ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ

35/40 – 55/60 LAT

WG Eriksona jest to etap VII . Średnia dorosłość (35 - 60 r. ż.)

ZMIANY

n                    Wzrok

n                    Słuch

n                    Węch

n                    Smak

n                    Mięśnie

n                    Wzrost

n                    Skóra

n                    Włosy

CO SIĘ DZIEJE W SFERZE BIOLOGICZNEJ?

U kobiet:

n                     okres przekwitania – około 50 r. ż.

n                     klimakterium – 2-5 lat poprzedza przekwitanie.

n                     menopauza przedwczesna – przed 40 r. ż.;

n                     większość – 40 – 60 lat.

U mężczyzn:

n                     spada średnia liczba produkowanych plemników,

n                     zmniejsza się objętość jąder,

n                     ilość płynu nasiennego maleje począwszy od 60 r. ż.

n                     Spada testosteron.

Praca zawodowa

n                    wypalenie (burnout) (Maslach);

n                    okres osiągnięcia pozycji;

n                    pogodzenie się z myślą, że dalej się nie dojdzie;

n                    osiąganie mistrzostwa.

Funkcjonowanie poznawcze

n                    spada w warunkach działań na czas,

n                    maksimum produktywności – około 40 r. ż.,

n                    stabilizuje się do 60 r. ż.

Małżeństwo

n                    okres miłości towarzyskiej(przyjacielskiej);

n                    wsparcie w obie strony;

n                    sandwich generation (pokolenie okresu ściśnięcia);

n                    w fazie porodzicielskiej wyrównaniu ulega udział obu małżonków w pracach domowych;

n                    hipoteza „pustego gniazda”;

n                    gniazdo zagracone.

Dziadkowanie

n                    związki zdystansowane – 29% - rzadki kontakt, prawie bez wpływu;

n                    związek towarzyski – 55% - ciepło, zabawa;

n                    związek zaangażowanyny – 16% - aktywne 3-pokoleniowe układy.

Osobowość

n                     spada wytrwałość w dążeniu do celu, ale wzrasta elastyczność;

n                     mechanizmy obronne stają się coraz dojrzalsze;

n                     krzyżowanie ról męskich i żeńskich;

n                     pojawia się zainteresowanie własnym wnętrzem;

n                     troska o przekazanie pałeczki;

n                     selektywna optymalizacja i kompensacja; 

n                     przyjaźń – mniej, ale bardziej intensywnie.

Przygotowano na podstawie:

Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka

Brzezińska, A. (2002). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Scholar.

Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wyd. Psychologiczne.

Harwas-Napierała, B., Trempała J. (red.). (2000, 2004). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Harwas-Napierała, B., Trempała J. (red.). (2002, 2004). Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Obuchowska, I. (1983). Okres dorastania. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Przetacznik-Gierowska M.,  Tyszkowa M. (1996, 2004). Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.