NUMER 1’90
FENIX - miesięcznik literacko filmowy
„Przyleciało z kosmosu i jest s t r a s z n e - co to takiego?” Sądzę że zagorzali miłośnicy gatunku, z myślą o których przyrządzamy „Fenixa”, nie będą mieli z rozwiązaniem tej zagadki najmniejszego kłopotu. Gdyby jednak, pomieszczona w niniejszym numerze porcja kosmicznych straszydeł powinna w tym pomóc. Mikropowieść Campbella prezentujemy w ramach rewindykacji nie znanej dotąd w Polsce klasyki gatunku. Fakt, że wielu bardzo przywiązanych do SF autorów i krytyków, walczących uparcie o wyniesienie fantastyki do rangi „prawdziwej” literatury i o otoczenie jej należnym szacunkiem, wolałoby się zapewne do takiej klasyki nie przyznawać Chyba niesłusznie. Jeśli dobrze poszperać w historii każdej z dziedzin sztuki, zażywających dziś sławy wysokoartystycznych dostarczycieli metafizycznych, niedostępnych maluczkim dreszczy - niechybnie prędzej czy później trafi się na jarmarczną tandetę. Nie ma zatem sensu zapierać się własnych korzeni, rozsądniej będzie raczej uświadomić sobie, jak długą drogę przeszła science fiction w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat i poczuć z tego dumę
Pomogą w tym Państwu również zamieszczone w tym numerze opowiadania polskie. Krzysztofa Kochańskiego przedstawiać miłośnikom fantastyki nie muszę Jego „Zabójca czarownic” zrobił przed sześciu laty istną furorę zdobywając nagrodę miesięcznika „Fantastyka” i dystansując wszystkich konkurentów w przeprowadzonym przez kluby plebiscycie na najlepsze opowiadanie polskie. Ciepło przyjęto także inne nowele i pierwszą samodzielną książkę Kochańskiego. Po tym brawurowym debiucie przyszło długie milczenie, wywołane rozlicznymi przyczynami, których nie będziemy tu wyszczególniać - grunt, że mamy to za sobą, koszaliński autor wyraźnie wraca do dawnej formy i zapewne jeszcze nieraz ucieszy czytelników.
Mają natomiast Państwo prawo nie znać Mirosławy Sędzikowskiej, która publikowała dotąd stosunkowo niewiele (głównie w „Fikcjach i Faktach”). Mieszkanka podtoruńskiej Chełmży chadza po fantastyce własnymi drogami, pisując opowiadania pełne ciepła i humoru. W Klubie Twórców mawia się o niej jako o „naszej wunderwaffe”. Zobaczymy, jak ta tajna broń na Państwa zadziała.
O miłości i nienawiści do fantastyki pisze tym razem Marek Oramus; bardziej statecznie, jak na autora i krytyka o ustabilizowanej pozycji przystało. Ruszają też do akcji nasi recenzenci. Uprzedzamy: każdy z oceniaczy „Fenixa” odpowiada za swoje poglądy sam. Do państwa należy wybór, którego z nich obdarzyć zaufaniem, a którego nie. Redakcja ze swej strony starać się będzie tylko o to, by ich praca nie przerodziła się w archeologię - to znaczy, by recenzowali oni pozycje, które w chwili ukazywania się numeru wciąż jeszcze są dostępne w księgarniach.
Zabrakło natomiast tym razem nagród. Bijemy się w piersi i obiecujemy wyrównać poziom Nebul i Hugo w następnych numerach. Przykro nam też, że nie zdołaliśmy jeszcze uruchomić wszystkich zaplanowanych stałych rubryk, ale mam nadzieję, że najświeższe wiadomości z ansibla Wiktora Bukato osłodzą Państwu z nawiązką gorycz zawodu. Jak widać wciąż jeszcze nie wzięliśmy się należycie do roboty. Skąd zatem ten radosny, beztroski ton niniejszego wstępniaka? Cóż, proszę Państwa, jest wiosna, przyroda, a z nią i SF, budzi się z letargu, udało się mimo wszelkich przeszkód uruchomić pismo... Wybaczcie nam tę chwilę błogiego samozadowolenia. Liczę zresztą, że wkrótce poczta dostarczy nam pierwsze listy z miażdżącą krytyką naszych poczynań, które rychło przywrócą nas do porządku.
Rafał A. Ziemkiewicz
John W.Campbell, jr (Don A. Stuart)
Kim jesteś?
(Who goes there?)
Przełożyła Stefania Szczurkowska
Wszędzie cuchnęło. Przedziwny, przyprawiający o mdłości smród, na jaki natknąć się można tylko w skutych lodem barakach antarktycznego obozu, był mieszaniną zaduchu, parującego ludzkiego potu i intensywnego fetoru stopionego foczego łoju: Odór mazidła walczył ze stęchłym smrodem zmoczonych potem i śniegiem futer. Powietrze wypełniał drażniący swąd przypalającego się gotowanego tłuszczu, tłumiąc całkiem już przyjemny zapach psów.
Dołączał się do tego odór oleju maszynowego, kontrastujący ostro z obrzydliwą wonią garbowanej skóry i rzemieni na uprząż. Mimo wszystko z owego pomieszanego fetoru istoto ludzkich, psów, maszyn, kuchni wybijało się coś jeszcze obrzydliwszego. Była to woń osobliwa, od której włos jeżył się na głowie - woń obca w świecie rzeczy i ludzi: I był to zapach istoty żywej, pochodził jednak z czegoś, co leżało na stole, związane sznurem i zawinięte w brezent; z czegoś, co ociekało powoli i systematycznie na masywne deski, mokre i nędzne, w nie osłoniętym, oślepiającym świetle elektrycznym.
Blair, biolog wyprawy; niski i łysy jak kolano, szarpnął nerwowo tkaninę, odsłaniając ciemny lód, i natychmiast gorączkowo naciągnął brezent z powrotem. Jego drobne, ptasie ruchy, wykonywane z tłumioną gorliwością, odbijały się tańczącym cieniem na brzegach zawieszonej pod niskim sufitem brudnoszarej bielizny. Równiutki kosmyk siwiejących włosów opasujących jego łysą czaszkę otaczał komiczną aureolą ocienioną głowę.
Komendant Garry podszedł do stołu, odsuwając na bok zwisające luźno nogawki bielizny. Wolno przebiegał oczyma ludzi, ściśniętych jak śledzie w beczce wewnątrz budynku administracyjnego. Jego wysoka postać wyprostowała się wreszcie.
- Trzydziestu siedmiu. I wszyscy tutaj - skinął głową. Mówił niskim głosem, którego ton zdradzał wyraźne oznaki władzy wynikające tak z charakteru, jak i z funkcji dowódcy.
- Znacie w skrócie historię tego znaleziska, na które natknęła się Druga Wyprawa Polarna. Naradzałem się już z moim zastępcą McReadym i z Norrisem, jak również z Blairem i z doktorem Copperem. Są różnice zdań, a ponieważ dotyczy to całej grupy, sprawiedliwość wymaga, aby wypowiedzieli się wszyscy uczestnicy wyprawy.
- Poproszę McReady’ego o podanie wam szczegółów tej historii, ponieważ byliście wszyscy zbyt zajęci własną pracą, by dokładnie śledzić działania innych. McReady?
Wyłoniwszy się z niebieskiego od dymu dalszego planu, McReady - jak postać z jakiejś zapomnianej baśni, jak majacząca groźnie statua z brązu, w której trwało życie - ruszył w ich stronę. Miał sześć stóp i cztery cale wzrostu. Zatrzymał się przy stole, a potem wyprostował, w charakterystyczny sposób spoglądając w górę, aby upewnić się, czy pod belkami niskiego stropu wystarczy miejsca na głowę. Miał wciąż na sobie gruby, wściekle pomarańczowy skafander, który na jego olbrzymim ciele wyglądał wcale nieźle. Nawet tutaj, pod dachem, cztery stopy od nanoszącego śnieg wiatru, hulającego po antarktycznej pustyni, wdzierał się ziąb zamarzniętego lądu, tłumacząc szorstkość tego człowieka. Człowieka z brązu, z wielką rudobrązową brodą i bujnych włosach tego samego koloru. Z brązu miał dłonie, żylaste, jakby owinięte powrozami, które na przemian zaciskały się i otwierały. Nawet głęboko osadzone pod grubymi brwiami oczy wyglądały jak odlane z brązu.
Z ostrych, twardych rysów jego twarzy i dźwięcznych tonów niskiego głosu, dawało się odczytać stalową wytrzymałość, która nie zmniejszała się z latami.
- Norris i Blair zgadzają się co do jednego: zwierzę, które znaleźliśmy, nie pochodzi z Ziemi - powiedział. - Norris obawia się, że może w tym tkwić jakieś niebezpieczeństwo. Blair twierdzi, że nie ma żadnego.
Wrócę jednak do tego, w jaki sposób i dlaczego znaleźliśmy to stworzenie. Zanim tu przybyliśmy, wydawało się, że punkt ten znajduje się dokładnie na południowym biegunie magnetycznym Ziemi. Igła kompasu skierowana jest prosto w dół, wszyscy o tym wiecie. Bardziej czułe przyrządy fizyczne, przyrządy sporządzone specjalnie na tę wyprawę w celu badania pola magnetycznego, wykryły dodatkowe oddziaływanie - dodatkowe i słabsze pole magnetyczne znajduje się około osiem- dziesięciu mil stąd na południowy zachód.
