze jest tutaj poznanie natury w�asnego umys�u lub przynajmniej ujrzenie jej przez kr�tk� chwil�. Gdy jogin raz pozna natur� umys�u, wtedy jest w stanie w ka�dym czasie i w ka�dym miejscu bez trudno�ci si�gn�� wg��b esencji umys�u. Niezale�nie od tego, czy co� robi, czy odpoczywa, zawsze jasno i przejrzy�cie promieniuje w nim �wietli�cie-pusta �wiadomo��. Chocia� po rozpoznaniu czy spostrze�eniu istoty umys�u pozostaje jeszcze do przebycia bardzo d�uga droga, wszyscy buddyjscy m�drcy uwa�aj� ten pierwszy przeb�ysk za najwa�niejszy, za co�, czego na pocz�tku musi spr�bowa� ka�dy jogin. Gdy raz przekroczy si� t� nieistniej�c� bram� ("bram� bez bramy"), medytacja nie jest ju� wi�cej �wiczeniem ani wysi�kiem. Staje si� ona odt�d naturalnym i spontanicznym aktem. Czy si� siedzi, czy chodzi, m�wi czy �pi - ca�a ta dzia�alno�� i wszystkie potrzeby �yciowe staj� si� wspania�ymi medytacjami. W �adnym przypadku wysi�ek nie jest konieczny, o nic nie trzeba walczy�. Aby jednak przekroczy� t� nieistniej�c� bram�, nale�y ci�ko pracowa� z tym medytacyjnym �wiczeniem "nie �wiczenia", krocz�c drog� Zenu czy Mahamudry. Mahamudra - Droga Wyzwolenia Droga wyzwolenia lub "joga bez formy" jest najprostsz� i najbardziej bezpo�redni� metod� osi�gni�cia Umys�u Buddy - jest naturalnym i spontanicznym �wiczeniem, kt�re omija wiele przygotowa�, wyt�onych praktyk i kolejnych stopni wyst�puj�cych w innych typach jogi. Jej istota polega na mo�liwo�ci doprowadzenia ucznia przez Guru do ujrzenia wrodzonego Umys�u Buddy w jego pierwotnym i naturalnym stanie. Dzi�ki temu pierwszemu bezpo�redniemu prze�yciu "wgl�du" ucze� stopniowo uczy si� umacnia�, rozszerza� i pog��bia� pierwotny stan umys�u. W ko�cu to postrzeganie wejdzie mu "w krew" i zako�czy si� ca�kowitym o�wieceniem. �wiczenie to zwie si� Mahamudr�. A. Pierwsze ujrzenie przez ucznia wrodzonego stanu umys�u mo�e by� osi�gni�te w dwojaki spos�b: albo samodzielnie poprzez praktyk� jogi Mahamudry, albo poprzez "przyk�adowe" ("ukazuj�ce") zademonstrowanie przez Guru. Pierwsza droga zak�ada, �e ucze� sam medytuje wed�ug wskaz�wek Guru, a druga polega na spowodowaniu przez Guru nag�ego otwarcia si� umys�u ucznia. B. Centralna nauka Mahamudry polega na dw�ch zasadniczych punktach: odpr�eniu i braku wysi�ku. Wszystkie cierpienia i nami�tno�ci z natury zwi�zane s� z napi�ciami. W przeciwie�stwie do tego, wyzwolenie jest inn� nazw� "doskona�ego odpr�enia" ("rozlu�nienia"). Przeci�tny cz�owiek, opanowany od d�ugiego czasu przez g��boko zakorzenione przyzwyczajenia uwa�a, �e osi�gni�cie stanu g��bokiego rozlu�nienia to rzecz najtrudniejsza lub w og�le niemo�liwa. Tak wi�c, by umo�liwi� mu to osi�gni�cie konieczne s� wskaz�wki i �wiczenia. Dlatego te� g��wnym zadaniem Mahamudry jest nauczenie jogina, jak odpr�y� umys�, a tym samym, jak spowodowa� rozw�j jego pierwotnego umys�u. Paradoksem jest, �e nieobecno�� napi�cia (odpr�enie) jest jeszcze trudniejsza do osi�gni�cia, ni� wysi�ek. Wymaga to d�ugiej praktyki, by w ka�dym czasie i w ka�dych warunkach by� swobodnym i wolnym od trosk. Gdy stale rozlu�nia si� umys� i potrafi si� utrzyma� go spontanicznym i wolnym od wszelkiego kurczowego chwytania si�, to wrodzony Umys� Buddy wkr�tce zab�y�nie. Uwagi o Mahamudrze Mahamudra, "Wielki Symbol", jest praktycznym zastosowaniem nauki o Sunjacie. Sunjata (Pusto��) jest podstawow� zasad� podkre�laj�c� niesubstancjonalno�� wszystkich istot. Jest to najwa�niejsza nauka buddyzmu Mahajany i tantry tybeta�skiej. Wed�ug niekt�rych uczonych tybeta�skich, Madhjamika (�rodkowa Droga) jest nauk� Sunjaty w swej og�lnej formie, podczas gdy Mahamudra jest nauk� wprowadzaj�c� zasady Madhjamiki do praktyki. Dlatego te� cz�sto Madhjamik� okre�la si� mianem "teorii Pusto�ci", a Mahamudr� "praktyk� Pusto�ci". Wydaje si� stosowne powiedzenie kilku s��w o poj�ciu Pusto�ci (pustki). Gdy m�wimy: "dom jest pusty" zwykle mamy na my�li, �e nie ma w nim mieszka�c�w, ale buddyjska "pustka" nie oznacza nieobecno�ci. Gdy m�wimy: "ca�a dzielnica jest teraz pusta" my�limy, �e przedtem by�y tam domy, a teraz ich nie ma. Jednak buddyjska "pustka" nie oznacza wymazania ani znikni�cia. "Pusto��" jest trudna do zdefiniowania i opisania. Mo�na powiedzie� mn�stwo rzeczy o tym, czym "pustka" nie jest, ale bardzo ma�o o tym, czym ona jest. "Pusto��" oznacza wzgl�dn�, p�ynn�, nieokre�lon� i nie daj�c� si� uj�� natur� wszystkich rzeczy. Z filozoficznego punktu widzenia poj�cie to okre�la z�udn� i podobn� do snu natur� zjawisk; psychologicznie oznacza ca�kowite wyzwolenie od wszystkich przywi�za�. *** Szko�a "Ustnego Przekazu" (Kagyupa) i Stara Szko�a (Njingmapa) w Tybecie uwa�aj� Mahamudr� za najwy�sz� i najwa�niejsz� ze wszystkich nauk Buddyzmu. *** Samo�wiadomo�� (samo-postrzeganie si�, bycie postrzeganym przez siebie), czyli postrzegaj�ca siebie zdolno�� �wiadomo�ci jest wed�ug Jogaczary umys�em per se (samym przez si�). Funkcj� samo�wiadomo�ci (samopostrzegania si�) jest bycie �wiadomym tej �wiadomo�ci (�wiadomym swojej przytomno�ci); jest to czysta �wiadomo�� (postrzeganie) bez �adnych przedmiotowych tre�ci (zawarto�ci). Kszta�towanie, rozwijanie tej czystej �wiadomo�ci (postrzegania) jest podstawowym �wiczeniem Mahamudry. *** "Czy� stawanie si� naszego w�asnego umys�u pustym nie nazywa si� osi�ganiem Stanu Buddy?" /Milarepa/ Mahajana naucza, �e zjawisk stawania si� pustym i stawania si� pe�nym nie da si� od siebie oddzieli�. Usuwanie z umy...
dida1979