Nieortograficzne kompleksy.pdf

Nieortograficzne kompleksy – Alina Brzózka

Aktualizacja: 2011-03-22 1:32 pm

Dla wielu Polaków angielszczyzna jest synonimem obycia, wyższej kultury, ma być znakiem

statusu społecznego i wyjścia z polskiego zaścianka. Rada Języka Polskiego w imię ortografii i

szacunku dla polszczyzny upomina bezskutecznie administrację, nadającą polskim obiektom

sportowym i infrastrukturalnym anglojęzyczne nazwy.

Czy ktoś pamięta ze szkoły poirytowanie towarzyszące lekturze XVII-wiecznych polskich tekstów, przy

której należało się zapoznać ze zjawiskiem makaronizowania? Współczesny czytelnik, pozbawiony

najczęściej zaplecza w postaci wykształcenia klasycznego lub choćby szczęścia ukończenia liceum z

kursem łaciny, staje bezradny wobec testów, które wtedy przeciętnie wykształconemu szlachcicowi nie

sprawiały najmniejszego problemu. Dlatego też, aby przeczytać zapiski z jednego tylko roku

Pamiętników J.Ch. Paska, musimy przestudiować ponad 400 przypisów tłumaczących łacińskie

wyrażenia!

„Ale przecie, kiedy komu złem za dobre, niewdzięcznością nagradza się za wdzięczność, kiedy

ojczyzna ta, dla której kto swoje ochotnie niesie in aleam fortuny zdrowie, jemu za to honor i reputacyją,

jako najdroższy depozytyt dobrej odbierając sławy, kiedy nadto żółcią z piołunem mieszane przy

niewinności propinat kalumnije, jest to afflictio supra afflictiones, dolegliwość nad wszystkie

dolegliwości, jest to crimen atro carbone notandum przeciwko Bogu samemu i prawu militans ”.

Dla wielu będzie męcząca łacina obecna w polskich zdaniach, ale zupełnie inaczej będą postrzegać

język angielski w tej samej funkcji w tekstach współczesnych. Co prawda w badaniach

przeprowadzonych przez CBOS na zlecenie Rady Języka Polskiego na pytanie, co najbardziej razi we

współczesnej polszczyźnie używanej publicznie na pierwszym miejscu znalazły się wulgaryzmy

(86,3%), a na drugim wymieniano masowe zapożyczenia z języków obcych (51,4%), to jednak dla wielu

Polaków angielszczyzna jest synonimem obycia, wyższej kultury, ma być znakiem statusu społecznego

i wyjścia z polskiego zaścianka. Skąd tak silne przekonanie o wyższości języka angielskiego nad

polskim?

Niedawno mieszkańcy Szczecina w drodze głosowania wybrali nazwę basenu olimpijskiego – Floating

Arena. Rada Języka Polskiego, która ma prawo opiniować nazwy pojawiające się w przestrzeni

publicznej, napisała do władz samorządowych Szczecina m.in. „Człowiek, który od dzieciństwa jest

przyzwyczajany do tego, że każdą treść można wyrazić w języku ojczystym, ma szacunek dla swego

języka. Narzucanie mu obcowania z tekstami obcojęzycznymi w sytuacjach, w których najwłaściwszy

jest język ojczysty sprawia, że odbiera on swój język jako gorszy”. Ta sama rada interweniowała w

sprawie nazwy budowanego na mistrzostwa Europy w piłce nożnej stadionu w Gdańsku. Pisano: nazwa

Baltic Arena „byłaby nazwą niedobrą, kalkowaną z angielskiego,(…) w imprezie międzynarodowej

promującej Polskę w Europie powinno się propagować polskie nazwy, tak aby utrwalić ich związek z

miastem”. W podobnym tonie komentowano pisownię Lech Walesa Airport jako naruszającą normy

polskiej ortografii. „Pisownia Walesa w oficjalnej polskiej nazwie polskiego obiektu jest niezrozumiała i

snobistyczna, jest przykładem ulegania modzie na anglicyzację, także graficzną, polszczyzny”. Cóż z

tego, kiedy na swoje monity Rada odpowiedzi nie otrzymywała, nie mówiąc już o uwzględnieniu jej

uwag.

Nie wiem, czy angielski jest współczesną łaciną. Wiem natomiast, że nie musimy się wstydzić naszej

tradycji językowej, w której jest miejsce i dla Janicjusza, i dla Kochanowskiego.

Alina Brzózka

Alina BrzózkaAlina Brzózka

Za: Realitas.pl