Historia_jelcz.pdf

HistoriasamochodówpoŜarniczychJELCZ

PoczątkiprodukcjisamochodówpoŜarniczychwJelczańskichZakładachSamochodowychw

Jelczu k/Oławy sięgają końca lat pięćdziesiątych. Produkowane dotychczas w Polsce pojazdy

poŜarniczeopartebyłynapodwoziuStara20.PoniewaŜbyłytopodwoziaoniskiejnośnościoraz

małym rozstawie osi co powodowało wyraźne kołysanie wzdłuŜne oraz ograniczało moŜliwości

zabudowypowodowało,ŜesamochodyteniespełniaływymagaństraŜaków.

Fot.nr1.GM8napodwoziuStar20[fot.JRGnr

2Wawa]

Fot.Nr2.Star20bezwyposaŜenia[fot.Piotr

Stanek]

Wówczaszrodziłasiępotrzebaopracowanianowejkonstrukcjiwktórejwyeliminowanowspomniane

wady. W Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Motoryzacyjnego w Warszawie opracowano nowy

samochód straŜacki na podwoziu Star 21P (Od 1960 roku zmodyfikowane podwozie Star 25P).

ProdukcjątegopojazduwdroŜonowJelczańskichZakładachSamochodowychw1958roku.Byłyto

samochody typu N761SBA2000/16 (wyposaŜone w autopompę) oraz N761SBM2000/8

(wyposaŜonewmotopompę).

Fot.nr3.GBM2/8napodwoziuStar21[fot.JRG

nr2Wawa]

Fot.nr4.GBA2/16napodwoziuStar25[fot.

OTOMOTO]

Następcą tych samochodów był Jelcz 028 (N762) wykonany na podwoziu Star A26P który do

produkcjiwszedłw1966roku.TrzylatapóźniejdoprodukcjiwdroŜonazostałakonstrukcjabędąca

jegowersjąrozwojowąaoznaczonajakoJelcz003.Produkcjategomodeluzakończonazostałapod

konieclatsiedemdziesiątych.

Fot.nr5.GBM2/8napodwoziuStar26typ003[fot.DELUXE]

Rozwój miast oraz przemysłu przyczynił się do zwiększenia zagroŜenia poŜarowego do

przeciwstawienia się którego potrzebne były nowsze i wydajniejsze środki równieŜ w postaci

samochodów poŜarniczych. Dlatego z początkiem lat siedemdziesiątych zdecydowano o

przystąpieniu do prac nad nowymi samochodami gaśniczymi. W załoŜeniach miały to być dwa

pojazdy: średni samochódgaśniczyuterenowionyicięŜkisamochódgaśniczy.Pierwszyznich

powstałwBKMot.WŁodzi(podwozie4x4StarP244L)iwBiurzeKonstrukcyjnymJZSwJelczu

(NadwozieiarmaturapoŜarnicza).Produkcjęseryjnątegopojazdurozpoczętopodkoniec1975roku

ioznaczonojakoJelcz005GBA2,5/16.Potoczniesamochódtennazywany"TARKĄ"produkowany

był(odroku1979jakozmodernizowanawersjaJelcz005M)dokońcalatdziewięćdziesiątych.

Fot.nr6.GBA2,5/16napodwoziuStar244[fot.

Maciekzśor]

Fot.nr7.GBA2,5/16napodwoziuStar244typ

005[fot.kpt.MarcinNyga]

Drugim pojazdem opracowanym niejako równoleglezJelczem005byłcięŜkisamochód

gaśniczy. ZałoŜenia do tego pojazdu powstały w 1971 roku przy współpracy Komendy Głównej

StraŜyPoŜarnejzkonstruktoramiJZS.SamochódtenskonstruowanybyłnapodwoziuJelcz315Mi

oznaczonyjakoJelcz004GCBA6/32.ZgodniezzałoŜeniamisamochódtenmiałzbiornikwodyo

pojemności6000dm3,zbiornikśrodkapianotwórczego600dm3,autopompęowydajności3200

dm3/minprzyciśnieniu80Mpaidwaumieszczonenadachudziałkawodnopianoweowydajności

1600dm3/min.Wykonanotrzyprototypyktórepoddanezostałypróbom.Ostateczniezrezygnowano

z importu z Czechosłowacji autopompy, mieszacza pianowego, zaworu klapowego oraz działek

wodnopianowych. Zastosowano opracowaną pod potrzeby tego pojazdu autopompę A 32/8

produkowaną w ŚFUP Świdnica. Zawór klapowy zastąpiono przepustnicę zaporową z Bielskiej

"BEFAMY".Wmiejscedwóchdziałekwodnopianowychowydajności1600dm3/min.zastosowano

jednofirmyRosenbauerowydajności2400dm3/min.MieszaczpianowyrównieŜpochodziłzfirmy

Rosenbauer. Serię próbną tych pojazdów wykonano w 1974 roku. Na podstawie obserwacji

uŜytkowanychwkrajupojazdówinŜynierowiezJZSiOBROPwJózefowiestopniowostaranosię

usuwać niektóreusterki(m.in.wŚFUPpoprawionouszczelnieniaautopompy,wJZSwzmocniono

konstrukcjęzbiornikaśrodkapianotwórczego.

Fot.nr8.GCBA6/32napodwoziuJelcz315

[fot.KMPSPKraków]

Fot.nr9.GCBA6/32napodwoziuJelcz315typ004

[fot.kpt.MarcinNyga]

W1979rokuJelcz004zastąpionyzostałzmodernizowanąwersjąJelcz004M.Modyfikacji

poddany został m.in. eŜektorowy układ zasysania autopompy, układ sterowania przepustnicy

zaporowej(wprowadzeniedublującegoręcznegosterowaniajej).Ponadtowukładziewodno

pianowym zastosowano bardziej niezawodne zawory kulowe a takŜe przesunięto działko wodno

pianowedoprzodu(zmniejszyłotojego"martwykąt").Jednakpomimodokonywaniawieluzmian

konstrukcyjnychJelcze004i004M(określanerównieŜjako"jelonki")dokońcaprodukcjiposiadały

swoje wady: zacinające się brezentowe rolety schowków i pulpitu autopompy, przecieki środka

pianotwórczego do zbiornika wody, wycieki na połączeniach rurowych armatury wodnopianowej

orazpodstawowąwadępowstałajuŜnaetapiezałoŜeńkabinę.WJelczu004i004Mzastosowano

kabinęseryjnieprodukowanychsamochodówcięŜarowych.Kabinaposiadałatylkodwojedrzwi,była

ciasna i musiała pomieścić czteroosobową załogę (razem z kierowcą). Większą część kabiny

zajmowałaosłona(tunel)silnikaastraŜacysiedzącyztyłumielidodyspozycjijedyniedwiemałe

ciasne ławeczki. Pomimo tych wad "jelonki" były produkowane do 1991 roku, a produkcję ich

zaniechanozchwilązakończeniaprodukcjipodwoziJelcz325.Pomimo,Ŝesporoczasuminęłood

momentuzakończeniaprodukcjipowszechniesąonejeszczestosowaneprzezniektórejednostkiPSP

iOSPwwersjioryginalnejiprzerabianej,eliminującjednocześnieniektórezichwad.

Tekst:ArkadiuszTasior

Skład:BartoszBasiński

Zdjęciapochodzązgalerii http://arkadius.fotosik.pl

http://osp.jarek1986.isx.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: