WSHE Ekonomia Cwiczenia DECYZJE KONSUMENTA.doc

WSHE O/Paryz              Mikroekonomia              Cwiczenia

Decyzje konsumenta

Zadanie 1.

Aby robić zakupy, trzeba mieć zarówno pieniądze, jak i bony (obowiązuje zasada: 4 bony za jednostkę dobra X i 2 bony za jednostkę dobra Y). Paweł, który niczego nie oszczędza, ma 16 bonów, a ponadto dysponuje dochodem w wysokości 20 jednostek pieniądza. Dobro X kosztuje 2, a dobro Y – 4. Ile jednostek X i Y kupi Paweł?

Zadanie 2

.

Ulubionym alkoholem Hipotecjan jest zwidka, rodzaj likieru. Na reprezen-tatywnej próbie badano zadowolenie Hipotecjan z posiadania koszyków dóbr złożonych jedynie z pewnej sumy gdybów oraz buteleczek zwidki o pojemności 100 ml, którą należało szybko wypić. Wszyscy badani zgodnie twierdzili, że koszyki od A do E są tak samo użyteczne. a) Narysuj krzywą obojętności badanej grupy (załóż, że jest ona ciągła, i połącz punkty prostymi odcinkami). b) Co powiesz o stosunku Hipotecjan do zwidki? Czy wolą oni więcej niż mniej? c) Czy krzywa obojętności byłaby taka sama, gdyby Hipote-cjanie nie musieli wypijać likieru natychmiast?

Zadanie 3 Czy to możliwe, aby rysunek obok przedstawiał trzy krzywe obojętności: U1, U2 i U3, tworzące wycinek mapy gustów racjonalne-go konsumenta? Odpowiedź uza-sadnij, podaj jak najwięcej argu-mentów: a) dotyczących tylko krzywej obojętności U1, b) doty-czących tylko krzywej obojętności U2, c) dotyczących tylko krzywej obojętności U3. d) Wskaż jeszcze jeden argument.

Zadanie 4.

Na rysunku obok dobro X silnie podrożało.

a) Wskaż efekt substytucyjny. Czy będzie on silniejszy przy płaskiej (I1 ), czy przy mocno zakrzywionej (I2 ) krzywej obojętności? b) Jak sądzisz, dla jakich dóbr krzywa obojętności będzie bardzo płaska? Odpowiedź uzasadnij. c) Jakie dobra są szczególnie złymi substytutami? Jakiego kształtu krzywych obojętności spodziewasz się w przypadku tych dóbr?

Zadanie 5.

Marysia jest racjonalna i nie oszczędza. Lubi wstążki (X) i surowe mięso (Y). Na rysunku jest pokazana jej linię ograniczenia budżetowego i fragment mapy obojętności.

Wskaż: a)  Najlepszy z koszyków dóbr, na które stać Marysię. b) Punkt, w którym Marysia kupuje tylko wstążki. c) Trzy koszyki dóbr, których zakup wymaga wydania przez Marysię wszystkich pieniędzy. d) Koszyk, na który Marysi nie stać, choć jest on równie użyteczny jak koszyk C.

Zadanie 6.

Dobra X i Y kosztują tyle samo; linia ABC jest linią ograniczenia budżetowego konsumenta; krańcowa stopa substytucji dobra Y dobrem X wynosi 2 w punkcie A i 0,5 w punkcie C. a) Ile jednostek dobra Y wymieniamy za jednostkę dobra X zgodnie z rynkową, a ile zgodnie z subiektywną wartością dóbr w punktach A, B i C? b) Co powinien zrobić maksymalizujący użyteczność konsument, który ma koszyk A? c) Co powinien zrobić maksymalizujący użyteczność konsument, który ma koszyk C? d) Co wspólnego ma odpowiedź na pytania (b) i (c) z odpowiedzią na pytanie (a)?

Zadanie 7.

Dochód pewnego konsumenta, który nie oszczędza, wynosi 120 jednostek pieniądza, cena dobra X wynosi 8, a cena dobra Y równa się 12. a) Narysuj linię ograniczenia budżetowego tego konsumenta. b) Gusty konsumenta są takie, że efekt substytucyjny podwyżki ceny dobra X ma odwrotny kierunek niż efekt dochodowy i jest od niego słabszy. Narysuj tę sytuację. Co powiesz o dobru X? c) Narysuj ścieżkę wzrostu dochodu tego konsumenta.

Zadanie 8.

Janek cały swój dochód, który wynosi 60 zł, wydaje na chleb (X) i dżem (Y). Chleb kosz-tuje 15 zł za bochenek,  a dżem 12 zł za słoik. a) Narysuj linię ograniczenia budżetowego Janka. b) Zaznacz preferencje konsumenta i punkt, który odpowiada wybranemu przezeń koszykowi dóbr. c) Dżem potaniał do 10 zł. Jak  w  tej sytuacji zmieni się popyt Janka (wskaż nowy optymalny koszyk dóbr)? d) Za-znacz efekt substytucyjny i efekt dochodowy obniżki ceny dżemu, o której była mowa w punkcie (c).

Zadanie 9.

