Gogacz Mieczysław, Elementarz metafizyki.pdf
(
793 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - M. Gogacz - Elementarz metafizyki
MIECZYSŁAW GOGACZ
ELEMENTARZ METAFIZYKI
Edycja internetowa wydania drugiego
Mieczysław Gogacz
SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA ...................................................................................................................................................... 5
Rozdział I. SPOTKANIE ŹRÓDŁEM POZNANIA I PRZEDMIOTU NAUK..................................................... 9
1.
Mowa serca jako bytowy skutek spotkania............................................................................................... 9
2.
Uwyraźnianie się przedmiotu nauk......................................................................................................... 12
Rozdział II. BYT Z POZYCJI SPOTKANIA I POZNANIA............................................................................... 15
1.
Mowa serca jako doświadczenie bytu..................................................................................................... 15
2.
Istotowe pryncypia bytu (forma jako akt i materia jako możność) ......................................................... 16
3.
Niepełna istota (quidditas) i pełna istota (subsystencja) ......................................................................... 19
4.
Wewnętrzny w bycie akt istnienia .......................................................................................................... 20
5.
Dwa sposoby zidentyfikowania w bycie aktu istnienia........................................................................... 21
6.
Wykluczenie krążenia pryncypiów i wiedzy podczas spotkania bytu z intelektem (reditio i gnoza) ..... 23
Rozdział III. BYT W ASPEKCIE PRZYCZYN .................................................................................................. 25
1.
Wewnętrzne przyczyny bytu (istnienie jako akt i istota jako możność) ................................................. 25
a)
Ujęcie strukturalne ........................................................................................................................... 25
b)
Ujęcie genetyczne ............................................................................................................................ 27
2.
Zewnętrzne przyczyny bytu .................................................................................................................... 28
a)
Samoistny akt istnienia przyczyną sprawczą zależnych aktów istnienia ......................................... 28
b)
Substancje przyczynami celowymi istoty bytów ............................................................................. 31
Rozdział IV. TRANSCENDENTALNE WŁASNOŚCI BYTU I PIERWSZE ZASADY................................... 33
1.
Poznawcza kolejność transcendentaliów ................................................................................................ 33
2.
Odrębność bytu ....................................................................................................................................... 34
3.
Jedność bytu............................................................................................................................................ 35
4.
Realność bytu.......................................................................................................................................... 36
5.
Pryncypia bytu a pierwsze zasady wyrażające transcendentalia ............................................................. 37
6.
Prawda jako własność bytu ..................................................................................................................... 39
7.
Dobro Jako własność bytu ...................................................................................................................... 39
8.
Piękno jako własność bytu...................................................................................................................... 40
9.
Zamienność bytu z transcendentaliami ................................................................................................... 42
Rozdział V. RELACJE......................................................................................................................................... 43
1.
Budowa relacji ........................................................................................................................................ 43
2.
Podział relacji ......................................................................................................................................... 45
a)
Relacje transcendentalne .................................................................................................................. 45
b)
Relacje kategorialne ......................................................................................................................... 45
c)
Istnieniowe relacje sprawcze............................................................................................................ 46
d)
Istnieniowe relacje osobowe ............................................................................................................ 46
e)
Istnieniowe relacje nieosobowe ....................................................................................................... 48
f)
Relacje istotowe ............................................................................................................................... 49
2
Rozdział VI. DOMINUJĄCY W BYCIE AKT ISTNIENIA ............................................................................... 50
1.
Pluralistyczne zidentyfikowanie istnienia............................................................................................... 50
2.
Typy aktów istnienia............................................................................................................................... 53
3.
Inne koncepcje istnienia.......................................................................................................................... 55
Rozdział VII. ISTNIENIE SAMOISTNE - BÓG.................................................................................................59
1.
Wykrycie samoistnego aktu istnienia...................................................................................................... 59
2.
Struktura samoistnego aktu istnienia ...................................................................................................... 60
3.
Bóg tożsamy z samoistnym aktem istnienia ........................................................................................... 61
4.
Stwarzanie (creatio esse)......................................................................................................................... 63
5.
Podtrzymywanie bytu w istnieniu (conservatio esse) ............................................................................. 65
6.
Inne koncepcje Boga............................................................................................................................... 66
7.
Monizm i pluralizm................................................................................................................................. 69
Rozdział VIII. PODMIOT SPOTKANIA - CZŁOWIEK .................................................................................... 71
1.
Mowa serca drogą do problemu człowieka............................................................................................. 71
2.
Bytowa struktura człowieka.................................................................................................................... 72
3.
Ujęcie genetyczne stanowiących człowieka przyczyn wewnętrznych.................................................... 72
4.
Dusza człowieka ..................................................................................................................................... 73
5.
Ciało człowieka....................................................................................................................................... 74
6.
Zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny człowieka..................................................................................... 75
7.
Człowiek jako osoba ............................................................................................................................... 75
8.
Godność osoby........................................................................................................................................ 76
9.
Miłość jako relacja osobowa................................................................................................................... 78
10.
Wiara jako relacja osobowa .................................................................................................................... 80
11.
Nadzieja jako relacja osobowa................................................................................................................ 81
12.
Humanizm, religia, ciemna noc miłości.................................................................................................. 82
Rozdział IX. RELACJA POZNANIA JAKO SKUTEK SPOTKANIA............................................................... 83
1.
Poznanie niewyraźne (realne relacje między bytem i intelektem możnościowym) ................................ 83
2.
Poznanie wyraźne (tworzenie wiedzy).................................................................................................... 85
3.
Kontemplacja i mistyka .......................................................................................................................... 88
4.
Uwagi o odmianach metafizyki .............................................................................................................. 89
Rozdział X. RELACJA POSTĘPOWANIA JAKO PRZEJŚCIE ZE SPOTKANIA DO OBECNOŚCI ............. 91
1.
Przedmiot etyki ....................................................................................................................................... 91
2.
Pryncypia postępowania (sumienie, kontemplacja, mądrość)................................................................. 92
3.
Teoria wartości ....................................................................................................................................... 95
4.
Metanoia i humanizm kultury ................................................................................................................. 96
5.
Problem powinności................................................................................................................................ 97
Rozdział XI. METODY I STRUKTURA METAFIZYKI ................................................................................... 98
1.
Identyfikowanie bytu jako metoda uzyskiwania twierdzeń metafizyki .................................................. 98
2.
Szukanie zgodności wiedzy z bytem jako metoda uznawania twierdzeń metafizyki ............................. 99
3.
Krótka historia metod metafizyki ........................................................................................................... 99
4.
Uwyraźnienie metody identyfikowania i uznawania twierdzeń metafizyki.......................................... 101
3
5.
Kolejność twierdzeń metafizyki............................................................................................................ 102
Rozdział XII. Z DZIEJÓW METAFIZYKI BYTU............................................................................................ 106
1.
Okres do XX wieku .............................................................................................................................. 106
2.
Powody różnych recepcji myśli św. Tomasza ...................................................................................... 108
3.
Tomizm tradycyjny............................................................................................................................... 108
4.
Tomizm lowański i transcendentalny ................................................................................................... 109
5.
Tomizm egzystencjalny i konsekwentny .............................................................................................. 110
6.
Problem jednej recepcji myśli św. Tomasza ......................................................................................... 112
7.
Uwagi o życiu św. Tomasza ................................................................................................................. 112
SŁOWNIK TERMINÓW................................................................................................................................... 114
4
PRZEDMOWA
Książkę tę stanowi ukazywanie powodów tego, czym byt jest i że jest, zarazem
wszystkiego, co podstawowe i wyjściowe w uprawianiu metafizyki. Przez metafizykę
należy rozumieć identyfikację wewnętrznych i zewnętrznych pryncypiów bytu, to
znaczy pierwszych i realnych powodów tego, czym byt jest i że jest. To, co podstawowe
i wyjściowe, staram się ukazywać w sposób, który ujawnia drogi dojścia do twierdzeń
metafizyki. Jest to więc ujęcie heurystyczne, odsłaniające byt wyraźniej niż zespół
samych twierdzeń o bycie, bez tłumaczenia się, w jaki sposób je odkryliśmy. Nie są to
więc twierdzenia dowolne. Ich źródłem jest wynik spotkania, nazywany poznaniem
niewyraźnym. Metafizykę jako zespół zdań o pryncypiach bytu stanowi wierne ujęcie
skutków bytowego spotkania.
Metafizyki różnią się od siebie dopiero na poziomie poznania wyraźnego, to
znaczy z powodu wywoływanych przez kulturę zakłóceń w przekazywaniu doznań z
poziomu poznania niewyraźnego w ujęciach na poziomie poznania wyraźnego.
Dokładny i wierny opis skutków naszego spotkania z oddziałującym na nas bytem
stanowi pierwotną i wyjściową, wprost elementarną wiedzę o wewnętrznej zawartości
bytu. Za pomocą rozumowań możemy uwyraźniać i rozwijać tę wiedzę. Książka o
skutkach spotkania jest więc wprost elementarzem wiedzy o bycie, istniejącym realnie i
udostępniającym informację o swej wewnętrznej budowie. Jest więc jako elementarz
punktem wyjścia każdej metafizyki, którą wciąż należy precyzować, by uzyskać jak
największą zgodność ujęć z bytem, ujawniającym stanowiące go jego wewnętrzne
pryncypia. Także ten elementarz metafizyki należy precyzować, poprawiać, uzupełniać,
przeformułowywać, gdyż interesuje nas i jest dla nas ważna prawda o bycie, a nie
stanowiący metafizykę układ zdań. Metafizyk nie broni metafizyki, broni zawsze
rzeczywistości, a tym samym prawdy o bytach. Jest wierny istnieniu i istocie bytu, a nie
ujęciom i wiedzy. Broni tylko tej wiedzy, która wiernie przekazuje to, czym byt jest i że
właśnie istnieje, skoro kontaktuje się z nami swą bytową zawartością. I właśnie
istnienie bytu jest miarą i sprawdzianem naszej wiedzy, a nie intelekt i poznanie, które
tylko wypełniają się tym, co byt przekazuje dzięki wywołanemu przez siebie spotkaniu.
5
Plik z chomika:
annamaria6696
Inne pliki z tego folderu:
Waldemar Łysiak Empireum Tom I.pdf
(141395 KB)
Waldemar Łysiak Empireum Tom II.pdf
(156401 KB)
Gogacz Mieczysław, Mądrość buduje państwo.pdf
(934 KB)
Gogacz Mieczysław, Kościół moim domem.pdf
(1143 KB)
Gogacz Mieczysław, Istnieć i poznawać.pdf
(1119 KB)
Inne foldery tego chomika:
G
Goethe Johann Wolfgang
Gołubiew Antoni
Gombrowicz Witold
Graves Robert
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin