Wykład 1
● Obiekt - wyodrębniony element
rzeczywistości, posiadający pewien zestaw
właściwości jednoznacznie go opisujących.
● w definicji informatycznej obiekt posiada:
– atrybuty (dane opisujące obiekt)
– metody (procedury operujące na atrybutach)
System (gr. systema – rzecz złożona) zbiór
obiektów, powiązanych ze sobą relacjami w
taki sposób, że stanowią one całość zdolną
do funkcjonowania w określony sposób
● Podstawowe cechy systemu
– granica systemu
– wejście i wyjście
– obiekty składowe
– stan systemu
– zdarzenie
Czynność - zbiór niepodzielnych, na danym
poziomie abstrakcji, działań, w wyniku
których ulega zmianie stan systemu
Proces - uporządkowany w czasie zbiór
czynności
● najprostszy, graficzny, model procesu
nazywany jest Flowchartem
● czy proces jest obiektem?
Organizacja
– (przedmiotowe lub rzeczowe) pewien obiekt,
który można odróżnić od innych,
– (atrybutowe) cecha obiektów złożonych,
nazywana zorganizowaniem,
– (czynnościowe) tworzenie organizacji, inaczej
zwane organizowaniem
Całość, której składniki przyczyniają się do
powodzenia całości (jako „powodzenie”
rozumiemy realizację misji organizacji)
● Całość, która przyczynia się do powodzenia
swych części (potrzeb, zamierzeń i ambicji)
● a więc organizacja jest systemem :-)
ponieważ warunkiem trwania organizacji jest jej zdolność do
zachęcania składników do dalszego uczestniczenia (teoria równowagi
organizacyjnej), więc:
Podsystemy organizacji (organizacja
Leavitt'a)
● P. celów i wartości – misja i strategia organizacji
(zarówno zewnętrzna jak i wewnętrzna),
● P. psychospołeczny – uczestnicy organizacji i ich
wzajemne relacje,
● P. struktury – podział zadań, uprawnienia, przepływ
informacji, schemat organizacyjny,
● P. techniczny – technologie, know-how, maszyny i
urządzenia, budynki itp.
● P. zarządzania – mechanizmy koordynacji w/w
podsystemów w procesach podejmowania decyzji
Zarządzanie
● Zarządzanie to sztuka bądź praktyka
rozumnego stosowania środków dla
osiągnięcia wyznaczonych celów.
● Podstawowe funkcje zarządzania:
– planowanie,
– organizowanie,
– kierowanie (motywowanie),
– kontrolowanie
Funkcje zarządzania
● Planowanie to określenie optymalnej
sekwencji przyszłych działań oraz środków
niezbędnych do ich zrealizowania, tak aby
osiągnąć wyznaczone cele organizacji
● Organizowanie to proces porządkowania,
przydzielania, koordynowania działań i
zasobów poszczególnych członków organizacji,
które w najlepszy sposób pozwoli zrealizować
określony plan
● Kierowanie to proces przewodzenia oraz
motywowania członków organizacji tak, aby
można było wspólnie osiągnąć cele wytyczone
w funkcjach planowania i organizowania
● Kontrolowanie to proces zmierzający do
zapewniania, żeby rzeczywiste działania były
zgodne z planowanymi, to obserwacja i
systematyczne wprowadzanie korekt do
bieżących działań dla ułatwienia realizacji
celów
Wykład 3
Struktura organizacji wg. Mintzberga
Struktura organizacji - cd
● Wierzchołek strategiczny – naczelne
kierownictwo wraz z osobistym personelem
pomocniczym
● Rdzeń operacyjny – pracownicy wykonawczy
w obszarze działalności podstawowej.
– zapewniają materiały do produkcji i/lub
świadczenia usług,
– wykonują produkty i/lub usługę
– rozprowadzają produkt i/lub usługę
● Linia średnia – kierownicy stopni pośrednich
(od majstra – brygadzisty, po dyrektorów
poszczególnych działów)
● Technostruktura – formułowanie,
aktualizowanie i kontrolowanie standardów
przestrzeganych w firmie (konstruktorzy,
technolodzy, kontrolerzy, laboratoria
badawcze itp.)
● Personel pomocniczy – pracownicy
„sztabowi” i obsługa
Centre for Advanced Manufacturing Technologies
Typy organizacji wg. Mintzberga
● Struktura prosta (małe firmy, sklepiki, zakłady
rzemieślnicze itp.),
● Biurokracja maszynowa (średnie i duże
jednobranżowe przedsiębiorstwa – np. McDonalds,
urzędy i instytucje państwowe itp.),
● Biurokracja profesjonalna (szkoły, szpitale,
przedsiębiorstwa projektowe, itp.)
● Forma dywizjonalna (wielkie wielobranżowe
koncerny),
● Adhockracja (jednostki badawcze, agencje
reklamowe, firmy konsultingowe, fundacje)
Nowoczesna organizacja
● wyspecjalizowana,
● wykorzystująca możliwości,
● nowatorska,
● heterarchiczna
Przyszłościowe typy organizacji
● Organizacje uczące się,
● sieciowe,
● wirtualne,
● biologiczne,
● fraktalne,
● holoniczne,
● holograficzne,
● hipertekstowe
Przedsiębiorstwo
● wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i
ekonomicznie organizacja prowadząca
działalność gospodarczą w celu osiągnięcia
zysku.
● podmiot gospodarczy produkujący i/lub
sprzedający na rachunek właściciela
produkty i/lub usługi, którego wyłącznym
lub jednym z wielu celów jest osiąganie
Otoczenie organizacji
Struktura otoczenia przedsiębiorstwa
● Otoczenie dalsze - analiza otoczenia
dalszego służy poznaniu potencjalnych
trendów i możliwych kierunków rozwoju.
● Otoczenie bliższe - analiza otoczenia
bliższego służy analizie sił istotnych dla
domeny przedsiębiorstwa.
Struktura otoczenia cd
● makroekonomiczne - analiza makroekonomiczna polega na
obserwacji wskaźników i trendów makroekonomicznych
oraz odnoszeniu ich do możliwych wpływów na działalność
przedsiębiorstwa (np. produkt społeczny brutto, stopa
bezrobocia, prognozy koniunktury)
● technologiczne - należy do najbardziej burzliwego
segmentu otoczenia dalszego. Jest ono głównym źródłem
szans i zagrożeń z uwagi na fakt iż nowinki technologiczne
wcale nie są rozwijane w tych dziedzinach w których
znajdują potem swe główne zastosowanie.
Struktura otoczenia - dalsze
● polityczno - prawne - analiza strategiczna tego sektora
polega na badaniu wpływów politycznych na rozwój
rynków. Przykładami decyzji strategicznych o dużym
znaczeniu strategicznym są: cła importowo – eksportowe,
polityka w zakresie ochrony środowiska, odpowiedzialność
producentów za wyroby itd.
● socjokulturowe - sektor ten wyznaczają procesy
demograficzne, postawy społeczne oraz panujące w
społeczeństwie systemy wartości.
● naturalne - uwzględnienie aspektów ekologicznych, a w
szczególności zorientowanej na środowisko polityki
produktowej i produkcyjnej.
Struktura otoczenia - bliższe
● nowi oferenci - nowi oferenci stanowią dla
dotychczasowych zawsze zagrożenie. Tworzą oni nowe
moce wytwórcze i w większości wypadków pogarszają
dotychczasowym oferentom możliwości osiągania zysków.
● odbiorcy - jest to grupa kształtująca na rynku popyt (np.
konsumenci, odbiorcy przemysłowi, przedsiębiorstwa
handlowe – hurtownicy i detaliści). Najważniejszym
czynnikiem jest siła negocjacyjna odbiorców.
● dostawcy - siła ta jest analogiczną siłą do odbiorców, ale z
odwrotnego punktu widzenia. Duża siła negocjacyjna
dostawców może obniżać atrakcyjność domeny poprzez
narzucanie wysokich cen lub redukcję obsługi.
● substytuty - są to wyroby zastępcze z innych rynków, które
mogą pełnić te same funkcje, jak dany wyrób. Ograniczają
potencjalne zyski w domenie, gdyż wyznaczają górną granicę
ceny i ograniczają pole manewru dla cen danego rynku i to tym
silniej im bardziej elastyczny jest popyt. Gdy możliwość
substytucji zwiększa się, atrakcyjność tej branży spada.
● konkurencja - konkurencja między istniejącymi na rynku
firmami może być szansą dla osiągnięcia lepszej pozycji, ale
może być też zagrożeniem. Konkurencja dotyczy obszaru cen,
dystrybucji, promocji oraz właściwości samego produktu i usług
z nim związanych. Konkurencja na rynku rośnie, gdy jeden z
konkurentów widzi szansę poprawienia swojej pozycji
rynkowej.
● stosunki przemysłowe i państwo - państwo często stosuje
narzędzia regulacji rynku w postaci np. kontrolowania
cen, ograniczeń importowych lub zakazów eksportu.
Regulacje te mogą zarówno zwiększać jak i zmniejszać
atrakcyjność rynku. Inne zagadnienie to specyficzne dla
domen stosunki przemysłowe. Określają one warunki
regulowania konfliktów miedzy różnymi grupami
interesów, przede wszystkim miedzy pracodawcami a
pracownikami.
Wykład 4
Produkt
● Produkt – dobro powstałe w wyniku procesu
produkcyjnego
– wyrób
– usługa
– odpad
– informacja
System produkcyjny
● System produkcyjny stanowi celowo
zaprojektowany i zorganizowany układ
materialny, energetyczny i informacyjny,
eksploatowany przez człowieka i służący
produkowaniu określonych produktów
(wyrobów lub usług) w celu zaspokajania
różnorodnych potrzeb konsumentów.
System produkcyjny - cd
Pięć elementów systemu
● Wektor wejścia X, w skład którego wchodzą wszystkie
czynniki produkcji.
● Wektor wyjścia Y, w skład którego wchodzą wyroby,
usługi, a także szkodliwe odpady produkcyjne
zanieczyszczające środowisko.
● Procesu przetwarzania wektora wejścia w wektor wyjścia
T, nazywanego procesem wytwórczym.
● Procesu zarządzania systemem.
● Sprzężeń materialnych, energetycznych i informacyjnych
pomiędzy wyżej wymienionymi elementami składowymi
systemu produkcyjnego
Proces produkcyjny – Proces wytwórczy
● produkcja (ang. production) – rozumiane
jako działalność producenta
dostarczającego produkty na rynek
● wytwarzanie (ang. manufacturing) –
polegające najczęściej na przemysłowym
przetwarzaniu surowców i półwyrobów na
wyroby przeznaczone na rynek
Cykl życia produktu
Cykl życia produktu - koszty
Podstawowe mierniki wytwarzania
Ograniczenia produkcji
● Popyt - funkcja przedstawiająca kształtowanie się
relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a
ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci chcą i mogą
nabyć w określonym czasie, przy założeniu
niezmienności innych elementów charakteryzujących
sytuację rynkową
● „Popyt” a „wielkość popytu” - P
● Zdolność produkcyjna ZD (moc produkcyjna) –
maksymalna ilość produkcji, którą można osiągnąć w
optymalnych warunkach techniczno-organizacyjnych i
ekonomicznych
Wąskie gardło
● Wąskie gardło (ang. bottleneck) - taki
element systemu produkcyjnego, który,
pomimo iż jest wykorzystywany i zużywany
w 100%, nie zapewnia osiągnięcia
maksymalnej (możliwej) zdolności produkcyjnej.P > ZD
Wąskie gardło - cd
● Wąskie gardło obejmuje takie elementy systemu
produkcyjnego, które:
– działają najwolniej – determinują wydajność całej linii
produkcyjnej,
– wytwarzają najwięcej braków,
– najczęściej ulegają awariom – uniemożliwiają
maksymalne wykorzystanie linii produkcyjnej.
● Sposoby wyeliminowania wąskich gardeł:
– podział partii produkcyjnej na mniejsze „pakiety”,
– inny podział operacji produkcyjnych,
– zwiększenie mocy produkcyjnej na „wąskich gardłach”.
Składowe procesu wytwórczego
Proces podstawowy – przetwarzanie materiałów
w wyroby przy wykorzystaniu pracy ludzkiej, maszyn,
urządzeń, informacji, itp.
Proces pomocniczy – niezbędny do normalnego
przebiegu procesu podstawowego, np.:
- dostawa materiału, energii i informacji do stanowisk pracy,
- przygotowanie narzędzi i różnych potrzebnych przyrządów,
- remonty maszyn, urządzeń i innych obiektów,
- utrzymanie odpowiednich waru...
rollo13