Normy ISO w polskim przemyśle kosmetycznym
Współcześnie kosmetyki są produktami, które towarzyszą człowiekowi w codziennym życiu.
Na rynku istnieje bardzo duża różnorodność oferowanych produktów kosmetycznych. Każdy z tych wyrobów charakteryzuje się wieloma różnymi cechami, determinującymi wybory dokonywane przez nabywców. Decyzje zakupowe klientów mogą być uzależnione zarówno od cech wizualnych produktu, jego marki, opakowania, ceny, opinii społeczeństwa, osiągnięć danej firmy lub wpływu kilku elementów łącznie. Ponadto większość producentów oraz sprzedawców oferuje klientowi pewnego rodzaju udogodnienia w postaci promocji. Biorąc pod uwagę aspekt jakościowy i stosowanie przepisów dobrowolnych przez producentów zaliczyć można również nagrody przyznawane przez konsumentów oraz specjalistyczne jednostki certyfikujące.
Wszystkie wyżej wymienione elementy są czynnikami wpływającymi na proces zakupu kosmetyków. Produkty te są udostępniane w drogeriach, sklepach chemicznych, supermarketach i in.
Geneza i ewolucja pojęcia jakości.
Przeglądając historyczne dokumenty oraz pamiątki po naszych przodkach, można dojść do wniosku, że w ludziach od zawsze istniała chęć posiadania rzeczy o wysokiej jakości. Dążyli oni również do tego, żeby wyroby przez nich wytwarzane też były takie. Obecnie pojęcia jakość używa się bardzo często do określenia cech przedmiotu. Używamy go również do określenia cech jak i w odniesieniu do osób. Przedmiot może być natomiast o ładnym i ergonomicznym kształcie, być odpowiedniego koloru czy mieć dobre cechy użytkowe - trwałość. Nie dla każdego rzecz o określonych cechach będzie wysokiej jakości, ponieważ może uznać, że nie spełnia jego wymagań i jest wręcz niskiej jakości. Kategoria ta jest bardzo subiektywna .
Etapy powstawania jakości - fazy w cyklu życia produktu.
Jakość to sprostanie oczekiwaniom konsumenta. Potrzeby oczywiście zmieniają się cały czas, a co za tym idzie jakość ulega też modyfikacjom. W związku z różnymi sposobami podchodzenia do jakości powstały różne jej rodzaje, na przykład jakość rynkowa (handlowa), jakość zgodności, jakość preferencji. Można też stwierdzić, że jakość nie jest czymś, co powstaje wraz z wytworzeniem danego produktu. Jest ona kształtowana podczas całego cyklu życia produktu od zaprojektowania aż do przekazania klientowi gotowego wyrobu a dalej utylizacji. Etapy jakości to: jakość projektowa produktu, jakość w fazie wytwarzania produktu, jakość wykonania produktu, jakość w trakcie konsumpcji danego produktu, jakość handlowa, jakość marketingowa, jakość serwisowa. Wszystkie rodzaje jakości podczas całego cyklu życia wyrobu obrazuje rysunek.
Rysunek : Schemat powstawania jakości wyrobu.
Certyfikaty jakościowe produktu oraz wyróżnienia i nagrody przyznawane przez konsumentów.
Certyfikaty jakościowe produktu oraz wyróżnienia i nagrody można zaliczyć do innych oznakowań towarów, obok marki i znaku towarowego, które również wywierają wpływ na decyzje konsumentów.
Generalnie znaki można podzielić na obligatoryjne i fakultatywne. Znaki obligatoryjne są to znaki bez których wyrób nie mógłby istnieć w obrocie (data przydatności, pojemność). Natomiast fakultatywne są dobrowolnie stosowane przez firmy w celu kształtowania określonego wyobrażenia o produkcie.
Do znaków dobrowolnych zaliczamy między innymi znaki jakości oraz różnego rodzaju certyfikaty (ISO 9001:2000, ISO 14001, ISO 18001).
Uzyskanie certyfikatu zwiększa zaufanie kontrahentów do naszej firmy. Producent otrzymuje go na trzy lata. Funkcjonowanie systemów w firmach jest corocznie monitorowane dzięki przeprowadzaniu auditów kontrolnych. W ich trakcie sprawdzane jest spełnienie wymogów norm. Zdarza się czasami, że firmy albo nie chcą przeprowadzać takich auditów ze względu na wysokie koszty albo po prostu nie chcą już mieć takiego certyfikatu. Certyfikat wtedy albo traci ważność albo zostaje po prostu odebrany.
W obecnych czasach Systemy Zarządzania wg norm ISO są standardami wyznaczającymi przedsiębiorstwom sposób działania. Coraz więcej firm szuka dostawców i kooperantów wyłącznie wśród przedsiębiorstw posiadających wdrożony i certyfikowany system zarządzania. Wdrożenie systemu zarządzania nie jest zatem modą, lecz warunkiem konkurencyjności. Wymóg posiadania systemu zarządzania jakością, środowiskowego, bezpieczeństwa informacji itd. dotyczy wszystkich przedsiębiorstw bez względu na wielkość, formę własności czy branżę.
System zarządzania jakością
Zasady zarządzania przez jakość TQM (Total Quality Managment) są zebrane w normach międzynarodowych serii ISO 9000.
ISO 9000 „określa różnice i wzajemne zależności pomiędzy podstawowymi pojęciami dotyczącymi zapewniania jakości. Przedstawia wytyczne doboru i stosowania zespołu norm międzynarodowych, dotyczących systemów jakości , które można stosować do celów wewnętrznego zapewniania jakości (ISO 9004) jak i do celów zewnętrznego zapewniania jakości (ISO 9001, 9002,9003)”
Różnica między produktem a wyrobem.
Produkt można zdefiniować w różnoraki sposób. Według różnych autorów można przyjąć tezę, że produkt oraz wyrób jest to zamienne sformułowanie tego samego pojęcia lub zupełnie się różniące. Produkt jest tym wszystkim, co można zaoferować nabywcom do konsumpcji, użytkowania lub dalszego przerobu. Należy pamiętać, że produkt może mieć różną postać: Usługi, Przedmiotu materialnego, Wytworu intelektualnego, Materiału przetworzonego.
Przedmioty materialne nazywa się zwyczajowo również wyrobami. Wyrób jest więc jedną z postaci produktu.
Inną definicją jest sformułowanie produktu jako „materialnego wytworu pracy ludzkiej otrzymany w procesie produkcji, mającym na celu zaspokojenie określonej potrzeby społecznej". Produkt jest wyposażony w cechy materialne i niematerialne. Z kolei tutaj przyjmowane jest zamienne stosowanie pojęć produkt oraz wyrób, co oznacza, że jest to wynik pracy ludzkiej.
W normie ISO 9000:2005 System Zarządzania Jakością - podstawy i terminologia używane jest pojęcie wyrobu. Wyrób według tej normy jest to „wynik procesu". Mogą być cztery rodzaje wyrobu, które zostały wymienione powyżej jako produkty.
Właściwości wyrobu można ująć następująco :
• Postać materialna i możliwość policzenia,
• Można opisać ten przedmiot charakterystykami, które są możliwe do zmierzenia; ważne jest podkreślenie, że pomiary różnią się od siebie jedynie błędem wynikającym ze sposobu mierzenia,
• Brak bezpośredniego kontaktu pomiędzy klientem a producentem,
Posiadanie certyfikatu ISO i wprowadzenie systemu zarządzania jakością jest dla firm kosmetycznych dobrą formą reklamy i prestiżu. Stanowi przepustkę na wejście w rynek zachodni. W naszym kraju także poszerza się grono klientów, którzy zwracają szczególną uwagę na oznakowanie opakowań. Czy kosmetyk był testowany na zwierzętach , czy jest ekologiczny, ile jest w nim substancji naturalnych , czy posiada właśnie certyfikat ISO. Wiele polskich firm kosmetycznych zamieszcza na swoich stronach internetowych i innych mediach informacje o posiadaniu certyfikatu ISO, chcąc tym samym zwrócić uwagę klientów i zachęcić do zakupu swoich produktów.
Do takich firm należy między innymi:
• „DAX Cosmetics”
• „Farmona”
• „Herba Studio”
• „dr Irena Eris”
• „Ziaja”
• „Kolastyna”
I tak np. DAX cosmetics zamieszcza:
Od początku roku DAX Cosmetics ma także nowe, bardziej rozpoznawalne logo. Zaś w czerwcu uzyskaliśmy certyfikat Zarządzania Jakością ISO 9001:2000.” System Zarządzania Jakością w DAX Cosmetics obejmuje cały zakres działania i organizacji spółki. Dotyczy projektowania, produkcji i sprzedaży kosmetyków. Zarządzanie przez jakość to sposób zarządzania firmą w sposób skoncentrowany na jakości, współpracy z klientem, oparty na planowanych, systematycznych i udokumentowanych działaniach. Certyfikat ISO 9001:2000 jest gwarancją dla klienta, że wszystkie procesy w firmie przebiegają zgodnie z europejskimi standardami i są szczegółowo udokumentowane, a wysoka jakość i ciągłe doskonalenie są głównymi wartościami firmy. Zgodnie z normami ISO, w DAX Cosmetics dużą wagę przykłada się do tzw. działań zapobiegawczych, dzięki którym w całym obszarze tworzenia produktu zapobiega się potencjalnym problemom poprzez wcześniejsze ich identyfikowanie i eliminowanie ich potencjalnych przyczyn.
Zwykle jednak zdarza się tak, że firma posiadająca taki certyfikat zamieszcza jedynie ogólną informację o tym fakcie bez opisywania co ten symbol oznacza i jak wpływa na firmę. Dlatego też większość klientów czytając taką informację wie, że jest to coś modnego, pozytywnego, i że dobrze gdy dana marka spełnia normy ISO, ale tak naprawdę nie wiedzą jaka jest różnica między posiadaniem takiego certyfikatu a jego brakiem oraz jakie korzyści z tego płyną dla klienta jak i koncernu.
:
Wdrożenie normy ISO 9001 jest korzystne dla wszystkich organizacji planujących udoskonalenie stosowanych mechanizmów działania i zarządzania, bez względu na ich wielkość czy sektor działalności. Jednak największy zwrot z inwestycji odnotują firmy wdrażające systemy w obrębie całej organizacji, a nie pojedynczych lokalizacji, działów czy zakładów.
Na współczesnych międzynarodowych rynkach działa silna konkurencja. Z tego powodu przedsiębiorstwa, bez względu na ich wielkość, muszą szukać sposobów tworzenia nowych dziedzin działalności, zachowując dotychczas istniejące i czynić swoje działania bardziej wydajnymi i ekonomicznie efektywnymi. Ustanowienie systemów jakości jest coraz bardziej popularną i efektywną metodą osiągania tych celów. Przedsiębiorstwa dochodzą do wniosku, że systemy jakości nie tylko polepszają ogólną efektywność ekonomiczną, ale znacznie umacniają ich pozycję na rynku i zwiększają zaufanie Klientów.
Opracowanie i skuteczne wdrożenie systemu jakości zabiera dużo czasu i wiąże się ze znacznymi nakładami finansowymi. Może jednak oznaczać także olbrzymie i długoterminowe korzyści dla przedsiębiorstwa i klientów.
Zazwyczaj firmy kosmetyczne posiadają certyfikat ISO 9001 – „System jakości , charakteryzujący model zapewnienia jakości podczas projektowania / konstruowania, produkcji, instalowania i obsługiwania.”
Jest narzędziem umożliwiającym każdemu przedsiębiorstwu podnoszenie poziomu jakości wytwarzanych wyrobów i/lub oferowanych usług, poprzez ciągłe doskonalenie metod i sposobów działania. System Zarządzania Jakością (SZJ) to część systemu zarządzania organizacją, która jest ukierunkowana na osiągnięcie wyników odniesionych do celów dotyczących jakości spełniających odpowiednio potrzeby, oczekiwania i wymagania stron zainteresowanych.
ISO 9001 ma przede wszystkim na celu zapobiec występowaniu wad na wszystkich etapach „życia” wyrobu tj. od fazy projektowania aż do jego likwidacji. Firmy posiadające ten certyfikat pracują więc zgodnie z zasadą:” produkować dobrze za pierwszym razem „
Główne korzyści wynikające z posiadania wdrożonego Systemu Zarządzania Jakością:
• uporządkowanie, przejawiające się w racjonalizacji i przejrzystości procesów,
• zwiększenie zaufania klientów względem organizacji,
• wzrost wiarygodności organizacji ze strony klientów i partnerów handlowych,
• usprawnienie skuteczności organizacji pracy, obsługi i zarządzania,
• gwarancja i polepszenie wysokiej jakości oferowanych wyrobów,
• poprawa komunikacji wewnątrz organizacji,
• wzrost efektywności i produktywności,
• usprawnienie procedury wdrażania nowych pracowników,
• jasny podział kompetencji i odpowiedzialności,
• ujawnienie rezerw w zasobach i zdolności wytwórczej,
• zmniejszenie strat wynikających z wadliwych wyrobów i ujawnienie źródeł ich powstawania,
• wczesne wykrywanie błędów oraz wad w różnych sferach wytwarzania wyrobu i usługi.