Druga Wyprawa wyruszyła, aby je zbadać. Nie ma potrzeby wchodzenia w szczegóły. Znaleźliśmy źródło, chociaż nie był to ani olbrzymi meteoryt, ani magnetyczna góra, którą Norris spodziewał się odkryć. Oczywiście, że ruda żelaza jest magnetyczna, żelazo bardziej, a niektóre specjalne rodzaje stali jeszcze bardziej. Z pomiarów powierzchniowych wynikało, że odkryty drugi biegun jest mały: tak niewielki, iż jego oddziaływanie magnetyczne ma wprost śmieszną wartość. Żadna ze znanych substancji magnetycznych nie oddziaływałaby w taki sposób. Sondowanie wykazało, iż pole znajduje się na głębokości stu stóp pod powierzchnią lądolodu.
Uważam, że powinniście wiedzieć, jak wygląda to miejsce. Van Wall mówi, że jest tam rozległy płaskowyż, równinna przestrzeń ciągnąca się na odległość ponad stu pięćdziesięciu mil dokładnie na południe od Drugiej Bazy. Nie miał czasu ani paliwa, by lecieć dalej, lecz stwierdził, że równina biegnie dokładnie na południe. Właśnie tam, gdzie to coś było ukryte, znajduje się grzbiet zatopionego pod lodem łańcucha górskiego - granitowy, niewzruszony mur, udaremniający ruch lodów napierających od południa.
Dokładnie czterysta mil stąd na południe znajduje się płaskowyż Bieguna Południowego. Pytaliście mnie przy różnych okazjach, dlaczego ociepla się tu, kiedy nasila się wiatr, i większość z was wie dlaczego. Jako meteorolog założyłem, że nie ma takiego wiatru, który mógłby wiać przy minus sześćdziesięciu stopniach, że tylko wiatr o prędkości mniejszej niż pięć mil mógłby wiać przy minus pięćdziesięciu, nie powodując ocieplenia wskutek tarcia o podłoże, śnieg, lód, no i o samo powietrze.
Przez dwanaście dni obozowaliśmy na krawędzi tej pogrążonej w lodzie góry. Wkopaliśmy obozowisko w głąb niebieskiego lodu, którego większość odparowaliśmy. Przez dwanaście dni z rzędu wiatr wiał z prędkością czterdziestu pięciu mil na godzinę. Wzrastała ona nawet do czterdziestu ośmiu, a czasami spadała do czterdziestu jeden. Temperatura wynosiła minus pięćdziesiąt trzy stopnie. Wzrastała do minus pięćdziesięciu i spadała do minus pięćdziesięciu ośmiu. Z meteorologicznego punktu widzenia było to niemożliwe, a trwało nieprzerwanie przez dwanaście dni i dwanaście nocy.
Gdzieś dalej na południu zmrożone powietrze z płaskowyża Bieguna Południowego ześlizguje się po lodowcu z tej liczącej osiemnaście tysięcy stóp czaszy do górskiej przełęczy, skąd kieruje się na północ. Musi istnieć jakiś lejowaty łańcuch górski, który kieruje je i porywa na odległość czterystu mil, aby ugodziło w ten otwarty płaskowyż, na którym odkryliśmy drugi biegun. Trzysta pięćdziesiąt mil dalej na północ powietrze dociera do Południowego Oceanu Lodowatego.
Ocean jest zamrożony od czasu, kiedy dwadzieścia milionów lat temu zamarzła Antarktyda. Nie było nigdy odwilży.
Antarktyda zaczęła zamarzać dwadzieścia milionów lat temu. Badaliśmy, myśleliśmy, spekulowaliśmy. Przypuszczamy, że stało się coś takiego:
Coś przyleciało z Kosmosu, jakiś statek. Widzieliśmy go tam, w niebieskim lodzie, coś w rodzaju łodzi podwodnej bez kiosku i sterów wysokości, o długości dwustu osiemdziesięciu stóp i średnicy czterdziestu pięciu w najgrubszym miejscu.
- No i co ty na to, Van Wall? Z Kosmosu?!
- Tak, ale dokładniej wyjaśnię to później - ciągnął McReady pewnym głosem.
- Statek przyleciał z przestrzeni, sterowany i unoszony dzięki siłom nie odkrytym jeszcze przez człowieka, i jakimś trafem - może coś się wówczas popsuło - wpadł w ziemskie pole magnetyczne. Przyleciał tu na południe, prawdopodobnie w sposób nie kontrolowany, okrążając biegun magnetyczny. To dzika kraina, ale gdy Antarktyda wciąż jeszcze zamarzała; musiała być tysiąc razy dziksza. Kiedy ląd ulegał zlodowaceniu, powstawały tu śnieżne zamiecie, wiry, zaspy i opady świeżego śniegu. Trąby powietrzne musiały być szczególnie silne, a wiatr gęstym, białym całunem okrywał krawędź schowanej teraz góry.
Statek uderzył dziobem w potężny granitowy mur i roztrzaskał się. Nie wszyscy pasażerowie ponieśli śmierć, pojazd za to musiał ulec zniszczeniu, a mechanizm napędowy zablokowaniu. Norris przypuszcza, że statek dostał się w ziemskie pole magnetyczne. Żadne dzieło istot inteligentnych nie może dostać się we wpływ potężnych sił przyrody tej planety i nie ulec zniszczeniu.
Jeden z pasażerów wydostał się na zewnątrz. Prędkość wiatru, który tam przeżyliśmy, nigdy nie spadała poniżej czterdziestu jeden mil, a temperatura nigdy nie wzrastała powyżej minus pięćdziesięciu stopni. Wtedy wiatr musiał być jeszcze silniejszy. Pędzony wiatrem śnieg tworzył grubą pokrywę. Po zrobieniu kilku kroków stworzenie się zgubiło. - McReady przerwał na chwilę; głęboki, mocny głos ustąpił miejsca huczącemu w górze wiatrowi i niespokojnemu, złośliwemu bulgotaniu w kominie kuchennego pieca.
Nad głowami szalał wicher. Poderwany zawodzącym wiatrem śnieg mknął poziomymi, oślepiającymi smugami w poprzek frontowej części zakopanego obozu. Gdyby ktoś wyszedł z podziemnego korytarza łączącego poszczególne baraki pod śniegiem, zgubiłby się po zrobieniu kilku kroków. Na zewnątrz, na wysokość trzystu stóp wznosiła się w górę smukła, czarna szpila radiowego masztu, którego wierzchołek sięgał czystego nocnego nieba. Nieba; pod którym słaby, jęczący wiatr pędził jednostajnie z jednego krańca na drugi, pod osłoną wijącej się ognistym językiem zorzy polarnej. W oddali horyzont płonął dziwacznymi, wściekłymi kolorami brzasku o północy. Tak wyglądał świt na wysokości trzystu stóp nad Antarktydą.
Niżej panowała biała śmierć. Śmierć kłującego jak igły zimna, pchanego falą wiatru, wysysającego ciepło ze wszystkiego, co było ciepłe. Ziąb i biała mgła wiecznie trwającej zamieci, drobinek pędzącego śniegu, który zaćmiewa wszystko.
Kinner, niewysoki kucharz o pełnej blizn twarzy, skrzywił się. Pięć dni temu wyszedł na powierzchnię, aby wydostać ukryty zapas zamrożonej wołowiny. Wyciągnął go i zaczął wracać, kiedy poczuł gwałtowny podmuch południowego, mrożącego śnieg wiatru. Zimna, biała śmierć, którą powiało po ziemi, oślepiła go po dwudziestu sekundach. Błądził w kółko jak oszalały. Dopiero po pół godzinie ubezpieczeni linami ludzie z obozu znaleźli go w nieprzebytych ciemnościach. Łatwo było człowiekowi - czy stworzeniu - zagubić się już po kilku krokach.
- Niosący śnieg wiatr był wtedy prawdopodobnie jeszcze bardziej niepokonany niż ten, który znamy. - Słowa McReady’ego ożywiły pamięć Kinnera. Przypomniał sobie powitania, przejmująco wilgotne ciepło budynku administracyjnego. - Pasażer statku także nie był, jak się okazuje, do tych warunków przygotowany. Zamarzł w odległości dziesięciu stóp od statku.
Kopaliśmy przejście, aby dotrzeć do statku, i przypadkowo natknęliśmy się na zamarznięte stworzenie. Barclay rąbnął je w czaszkę toporem do cięcia lodu.
Kiedy zobaczyliśmy, co to było, Barclay wrócił do parowego traktora, uruchomił go, i kiedy wzrosło ciśnienie pary, wezwał Blaira i doktora Coppera. Sam źle się wtedy poczuł. Rzeczywiście chorował przez trzy dni.
Kiedy zjawili się Blair i Copper, wycięliśmy bryłę lodu ze stworzeniem w środku, jak je widzicie, owinęliśmy ją i załadowali na traktor w drogę powrotną. Chcieliśmy jeszcze dostać się do tamtego statku.
Dotarliśmy do burty i odkryliśmy, że była z metalu, którego nie znamy. Nasze antymagnetyczne przyrządy ze stopu berylowego nie ruszyły go. Barclay miał w traktorze jakieś stalowe narzędzia, ale i one nawet go nie drasnęły. Przeprowadziliśmy odpowiednie testy, użyliśmy też kwasu z akumulatora, ale bez skutku.
