6.b.Dyrektywa 2009_104_WE.pdf

3.10.2009

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 260/5

DYREKTYWY

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2009/104/WE

z dnia 16 września 2009 r.

dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu

roboczego przez pracowników podczas pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art.

16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG)

(wersja ujednolicona)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa

i zdrowia pracowników w miejscu pracy ( 5 ). W związku

z tym przepisy dyrektywy 89/391/EWG mają pełne

zastosowanie w zakresie użytkowania sprzętu roboczego

przez pracowników w miejscu pracy, bez uszczerbku dla

zawartych w niniejszej dyrektywie przepisów bardziej

rygorystycznych lub szczegółowych.

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

w szczególności jego art. 137 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji,

(3)

Artykuł 137 ust. 2 Traktatu stanowi, iż Rada może

przyjąć, w drodze dyrektyw, minimalne wymagania

mające na celu polepszanie w szczególności środowiska

pracy, w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracow

ników.

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-

Społecznego ( 1 ),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

(4)

Na mocy tego artykułu dyrektywy te unikają nakładania

administracyjnych, finansowych i prawnych ograniczeń,

które utrudniałyby tworzenie i rozwijanie małych

i średnich przedsiębiorstw.

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Trak

tatu ( 2 ),

(5)

Przepisy przyjęte na mocy art. 137 ust. 2 Traktatu nie

stanowią przeszkody dla jakiegokolwiek państwa człon

kowskiego w utrzymaniu ani w wprowadzeniu bardziej

surowych środków ochrony warunków pracy zgodnych

z Traktatem.

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

Dyrektywa Rady 89/655/EWG z dnia 30 listopada

1989 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie

bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego

przez pracowników podczas pracy (druga dyrektywa

szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. l dyrektywy

89/391/EWG) ( 3 ) została kilkakrotnie znacząco zmie

niona ( 4 ).

(6)

Zgodność z minimalnymi wymaganiami przewidzianymi

dla zagwarantowania lepszych standardów bezpieczeń

stwa i zdrowia przy użytkowaniu sprzętu roboczego

jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa

i ochrony zdrowia pracowników.

celu

zapewnienia

jej

jasności

i zrozumiałości należy tę dyrektywę ujednolicić.

(7)

Poprawa bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia

w miejscu pracy stanowi cel, który nie powinien być

podporządkowany wyłącznie względom ekonomicznym.

(2)

Niniejsza dyrektywa jest dyrektywą szczegółową

w rozumieniu art. 16 ust. l dyrektywy Rady

89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie

(8)

Praca na wysokości może narazić pracowników na szcze

gólnie wysokie ryzyko dla ich zdrowia i bezpieczeństwa,

w szczególności na upadek z wysokości i inne poważne

wypadki przy pracy, które stanowią dużą część wszyst

kich wypadków, szczególnie śmiertelnych.

( 1 ) Dz.U. C 100 z 30.4.2009, s. 144.

( 2 ) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2008 r. (dotychczas

nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady

z dnia 13 lipca 2009 r.

( 3 ) Dz.U. L 393 z 30.12.1989, s. 13.

( 4 ) Zob. załącznik III część A.

( 5 ) Dz.U. L 183 z 29.6.1989, s. 1.

L 260/6

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

3.10.2009

(9)

Niniejsza dyrektywa ustanawia praktyczny aspekt reali

zacji wymiaru społecznego rynku wewnętrznego.

c) „strefa niebezpieczna” – wszelką strefę wewnątrz lub wokół

sprzętu roboczego, w której pracownik jest narażony na

zagrożenie bezpieczeństwa lub zdrowia;

(10) Stosownie do dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europej

skiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej

procedurę udzielania informacji w zakresie norm

i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług

społeczeństwa informacyjnego ( 1 ) państwa członkowskie

mają obowiązek notyfikować Komisji wszelkie projekty

przepisów technicznych dotyczących maszyn, wyposa

żenia i instalacji.

d) „pracownik narażony” – każdego pracownika znajdującego

się całkowicie lub częściowo w strefie niebezpiecznej;

e) „operator” – pracownika lub pracowników, których zada

niem jest użytkowanie sprzętu roboczego.

(11) Niniejsza dyrektywa jest najbardziej właściwym środkiem

dla osiągnięcia zamierzonych celów i nie wykracza poza

to, co jest do ich osiągnięcia niezbędne.

ROZDZIAŁ II

OBOWIĄZKI PRACODAWCÓW

Artykuł 3

(12) Niniejsza dyrektywa nie powinna naruszać zobowiązań

państw członkowskich odnoszących się do terminów

transpozycji do prawa krajowego dyrektyw określonych

w załączniku III część B,

Przepisy ogólne

1. Pracodawca podejmuje konieczne środki zapewniające,

aby sprzęt roboczy udostępniany pracownikom

w przedsiębiorstwie lub zakładzie był właściwy do wykonania

pracy lub był odpowiednio przystosowany do tego celu i mógł

być użytkowany przez pracowników bez szkody dla ich bezpie

czeństwa i zdrowia.

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Przy wyborze sprzętu roboczego, który ma być użyty, praco

dawca zwraca uwagę na specyficzne warunki pracy, jej charakter

oraz na zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników,

jakie występują w przedsiębiorstwie lub zakładzie, szczególnie

na stanowiskach pracy, lub na wszelkie dodatkowe zagrożenia

wynikające z użytkowania tego sprzętu roboczego.

Artykuł 1

Przedmiot

1. Niniejsza dyrektywa jest drugą szczegółową dyrektywą

w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG, określa

minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia przy użytkowaniu sprzętu roboczego przez pracow

ników podczas pracy, w rozumieniu art. 2.

2. W przypadku gdy nie ma możliwości zapewnienia, aby

sprzęt roboczy mógł być użytkowany przez pracowników bez

ryzyka dla ich bezpieczeństwa lub narażenia zdrowia, praco

dawca podejmuje odpowiednie środki w celu zminimalizowania

ryzyka.

2. Przepisy dyrektywy 89/391/EWG mają w pełni zastoso

wanie do całego zakresu określonego w ust. 1, bez uszczerbku

dla bardziej rygorystycznych lub szczegółowych przepisów

zawartych w niniejszej dyrektywie.

Artykuł 4

Przepisy dotyczące sprzętu roboczego

Artykuł 2

Bez uszczerbku dla art. 3, pracodawca posiada lub używa:

Definicje

Na użytek niniejszej dyrektywy użyte pojęcia oznaczają:

a) sprzęt roboczy, który, jeżeli został dostarczony pracow

nikom w przedsiębiorstwie lub zakładzie po raz pierwszy

po dniu 31 grudnia 1992 r., spełnia:

a) „sprzęt roboczy” – wszelkie maszyny, urządzenia, narzędzia

lub instalacje użytkowane podczas pracy;

b) „użytkowanie sprzętu roboczego” – wszelką działalność

z użyciem sprzętu roboczego, taką jak rozruch lub zatrzy

manie sprzętu, posługiwanie się nim, transportowanie,

naprawianie, modernizacja, modyfikacja, konserwacja

i obsługa – obejmująca szczególnie jego czyszczenie;

(i) przepisy wszelkich mających zastosowanie odpowiednich

dyrektyw Wspólnoty;

(ii) minimalne wymagania określone w załączniku I w takim

zakresie, w jakim nie mają zastosowania żadne inne

dyrektywy Wspólnoty lub też mają zastosowanie tylko

częściowo;

( 1 ) Dz.U. L 204 z 21.7.1998, s. 37.

3.10.2009

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 260/7

b) sprzęt roboczy, który, jeżeli został dostarczony pracow

nikom w przedsiębiorstwie lub zakładzie do dnia

31 grudnia 1992 r., musi spełniać minimalne wymagania

określone w załączniku I, nie później niż cztery lata po tej

dacie;

3. Wyniki kontroli są rejestrowane i przechowywane do

dyspozycji właściwych organów. Są one przechowywane przez

odpowiedni okres.

c) bez uszczerbku dla lit. a) ppkt (i) oraz w drodze odstępstwa

od lit. a) ppkt (ii) oraz lit. b) szczególny sprzęt roboczy

podlegający wymaganiom załącznika I pkt 3, jeżeli już został

dostarczony pracownikom w przedsiębiorstwie lub zakładzie

do dnia 5 grudnia 1998 r., musi spełniać minimalne wyma

gania ustalone w załączniku I, nie później niż cztery lata po

tej dacie.

Jeżeli sprzęt roboczy używany jest poza przedsiębiorstwem,

towarzyszy mu materialne zaświadczenie o ostatnio przeprowa

dzonej kontroli.

4. Państwa członkowskie określają warunki, na których prze

prowadza się takie kontrole.

Artykuł 6

2. Pracodawca podejmuje konieczne środki umożliwiające,

poprzez odpowiednią konserwację, utrzymanie sprzętu robo

czego w ciągu całego czasu pracy w stanie zgodnym odpo

wiednio z ust. 1 lit. a) lub b).

Sprzęt roboczy stwarzający szczególne ryzyko

Gdy użytkowany sprzęt roboczy może powodować powstanie

szczególnego zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracow

ników, pracodawca podejmuje konieczne środki zapewniające:

3. Państwa członkowskie po konsultacji z partnerami

społecznymi oraz należycie uwzględniając krajowe ustawodaw

stwo lub praktyki, ustalają procedury, według których można

osiągnąć poziom bezpieczeństwa odpowiadający celom wska

zanym w załączniku II.

a) ograniczenie użytkowania sprzętu roboczego wyłącznie do

pracowników, którym przydzielono jego użytkowanie;

b) wykonywanie napraw, modernizacji, konserwacji lub obsługi

przez pracowników, którzy są odpowiednio wyznaczeni do

przeprowadzenia takich prac.

Artykuł 5

Artykuł 7

Kontrola sprzętu roboczego

1. Pracodawca zapewnia, aby w przypadkach, gdy bezpie

czeństwo sprzętu roboczego uzależnione jest od warunków

jego instalowania, poddany był on wstępnej kontroli (po zain

stalowaniu i przed pierwszym wprowadzeniem do użytku) oraz

kontroli po przeprowadzeniu montażu na nowym miejscu lub

w nowej lokalizacji przez właściwe osoby, w rozumieniu usta

wodawstwa lub praktyk krajowych, celem zagwarantowania, że

sprzęt został prawidłowo zainstalowany i działa we właściwy

sposób.

Ergonomia i ochrona zdrowia pracowników

Stosując minimalne wymagania ochrony zdrowia

i bezpieczeństwa, pracodawca bierze pod uwagę zasady ergo

nomii, a także pozycję i stanowisko, jakie przyjmują pracownicy

podczas użytkowania sprzętu roboczego.

Artykuł 8

Informowanie pracowników

1. Bez uszczerbku dla przepisów art. 10 dyrektywy

89/391/EWG, pracodawca podejmuje konieczne środki w celu

zapewnienia, że pracownicy posiadają odpowiednie informacje

i, tam gdzie jest to potrzebne, pisemne instrukcje dotyczące

sprzętu roboczego użytkowanego w miejscu pracy.

2. W celu utrzymania warunków ochrony zdrowia

i bezpieczeństwa oraz dla wykrycia i usunięcia we właściwym

czasie usterek mogących prowadzić do niebezpiecznych sytuacji

pracodawca zapewnia, aby sprzęt roboczy narażony na dzia

łania powodujące takie usterki podlegał:

a) okresowym kontrolom oraz, w miarę potrzeby, badaniom

wykonanym przez właściwe osoby, w rozumieniu ustawo

dawstwa krajowego lub praktyk krajowych;

2. Informacje i pisemne instrukcje zawierają co najmniej

odpowiednie dane dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

odnoszące się do:

a) warunków użytkowania sprzętu roboczego;

b) specjalnym kontrolom przeprowadzanym przez właściwe

osoby, w rozumieniu ustawodawstwa krajowego lub praktyk

krajowych, za każdym razem, gdy zaszły wyjątkowe okolicz

ności, które mogą narażać bezpieczeństwo sprzętu robo

czego, takie jak modyfikacja prac, wypadki, zjawiska natu

ralne lub przedłużone okresy przestoju.

b) przewidywanych sytuacji nietypowych;

c) wniosków wyciągniętych z doświadczenia przy użytkowaniu

sprzętu roboczego, o ile jest to potrzebne.

L 260/8

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

3.10.2009

Pracownicy są uświadamiani co do grożącego im niebezpieczeń

stwa, sprzętu roboczego znajdującego się w miejscu pracy lub

strefie pracy, a także muszą być powiadomieni o zmianach

wpływających na nich w zakresie, w jaki wpływają one na

sprzęt roboczy znajdujący się w ich najbliższym otoczeniu,

nawet jeżeli bezpośrednio nie używają oni tego sprzętu.

a) przyjęcia dyrektyw w sprawie harmonizacji technicznej

i normalizacji sprzętu roboczego; lub

b) postępu technicznego, zmian w międzynarodowych przepi

sach, postanowieniach lub wiedzy w zakresie sprzętu robo

czego.

3. Informacje i pisemne instrukcje muszą być zrozumiałe dla

pracowników, których dotyczą.

Artykuł 12

Artykuł 9

Przepisy końcowe

Państwa członkowskie przedkładają Komisji treść przepisów

prawa krajowego, które już zostały przyjęte lub są przyj

mowane, w zakresie objętym niniejszą dyrektywą.

Szkolenie pracowników

Bez uszczerbku dla przepisów art. 12 dyrektywy 89/391/EWG,

pracodawca podejmuje konieczne środki w celu zapewnienia,

aby:

Artykuł 13

a) pracownicy, którzy mają użytkować sprzęt roboczy, zostali

odpowiednio przeszkoleni, w tym w zakresie wszelkiego

ryzyka, jakie może wynikać z tego użytkowania;

Dyrektywa 89/655/EWG, zmieniona dyrektywami, o których

mowa w załączniku III część A, zostaje uchylona, bez naru

szenia zobowiązań państw członkowskich dotyczących

terminów transpozycji do prawa krajowego dyrektyw określo

nych w załączniku III część B.

b) pracownicy, o których mowa w art. 6 lit. b), odbyli odpo

wiednie specjalistyczne przeszkolenie.

Artykuł 10

Odesłania do uchylonej dyrektywy traktuje się jako odesłania do

niniejszej dyrektywy, zgodnie z tabelą korelacji w załączniku IV.

Konsultacje i współudział pracowników

Konsultacje i współdziałanie pracowników lub ich przedstawi

cieli w sprawach objętych zakresem niniejszej dyrektywy,

z uwzględnieniem jej załączników, przebiegają zgodnie z art.

11 dyrektywy 89/391/EWG.

Artykuł 14

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej

opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej .

ROZDZIAŁ III

Artykuł 15

PRZEPISY RÓŻNE

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Artykuł 11

Zmiany załączników

Sporządzono w Strasburgu dnia 16 września 2009 r.

1. Uzupełnienia do załącznika I o dodatkowe minimalne

wymagania mające zastosowanie do szczególnego sprzętu robo

czego określonego w pkt 3 Rada przyjmuje zgodnie

z procedurą określoną w art. 137 ust. 2 Traktatu.

W imieniu Parlamentu

Europejskiego

J. BUZEK

Przewodniczący

W imieniu Rady

C. MALMSTRÖM

Przewodniczący

2. Zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 17 ust. 2

dyrektywy 89/391/EWG, przyjmowane są ściśle techniczne

dostosowania załączników będące wynikiem:

3.10.2009

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 260/9

ZAŁĄCZNIK I

MINIMALNE WYMAGANIA

(o których mowa w art. 4 ust. 1 lit. a) ppkt (ii) i art. 4 ust. 1 lit. b))

Uwaga ogólna

Obowiązki przewidziane w niniejszym załączniku stosuje się, uwzględniając niniejszą dyrektywę oraz tam, gdzie

występuje ryzyko związane z wymienionym sprzętem roboczym.

Następujące minimalne wymagania, w zakresie, w jakim mają zastosowanie do używanego sprzętu roboczego, nie

wymagają niezbędnie takich samych środków jak zasadnicze wymagania dotyczące nowego sprzętu roboczego.

2. Ogólne minimalne wymagania dotyczące sprzętu roboczego

2.1. Urządzenia sterownicze sprzętu roboczego, które mają wpływ na bezpieczeństwo, muszą być widoczne i możliwe

do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane, o ile jest to potrzebne.

Poza koniecznym wyjątkiem, urządzenia sterownicze muszą być usytuowane poza strefami niebezpiecznymi i to

w taki sposób, aby ich obsługa nie powodowała dodatkowych zagrożeń. Urządzenia sterownicze nie powinny

stwarzać jakichkolwiek zagrożeń spowodowanych niezamierzoną obsługą.

O ile jest to konieczne, operator musi mieć możliwość stwierdzenia z dyspozytorni głównej, że nikt nie znajduje

się w strefie niebezpiecznej. Jeśli jest to niemożliwe, układ bezpieczeństwa automatycznie musi wysyłać akustyczny

lub optyczny sygnał ostrzegawczy przed uruchomieniem maszyny. Pracownik narażony na ryzyko musi mieć czas

lub środki, ażeby szybko uniknąć zagrożeń spowodowanych rozruchem lub zatrzymywaniem się sprzętu robo

czego.

Układy sterowania muszą być bezpieczne i muszą zostać wybrane z należytym uwzględnieniem awarii, wad

i ograniczeń, do których może dochodzić w planowanych okolicznościach użycia.

2.2. Uruchomienie sprzętu roboczego musi być możliwe tylko przez celowe działanie za pomocą urządzenia sterow

niczego przeznaczonego do tego celu.

To samo powinno dotyczyć:

— ponownego uruchomienia po zatrzymaniu z jakiejkolwiek przyczyny,

— sterowania w przypadku znaczących zmian parametrów pracy (np. prędkości, ciśnienia itp.),

w przypadku, kiedy ponowny rozruch lub zmiana nie stwarzają jakiegokolwiek zagrożenia dla pracownika.

Niniejsze wymagania nie mają zastosowania do ponownego uruchomienia lub zmian parametrów pracy, o ile są

one spowodowane normalnym cyklem roboczym urządzenia automatycznego.

2.3. Sprzęt roboczy musi być wyposażony w urządzenia sterownicze przeznaczone do całkowitego i bezpiecznego

zatrzymywania.

Każde stanowisko pracy musi być wyposażone w urządzenia sterownicze przeznaczone do zatrzymywania

pewnych części lub całości sprzętu roboczego, w zależności od rodzaju zagrożenia, tak aby sprzęt roboczy był

w stanie bezpiecznym. Układ sterowania wyłącznikiem „stop” sprzętu musi mieć pierwszeństwo nad układami

sterowania rozruchem. Kiedy sprzęt roboczy lub jego niebezpieczne części zostają zatrzymane, zasilanie urządzeń

uruchamiających musi zostać odłączone.

2.4. Gdy jest to konieczne, w zależności od zagrożeń, jakie stwarza sprzęt, i od jego nominalnego czasu zatrzymania

się, sprzęt roboczy musi być wyposażony w urządzenie zatrzymania awaryjnego.

2.5. Sprzęt roboczy, który stwarza ryzyko upadku przedmiotów lub ich wyrzucenia, musi posiadać odpowiednie środki

ochrony, odpowiadające stopniu ryzyka.

Sprzęt roboczy stwarzający zagrożenie emisją gazu, oparów, płynu lub pyłu musi być wyposażony w odpowiednie

obudowy lub urządzenia wyciągowe w pobliżu źródła zagrożenia.

2.6. Sprzęt roboczy i części takiego sprzętu, o ile jest to konieczne dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, muszą

być zamocowane za pomocą odpowiednich zaczepów lub innych podobnych środków.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: