pyt._z_admina 2.doc

1.      Działania faktyczne i prawne:

Związanie Administracji Prawem

–         wynika z konstytucji – zasada praworządności (legalizmu) – element państwa prawnego – organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, a jego przestrzeganie jest podstawowym obowiązkiem każdego organu państwa i każdego obywatela

–         określenie czynności administracji przez prawo nie jest jednakowe → zależy od sfery, rodzaju i form działania administracji.

*   Sfera działania – zewnętrzna – to tam gdzie administracja styka się z obywatelem (osobą fizyczną lub prawną), natomiast sfera wewnętrzna to działania podejmowane wewnątrz-organizacyjne (organizacja pracy).

→     w sferze wewnętrznej – więcej swobody. Samodzielnie organizuje wykonanie zadań społecz­nych i gospodarczych ustalonych przez inne organy, a jej działania w tym zakresie mają charakter kierowniczy/kontrolny/ustalający. Podstawą tych aktów jest władz­two organizacyjne (wynikające z regulaminów i statutów i in.)

→     w sferze zewnętrznej – administracja może zrobić tylko to na co prawo jej zezwala.

*   Rodzaj działań podejmowa­nych przez organy administracji państwowej i inne podmioty:

→     działania o charakterze faktycznym – luźne związanie → ważne by miały jakąś podstawę prawną (np. ogólna norma kompetencyjna wyprowadzona z przepisów administracyjnych)

→     działania o charakterze prawnym – ściśle zdeterminowane przez prawo, ale też nie jednakowo → działania zmieniające sytuację prawną indywidualnie określonych podmiotów znajdujących się na ze­wnątrz administracji muszą mieć podstawę w przepisach prawa materialnego i formalnego. Są one dokładniej opisane ze względu na ich dopuszczalność, moc prawną i wywoływane skutki.

*   Forma działań:

→     akty admini­stracyjne (indywidualne), akty normatywne (ogólne), a także działania wykonawcze w stosunku do w/w form → bardziej zdeterminowane przez prawo;

→     działania materialno-techniczne (np. gromadzenie informacji, analizowanie, zarządzanie) lub społeczno-organizatorskich (np. porozu­miewanie się, apelowanie) → mniej zdeterminowane przez prawo.

!          Związanie administracji prawem nie jest absolutne.

*   Administracja to nie tylko wykonywanie ustaw, ale także działalność pozaustawowa, która choć nie jest zupełnie oderwana od ustawy, to czasem służy innemu celowi (realizacji zadań nakreślonych w innych aktach – polecenia, decyzje, uchwały.

*   Jedynie tam gdzie jej działania zmieniają sytuacje (na korzyść i niekorzyść) indywidualnych podmiotów musi mieć prawne podstawy (przepis ustawy i przepis aktu wykonawczego).

*   Administracja nie może podjąć działania sprzecznego z prawem, gdyż ma obowiązek przestrzegania prawa.

2.      Akty prawa miejscowego:

rodzaj, nazwy, przedmiot i sposób uchwalania, ogłaszania określają ustawy szczególne o samorządzie i administracji terenowej:

a.      ustawa z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie – wojewoda i organy administracji niezespolonej mogą stanowić akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części

i.   wojewoda może wydawać rozporządzenia porządkowe w zakresie nieuregulowanym ustawami i innymi przepisami, jeśli jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia i dla zapewnienia porządku i spokoju publicznego, a rozporządzenia te mogą przewidywać kary grzywny na zasadach wykroczeń. Podstawą prawną dla tych rozporządzeń jest w/w ustawa.

b.      ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa – na podstawie tej ustawy i innych ustaw sejmik województwa stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze wojewó­dztwa lub jego części. Akty te w szczególności dotyczą:

i.   statutu województwa,

ii. zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim,

iii.                      zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

c.       ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym – rada powiatu ma kompetencje do stanowienia aktów prawa miejscowego na obszarze powiatu, a podstawą prawną jest w/w ustawa i inne ustawy. Akty rady powiatu dotyczą w szczególności:

1.      spraw wymagających uregulowania w statucie,

2.      przepisów porządkowych,

3.      szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu,

4.      zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

ii. forma – uchwała, chyba że ustawa upoważniająca stanowi inaczej

iii.                      może też wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo do zapewnienia spokoju, porządku i bezpieczeństwa publicznego. Inne wymogi wg ustawy to:

1.      przyczyny występowały na obszarze więcej niż jednej gminy;

2.      przyczyny na tyle poważne, aby można określić je „przypadkiem szczególnie uzasadnionym”;

3.      tylko w sytuacji braku przepisów powszechnie obowiązujących;

4.      w wyjątkowych sytuacjach, niecierpiących zwłoki, może wydawać je też zarząd, ale uchwała zarządu musi zostać zatwierdzona na najbliższej sesji, a w razie nie przedstawienia ich lub braku zgody, tracą moc w terminie podanym przez radę.

d.      ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym – przewiduje, iż rada gminy może w formie uchwały:

stanowić przepisy powszechnie obowiązujące na obszarze gminy na podstawie upoważnień zawartych w odrębnych ustawach → są to typowe akty wykonawcze i zasady ich dotyczące, w szczególności dotyczące upoważnienia w ustawie są takie jak rozporządzeń;

-wydawać akty prawa miejscowego na podstawie ustawy o samorządzie gminnym (art. 40 ust. 2) w zakresie (prawo ustrojowe):

1.      wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,

2.      organizacji urzędów i instytucji gminnych,

3.      zasad zarządu mieniem gminy,

4.      zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej;

ii. w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących wydawać przepisy porządkowe (art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym), jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, z możliwością nałożenia kary grzywny na zasadach wykroczeń

1.      wójt gminy może wydawać te przepisy tylko w przypadku niecierpiącym zwłoki w formie zarządzenia, i podlegają zatwierdzeniu rady na najbliższym posiedzeniu;

e.      ustawa z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i innych aktów prawnych – wszystkie akty prawa miejs­cowego są objęte obowiązkiem niezwłocznego ogłoszenia w wojewódzkim dzien­niku urzędowym, a akty nie mające mocy powszechnie obowiązujących ustawa może wyłączyć ten obowiązek;

i.   przepisy porządkowe – najpierw w drodze obwieszczenia, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego prze­kazu, a później w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

ii. wejście w życie – po 14 dniach, chyba że dany akt określi termin dłuższy; w uzasadnionych przypadkach termin krótszy (o ile zasada demokratycznego państwa prawa nie stoi na przeszkodzie)

1.      przepisy porządkowe – po 3 dniach od ogłoszenia, wyjątkowo dla ochrony zdrowia, życia itd. w dniu ogłoszenia.

2.      nie wcześniej niż ustawa upoważniająca;

3.      Administracja centralna – terenowa

Decentralizacja – organy niższego stopnia nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia

→    hierarchiczne podporządkowanie – zależność organu niższego od organu wyższego, który ma prawo kierowania jego pracą → samodzielności organów niższego stopnia (organ niższy bądź w drodze wyborów, bądź powoływany przez inny organ zdecentralizowany), a organ wyższy nadzoruje organ niższy i może wkraczać w działania organu niższego tylko gdy prawo mu na to zezwala.

→    Warunki istnienia decentralizacji:

*       wyposa­...