Musieli przeprowadzić pasywację, aby uodpornić w ten sposób magnezowy metal na kwas. Stop zawierał co najmniej dziewięćdziesiąt pięć procent magnezu. Nie wiedzieliśmy jednak o tym, dlatego gdy zauważyliśmy otwartą komorę śluzową włazu, wycięliśmy ją naokoło. W jej wnętrzu, do którego nie mogliśmy się dostać, był tylko twardy lód. Przez małą szczelinę zajrzeliśmy do środka i zobaczyliśmy tam tylko metal i narzędzia. Dlatego zdecydowaliśmy się wzruszyć lód za pomocą materiału wybuchowego.
Mieliśmy ładunku dekanitowe i termit, który działa na lód zmiękczająco. Dekanit mógłby zniszczyć cenne przedmioty, podczas gdy żar termitu stopiłby tylko lód. Doktor Copper, Norris i ja umieściliśmy dwudziestopięciofuntowy ładunek termitowy, założyliśmy przewody i zabraliśmy zapalnik aż na powierzchnię, gdzie czekał traktor parowy Blaira. W odległości stu jardów, po drugiej stronie granitowej ściany odstrzeliliśmy ładunek.
Magnezowy metal oczywiście się zapalił. Ogień wybuchu rozbłyskiwał i przygasał, po czym wybuchł płomieniem. Wróciliśmy biegiem do traktora. Oślepiające światło wzmagało się coraz bardziej. Z miejsca, w którym się znajdowaliśmy, mogliśmy obserwować całe pole lodowe, iluminowane z dołu światłem jasnym nie do wytrzymania; cień statku kładł się ogromnym, ciemnym stożkiem, skierowanym na północ, gdzie mrok już mijał. Trwało to jeszcze przez chwilę. Naliczyliśmy trzy kolejne tajemnicze stwory, którymi mogli być zamrożeni pozostali pasażerowie. Następnie lód zaczął łamać się z trzaskiem i kruszyć o statek.
Dlatego właśnie opowiedziałem wam o tym miejscu. Wiatr, który miótł śniegiem z bieguna, mieliśmy za plecami. Płomienie pary i wodoru zostały rozdarte w białą lodową mgłę. Żarzące się pod lodem ciepło uchodziło w kierunku Południowego Oceanu Lodowatego, nim zdążyło nas dosięgnąć. W przeciwnym razie nie wrócilibyśmy, pomimo osłony granitowego grzbietu.
Zdołaliśmy jakoś zobaczyć w tym oślepiającym piekle olbrzymie powyginane kształty, rozżarzone, czarne kolosy. Przez pewien czas wyrzucały one z siebie szalony żar magnezu. Wiedzieliśmy, że musiały to być silniki. Tajemnica pochłaniana przez żar - tajemnica, która oddałaby planety w ręce człowieka. Tajemnicze mechanizmy zdolne unieść ten statek i napędzać go. Tajemnica, wchłonięta przez potężne ziemskie pole magnetyczne. Zobaczyłem, jak Norris porusza wargami, i schyliłem głowę. Nie słyszałem, co mówi.
Puściła izolacja, czy coś takiego. Naruszone zostało całe ziemskie pole magnetyczne, które wchłonęło statek przed dwudziestoma milionami lat. Zorza na niebie spełzła i cały płaskowyż w tym miejscu skąpał się w zimnym ogniu, który przyćmił wszystko. Topór rozpalił się w mojej dłoni do czerwoności i syczał krusząc lód. Metalowe guziki przy ubraniu stopiły się. Stalowoniebieski płomień wypalał granitowy mur od dołu ku górze.
Potem załamały się z hukiem lodowe ściany. Przez chwilę dał się słyszeć kruchy trzask, podobny do odgłosu suchego lodu prasowanego między przedmiotami z metalu.
Zostaliśmy oślepieni i godzinami chodziliśmy po omacku w ciemnościach, aż oczy wróciły nam do normy. Stwierdziliśmy, że w obrębie mili stopiły się doszczętnie wszystkie zwoje drutu, prądnice, odbiorniki radiowe, słuchawki, głośniki. Gdybyśmy nie mieli traktora parowego, nie przedostalibyśmy się do Drugiego Obozu.
Jak wiecie, o wschodzie słońca Van Wall przyleciał z Wielkiego Magnesu. Wróciliśmy do domu najszybciej, jak było można. Tak wygląda historia tego czegoś - McReady ruchem wielkiej, brązowej brody wskazał leżącego na stole stwora.
Paliło się ostre światło. Blair poruszył się niespokojnie, wykręcając krótkie, kościste palce. Nieduże, brązowe piegi na ich kostkach przesuwały się tam i z powrotem, gdy napinały się ścięgna pod skórą. Ściągnął na bok kawałek brezentu i niecierpliwie spoglądał na stwora wewnątrz ciemnego lodowego bloku.
Wielka postać McReady’ego wyprostowała się nieco. Prowadził dziś chybotliwy, zgrzytający traktor parowy przez czterdzieści mil, pędząc tu, do Wielkiego Magnesu. Usilne ‘pragnienie ponownego obcowania z ludźmi zakłócało nawet jego spokój. Drugi Obóz znajdował się w odludnym, pustym miejscu, gdzie od strony bieguna dało się słyszeć wilcze wycie wiatru. Wilczy wiatr nękał go nawet przez sen - wył, przywołując widok złej, ohydnej mordy potwora, który łypał na niego chytrze, kiedy zobaczył go po raz pierwszy przez przezroczysty, niebieski lód, z toporem wbitym w czaszkę.
- Problem polega na tym - przemówił olbrzymiego wzrostu meteorolog - że Blair chce zbadać to coś. Odmrozić, sporządzić preparaty mikroskopowe z jego tkanek i tak dalej. Norris nie uważa, aby to było bezpieczne, Blair natomiast tak. Doktor Copper niemalże zgadza się z Blairem. Norris jest oczywiście fizykiem, nie biologiem. Przedstawia jednak pogląd, który wszyscy powinni poznać. Blair opisał mikroskopijne formy życia, które według biologów istnieją nawet w tym zimnym i niegościnnym miejscu. Zamarzają każdej zimy, a odmarzają latem i żyją przez trzy miesiące.
Zdaniem Norrisa stwory te zamarzają i ożywają. Muszą w nich istnieć mikroskopijne formy życia. Tak się dzieje w przypadku każdej znanej nam istoty żywej. Norris obawia się wyzwolenia jakiejś zarazy - nieznanej na Ziemi choroby bakteryjnej - w przypadku rozmrożenia tych mikroskopijnych form, które pozostawały zamrożone przez dwadzieścia milionów lat.
Blair przyznaje, że taki mikroorganizm może zachowywać zdolność istnienia. Prymitywne formy, jak pojedyncze komórki, jeżeli są dokładnie zamrożone, zachowują życie przez długi czas. To zwierzę jest tak samo martwe jak znajdywane na Syberii zamarznięte mamuty. Zorganizowane, wysoko rozwinięte formy życia nie wytrzymują takiego zabiegu.
A mikroorganizmy tak. Norris podejrzewa, że moglibyśmy wyzwolić jakąś chorobę, z którą człowiek nigdy wcześniej się nie zetknął i dlatego byłby wobec niej całkowicie bezbronny.
Blair zaś uważa, że owszem, mogą istnieć takie wciąż żywe zarazki, ale że Norris odwraca sprawę. Człowiek jest na nie całkowicie odporny. Chemia naszego organizmu prawdopodobnie...
- Prawdopodobnie! - Biolog podniósł małą głowę szybkim, jak gdyby ptasim ruchem. Aureola siwych włosów wokół łysej głowy zmierzwiła się, jakby ze złości. - Ha! Wystarczy...
- Wiem - potwierdził McReady. - Ten stwór nie jest istotą ziemską. Nie wydaje się prawdopodobne, żeby skład chemiczny jego organizmu był na tyle podobny do naszego, aby możliwe było zarażenie. Uważam, że niebezpieczeństwo nie istnieje.
McReady spojrzał na doktora Coppera. Lekarz wolno pokiwał głową.
- Nie ma żadnego - stwierdził pewnie. - Człowiek nie może zarażać drobnoustrojów ani być przez nie zarażany, jeżeli te są mu mniej więcej tak bliskie gatunkowo jak węże. Zapewniam was, że węże stoją znacznie bliżej nas niż ten stwór. - Jego starannie wygoloną twarz wykrzywił nieprzyjemny grymas.
Vance Norris poruszył się gniewnie. W tym zgromadzeniu wysokich mężczyzn był raczej nieduży - miał około pięciu stóp i ośmiu cali wzrostu. Krępa, mocna budowa sprawiała, że wydawał się jeszcze niższy. Miał czarne, kędzierzawe, mocne włosy, podobne do krótkich stalowych drucików, szare oczy, barwą przypominające stal. Jeśli McReady był człowiekiem z brązu, to Norris był cały ze stali. Jego ruchy, myśli i zachowanie miały w sobie coś z szybkiego, mocnego impulsu stalowej sprężyny. Nerwy też miał stalowe - mocne, szybko reagujące i równie mało odporne na korozję jak stal.
Obstawał teraz przy swoich poglądach. Ostro ruszył do ich obrony, wybuchając w charakterystyczny dla siebie sposób potokiem szybkich, urywanych słów.
- Do diabła z innym składem chemicznym! - zaczął. - Ten stwór może jest martwy albo i nie, na Boga! Ale on mi się nie podoba. Do licha, Blair, niech zobaczą tego potwora, którego tu hołubisz. Niech zobaczą tego cuchnącego stwora i sami zdecydują, czy chcą go rozmrozić w tym obozie. Jeśli chodzi o rozmrażanie... Trzeba to zrobić dzisiaj wieczorem, w jednym z baraków, jeśli się da. Ktoś... kto pełni straż dzisiejszej nocy? Magnetyczny... aha, Connant. Promieniowanie kosmiczne dziś w nocy... No cóż, będziesz musiał czuwać przy tej swojej mumii, która ma dwadzieścia milionów lat. Rozwiń to, Blair. Nie mogę przecież, do diabła, kupować kota w worku. To może mieć inny skład chemiczny. Nie wiem, co ma jeszcze, ale wiem, że jest w nim coś, czego nie kupię. Jeśli można sądzić po minie - stwór nie jest istotą ludzką, więc być może nie można - był zły, kiedy zamarzał. Ta złość w rzeczywistości wiernie odzwierciedla odczuwaną wtedy przez niego wariacką, obłąkańczą, szaloną nienawiść. Niech nikt z nas nie dotyka nawet tego obiektu.
Jak ci faceci, do diabła, mogą wiedzieć, za czym głosują?! Nie widzieli przecież tych trojga czerwonych oczu i tych niebieskich włosów podobnych do pełzających robaków. Pełzających, do diabła, to robactwo pełza teraz pod lodem!
Nic, co Ziemia kiedykolwiek zrodziła, nie pałało tak nieopisanie wysublimowanym, niszczycielskim gniewem, jak ten malujący się na twarzy stwora, który dwadzieścia milionów lat temu przyglądał się zmrożonemu dziełu zniszczenia. Furiat? Najwyraźniej tak - rozwścieczony, obłąkany szaleniec!
Do licha, odkąd patrzę na tych troje czerwonych oczu, miewam złe sny. Koszmary. Śni mi się, że stwór odtajał i ożył, że nie jest martwy ani też całkowicie nieświadomy tych wszystkich dwudziestu milionów lat, lecz tylko ospały i nadal wyczekujący. Ty także będziesz śnił, a ten przeklęty stwór, do którego Ziemia nie przyznałaby się, będzie tymczasem topniał przez noc w Kosmicznym Domu.
- A ty, Connant - Norris skoczył w kierunku specjalisty od promieniowania kosmicznego - czyż nie będziesz z radością czuwał w ciszy przez całą noc? Wiatr będzie jęczał ponad twoją głową, a ten stwór ociekał wodą... - Przerwał na chwilę i rozejrzał się wokoło.
- Wiem. To nie jest nauka. Ale to... to psychologia. Przez cały następny rok będą śniły ci się koszmary. Mnie śnią się od dnia, kiedy spojrzałem na tego stwora. I dlatego nienawidzę go, bez dwóch zdań, i nie chcę go tutaj. Odstaw go tam, skąd się wziął, i niech zamarznie na następne dwadzieścia milionów lat. Śniły mi się jakieś niesamowite koszmary, że on nie jest zrobiony tak jak my - co zresztą oczywiste - lecz ma innego rodzaju ciało, nad którym może faktycznie panować. Potrafi zmieniać kształty i wyglądać jak człowiek, czatować, by zabijać i jeść...
To nie jest logiczny argument. Wiem, że nie. Tak czy owak, nie ma w tym stworze ziemskiej logiki.
Być może jego ciało ma odmienny skład chemiczny. Możliwe, że i organizmy zarazków różnią się składem chemicznym. Zarazki nie wytrzymałyby tego. Ale... Blair, Copper, co sądzicie o wirusie? Mówiliście, że to zaledwie cząsteczka enzymu. Potrzebowałaby tylko cząsteczki białka, by funkcjonować.
A skąd macie tę pewność, że z miliona możliwych odmian mikroskopowych form życia żadna nie jest niebezpieczna? A co z chorobami takimi jak wodowstręt - wścieklizna, która atakuje każde ciepłokrwiste stworzenie bez względu na jego budowę chemiczną? A choroba papuzia? Czy twoje ciało podobne jest do ciała papugi, Blair? A zwykły rozkład - gangrena, obumieranie tkanek, jeśli chcesz? Te wszystkie choroby nie są wybredne, jeśli chodzi o skład chemiczny atakowanego organizmu!
Blair podniósł wzrok na Norrisa i napotkał jego złe, szare oczy.
- Do tej pory powiedziałeś tylko tyle, że stwór powoduje zaraźliwe sny. Powiedzmy, że ci to przyznam - stwierdził Blair. Zmarszczoną twarz niedużego mężczyzny przeszył szelmowski, trochę złośliwy grymas. - Sam miałem takich kilka. A zatem stwór zaraża snami. Niewątpliwie to nadzwyczaj niebezpieczna choroba.
Co się tyczy innych spraw, masz wyjątkowo błędne wyobrażenie o wirusach. Po pierwsze, nikt nie udowodnił, że teoria o enzymach i cząsteczkach wszystko wyjaśnia. Po drugie, poinformuj mnie, jeśli zarazisz się chorobą mozaikową albo rdzą zbożową. Pszenica jako roślina jest znacznie bliższa składem chemicznym twemu ciału aniżeli ten stwór z innego świata.
A twoja wścieklizna podlega ograniczeniom, ścisłym ograniczeniom. Nie możesz ani zarazić się nią od pszenicy czy ryby, ani jej im przekazać, pomimo że są równoległymi potomkami waszego wspólnego przodka. Przodka, którym ten stwór nie jest; Norris. - Blair skłonił się ironicznie w kierunku spoczywającej na stole, owiniętej brezentem masy.
- No dobrze, rozmroź to przeklęte stworzenie w wannie z formaliną, skoro już musisz to zrobić. Zaproponowałem, aby...
- A ja powiedziałem, że to nie miałoby żadnego sensu. Tu nie ma miejsca na kompromis. Dlaczego przybyłeś tu razem z Komendantem Garrym, aby badać zjawisko magnetyzmu? Dlaczego nie zadowoliłeś się pozostaniem w domu? W Nowym Jorku działa wystarczająca siła magnetyczna. Ja nie mógłbym badać istniejącego kiedyś w tym stworze życia posługując się zanurzoną w formalinie próbką, tak samo jak ty nie możesz uzyskać żądanych informacji w Nowym Jorku. A na dodatek, jeżeli potraktujesz stwora w taki sposób, nigdy już nie zdarzy się duplikat! Rasa, z której pochodzi, wyginęła zapewne w ciągu tych dwudziestu milionów lat kiedy był zamrożony. Jeśli więc nawet pochodzi z Marsa, nigdy nie znajdziemy takiego drugiego. No i nie ma statku.
Istnieje tylko jeden sposób, najlepszy z możliwych. Trzeba rozmrozić go powoli, ostrożnie, i nie w formalinie.
Komandor Garry znów wystąpił naprzód, a Norris cofnął się, mrucząc gniewnie.
- Sądzę, że Blair ma rację, panowie - oświadczył komandor. - Co wy na to?
- To wydaje się słuszne - mruknął Connant. - Może tylko on sam powinien stać i pilnować tego stwora, gdy będzie tajał. - Uśmiechnął się złośliwie, odrzucając z czoła pojedynczy kosmyk włosów koloru dojrzałej wiśni. - Świetny pomysł, swoją drogą, żeby tak czuwał przy tym cholernym małym trupku.
Garry uśmiechnął się delikatnie. Nad grupą przeleciały chichoty i szmer powszechnej aprobaty.
- Bez względu na to, jaki duch tkwiłby w tym stworze, zagłodziłby się na śmierć pozostając tutaj tak długo - rzucił Garry, zwracając się do Connanta. - A ty wyglądasz na osobę, która jest w stanie sobie z nim poradzić. Jako „człowiek z żelaza” powinieneś przecież wyeliminować wszystkie przeciwności.
Connant zadrżał zaniepokojony.
- Nie obawiam się duchów - powiedział. - Zobaczymy tego stwora. Ja...
Blair z zapałem zrywał sznurki. Jednym szarpnięciem odsłonił stwora. Lód w cieple pomieszczenia roztopił się trochę, był przezroczysty i niebieski jak grube, solidne szkło. Lśnił wilgocią i połyskiwał w ostrym świetle nie osłoniętej żarówki.
Obecni zesztywnieli nagle. Stwór leżał na gładkich, śliskich deskach stołu twarzą do góry. Ułamana połowa topora wciąż tkwiła w dziwacznej czaszce. Troje szalonych, przepełnionych nienawiścią oczu płonęło żywym ogniem - jasnym jak świeżo rozlana krew. Płonęły w twarzy otoczonej wijącym się obrzydliwym rojem robactwa - sinych, poruszających się robaków, które pełzały tam, gdzie powinny rosnąć włosy...
Van Wall, sześć stóp wzrostu i dwieście funtów wagi, pilot o stalowych nerwach, wydał dziwne westchnienie ze ściśniętego gardła i potykając się torował sobie drogę na korytarz. Połowa to...
bogg