Ocena ekonomicznej efektywności inwestycji
Tezy wykładu
1. Pojęcie inwestycji i cele inwestowania.
Inwestycje – proces angażowania środków finansowych w różne rodzaje aktywności gospodarczej wyrażający się w:
q pozyskiwanie rzeczowych składników majątkowych drogą zakupu ( spółek, nieruchomości, maszyn itp.),
q wytwarzanie majątku rzeczowego w procesie inwestycyjnym, prowadzące do przyrostu lub/i odtworzenia tego majątku w celu osiągnięcia korzyści,
q zakup lub tworzenie nowych wartości majątkowych charakterze niematerialnym ( licencje, patenty, prowadzenie badań i rozwoju),
q nabywanie papierów udziałowych ( np. akcji ) lub papierów wartościowych ( np. obligacje).
Cele inwestowania – wydatkowanie środków pieniężnych w celu odniesienia korzyści w późniejszym okresie. Celem jest więc czerpanie dochodów lub nadzieja na zysk.
Cele te można określić jako:
q odkładanie konsumpcji na przyszłość,
lub
q angażowanie kapitału w celu jego pomnażania.
2. Inwestycja jako kategoria rzeczowa i finansowa.
Ujęcie rzeczowe – za podstawę rozważań przyjmuje się przepływy dóbr a więc zamianę środków finansowych na dobra rzeczowe, usługi, prawa użytkowania, patenty w celu osiągnięcia w następnych okresach dodatkowych dochodów lub oszczędności kosztów.
Można wyróżnić następujące strumienie nakładów inwestycyjnych ujęciu rzeczowym
§ nakłady na roboty budowlano – montażowe,
§ nakłady na zakup maszyn, urządzeń, środków transportu, narzędzi inwentarza,
§ pozostałe ( np. licencje, dokumentacja, wdrożenie, szkolenie załogi , reklama).
Ujęcie finansowe – podstawą jest transfer środków pieniężnych ( przepływ kapitału). Dla ich odróżnienie od inwestycji rzeczowych inwestycje te nazywa się lokatami.
Jest to każde wykorzystanie kapitału w celu jego powiększenia.
Inwestycje te są narzędziem alokacji zasobów finansowych. Wymuszają ocenę efektywności inwestycji i lokowanie w przedsięwzięcia najkorzystniejsze, tzn. przynoszące maksymalne korzyści przy możliwym do zaakceptowania poziomie ryzyka.
Uwaga: gdy mówimy o przyszłości lub o wartości kapitału nierozerwalnie z tymi pojęciami wiąże się pojęcie ryzyka
3. Nieruchomość jako lokata bezpośrednia i pośrednia.
Cechy nieruchomości jako lokaty:
a) zalety:
§ lokata pewna zabezpieczająca kapitał (trwała w miejscu i czasie, zabezpieczająca przed inflacja – w długim okresie czasu wartość nieruchomości powinna rosnąć co najmniej w takim tempie jak inflacja) ),
§ lokata zapewniająca stałe dochody – dochody z czynszów lub/i opłat poza czynszowych; przy wycofywaniu się z inwestycji można liczyć na zwrot zainwestowanego kapitału ( pomniejszony o zamortyzowane salda),
§ możliwość „odmrożenia” zainwestowanych środków – możliwość zaciągnięcia kredytów hipotecznych pod posiadaną nieruchomość,
§ umiarkowany poziom ryzyka – w skali 1 do 10: ryzyko inflacji -1, bankructwa – 5 , wahań cen rynkowych 6-7, płynności -10 .
b) wady:
§ mała płynność – utrudnione wycofywanie środków pieniężnych ( dłuższa ekspozycja na rynku),
§ konieczność fachowej obsługi – wymagania prawa budowlanego i względy bezpieczeństwa,
§ ryzyko prawne – swoiste zagrozenie występujące w Polsce ( zaszłości w regulacji praw do nieruchomości).
Inwestowanie może być dokonywane bezpośrednio lub pośrednio ( np. przez fundusze wspólnego inwestowania – tzw. fundusze powiernicze).
Zalety i wady bezpośrednich i pośrednich lokat w nieruchomości
LOKATY BEZPOŚREDNIE
Zalety
Wady
niskie ryzyko w porównaniu z akcjami
niska płynność
korzyści z dywersyfikacji portfela
konieczność permanentnego zarządzania
zabezpieczenie kapitałów przed inflacją
wysoka kapitałochłonność
skuteczność w równoważeniu narażonych na inflacje zobowiązań długoterminowych
niepodzielność
LOKATY POŚREDNIE
wysoka płynność
brak kontroli nad nieruchomościami
podzielność
niska efektywność w krótkim okresie
fachowe zarządzanie
wysoka korelacja z rynkiem akcji
wykorzystanie dźwigni finansowej
zmiany form opodatkowania
wysoka specjalizacja instrumentu
możliwość zmiany wagi lub typu ryzyka
4. Uwarunkowania decyzji inwestycyjnych na rynku nieruchomości.
q Indywidualne preferencje inwestora:
- preferencje ryzyko – zwrot,
- horyzont czasowy.
q Rynkowe uwarunkowania decyzji inwestycyjnych:
- ogólna koniunktura gospodarcza,
- dostępność kapitałów ( przede wszystkim
oprocentowanie kredytów),
- inflacja,
- interwencjonizm państwowy.
q Uwarunkowania prawne:
- uwarunkowania wynikające z prawa miejscowego
(plany zagospodarowania przestrzennego),
- system podatkowy i kierunki jego zmian,
- uregulowany system własnościowy.
q Oczekiwania co do przyszłości.
5. Rodzaje i źródła ryzyka .
Definicja.
Ryzyko to prawdopodobieństwo poniesienia straty, związane z podjęciem określonej decyzji gospodarczej. Ryzyko jest miarą niepewności rezultatów oczekiwanych w przyszłości jako efekt określonej inwestycji.
Rodzaje ryzyk – ogólnie.
q Ryzyko systematyczne – zwane rynkowym, zdeterminowane jest zewnętrznymi warunkami gospodarowania, odnosi się do tych czynników, które wpływają na zysk wszystkich porównywalnych instrumentów inwestycyjnych; jest to ryzyko nie dywersyfikowalne.
q Ryzyko niesystematyczne - określane również jako ryzyko dywersyfikowalne; zależy od specyficznych czynników dla inwestowania w konkretny rodzaj lokaty.
q Ryzyko finansowe .
q Ryzyko dochodu.
Źródła ryzyka systematycznego dla inwestycji w nieruchomości:
· sytuacja gospodarcza regionu i kraju,
· pojawienie się nieoczekiwanej inflacji,
· nadpodaż nieruchomości,
· zmiany polityki gospodarczej
· zmiany w podatkach.
Źródła ryzyka niesystematycznego na rynku nieruchomości:
· niekorzystne zmiany w otoczeniu,
· zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
· bankructwo najemcy,
· niemożliwość wynajęcia po wygaśnięciu umowy najmu,
· szybkie zużycie funkcjonalne nieruchomości.
Źródła ryzyka finansowego:
· zmiana stóp oprocentowania,
· zwiększenie ryzyka finansowego z tytułu włączenie do finansowania kapitału obcego (ryzyko walutowe),
· niemożliwość spłaty kredytu z powodu małej dochodowości.
6. Inwestorzy na rynku nieruchomości.
Inwestorzy instytucjonalni – cechami łączącymi ta grupę inwestorów są:
· inwestowanie pieniędzy im powierzonych,
· pos...
kamillaaa