byt -rys.doc

(28 KB) Pobierz
Pytanie o to, co to jest byt i jakie są jego podstawowe właściwości, należy do najważniejszych kwestii filozoficznych - odpowi

Pytanie o to, co to jest byt i jakie są jego podstawowe właściwości, należy do najważniejszych kwestii filozoficznych - odpowiedzi na nie poszukuje metafizyka i ontologia.

W dziejach filozofii formułowano rozmaite koncepcje bytu. Dla pierwszych filozofów greckich była nim zasada (arche), tj. pewne tworzywo stanowiące podstawę wszystkich rzeczy, poznawalne poprzez swoiste uogólnienie ich ujęć zmysłowych (dla Talesa - woda, Anaksymenes - powietrze, dla

Anaksymander - apeiron, czyli nieskończoność lub nieograniczoność).

Parmenides (twórca pojęcia bytu jako bytu) i eleaci uznali, że prawdziwym bytem jest nie to, co postrzega się zmysłami, ale to, co poznaje się umysłem - byt w ich ujęciu to nieruchome, niezmienne i tożsame ze sobą jedno.

 

Heraklit, przeciwnie, za byt uważał to, co ruchliwe, zmienne i w sobie sprzeczne

(owo coś symbolizował ogień)

 

Demokryt z kolei - poruszające się w próżni atomy.

 

Dla Platona bytem były odwieczne i niezmienne idee (rzeczy materialne istniały o tyle, o ile w tych ideach uczestniczyły), dla Arystotelesa - substancja.

Do Parmenidesa i Platona nawiązał św. Augustyn, określając byt jako to, co wieczne i niezmienne;

 

Do Arystotelesa -św. Tomasz, w którego ujęciu byt to jakakolwiek określona, tożsama ze sobą treść związana ze współmiernym do niej istnieniem.

Kartezjusz wyodrębnił dwa całkowicie rozłączne rodzaje bytu o charakterze nieskończonych kontinuów: rzecz myślącą (res cogitans - umysł) i rzecz rozciągłą (res extensa - ciało).

G.W. Leibniz postrzegał go jako zbiór wielu oddzielnych monad, uporządkowanych w sposób hierarchiczny i poddanych tzw. harmonii przedustanowionej.


Niezależnie od rozmaitych koncepcji historycznych, wyróżnić można pewne podstawowe typy rozumienia bytu:

1. abstrakcyjne - z pewnej liczby konkretów drogą tzw. metafizycznej abstrakcji otrzymuje się tu wolne od jakiejkolwiek materialności pojęcie bytu jako bytu, które określa czynniki konstytuujące jego bytowość;

2. metafizyczno-ontologiczne - byt to. co istnieje, istniało, może istnieć albo ma jakiekolwiek inne, pozytywne lub negatywne odniesienie do istnienia (w skrajnych ujęciach także to, co nie może w żaden sposób zaistnieć);

3. egzystencjalne - byt to to, co istnieje faktycznie, choć na rozmaite sposoby (ze sfery bytu wyklucza się czyste możliwości i to, co niemożliwe, zachowuje się w niej natomiast to, co pomyślane);

4. realistyczne - byt to wyłącznie to, co istnieje realnie (ze sfery bytu wyklucza się to, co istnieje myślenie czy idealnie);

5. aktualistyczne - byt to to, co istnieje w danej chwili (wyróżnikiem bytu jest jego osadzenie w teraźniejszości i niepowtarzalność);

6. ewentystyczne - byt to to, co się aktualnie zdarza (byt ma charakter momentalny, jest zdarzeniem wchodzącym w skład procesu);

7. holistyczne - byt to obejmujące całość istnienia "jedno" o charakterze statycznym lub dynamicznym.

Zgłoś jeśli naruszono regulamin