Analiza KP pielęgniarek.pdf

P R A C A O R Y G I N A L N A

Alicja Palczewska

Stowarzyszenie Pielêgniarek i Po³o¿nych na Rzecz Promocji Zawodu i Praw Kobiet OAZA w Ostro³êce

naliza kszta³cenia podyplomowego pielêgniarek

i po³o¿nych na pó³nocno-wschodnim Mazowszu

The analysis of postgraduate education of nurses and midwives

in the North-East Masovian

Adres do korespondencji:

mgr Alicja Palczewska

ul. Gorbatowa 15/7

07410 Ostro³êka

tel.: (0 29) 760 44 36

e-mail: stow.oaza@wp.pl

STRESZCZENIE

Wstêp. Stowarzyszenie Pielêgniarek i Po³o¿nych na Rzecz Promocji Zawodu i Praw Kobiet OAZA zrealizowa³o

w 2007 roku wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹ oraz bud¿et pañstwa projekt: Kszta³cenie podyplomo-

we dla pielêgniarek i po³o¿nych. Z bezp³atnych szkoleñ skorzysta³o 116 pielêgniarek i po³o¿nych.

Cel pracy. Celem pracy by³o dokonanie oceny jakoci kszta³cenia podyplomowego oraz czynników

motywuj¹cych do podejmowania czynnego uczestnictwa w szkoleniach.

Materia³ i metody. Do przeprowadzenia badañ zastosowano metodê sonda¿u diagnostycznego

z wykorzystanym autorskich kwestionariuszy ankiety. W ocenie czynników motywacyjnych wziê³o udzia³

179 osób, natomiast w ewaluacji jakoci kszta³cenia 116.

Wyniki i wnioski . W pracy przedstawiono analizê czynników motywacyjnych osób chêtnych do uczestnic-

twa w ró¿nych formach szkoleñ podyplomowych, a tak¿e dokonano oceny jakoci kszta³cenia na podsta-

wie ankiet ewaluacyjnych, wype³nionych przez uczestników po ukoñczeniu kursów. Wyniki badañ wskazuj¹

na ró¿ne rodzaje motywacji do podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pielêgniarki i po³o¿ne. Istotna

jest tak¿e ocena realizacji szkoleñ, a przedstawiony materia³ badawczy mo¿e pos³u¿yæ organizatorom kszta³-

cenia jako pomys³ do wykorzystania narzêdzi do oceny jakoci podejmowanych dzia³añ.

Problemy Pielêgniarstwa 2008; 16 (3): 285292

S³owa kluczowe: kszta³cenie podyplomowe pielêgniarek i po³o¿nych, jakoæ kszta³cenia

ABSTRACT

Introduction. The Association of Nurses and Midwives for the Promotion of the Profession and Wo-

mens Rights OAZA organized in year 2007 a project called: «Postgraduate Education of Nurses and

Midwives, which was co-financed by the European Union and the state budget. 116 nurses and midwi-

ves took part in the cost-free trainings.

Aim. The objective of the paper was to evaluate the quality of postgraduate education and the factors

that encourage participation in courses.

Material and methods. A diagnostic survey with author questionnaires was used to conduct the rese-

arch. 179 participants evaluated motivating factors and 116 the quality of the courses.

Results and conclusions. The research presents the analysis of the factors that encourage participation in

various forms of postgraduate education as well as the evaluation of the quality of the courses. The opinion

was based on the questionnaires filled up by the participants at the end of the training. The results indicate a

variety of factors that influence on nurses and midwives to increase their professional qualifications. The

evaluation of the realization of the courses is also important, and the presented research may serve for

education organizers as an example of how they could use tools to evaluate the quality of their activities.

Nursing Topics 2008; 16 (3): 285292

Key words: postgraduate education of nurses and midwives, the quality of education

285

PROBLEMY PIELÊGNIARSTWA 2008, tom 16, zeszyt nr 3

Wstêp

szenia swoich kwalifikacji umo¿liwiaj¹cych zwiêk-

szenie mobilnoci zawodowej oraz dostosowania

kwalifikacji zawodowych do wymogów regionalne-

go rynku pracy?

