Systemy trandermalne.doc

(46 KB) Pobierz
Systemy trandermalne (Emplastra transcutanea) Syn

Systemy trandermalne (Emplastra transcutanea) Syn.: Systemy przezskórne, Transdermalne systemy terapeutyczne (TTS)

Systemy transdermalne wg FP VI to:

-elastyczne, wielowarstwowe plastry,

-o zróżnicowanym kształcie i rozmiarach, pow. 5-20cm2,

-zaw. 1 lub więcej subst. leczn.,

-subst. leczn. uwalniana jest ze stałą, kontrolowaną szybkością przez dłuższy czas,

-są przeznaczone do podawania subst. leczn. do krążenia ogólnego, po przeniknięciu bariery skórnej.

Systemy terapeutyczne- urządzenie lub postać leku dozującą lub uwalniającą subst. leczn. z zaprogramowaną szybkością przez określony czas. Czas ten może wynosić w zależności od systemu: kilka godz., kilka dni, kilka lat.

Szybkość uwalniania jest niezależna od ilości pozostającej w systemie.

System terapeutyczny jest charakteryzowany ilością subst. leczn. uwalnianej do organizmu w jednostce czasu oraz okresem, w którym stała szybkość uwalniania jest utrzymana (estradiol 25-100µg/24h przez 3-4 dni).

Drogą transdermalną mogą być podane subst.:

-czynne farmakologicznie w małej dawce,

-mają właściwości fizykochem. sprzyjające szybkiemu przechodzeniu przez skórę,

-nie są wrażliwe na dział. enzymów obecnych w skórze,

-nie wywołują uczuleń.

Elementy budowy systemu kontrolujące uwalnianie subst. leczn.:

-polimerowa błona (kopolimer octanu winylu i etylenu, metakrylany),

-hydrofilowa lub lipofilowa matryca polimerowa (silikon, poliakrylan),

-jednostka elektroniczna (uwalnianie kontroluje przepływ prądu),

-ultradźwięki.

W postaci systemów stos. leki, które:

-rozkładają się w przew. pok. (ph, enzymy),

-ulegają szybkiemu metabolizmowi w wątrobie.

W zależności od elementu kontrolującego uwalnianie rozróżniamy systemy:

-membranowy,

-matrycowy,

-mikrozbiornikowy,

-mikroelektroniczny,

-z zastos. ultradźwiękami.

Stałe elementy budowy systemu:

-warstwa zabezpieczająca zewn. (folia poliwinylowa, folia polietylenowa, aluminiowany film polimerowy)- nieprzepuszczalna dla subst. leczn. i wody,

-warstwa z subst. leczn.,

-warstwa adhezyjna (silikony, gumy, akrylany),

-warstwa zabezpieczająca pow. przylepną (papier impregnowany polimerem, folie metaliczne, folie z tw. szt.).

System membranowy:

-stos. subst. estradiol, nitrogliceryna, hioscyna, fentanyl, testosteron, octan noretisteronu.

-zbiornik leku pomiędzy nieprzepuszczalną warstwą zewn. i membraną z polimeru

-membrana- element kontrolujący uwalnianie subst.,

-zbiornik wypełniony r-t lub zawiesiną subst. leczn. w rozpuszczalniku ciekłym (etanol) lub polimerze (półstały),

-subst. adhezyjna pokrywa membranę na całej pow. lub częściowo, może być też na brzegach zewn. warstwy zabezpieczającej,

-jednozbiornikowy i dwuzbiornikowy

System matrycowy:

-stos. subst.: nitrogliceryna, nikotyna.

-brak membrany

-lek jednolicie rozproszony w stałej lub półstałej matrycy

-matryca jednowarstwowa lub kolikuwarstwowa

szybkość dyfuzji subst. leczn. do skóry warunkuje skład i struktura membrany

-materiał matrycy ma właściwości bioadhezyjne

-system jednowarstwowy- dyfundujące cząsteczki muszą pokonać dłuższą drogę- zwolnienie szybkości uwalniania

-system wielowarstwowy- wydłużająca się droga dyfuzji jest rekompensowana zwiększającym się stęż. leku w bardziej oddalonych warstwach systemu od skóry.

System mikrozbiornikowy:

-forma pośrednia między systemem membranowym a matrycowym

-matryca- lipofilowy polimer

-faza hydrofilowa w postaci mikrozbiorników rozproszona w matrycy

-ubytek subst. leczn. uzupełniany jest w wyniku dyfuzji z mikrozbiorników.

System mikroelektroniczny:

-niedostępny na rynku- prototyp

-jednorazowego i wielokrotnego użytku

-pulsacyjne pole elektryczne w fazie lipidowej warstwy rogowej naskórka tworzy pory wypełnione wodą, przez które subst. leczn. wnika na zasadzie  elektroforezy lub elektroosmozy.

Promotory wchłaniania- to związki chem., które:

-promotory: etanol, glikol propylenowy (też dobre współrozpuszczalniki)

-woda- nie jest promotorem sorpcji

-zmieniają w sposób odwracalny strukturę warstwy rogowej naskórka

-zwiększają jej przepuszczalność i wchłanianie subst.

Mechanizmy działania promotorów sorpcji- polega na modyfikacji układu laminarnego lipidów międzykom. i zależy od ich polarności:

-związki o char. lipidowym (azon, kwas olejowy, terpeny)- wbudowują się pomiędzy łańcuchy alkilowe lipidów międzykom. i rozluźniają warstwę lipidową

-hydrofilowe (dimetylosulfotlenek DMSO)- zaburzają układ grup polarnych lipidów i prowadzą do zwiększenia przestrzeni hydrofilowych pomiędzy nimi, powstają otoczki solwatacyjne, zwiększa się objętość wodnych obszarów, tworzą się dogodne war. dla penetracji subst. o char. hydrofilowym

-promotory o właściwościach amfifilowych (tenzydy)- zmieniają właśc. białek wewnątrzkom. i lipidów międzykom., dochodzi do rozszczepienia wiązań siarczkowych, zmiany konformacji alfa-keratyny, wypierania wody z wiązań z białkami

-woda- nie jest promotorem sorpcji, zwiększa przepuszczalność skóry, tworzy otoczki solwatacyjne wokół polarnych grup lipidów.

Zalety TTS:

-prawie stałe stęż. leku we krwi przez cały okres stosowania,

-ominięcie przew. pok., z jego negatywnym oddziaływaniem na subst. leczn.

-zmniejszenie metabolizmu leku, brak efektu pierwszego przejścia

-możliwość regulacji dawkowania wielkością powierzchni TTS

-możliwość przedłużenia dział. subst. leczn. o krótkim biolog. okresie półtrwania

-zmniejszenie dział. niepożądanego

-komfort podczas leczenia, wygodna forma stosowania

-możliwość przerwania dawkowania w dowolnej chwili przez usunięcie systemu.

Wady:

-wywoływanie podrażnień lub uczuleń skóry

-uszkodzenie skóry przy długotrwałym stos. w tym samym miejscu

-dział. alergizujące promotorów wchłaniania lub składników warstwy adhezyjnej.

Drogi wchłaniania:

-transepidermalna- gł. droga, przez naskórek- między komórkami (subst. o char. lipofilowym), przez komórki (subst. o char. hydrofilowym lub jony)

-transfolikularna- przez mieszki włosowe z gruczołami łojowymi i gruczoły potowe.

System terapeutyczny składa się z 3 elementów:

-zbiornik subst. leczn. (subst. w postaci stałej, r-t, zawiesina)

-element kontrolujący uwalnianie (materiał matrycy, wybiórczo przepuszczalna błona lub kapilara)

-źródło energii (gradient stężeń, ciśnienie osmotyczne, energia mech. lub elektr.)

Podział systemów:

-doustne

-transdermalne (przezskórne)

-do oczu

-domaciczne

-implantacyjne

-infuzyjne.

Doustny system terapeutyczny:

*kształt tabletki powlekanej otworem w otoczce, zw. elementarną pompą osmotyczną

*system jednokomorowy OROS (Oral osmotic system)

-stos. subst.: nifedypina, glipizyd, chlorek potasu, siarczan litu, siarczan żelaza

-zaw. subst. leczn. rozpuszczalną w wodzie,

-otoczony przepuszczalną dla wody błoną, a nieprzepuszczalną dla r-t subst. leczn.

-woda rozpuszcza subst, a r-t pod wpływem powstałego ciśń. osmot. zostaje wypchnięty przez otwór dozujący do światła żołądka lub jelit

-uwalnianie trwa ze stałą szybkością aż skończy się subst.

-wielkość otworu dozującego ma wpływ na szybkość dozowania- robi się go promieniem laserowym

*dwukomorowy OROS push-pull

-dla subst. trudno rozp. w wodzie- nifedypina, metoprolol, oksprenolol

-zwiera 2 komory- 1 z otowrkiem zaw. subst. leczn. w postaci zawiesiny, 2 jest oddzielona błoną elastyczną i zaw. subst. osmotycznie czynną NaCl lub pęczniejący hydrożel

-ciśń. osmot. powstałe przy rozpuszczaniu NaCl oddziałuje na błonę elastyczną, wypycha ze stałą szybkością zawiesinę subst. leczn.

Oczny system terapeutyczny: Ocusert zaw. pilokarpinę

*Ocusert P-20 (5mg pilokarpiny, uwalniana 20µg w ciągu 1godz.)

*Ocusert P-40 (11mg; 40µg w ciągu 1godz.)

*Dyfuzyjny system Ocusert zbudowany jest:

-membrana kontrolująca uwalnianie (uwalnianie leku ze stałą kontrolowaną szybkością)

-zbiornik z subst. leczn.

-wybarwiony pierścień służący do umiejscowienia systemu w oku

*Szybkość uwalniania reguluje membrana o odpow. grubości i powierzchni. Energię do procesu uwalniania uzyskuje się na skutek różnicy ciśń. osmot. między r-t we wnętrzu zbiorniczka a płynem łzowym.

Domaciczny system terapeutyczny:

-kształt litery T

-składa się z poziomego skrzydełka mocującego, pionowego zbiorniczka z progesteronem otoczonego błoną kontrolującą  i 2 nylonowych nici ułatwiających utrzymanie systemu w macicy

-uwalnianie progesteronu- dyfuzja przez membranę z polimeru tworzącą ścianę zbiornika.

-spirala Mirena z progesteronem na 5 lat.

Implantacyjny system terapeutyczny:

-w postaci kulek, kapsuł, tubusów z silikonu

-do umieszczania pod skórę po niacięciu chirurg. na 1-7 lat

-uwalnianie subst. na drodze powolnej dyfuzji z silikonowego materiału systemu do tkanki

-szybkość uwalniania zależy od stęż. subst. w silikonie, od jej rozpuszczalności w nim, od pow. i grubości silikonu.

-system z lewonorgestrelem o dział. antykoncepcyjnym- 50-30µg dziennie przez 5 lat

-obecnie prod. są biodegradowalne polimery (kwas mlekowy i glikolowy), wstrzykiwane podskórnie, uwalnianie leku do 3m-cy, zaleta- nie tzreba usuwać chirurg., bo ulegają biodegradacji.

Infuzyjny system terapeutyczny:

*wszczepiane pod skórę, umieszczone na zewn (na przedramieniu lub okolicy klatki piersiowej)

*dozują subst. bezpośrednio do naczynia krwionośnego

*źródłem energii jest zjawisko osmozy, energia elektr. lub mech.

*infuzyjna pompa osmotyczna- źródło energii to zj. osmozy

-zbud. z otworu dozującego znajd. się w zbiorniku subst. leczn. otoczonym elastyczną błoną nieprzepuszczalną z polimeru

-zbiornik otacza subst osmotycznie czynna otoczona błoną przepuszczalną dla wody

-na skutek wywieranego ciśnienia r-t subst. leczn. jest wypychany na zewn. przez kapilarę dozującą

-dozowanie ze stałą szybkością odbywa się w ciągu 1-4 tyg.

*infuzyjny system oparty na mech. źródle energii

-do implantacji- podawanie heparyny, insuliny, morfiny

-krążek o średnicy 8,6 cm, wysokości 2,4 cm.

-w obudowie z tytanu znajd. się elastyczny zbiornik z r-t subst. leczn. i zbiornik na skroplony gaz

-wytworzone ciśnienie w komorze gazu powod. odkształcanie się ściany zbiornika wewn i wypychanie przez kapilarę r-t subst. leczn. do żyły

-szybkość regulowana wielkością kapilary lub lepkością r-t

-zbiornik subst. leczn. uzupełnia się co 2 tyg strzykawką przekłuwając skórę i silikonowy korek zbiornika

-posiada specjalny zawór regulujący szybkość dozowania subst (dozowanie insuliny przed posiłkiem)- przyłożenia systemu do skóry powoduje otwarcie zaworu krótszej (szybsze dozowanie) lub dłuższej kapilary.

*infuzyjny system oparty na mech. lub elektr. źródle energii

-do umiejscowienia na zewnątrz ciała, na przedramieniu

-do podawania insuliny, leków nasercowych, p/nowotworowych

-element kontrolujący to zawór, którym można regulować szybkość uwalniania

-zawór połączony jest drenem z igłą wprowadzoną pod skórę lub do żyły chorego

-waży ok.45g,

 

Zgłoś jeśli naruszono regulamin