SCENARIUSZ LEKCJI MUZYKI
(klasa V )
Czas trwania lekcji 45 min.
Temat: Kolędować czas – nauka kolędy „Pójdźmy wszyscy do stajenki”.
Cel główny lekcji:
♪ poprawnie rytmicznie, intonacyjnie i muzycznie zaśpiewanie dwóch zwrotek kolędy „Pójdźmy wszyscy do stajenki” w grupie klasowej oraz z podziałem na grupy
mniejsze.
♪ wykonanie kolędy z partyturą z gestodźwiękami
Przykłady muzyczne:
◦ prezentacja z płyty CD kolędy „Pójdźmy wszyscy do stajenki” w wykonaniu wybranych polskich artystów
Oczekiwane rezultaty:Uczeń:
♪ zna terminy: kolęda, pastorałka
♪ wie w jakim metrum jest kolęda
♪ potrafi wytaktować kolędę
♪ umie zaśpiewać kolędy w grupie
♪ potrafi wykonać przy pomocy gestodźwięków prosty akompaniament rytmiczny do kolędy
♪ potrafi jednocześnie zaśpiewać kolędę oraz wykonać przy pomocy gestodźwięków akompaniament
♪ stosuje praktycznie artykulację , dynamikę
♪ wie co oznacza kropka przy nucie
♪ wie jakie zwyczaje panują w okresie Bożego Narodzenia
Formy pracy oraz formy muzyczne:
♪ zbiorowa, grupowa;
♪ słuchanie
♪ śpiewanie
♪ odtwarzanie
♪ wiadomości o muzyce
Metody:
♪ analityczno – percepcyjna (przy pomocy nut)
♪ problemowo – analityczna (pogadanka)
♪ organizowania i rozwijania działalności muzycznej ucznia podczas lekcji
♪ warsztaty artystyczne
Środki dydaktyczne:
♪ płyty i odtwarzacz CD, keyboard
♪ ćwiczenia, karty pracy przygotowane przez nauczyciela
♪ podręcznik
♪ tablica
PRZEBIEG LEKCJI
I Część wstępna
1. Powitanie uczniów – przygotowanie się do lekcji
2. Sprawdzenie obecności
3. Zapisanie tematu lekcji na tablicy Kolędować czas – nauka kolędy „Pójdźmy wszyscy do stajenki” . 2 min.
4. Ponowne przywitanie ale tym razem muzyczne:
3 min.
5. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji muzyki nt. kolędy pastorałki
N: na ostatniej lekcji rozmawialiśmy o historii kolęd i pastorałek.
Proszę powiedzcie mi:
b co to jest kolęda? – uczniowie zgłaszają się i odpowiadają.......
N dodaje:
Kolęda - pieśń religijna związana z biblijnymi wydarzeniami dotyczącymi narodzenia Jezusa Chrystusa. Wyraz kolęda pochodzi od łacińskiej nazwy pierwszego dnia każdego miesiąca calendae (wym' kalende). Legenda głosi, że autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu. Najstarsza kolęda polska pochodzi z 1424 r. i zaczyna się słowami ,,Zdrow bądź, Krolu Anjelski”.
Bożonarodzeniowe pieśni tworzyli anonimowi pielgrzymi; powstawały one również na dworach i klasztorach. Rozpowszechniały się w Europie, tłumaczone z różnych języków przede wszystkim z łaciny. W Polsce zwyczaj śpiewania przetrwał do dziś. Polacy mają prawdopodobnie największy zbiór kolęd w Europie. Liczy on około pół tysiąca utworów. Melodie polskich kolęd mają często rytmy tańców ludowych: oberka, chodzonego, kujawiaka czy krakowiaka.
bco to jest pastorałka? – uczniowie zgłaszają się i odpowiadają.......
Pastorałka – jest to odmiana kolędy, w której religijna tematyka bożonarodzeniowa została poszerzona o warstwę obyczajową, pasterską, najczęściej w formie rozmowy pasterzy i anioła. Treść pastorałek nawiązuje do biblijnej wzmianki o pasterzach, którzy nawiedzili nowo narodzonego Chrystusa w stajni (przykład „Pastuszek bosy”).
ok.3 min
10 min. / do 12.48
II Część właściwa
1. Przed nauką kolędy N nawiązuje do zwyczajów bożonarodzeniowych.
Uczniowie czytają z podręcznika czytankę (str. 62) opowiadają jaki zwyczaj wspomniany jest w czytance. Prosi o to by U wymienili znanych im kolędników: pasterze, królowie, aniołowie, śmierć, turoń (kukła przedstawiająca rogate, czarne i włochate zwierzę), diabły - wg wyboru.
2 min.
Kolędnicy to przebierańcy, którzy w okresie bożonarodzeniowym chodzili od domu do domu z kolędą i życzeniami pomyślności w Nowym Roku. Zwyczaj (zachowany jeszcze obecnie w niektórych regionach) obchodzony był od Wigilii (lub drugiego dnia świąt) do Trzech Króli. Kolędnicy przebrani są zgodnie ze zwyczajem za. Bardzo popularną śpiewaną nie tylko przez kolędników kolędą jest kolęda „ Pójdźmy wszyscy do stajenki”. Dziś się jej nauczymy.
2. Nauka kolędy „ Pójdźmy wszyscy do stajenki”
2a Ćwiczenia oddechowe i rozśpiewujące
♪ wdech - wydech (wypuszczanie powietrza na głoskach f i p w określonym przez nauczyciela tempie).
♪ szeptem wypowiadanie tekstu: p k t cz ; x 4 - wdech - p k t cz ; x 4
♪ śpiewanie na jednym dźwięku tekstu np. bram brem brim brom brum lub ma me mi mo mu
♪ śpiewanie gamy w rytmie ............................................. z tekstem
„ ↑ Dziś bawimy się rytmicznie , ↓ czasem wyjdzie nam komicznie” (w rytmie kolędy)
2b Zaprezentowanie przez nauczyciela kolędy „Pójdźmy......” – uczniowie śledzą tekst kolędy w podręczniku – str. 62 oraz myślą nad metrum i taktowaniem. 2 min.
2c Uczniowie opowiadają o czym jest treść kolędy. Jakie jest jej metrum oraz jak należy taktować (taktują na 2 lub na 4)
2 min./ do 12.55
2d Nauka melodii – uczniowie powtarzają za nauczycielem fragmenty melodii – śpiew na „la la la” – zwrócenie uwagi, że melodia się powtarza.
- Przypomnienie wiadomości o nucie z kropką (kropka przy nucie oznacza przedłużenie jej wartości o połowę nuty przy której stoi ( przykład __________
7 min./ 13.02
2e Zaśpiewanie kolędy z tekstem (2 zwrotki) w tempie umiarkowanie wolnym, skocznie, w dynamice różnorodnej 1 wers nie za głośno, 2 i 3 wers głośno - przy akompaniamencie nauczyciela
- zwrócenie uwagi na trudny wyraz („patriarchów”).
Patriarcha – zwierzchnik wysoce usytuowany w hierarchii kościoła. Zwierzchnik metropolitów, rządzący określonym przez prawo kanoniczne patriarchatem (Prawo kanoniczne – prawo obowiązujące w Kościele katolickim).
Zaśpiewanie z podziałem:
- 1 linijkę chłopcy
- 2 linijkę dziewczęta
- 3 linijkę wszyscy
5 min./ 13. 07
3 Praca nad partyturą z gestodźwiękami
N rozdaje kartki z partyturą na której są umieszczone gestodźwięki oznaczające:
═ - uderzanie rękoma o kolana, ║ - klaśnięcie, Х – pstryknięcie
3a N objaśnia znaczenie poszczególnych znaków. Następnie prosi aby każdy znak U pokolorowali na inny kolor (legendę też) – w ten sposób będzie im łatwiej wykonać.
3 min./ 13.10
3b Wykonanie całej partytury przez wszystkich w bardzo wolnym tempie bez akompaniamentu
3c N wykonuje zwrotkę - U powtarzają za nauczycielem krótkie fragmenty, a następnie wykonanie całej zwrotki przez U.
Jeżeli sprawnie pójdzie nauka śpiew + partytura pierwszej zwrotki - przejście do drugiej zwrotki.
Podział na 2 grupy:
1 grupa – pierwszą zwrotkę – śpiew + gestodźwięki
2 grupa – drugą zwrotkę – śpiew + gestodźwieki
8 min. 13.20
Poprawne zaśpiewanie całej kolędy z akompaniamentem (dwie zwrotki) z partyturą.
((( N zadaje pytania:
- co oznacza kropka przy nucie?
- jakie jest metrum kolędy?
- co oznaczają te znaki poszczególne?
- jak się one nazywają? )))
- Nauka trzeciej zwrotki kolędy z jednoczesnym wykonywaniem gestodźwięków (podręcznik , str. 62)
ok. 5 min.
Jeżeli zostanie czas nauczyciel prezentuje kolędę „Pójdźmy wszyscy do stajenki” w wykonaniu wybranych artystów polskich.
opracowała Aleksandra Pilarska
5
agazbrzezniak