Poniżej zamieszczamy rysunki, odkryte w ruinach Hipogrodu, dawnej stolicy Hipotecji. Przypuszcza się, że pokazują one krzywe obojętności pra-Hipotecjan, o których wiadomo tylko tyle, że nie zachowywali się zgodnie z niektórymi założeniami przyjętymi w tym rozdziale. a) Porównaj koszyki A i B z rysunku A, koszyki C i D z rysunku B oraz koszyki F i G z rysunku C. Czy pra-Hipotecjanie woleli więcej niż mniej? b) Czy oceniali dobra zgodnie z zasadą malejącej krańcowej stopy substytucji? c) Spróbuj podać przykłady dóbr, które – po podstawieniu za X i Y na zamieszczonych rysunkach – czyniłyby wiarygodnym położenie punktów A i B na rysunku A, punktów C i D na rysunku B oraz punktów F i G na rysunku C. Skomentuj zaproponowane rozwiązanie.

                  Rysunek A                           Rysunek B                         Rysunek C

Zadanie  10.

Oto paradoks! Mleko jest tanie, mimo swej dużej użyteczności, a za ozdoby ze złota ludzie płacą krocie, choc ich wartość użytkowa wydaje się niewielka. Spróbuj wyjaśnić takie zachowanie konsumentów, odwołując się do założeń o ich racjonalności.

Komentarz

Historycy myśli ekonomicznej dobrze znają paradoks wody i diamentów Ada-ma Smitha. Przestudiowawszy go, zrozumiemy różnicę między użytecznością całkowitą, a uzytecznością krańsową. Użyteczność całkowita stanowi sumę zadowolenia osiąganego z całej konsumpcji; natomiast uży-teczność krańco-wa to zmiana użyteczności całkowitej spowodowana niewielkim przyrostem ilości konsumowanego dobra.

                            Odpowiednikiem naszego założenia, że konsument ceni to, czego ma ma-ło, a lekceważy to, czego ma dużo, jest założenie o malejącej krańcowej uży-teczności konsumowanego dobra. Ponieważ konsumujemy bardzo wiele wo-dy, więc mimo że użyteczność całkowita z konsumpcji jest wielka, użytecz-ność krańcowa kolejnej porcji wody jest mała, co tłumaczy niski poziom ce-ny. Odwrotnie, ludzie mają niewiele diamentów, co sprawia, że – przy sto-sunkowo małej użyteczności całkowitej, której źródłem są dla nich diamenty – krańcowa użyteczność kolejnego klejnotu jest ciągle bardzo duża. Wyjaśnia to wysoką cenę diamentów.  

Zadanie 11.

Właśnie nauczyliśmy się mierzyć ludzkie zadowolenie i okazało się, że uży-teczność krańcowa Janka z ostatniego złotego wydanego na dżem wynosi aż 50, a z ostatniego złotego wydanego na chleb tylko 30. a) Czy Janek zmaksymalizował swoją użyteczność? (Wskazówka: Jak zmieni się użyteczność Janka, gdy zrezygnuje on z wartej 1 zł porcji dżemu, a za oszczędzone pieniądze kupi sobie porcję chleba?) b) Jaki warunek powinien zostać spełniony, aby użyteczność Janka osiągnęła maksimum? c) Uogólnij zasadę z podpunktu (b), aby dotyczyła ona osiągania dowolnych celów (np. jak dzielić wolny czas między różne zastosowania: kino, książka, wycieczka za miasto?).

Komentarz

Można wykazać, że krańcowa stopa substytucji jest równa stosunkowi uży-teczności krańcowej obu wchodzących w grę dóbr. Oznacza to, że warunek, któremu poświęcone jest  zadanie 12, pokrywa się z warunkiem wyrównania się stosunku cen dóbr w koszyku konsumenta i krańcowej stopy substytucji, o którym pisaliśmy w tym rozdziale.

Zadanie 12.

Początkowo punktem równowagi konsumenta był punkt E. Cena dobra X wzrasta. Obowiązuje klauzula ceteris paribus. Punkt S na rysunku to hipotetyczny nowy punkt równowagi konsumenta w sytuacji, w której nie występuje efekt dochodowy. Wskaż nowy, ostateczny punkt równowagi konsumenta, gdy dobro, o którym mowa, jest dobrem: a) normalnym; b) niższego rzędu (lecz nie Giffena); c) luksusowym; d) Giffena. Podaj wyjaśnienie.

Zadanie 13. a)

W barze mlecznym „Boston” podrożały „ziemniaki z tłuszczem”! Pomyśl o kimś, kto żywił się prawie wyłącznie tym dobrem niższego rzędu. Co powiesz o kierunku efektu dochodowego? Czy będzie on silny? Odpowiedź uzasadnij. b)  Czy z odpowiedzi na poprzednie pytanie wynikają jakieś wnioski dotyczące kierunku poszukiwań dóbr Giffena?

Zadanie 14.

Oto fragment artykułu z „Gazety Wyborczej” z 2008 r.: „(...) dyr. Lucjan Exner z Unimilu mówi, że nie opłaca się obniżać ceny prezerwatyw: - Generalnie kupuje się drogie. Są dwie takie kategorie produktów: prezerwatywy i przeciery dla dzie-ci w słoiczkach, w których konsument kieruje się ceną, aby była jak najwyższa."[1] a) Czy sądzisz, że przeciery dla dzieci w słoiczkach są dobrem snoba? Dlaczego? b) Czy sądzisz, że przecierów dla dzieci w słoiczkach dotyczy efekt owczego pędu? Dlaczego? c) Czy sądzisz, że przeciery dla dzieci w słoiczkach są dobrem Giffena? Dlaczego? d) Dlaczego zatem w przypadku przecierów dla dzieci w słoiczkach wzrost ceny może spowodować zwiększenie się zapotrzebowania?

Hanna Fernandez              06/03/2009              5/5