2. Na jakie bariery trafiaj¹ w wykonywaniu czynnoci

zawodowych i czy udzia³ w zaproponowanych szko-

leniach wyeliminuje wczeniej wymienione bariery?

3. Jakie potrzeby zawodowe mo¿e zaspokoiæ udzia³

w zaproponowanych kursach?

4. Czy w wyniku udzia³u w szkoleniach pielêgniarki

i po³o¿ne podnios³y swoj¹ wiedzê teoretyczn¹, umie-

jêtnoci zawodowe oraz pozycjê na rynku pracy?

5. Czy udzia³ w szkoleniu zaspokoi³ potrzeby i oczeki-

wania ich uczestników?

Stowarzyszenie Pielêgniarek i Po³o¿nych na Rzecz

Promocji Zawodu i Praw Kobiet OAZA jest organi-

zacj¹ samorz¹dow¹, której spo³ecznie u¿yteczna dzia-

³alnoæ prowadzona jest w sferze zadañ publicznych,

a w szczególnoci dla rodowiska pielêgniarek i po³o¿-

nych. Terenem dzia³alnoci Stowarzyszenia jest obszar

Rzeczypospolitej Polskiej, z siedzib¹ w Ostro³êce. Sto-

warzyszenie posiada osobowoæ prawn¹. Opiera sw¹

dzia³alnoæ na spo³ecznie u¿ytecznej pracy ogó³u cz³on-

ków. Stowarzyszenie OAZA zrzesza w swojej organi-

zacji osoby, które legitymuj¹ siê dyplomami ukoñcze-

nia renomowanych szkó³ wy¿szych, z du¿ym sta¿em

pedagogicznym i zawodowym. Posiada dowiadczenie

w prowadzeniu doskonalenia zawodowego w ró¿nego

rodzaju formach kszta³cenia podyplomowego, a tak¿e

w sposobach badania jakoci kszta³cenia.

Stowarzyszenie OAZA podpisa³o 25 padziernika

2006 roku z Agencj¹ Rozwoju Regionalnego Spó³ka

z o.o., z siedzib¹ w Ostro³êce, umowê na wykonanie

szkoleñ dla pielêgniarek i po³o¿nych jako podwyko-

nawca projektu: Kszta³cenie podyplomowe dla pielê-

gniarek i po³o¿nych w ramach Priorytetu 2 Wzmoc-

nienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach, Dzia³a-

nie 2.1. Rozwój umiejêtnoci zwi¹zany z potrzebami re-

gionalnego rynku pracy i mo¿liwoci kszta³cenia usta-

wicznego w regionie, zawartej z Samorz¹dem Woje-

wództwa Mazowieckiego. Projekt wspó³finansowany by³

przez Uniê Europejsk¹ oraz bud¿et pañstwa. Stowa-

rzyszenie OAZA przeprowadzi³o, wed³ug aktualnych

wytycznych [1], dwa kursy kwalifikacyjne: pielêgniar-

stwo zachowawcze i w opiece paliatywnej, oraz cztery

kursy specjalistyczne: wykonanie i interpretacja zapisu

EKG, resuscytacja kr¹¿eniowo-oddechowa, szczepie-

nia ochronne dla pielêgniarek i szczepienia ochronne

noworodków dla po³o¿nych. Zakoñczenie szkoleñ

w ramach projektu odby³o siê 30 czerwca 2007 roku.

Z bezp³atnych kursów skorzysta³o 116 pielêgniarek

i po³o¿nych.

Materia³ i metody

Badania ankietowe przeprowadzono w okresie od grud-

nia 2006 roku do czerwca 2007 roku. Osoby zg³aszaj¹ce siê

na szkolenia poproszono o wype³nienie ankiet motywa-

cyjnych. Przy wype³nianiu formularzy zg³oszeniowych, pie-

lêgniarki i po³o¿ne wyrazi³y zgodê na udzia³ w badaniach

ankietowych zwi¹zanych z realizacj¹ projektu. Ankiety mo-

tywacyjne sk³ada³y siê z 2 czêci: metryczki oraz czêci g³ów-

nej, zawieraj¹cej pytania otwarte oraz pytania zamkniête

i pó³otwarte. Do szkoleñ zakwalifikowano 120 osób

(6 kursów po 20 uczestników). W projekcie, z uwagi na

ograniczenia liczbowe iloci uczestników i negatywny wy-

nik postêpowania kwalifikacyjnego, nie uczestniczy³o

59 osób. Organizator kszta³cenia dokona³ jednak pe³nej

analizy ankiet motywacyjnych 179 osób chêtnych do udzia³u

w zaproponowanych szkoleniach. Ankiety ewaluacyjne wy-

pe³ni³o za 116 osób, które w dniach egzaminów koñco-

wych poproszono o wype³nienie ankiet podsumowuj¹cych

kursy. Szkolenia ukoñczy³o 116 osób (4 osoby zrezygnowa-

³y). Do przeprowadzenia badañ zastosowano metodê son-

da¿u diagnostycznego. Wykorzystano anonimowy autor-

ski kwestionariusz ankiety.

Wyniki

Cel pracy

Organizator kszta³cenia podj¹³ próbê oceny przebie-

gu realizacji szkoleñ, w kontekcie organizacji zajêæ

teoretycznych, bazy kszta³cenia oraz przebiegu szkole-

nia praktycznego. Postanowiono równie¿ poznaæ mo-

tywy podejmowania kszta³cenia podyplomowego przez

pielêgniarki i po³o¿ne uczestnicz¹ce w projekcie, a za-

trudnione w placówkach ochrony zdrowia na terenie

pó³nocno-wschodniego Mazowsza. W zwi¹zku z powy¿-

szym wy³oniono nastêpuj¹ce problemy badawcze:

1. Czy pielêgniarki i po³o¿ne analizuj¹ w³asne umie-

jêtnoci, zainteresowania i zdolnoci w celu podno-

Analiza ankiet motywacyjnych

Do projektu szkoleniowego zg³osi³o siê 179 pielê-

gniarek i po³o¿nych (tab. 1). Najliczniejsz¹ grupê sta-

nowi³y osoby w przedziale wiekowym 3539 lat

(56 osób) (tab. 2). Pozosta³e przedzia³y wiekowe kszta³-

towa³y siê nastêpuj¹co: 4044 lata (42 osoby), 3034

lata (31 osób), 4549 lat (28 osób), 5054 lata (10 osób),

2529 lat (10 osób), po 1 osobie w grupie wiekowej 20

24 lata i ³ 60 lat.

Wiêkszoæ respondentów 137 osób (76,53%)

wskaza³a, ¿e analizuje swoje umiejêtnoci, zaintereso-

286

Alicja Palczewska, Analiza kszta³cenia podyplomowego pielêgniarek i po³o¿nych na pó³nocno-wschodnim Mazowszu

Tabela 1. Liczba osób zg³oszonych na szkolenia

Table 1. Number of people signed up for the training

Nazwa kursu

Zg³oszenia pielêgniarek

Zg³oszenia po³o¿nych

Kurs kwalifikacyjny

Pielêgniarstwo zachowawcze

Kurs kwalifikacyjny

Opieka paliatywna

Kurs specjalistyczny EKG

Wykonanie i interpretacja

Kurs specjalistyczny

Szczepienia ochronne

Kurs specjalistyczny

Szczepienia noworodków

Kurs specjalistyczny

Resuscytacja doros³ych

Ogó³em

154

Tabela 2. Wiek osób zg³oszonych na szkolenia

Table 2. Age structure of the people signed up for

the training

Tabela 3. Ocena umiejêtnoci i zainteresowañ uczestni-

ków szkoleñ

Table 3. The evaluation of skills and interests of the par-

ticipants

Przedzia³ wieku

Pielêgniarki

Po³o¿ne

(lata)

Czy analizuje Pani w³asne umiejêtnoci, zaintereso-

wania i zdolnoci w celu podnoszenia swoich kwalifi-

kacji umo¿liwiaj¹cych zwiêkszanie mobilnoci zawo-

dowej oraz dostosowania kwalifikacji do wymogów

rynku pracy?

2024

2529

3034

3539

Zawsze

137

76,53%

4044

Czasami

21,78%

4549

Sporadycznie

1,67%

5054

Nigdy

5559

³ 60

Ogó³em

154

wania i zdolnoci w celu podnoszenia swoich kwalifi-

kacji umo¿liwiaj¹cych zwiêkszenie mobilnoci zawodo-

wej oraz dostosowania kwalifikacji zawodowych do

wymogów regionalnego rynku pracy; 39 osób (21,78%)

odpowiedzia³o, ¿e czyni to czasami, 3 osoby (1,67%)

analizuj¹ swoje umiejêtnoci i zdolnoci sporadycznie,

nikt nie wskaza³, ¿e nie czyni tego nigdy (tab. 3).

Na pytanie: na jakie bariery trafiaj¹ pielêgniarki

i po³o¿ne w wykonywaniu czynnoci zawodowych i czy

udzia³ w zaproponowanych szkoleniach wyeliminuje

wczeniej wymienione bariery? ankietowani odpowie-

dzieli w nastêpuj¹cy sposób: 126 osób wskaza³o, ¿e maj¹

ograniczone mo¿liwoci korzystania z kszta³cenia usta-

wicznego, 72 osoby zaznaczy³y, ¿e nie posiadaj¹ kon-

kretnych specjalistycznych umiejêtnoci zawodowych,

46 osób oceni³o, ¿e posiadaj¹ umiejêtnoci zawodowe,

które nie odpowiadaj¹ obecnym oczekiwaniom rynku

pracy, 9 osób wskaza³o na brak dowiadczenia zawo-

dowego (tab. 4). W odpowiedzi na wczeniejsze pyta-

nie mo¿na by³o zaznaczyæ wiêcej ni¿ jedn¹ wybran¹

odpowied. Respondenci wyrazili w ankietach moty-

wacyjnych nadziejê, ¿e udzia³ w zaplanowanych szko-

leniach wyeliminuje wskazane powy¿ej bariery w na-

287

PROBLEMY PIELÊGNIARSTWA 2008, tom 16, zeszyt nr 3

Tabela 4. Problemy w podejmowaniu nowych czynnoci zawodowych

Table 4. The problems with undertaking new professional activities

Na jakie bariery trafia Pani w wykonywaniu nowych czynnoci zawodowych? (mo¿na by³o zaznaczyæ wiêcej

ni¿ jedn¹ odpowied)

Brak konkretnych specjalistycznych umiejêtnoci zawodowych

40,22%

Umiejêtnoci zawodowe nieodpowiadaj¹ce obecnym

oczekiwaniom na rynku pracy

25,69%

Brak dowiadczenia zawodowego

Ograniczone mo¿liwoci korzystania z kszta³cenia ustawicznego

126

70,39%

Tabela 5. Eliminacja problemów w podejmowaniu nowych

czynnoci zawodowych

Table 5. The elimination of problems with undertaking

new professional activities

Tabela 6. Udzia³ w szkoleniu oczekiwania

Table 6. Participation in the training expectations

Jakie Pani potrzeby zawodowe zaspokoi udzia³

w szkoleniu? (mo¿na by³o zaznaczyæ wiêcej ni¿ jedn¹

odpowied)

Na ile udzia³ w wybranym szkoleniu wyeliminuje

wy¿ej wymienione bariery?

Utrzymanie dotychczasowej

127

70,94%

W pe³ni

30,16%

pozycji zawodowej

Uzyskanie nowego stanowiska

Czêciowo

123

68,71%

16,20%

Wcale

0,55%

w obecnym zak³adzie pracy

Uzyskanie awansu zawodowego

Brak odpowiedzi

0,55%

8,93%

Mo¿liwoæ uzyskania nowego

29,05%

zatrudnienia

Zwiêkszenie mobilnoci

54,74%

stêpuj¹cy sposób: 123 osoby wskaza³o na czêciow¹ eli-

minacjê, 54 osoby wyrazi³y w pe³ni takie oczekiwania,

1 osoba okreli³a, ¿e bariery nie zostan¹ wcale wyeli-

minowane, a 1 osoba nie udzieli³a odpowiedzi (tab. 5).

Organizator kszta³cenia zapyta³ o potrzeby, jakie

zaspokoi³yby uczestników po zakoñczeniu szkolenia;

127 osób wyrazi³o nadziejê, ¿e bêd¹ mog³y utrzymaæ

dotychczasow¹ pozycjê zawodow¹, 126 osób wskaza³o

cel, jakim jest podniesienie kwalifikacji zawodowych,

98 osób uwa¿a³o, ¿e zwiêkszy swoj¹ mobilnoæ na re-

gionalnym rynku pracy, 52 osoby wyrazi³o nadziejê, ¿e

bêd¹ mog³y pozyskaæ nowe zatrudnienie po zdobyciu

wy¿szych kwalifikacji zawodowych, 29 osób by³o prze-

konanych, ¿e otrzyma nowe stanowisko w obecnym

zak³adzie pracy, 16 liczy³o na uzyskanie awansu zawo-

dowego. Na zadane pytanie mo¿na by³o udzieliæ wiê-

cej ni¿ jedn¹ odpowied (tab. 6).

na regionalnym rynku pracy

Podniesienie kwalifikacji

126

70,39%

zawodowych

wiedzê teoretyczn¹ i umiejêtnoci zawodowe (tab. 8).

W odpowiedzi na pytanie, czy osoba uczestnicz¹ca

w szkoleniu jest przewiadczona o tym, ¿e podnios³a tak-

¿e swoj¹ pozycjê na rynku pracy (tab. 9), twierdz¹co

odpowiedzia³o 98 osób (84,48% ankietowanych), nie

w pe³ni odpowiedzia³o 15 osób (12,93% ankieto-

wanych), wcale 3 osoby (2,58%).

Na pytanie Jakie potrzeby zaspokoi³ udzia³ w wy-

branym kursie? 81 osób odpowiedzia³o, ¿e udzia³

w szkoleniu zapewni³ dostosowanie kwalifikacji do po-

trzeb regionalnego rynku pracy umo¿liwiaj¹ce zwiêksze-

nie mobilnoci, 72 osoby wskaza³y na wartoæ utrzyma-

nia dotychczasowej pozycji zawodowej, 28 spodziewa siê

pozyskaæ nowe zatrudnienie, 7 awans zawodowy,

3 wskaza³y inne mo¿liwoci (nie precyzuj¹c jakie), 1 oso-

ba mia³a nadziejê na pozyskanie nowego stanowiska

Analiza ankiet ewaluacyjnych

Wszystkie uczestnicz¹ce w projekcie szkoleniowym

pielêgniarki i po³o¿ne (tab. 7) zaznaczy³y, ¿e w wyniku

uczestnictwa w kszta³ceniu podyplomowym zorganizo-

wanym przez Stowarzyszenie OAZA podnios³y swoj¹

288

Alicja Palczewska, Analiza kszta³cenia podyplomowego pielêgniarek i po³o¿nych na pó³nocno-wschodnim Mazowszu

Tabela 7. Liczba osób, które ukoñczy³y szkolenie

Table 7. Number of people who finished the training

Nazwa kursu

Ukoñczenie kursu

przez pielêgniarki

przez po³o¿ne

Kurs kwalifikacyjny

Pielêgniarstwo zachowawcze

Kurs kwalifikacyjny

Opieka paliatywna

Kurs specjalistyczny EKG

Wykonanie i interpretacja

Kurs specjalistyczny

Szczepienia ochronne

Kurs specjalistyczny

Szczepienia noworodków

Kurs specjalistyczny

Resuscytacja doros³ych

Ogó³em

100

Tabela 8. Ocena wiedzy i umiejêtnoci

Table 8. The evaluation of knowledge and skills

Tabela 9. Ocena pozycji na rynku pracy

Table 9. The evaluation of the position on the labour

market

Czy w wyniku udzia³u w kursie podniós³ siê poziom

Pañskiej wiedzy teoretycznej i umiejêtnoci praktycz-

nych?

Czy w wyniku udzia³u w kursie podnios³a siê

Pañska pozycja na rynku zawodowym?

Tak

116

100%

Tak

84,48%

Nie w pe³ni

12,93%

Wcale

2,58%

w obecnym zak³adzie pracy. W odpowiedzi na zadane

pytanie mo¿na by³o udzieliæ wiêcej ni¿ jedn¹ odpowied

(tab. 10).

Kolejne kwestie zawarte w kwestionariuszu An-

kiecie Ewaluacyjnej, dotyczy³y oceny jakoci kszta³-

cenia podyplomowego; 112 osób (96,55%) wyrazi³o

pe³ne zadowolenie z udzia³u w szkoleniu, 4 osoby

(3,44%) okreli³y, ¿e nie s¹ w pe³ni zadowolone, ale

nikt nie wskaza³, ¿e jest niezadowolony; 108 osób

(93,10%) podkreli³o, ¿e kurs, w którym uczestniczy-

³o spe³ni³ ich oczekiwania, 8 osób (6,89%) wskaza³o,

¿e szkolenie spe³ni³o je nie w pe³ni; 111 osób

(95,68%) wskaza³o, ¿e sposób prowadzenia zajêæ teo-

retycznych w pe³ni im odpowiada³, 5 osób (4,31%)

okreli³o, ¿e nie w pe³ni, odpowiedzi wcale nie

by³o (tab. 11, 12). Jeli chodzi o zajêcia praktyczne

równie¿ 111 osób (95,68%) wskaza³o, ¿e jest w pe³ni

zadowolonych ze sposobu prowadzenia zajêæ, a 5 osób

(4,31%) podkreli³o, ¿e nie w pe³ni, ca³kowicie nie-

zadowolonych nie by³o (tab. 13).

Ostateczn¹ ocenê wystawion¹ przez uczestników szko-

leñ zawarto w pytaniu oceniaj¹cym wartoæ kszta³cenia

podyplomowego w skali punktowej (tab. 14). W skali od

1 le do 5 bardzo dobrze, uczestnicy projektu wypo-

wiadali siê co do organizacji kursów pod ró¿nymi wzglê-

dami. I tak, pod wzglêdem poziomu prowadzenia zajêæ

teoretycznych: 104 uczestników (89,65%) przyzna³o or-

ganizatorowi najwy¿sz¹ notê: 5 punktów, na 4 punkty oce-

nê wystawi³o 10 uczestników (8,62%), 1 osoba wystawi³a

3 punkty (0,86%) i 1 osoba wystawi³a 2 punkty (0,86%).

Pod wzglêdem kontaktu prowadz¹cych z grup¹ podczas

zajêæ teoretycznych: 110 uczestników szkoleñ wystawi³o

5 punktów (94,82%), 5 osób wystawi³o 4 punkty (3,44%),

a 1 osoba przyzna³a 3 punkty (0,86%). Bazê lokalow¹ re-

289

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: