cennik i inne wedlug E.Pałki.pdf

INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH

Nr 2/1/2006, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 85–98

Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi

Ewa Pałka

PRÓBA OCENY PODAŻY TURYSTYCZNEJ

W GOSPODARSTWACH AGROTURYSTYCZNYCH

WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Streszczenie

Agroturystyka stanowi bardzo ważny czynnik wielofunkcyjnego

rozwoju obszarów wiejskich. W opracowaniu przedstawiono wyniki

badań przeprowadzonych w województwie świętokrzyskim dotyczące

gospodarstw agroturystycznych w okresie transformacji systemu spo-

łeczno-gospodarczego Polski. Artykuł stanowi próbę oceny podaży tury-

stycznej w gospodarstwach agroturystycznych województwa święto-

krzyskiego. Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej może stanowić

alternatywne formy działalności małych gospodarstw rolnych, które nie

są w chwili obecnej wystarczająco dochodowe. Spośród wszystkich form

turystyki agroturystyka jest szczególnie podporządkowana wymogom

rozwoju zrównoważonego, jako że jest ona oparta na atrakcyjności śro-

dowiska przyrodniczego i naturalnego krajobrazu.

Zorganizowane formy agroturystyki rozwijają się w województwie

świętokrzyskim od 1990 roku. W województwie agroturystyka rozwinęła

się najlepiej w kilku regionach, gdzie doszło współcześnie do koncentra-

cji tej formy działalności (szczególnie w modelowej wsi agroturystycznej

Śladów Mały). Rozwój agroturystyki był niekiedy możliwy dzięki pomo-

cy finansowej pochodzącej ze środków UE. Agroturystyka przynosi róż-

norodne korzyśc,i zarówno dla właścicieli gospodarstw, gmin, turystów,

jak i miejscowej społeczności.

Słowa kluczowe: podaż turystyczna, gospodarstwa agroturystyczne,

oferta turystyczna.

WPROWADZENIE

Celem niniejszego opracowania jest próba oceny podaży tury-

stycznej w gospodarstwach agroturystycznych województwa święto-

krzyskiego.

Według Altkorna [1994] podaż turystyczna „jest to ilość dóbr

i usług, którą wytwórcy zamierzają sprzedać”. W ramach podaży

turystycznej Pałka [2004] wyróżniła następujące grupy elementów:

– atrakcje, będące bezpośrednim bodźcem zachęcającym tury-

stów do przyjazdu;

– „szeroko pojęte środki i urządzenia komunikacyjne, relacje

z turystami”.

Ze względu na brak publikowanych danych na temat rozmiarów

podaży produktu agroturystycznego w województwie świętokrzyskim

materiał empiryczny do opracowania zebrano metodą wywiadu bezpo-

średniego podczas badań terenowych. Za narzędzie badawcze posłużył

kwestionariusz ankietowy. Przebadano 248 gospodarstw rolnych pro-

wadzących działalność agroturystyczną.

Przeprowadzone badania dostarczyły informacji m.in. na temat

standardu gospodarstw, dodatkowych atrakcji proponowanych

gościom, cen żądanych za pobyt i form promocji gospodarstwa. Dodat-

kowo pytania dotyczyły opłacalności prowadzenia gospodarstwa agro-

turystycznego, planów na przyszłość dotyczących inwestycji

i kontynuacji działalności oraz współpracy z samorządami lokalnymi.

Zbierano też informacje o liczbie miejsc noclegowych, sezonowości

prowadzonej działalności i typie obiektu.

Metryki ankiet dostarczyły informacji o wieku i wykształceniu

gospodarzy oraz o powierzchni gospodarstwa, roku rozpoczęcia dzia-

łalności agroturystycznej. Zebrany materiał empiryczny poddano

weryfikacji i opracowaniu statystycznemu.

WYNIKI BADAŃ SZCZEGÓŁOWYCH W ZAKRESIE PODAŻY

Rolnictwo w województwie świętokrzyskim charakteryzuje się

znacznym rozdrobnieniem gospodarstw. Cechę tę można zaobserwo-

wać również, analizując powierzchnie gospodarstw rolnych prowadzą-

cych działalność agroturystyczną (rys. 1). Powierzchnia 60% gospo-

darstw agroturystycznych w województwie świętokrzyskim nie prze-

kracza 5 ha, w tym 27% to gospodarstwa o powierzchni mniejszej niż

2 ha. Gospodarstwa rolne o powierzchni od 5 do 10 ha stanowią 15%

ogółu gospodarstw agroturystycznych w województwie świętokrzy-

skim. Zaledwie 3% gospodarstw charakteryzuje się powierzchnią od

10 do 15 ha, a gospodarstwa z grupy największej powyżej 15 ha – sta-

nowią 22% ogółu gospodarstw agroturystycznych. Zatem działalność

agroturystyczną podjęły w przeważającej części gospodarstwa czerpią-

ce najniższe zyski z działalności rolniczej.

22%

27%

do 2 ha

2-5 ha

5-10 ha

10-15 ha

powy¸ej 15 ha

15%

33%

Źródło: opracowanie własne na podstawie badań ankietowych

Rysunek 1. Struktura wielkościowa gospodarstw agroturystycznych

województwa świętokrzyskiego w świetle badań ankietowych

W trakcie badań zwrócono uwagę na wiek właścicieli gospo-

darstw agroturystycznych (tab. 1). Najliczniejszą grupę spośród wła-

ścicieli gospodarstw agroturystycznych stanowią rolnicy z grupy wie-

kowej 40–50 lat. Jest ich 116, co stanowi 47% wszystkich rolników

zajmujących się agroturystyką w województwie świętokrzyskim. Na

drugim miejscu pod względem liczebności znajduje się grupa wiekowa

30–40 lat z 66 osobami (27%), a na trzecim grupa wiekowa powyżej 50

lat z liczbą 60 osób (24%). Najmniej liczną grupę wiekową tworzą wła-

ściciele gospodarstw agroturystycznych, którzy nie przekroczyli jesz-

cze 30 roku życia. Jest ich zaledwie 6, co stanowi 2% wszystkich wła-

ścicieli.

Wśród właścicieli gospodarstw agroturystycznych w wojewódz-

twie świętokrzyskim przeważają osoby o wykształceniu średnim (tab. 2).

Stanowią oni liczbę 152 osób, co daje 62% właścicieli wszystkich

gospodarstw. Pozostali rolnicy reprezentują poziom wykształcenia –

41 osób podstawowy lub zasadniczy zawodowy (16% wszystkich wła-

ścicieli), 55 osób wyższy (22%). Wszyscy właściciele gospodarstw uzu-

pełniali swe wykształcenie na kursach z zakresu agroturystyki.

Tabela 1. Struktura wieku właścicieli gospodarstw agroturystycznych

w województwie świętokrzyskim

Wiek właścicieli gospodarstwa

Liczba

gospodarzy

Udział w całości

(w %)

poniżej 30 lat

30–40 lat

40–50 lat

116

powyżej 50 lat

Suma

248

100

Źródło: opracowanie własne na podstawie badań terenowych

Tabela 2. Wykształcenie właścicieli gospodarstw agroturystycznych

w województwie świętokrzyskim

Wykształcenie

gospodarzy

Liczba

gospodarzy

Udział w całości

(w %)

podstawowe i zasadnicze zawodowe

średnie

152

wyższe

suma

248

100

Źródło: opracowanie własne na podstawie badań terenowych

Gospodarze oferują swoim gościom noclegi w obiektach różnych

typów: w tym w pokojach gościnnych lub w samodzielnych, letnich

domach. Pokoje gościnne zlokalizowane są w domach mieszkalnych

gospodarzy, a często także w zaadaptowanych na potrzeby turystów

pomieszczeniach gospodarczych, bezpośrednio przylegających do do-

mów gospodarzy. Domy wakacyjne to oddzielne budynki, w całości

przeznaczone dla turystów. Mogą być one zlokalizowane w gospodar-

stwie właścicieli, najczęściej są to wtedy domki letniskowe lub zlokali-

zowane w pewnej odległości od gospodarstwa (na przykład nieza-

mieszkany dom po rodzicach). W przypadku 198 obiektów rolnicy

oferowali noclegi w pokojach gościnnych (80% gospodarstw), nato-

miast w 50 przypadkach (20% ogółu) w domach wakacyjnych (tab. 3).

Nie wszystkie gospodarstwa agroturystyczne w województwie

świętokrzyskim prowadzą działalność przez cały rok. Dość dużo jest

takich, które zapraszają gości tylko w sezonie letnim, najczęściej od

maja do końca września. Ich liczba wynosi 79, co stanowi 32% ogółu

(tab. 4). Są to najczęściej gospodarstwa oferujące miejsca noclegowe

w nieogrzewanych domach letniskowych lub domach wakacyjnych, ale

nie jest to regułą (tab. 4 i 5). Często rolnicy rezygnują ze świadczenia

usług dla turystów w miesiącach chłodnych, uznając je za zbyt kłopo-

tliwe w stosunku do przynoszonych zysków.

Tabela 3. Typy obiektów w gospodarstwach agroturystycznych

w województwie świętokrzyskim

Typ obiektu

Liczba

obiektów

Udział w całości

(w %)

pokoje gościnne

198

domy wakacyjne

suma

248

100

Źródło: opracowanie własne na podstawie badań terenowych

Tabela 4. Sezonowość działalności gospodarstw agroturystycznych

w województwie świętokrzyskim

Okres

działalności

Liczba

gospodarstw

Udział w całości

(w %)

działalność

całoroczna

169

działalność

w sezonie letnim

Suma

248

100

Źródło: opracowanie własne na podstawie badań terenowych

Tabela 5. Sezonowe i całoroczne atrakcje w gospodarstwach agroturystycznych

województwa świętokrzyskiego

Atrakcje letnie

Atrakcje zimowe Atrakcje całoroczne

brak

są brak

są

liczba

gospodarstw

239

208

131

117

udział

w całości (w%)

Źródło: opracowanie własne na podstawie badań terenowych

Z sezonowością działalności wiąże się bezpośrednio istnienie do-

datkowych atrakcji w gospodarstwie. Niektóre z nich, jak boiska do

gier zespołowych, czy kąpieliska i wypożyczalnie sprzętu pływającego

oraz rowerów mają charakter wybitnie letni. Gospodarstwa działające

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: