Żyjemy wśród ludzi niepełnosprawnych. Czy naprawdę jesteśmy inni.doc

Konspekt do zajęć wychowawczych

Temat zajęć: Żyjemy wśród ludzi niepełnosprawnych. Czy naprawdę jesteśmy inni?

Parametry grupy:

·         Liczba: 20

·         Wiek: 11-12 lat

·         Płeć: mieszana

·         Poziom rozwoju: Wszystkie dzieci są sprawne ruchowo, jedna dziewczynka ma problemy z jąkaniem (spore bariery komunikacyjne); integracja klasy na dość wysokim poziomie (brak zamkniętych klik, istnieją 2 paczki, kilka par)

Czas: 45 minut

Cele zajęć:

·  Poznawcze:

      1. Przypomnienie uczniom pojęcia niepełnosprawność.

    2. Zapoznanie z podstawowymi rodzajami niepełnosprawności.                                                              3. Zwrócenie uwagi ucznia na podstawowe problemy, z jakimi borykają                          się osoby niepełnosprawne.

·  Kształcące:

       1. Kształtowanie pozytywnej postawy wobec osób niepełnosprawnych.

2. Rozwijanie umiejętności dyskutowania.

·  Wychowawcze:

1. Uwrażliwienie uczniów na zagadnienie niepełnosprawności.   

2. Motywowanie uczniów do przełamywania barier i lęku przed kontaktem z osobami niepełnosprawnymi.                                                                                                                3. Zachęcanie uczniów do burzenia funkcjonujących w świadomości społecznej stereotypów dotyczących osób niepełnosprawnych.

Metody pracy:

·         Słowne (pogadanka, dyskusja)

·         Oparte na działalności praktycznej (metoda zajęć praktycznych)

·         Metoda gier dydaktycznych (sytuacyjna)

Formy pracy:

·         Liczba osób: zbiorowa, grupowa zróżnicowana

·         Miejsce: szkolne

·         Czas: lekcyjne

Pomoce:

·         Ławeczka gimnastyczna, chusta

·         Papier i kolorowe pisaki do stworzenia plakatów

·         Paski papierowe do wypisania przez uczniów haseł

·         Plakaty z niedokończonymi zdaniami

Tok zajęć:

I CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA (5 min):

1. Powitanie uczniów i wprowadzenie ich w tematykę zajęć:

Osoba prowadząca: Tematem naszych zajęć jest problem niepełnosprawności. W dzisiejszym dniu przypomnimy sobie co oznacza to słowo, zapoznamy się z podstawowymi rodzajami niepełnosprawności. Zastanowimy się nad naszym stosunkiem do osób niepełnosprawnych, odpowiemy sobie na pytania: jaki jest ten stosunek, a jaki być powinien, jakie obawy towarzyszą kontaktom z nimi oraz czy osoby niepełnosprawne faktycznie tak bardzo się od nas różnią.

W klasie rozmieszczone są plakaty z niedokończonymi zdaniami, które uczniowie wspólnie uzupełniają:

·         Osoba niepełnosprawna kojarzy mi się...

·         W kontakcie z osobą niepełnosprawną najbardziej przeszkadza mi...

·         Niepełnosprawność traktuję jako...

·         Widok osoby niepełnosprawnej wywołuje we mnie...

Nauczyciel, po wysłuchaniu odpowiedzi uczniów, podsumowuje je i przykleja do tablicy definicję oraz rodzaje niepełnosprawności:

Osoba prowadząca: Osoby niepełnosprawne to osoby o niepełnej sprawności: jednego lub kilku zmysłów (np. wzroku, słuchu), fizycznej (np. narządu ruchu), intelektualnej (np. zespół Downa), lecz o równych prawach i obowiązkach w życiu społecznym. Znaczenie tego słowa nieustannie się zmienia, obecnie coraz częściej stosujemy termin "osoby o specjalnych potrzebach".

Rodzaje niepełnosprawności:

·         Niewidomi

·         Niepełnosprawni ruchowo

·         Niepełnosprawni intelektualnie

·         Niesłyszący

II CZĘŚĆ ZASADNICZA(35 min.):

2.Ćwiczenie w formie zabawy(5 min.)

Nauczyciel stawia ławeczkę i prosi dwóch ochotników. Jednemu dziecku związuje oczy. Drugie dziecko, podtrzymując pierwsze, prowadzi je przez ławeczkę (nauczyciel asekuruje). Na trasie mogą znajdować się przeszkody. Dziecko prowadzące udziela instrukcji słownych i łagodnymi ruchami przeprowadza między przeszkodami.  Po zakończeniu ćwiczenia pyta uczestników o wrażenia.

Pytania do przewodnika:

Czy łatwo być przewodnikiem?

Czy czułeś się odpowiedzialny za osobę, którą prowadziłeś?

Co stanowiło dla ciebie największą trudność

Pytania do „osoby niewidomej”:

Czy łatwo jest się poruszać nie widząc?

Czy czegoś się bałeś?

Czy miałeś zaufanie do osoby, która cię prowadziła?

Czy czułeś się bezpiecznie?

3. Praca w grupach(10 min.)

Podział uczniów na 4 grupy - dowolna forma podziału.

Osoba prowadząca: Osoby z pierwszej grupy spróbujcie sobie wyobrazić, że jesteście niewidomi, z drugiej – niesłyszący. Waszym zadaniem jest wypisać po 3 najważniejsze sytuacje, z którymi moglibyście mieć problemy w codziennym życiu. Przedstawiciele dwóch pozostałych grup postarajcie się wypisać po 3 najważniejsze przeszkody w kontakcie z osobą niepełnosprawną. Grupa trzecia z osobą niepełnosprawną intelektualnie, czwarta niepełnosprawną ruchowo.

4. Prezentacja pracy grupowej(5 min)

Wskazani uczniowie uzasadniają swoje wybory.

Wymienione dziedziny życia nauczyciel wspólnie z uczniami sprowadza do głównych haseł, np.:

·         porozumiewanie się

·         poruszanie się

·         nauka

·         praca

·         rozrywka

·         dostęp do informacji

·         czynności życia codziennego

Osoba prowadząca: Skoro mamy podobne problemy, to może aż tak bardzo się od siebie nie różnimy. Spróbujmy zatem w tych samych grupach opracować podobieństwa między osobą pełnosprawną a:

·         niewidomą (grupa I),

·         niesłyszącą (grupa II),

·         niepełnosprawną intelektualnie (grupa III),

·         niepełnosprawną ruchowo (grupa IV).

5. Przełamywanie barier i lęku przed kontaktem z osobą niepełnosprawną(5 min.)

Osoba prowadząca: Co, Waszym zdaniem, można zrobić, by przełamać bariery dzielące Was (grupę osób niepełnosprawnych, których reprezentujecie) i osoby pełnosprawne? Co można zrobić, by pokonać lęk przed Wami (jako reprezentantami grup osób niepełnosprawnych)?

Uczniowie zapisują swoje propozycje na rozdanych przez nauczyciela paskach papieru. Wskazani uczniowie prezentują swoje pomysły.

6. Dyskusja wychowanków wokół problemu osób niepełnosprawnych(10 min.)

Zadanie wychowanków polega na odpowiedzeniu na pytania:

Jak myślicie, dlaczego przeprowadziliśmy te ćwiczenia?

Co chcieliśmy przez to osiągnąć?

Czy przeprowadzone ćwiczenia pomogą wam lepiej zrozumieć osoby niepełnosprawne?

Czy umiemy zrozumieć ich problemy i im pomóc?

Czy pomoc jest zawsze udzielana prawidłowo?

Czy czasami nie udajemy, że „nie widzimy” ich problemów, a innym razem „pomagamy na siłę”?

III CZĘŚĆ PODSUMOWUJĄCA(5 min):

7.Usystematyzowanie wszystkich poruszanych podczas lekcji kwestii

W centrum nauczyciel umieszcza kartkę „NIEPEŁNOSPRAWNI – NORMALNA SPRAWA”. Zadaniem uczniów jest wypisanie na cienkich paskach swoich wskazówek dla innych, dotyczących bezstresowego, ich zdaniem, kontaktu z osobą niepełnosprawną. Nauczyciel może mieć przygotowanych kilka gotowych haseł i dokładać je, w przypadku gdyby uczniowie mieli problemy z dodawaniem własnych, np.:

·         Gdy spotkasz zakłopotaną osobę niepełnosprawną, spróbuj podejść i zapytać, w jaki sposób możesz jej pomóc. Nie obrażaj się, jeżeli spotkasz się z odmową.

·         Zwracaj się bezpośrednio do osoby niepełnosprawnej.

·         Szukaj porozumienia wszystkimi możliwymi sposobami komunikacji.

·         Nie traktuj osoby niepełnosprawnej jak dziecka.

·         Mów prostym, ale niezbyt dziecinnym językiem.

·         Wspieraj, a nie wyręczaj.

·         Nie lituj się.

·         Nie zapominaj, że są rzeczy, jakich możesz nauczyć się od osoby niepełnosprawnej.

Nauczyciel odczytuje utworzony przez wszystkich schemat, dodając na zakończenie:

Osoba prowadząca: Mam nadzieję, że po dzisiejszych zajęciach problem niepełnosprawności stał się wam bliższy. Teraz już wiecie, że osoby niepełnosprawne nie żyją w jakimś innym, odizolowanym świecie i aż tak bardzo się od was nie różnią. Mają podobne problemy, zainteresowania i potrzeby. Spróbujcie, więc podjąć odrobinę wysiłku w celu przełamania wszystkich barier, które was dzielą, nawiązać z nimi kontakt, zrozumieć ich i wspierać w trudach codziennego życia. Pamiętajcie, że mimo ich ograniczonej sprawności, są to osoby w pełni wartościowe, od których wiele możecie się nauczyć.

Opracowanie: Katarzyna Kunicka