Rozwój koncertu w epoce baroku i klasycyzmu
I. Wprowadzenie
· Definicja koncertu,
· Gatunki i formy wstępne koncertu (wokalno-instrumentalne utwory koncertujące, canzona i sonata),
II. Koncert barokowy
· Rozwój stylu koncertującego – concertato i concerto;
· Typy koncertu barokowego (podział ze względu na rodzaj i wielkość grup instrumentów koncertujących):
Ø Concerto grosso (definicja; wprowadzenie terminów: tutti-concertino)
ü Corelli – 12 Concerti grossi op.6 jako wzór formy concerto grosso (budowa, obsada, koncert bożonarodzeniowy),
ü Inni przedstawiciele barokowego concerto grosso: Pietro Antonio Locatelli (12 concerti grossi), J.S.Bach (Koncerty brandenburskie), J.F.Handel (12 concerti grossi op.6).
Ø Koncert solowy (definicja)
ü ewolucja gatunku koncertu solowego,
ü budowa koncertu solowego (3 części: szybka-wolna-szybka),
ü ritornelowe kształtowanie I części koncertu,
ü przedstawiciele barokowego koncertu solowego (omówienie najwybitniejszych dzieł):
Koncerty skrzypcowe: Pietro Antonio Loccatelli, Giuseppe Torelli, Antonio Vivaldi
Koncerty klawesynowe: Bach
Koncerty organowe: Haendel
Koncerty fletowe: Johann Joachim Quantz
Ø Concerto ripieno (definicja).
III. Koncert klasyczny
1. Dalszy rozwój koncertu:
· wirtuozostwo:
ü dominacja koncertu solowego,
ü wprowadzenie kadencji solowej na koniec I części koncertu.
· powstanie orkiestry symfonicznej.
· rozbudowa rozmiarów koncertu (Beethoven).
2. Koncert w twórczości klasyków wiedeńskich:
· Józef Haydn:
ü dorobek: koncerty fortepianowe (ponad 20), skrzypcowe, wiolonczelowe, koncert na trąbkę – wiele dzieł zaginęło;
ü koncerty trzyczęściowe o typowej budowie,
ü poziom trudności: przeciętny.
· Wolfgang Amadeusz Mozart:
ü dorobek: koncerty fortepianowe (ponad 20), skrzypcowe, na flet, obój, klarnet, fagot, róg; symfonia koncertująca na skrzypce i altówkę.
ü budowa trzyczęściowa, podwójna ekspozycja w I części utworu.
ü kadencja wirtuozowska pod koniec I części.
ü wpływ opery na koncert – śpiewność tematów w wolnych częściach koncertów i powiązania materiałowe wybranych koncertów i oper.
ü pierwszy w historii muzyki koncert na klarnet A-dur KV 622!
· Ludwig van Beethoven:
ü dorobek: 5 koncertów fortepianowych, jeden skrzypcowy i jeden potrójny,
ü koncert trzyczęściowy z rozbudowaną kadencją wirtuozowską,
ü wzrost znaczenia partii orkiestrowej – symfonizacja koncertu (IV i V koncert fortepianowy),
ü wyeliminowanie podwójnej ekspozycji (IV i V koncert fortepianowy),
ü powiększenie rozmiaru koncertów,
ü ostatnie koncerty fortepianowe jako wzorzec formy koncertu dla kompozytorów XIX wieku.
IV. Podsumowanie
· koncert jednym z najpopularniejszych gatunków muzyki barokowej i klasycznej,
· walory edukacyjne koncertów barokowych i klasycznych,
· obecność koncertów barokowych i klasycznych w repertuarze dzisiejszych koncertujących artystów.
Przygotowała Monika Kwiatkowska 2010; spr. J.Krzyżak
KaC2009