15 listopada 2008 r. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) opublikowała normę ISO 9001:2008 Quality management systems - Requirements, która zastępuje ISO 9001:2000.
Celem zmian w normie ISO 9001 jest:- Ułatwienie stosowania- Większa przejrzystość normy- Ułatwienie tłumaczenia na inne języki- Kompatybilność z ISO 14001:2004.
Założenia do zmian w nowym wydaniu normy ISO 9001:- Norma ISO 9001:2008 nie wprowadza dodatkowych wymagań.- Nie zmienia intencji normy.- Jeżeli wprowadza zmiany to tylko takie, których wpływ na użytkowników jest ograniczony, a zmiany przynoszą im wyraźne korzyści. - Niektóre postanowienia normy zapisano w sposób bardziej przejrzysty i jednoznaczny, szczególnie tam gdzie budziły wątpliwości i wymagały interpretacji.- W wielu punktach dodano UWAGI ułatwiające zrozumienie lub wyjaśnienie wymagań, których dotyczą, np. procesów realizowanych na zewnątrz, nadzoru nad dokumentami, percepcji klienta co do tego, czy organizacja spełniła wymagania klienta. Należy jednak pamiętać, że informacje podane w uwagach nie stanowią wymagań. Służą one wyłącznie łatwiejszemu zrozumieniu lub wyjaśnieniu wymagań, których dotyczą. - W całej normie ujednolicono poprzednie sformułowanie „wymagania ustawowe i przepisów” w nowej edycji przyjęto ogólnie „wymagania prawne”.
Pozostał bez zmian:- Ogólny charakter normy, mającej zastosowanie do wszystkich organizacji- Model i podejście procesowe- Zakres, cel i tytuł normy- Zasady zarządzania jakością.
Zgodnie z oficjalnym komunikatem IAF - ISO: Certyfikacja za zgodność z ISO 9001:2008 i/lub krajowymi odpowiednikami powinna być wydawana wyłącznie po oficjalnej publikacji,która powinna mieć miejsce przed końcem 2008 r.) i po rutynowym (planowanym) audicie w nadzorze lub ponownej certyfikacji na zgodność z ISO 9001 z 2008.Rok po opublikowaniu nowej edycji wszystkie wydane akredytowane certyfikaty (nowe certyfikacje lub ponowne certyfikacje) powinny potwierdzać zgodność systemu zarządzania jakością z wymaganiami ISO 9001:2008.natomiast Dwadzieścia cztery miesiące po publikacji przez ISO normy wszystkie wydane certyfikaty na zgodność z ISO 9001:2000 stracą ważność.
Nawiązując do wyżej wspomnianych krajowych odpowiedników 14 listopada 2008 roku przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną norma, została wydana w języku polskim w lutym 2009 roku przez Polski Komitet Normalizacyjny.z oznaczeniem PN-EN ISO 9001:2009. Zastępuje ona normy PN-ISO 9001:2001 oraz PN-ISO 9001:2008 (wersja oryginalna została przyjęta z oznaczeniem PN w 2008 roku) i jest to jedyna norma zawierająca wymagania dla systemu zarządzania jakością, przeznaczona dla celów certyfikacji.
System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy
Istotą tego systemu jest zarządzanie działaniami na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników oraz osób trzecich znajdujących się na terenie organizacji. Skupia się on na wykrywaniu ewentualnych przyczyn wypadków i ich eliminowaniu, zanim doprowadzą do niepożądanych zdarzeń, jak również na wypracowaniu sposobów skutecznego reagowania na sytuacje zaistniałe, związane z wystąpieniem wypadków i awarii oraz zapobiegania chorobom zawodowym.
Wśród najważniejszych korzyści z wdrożenia tego systemu i uzyskana certyfikatu potwierdzającego zgodność wdrożonego systemu z normą PN-N 18001 można wyróżnić:
· Zmniejszenie ryzyka wystąpienia wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
· spełnienie wymagań przepisów bhp w ramach spójnego systemu,
· zmniejszenie ilości i uciążliwości wizyt PIP i służb bhp,
...
kosmetologia_umed