Zola - Wszystko dla pań.pdf - Literatura piekna - ILZAK

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

EMIL ZOLA

WSZYSTKO DLA PAŃ

Rougon – Macquartowie

Historia naturalna i społeczna rodziny

za Drugiego Cesarstwa

Denise szła piechotą z dworca Saint-Lazare, dokąd rankiem, po nocy spędzonej na twardej

ławce trzeciej klasy, dowiózł ją wraz z braćmi pociąg z Cherbourga. Mały Pepi trzymał się jej

ręki, Janek szedł nieco w tyle. Wszyscy troje byli bardzo zmęczeni, oszołomieni i zagubieni w

rozległym Paryżu. Szli wolno, przyglądając się budynkom i pytając na każdym kroku o ulicę

Michodière, przy której mieszkał ich stryj Baudu. Na placu Gaillon młoda dziewczyna

zatrzymała się nagle, zdumiona.

– Spójrz. Janku! – zawołała.

Stanęli jak wryci, zbici w gromadkę; byli w czerni, ponieważ dodzierali żałobnych ubrań,

które im uszyto po śmierci ojca. Denise, biednie wyglądająca, zbyt drobna jak na swoje

dwadzieścia lat, niosła małą paczkę. Pięcioletni malec uwiesił się jej z drugiej strony, a

starszy brat, wspaniale rozwinięty szesnastoletni młodzieniec, stał tuż za nią, z niedbale

opuszczonymi rękami.

– To się dopiero nazywa magazyn! – odezwała się po chwili.

U zbiegu ulic Michodière i Neuve-Saint-Augustin wystawy wielkiego magazynu nowości

grały żywymi barwami na tle bladego i cichego dnia październikowego. Na wieży Św. Rocha

biła ósma. O tak wczesnej porze na ulicy spotkać można było jedynie urzędników

spieszących do biur lub gospodynie biegające po sklepikach. Przed drzwiami magazynu dwaj

subiekci, stojąc na podwójnej drabince, kończyli rozwieszać wełny: w oknie wystawowym od

strony ulicy Neuve-Saint-Augustin inny sprzedawca, klęcząc, zwrócony tyłem do szyby,

delikatnie układał w fałdy sztukę niebieskiego jedwabiu. W magazynie nie było jeszcze

kupujących. Personel schodził się dopiero, a mimo to wewnątrz wrzało już jak w ulu.

– Do licha! – odezwał się Janek. – Co za porównanie z Valognes! Twój magazyn ani się do

tego nie umywa!

Denise skinęła głową. Dwa lata pracowała u Cornaille’a, właściciela pierwszorzędnego

magazynu artykułów galanteryjnych w Valognes. Ale ten magazyn paryski, napotkany tak

niespodziewanie, wydał jej się ogromny, przykuwał wzrok, porywał, zaciekawiał i sprawił, że

zapomniała o wszystkim. Wysokie drzwi wejściowe od strony placu Gaillon, całe oszklone,

zdobne w wymyślne ornamenty i złocenia, sięgały aż do półpiętra. Alegoryczne postaci, dwie

śmiejące się i przegięte do tyłu kobiety z obnażonymi piersiami, rozwijały szeroką wstęgę z

napisem: „Wszystko dla Pań”. Dalej okna wystawowe ciągnęły się wzdłuż ulic Michodière i

Neuve-Saint-Augustin, gdzie oprócz narożnego zajmowały jeszcze cztery inne, niedawno

zakupione i przebudowane domy – dwa z lewej i dwa z prawej strony ulicy. Dziewczynie

wydawało się, że ta perspektywa wystaw parterowych i lustrzanych szyb na piętrze, za

którymi widać było całe wnętrze i życie magazynu, ciągnie się bez końca. W górnym oknie

ekspedientka w jedwabnej sukni temperowała ołówek, podczas gdy dwie inne zajęte były

układaniem aksamitnych okryć.

– „Wszystko dla Pań” – przeczytał Janek z uśmieszkiem przystojnego chłopca, który w

Valognes zdążył już zakosztować miłosnej przygody. – Nazwa niczego sobie! Jak to musi

przyciągać ludzi!

Denise pochłonięta była wystawą przy głównym wejściu. Na ulicy, wprost na chodniku,

umieszczono towary o rewelacyjnie niskich cenach, stanowiące wyjątkową okazję i nie lada

pokusę dla przechodzących kobiet. Całe lawiny materiałów spływały z góry. Były to wełny i

sukna, merynosy, szewioty, multony spadające z półpiętra i łopocące jak sztandary na

wietrze. Białe kartki z cenami odcinały się wyraźnie na tle spokojnych kolorów: granatowych,

szaroniebieskich lub oliwkowych. Jako obramowanie drzwi wejściowych wisiały wąskie pasy

futra, służące do ozdoby sukien, delikatne srebrne popielice, śnieżny puch łabędzi i skórki

królicze imitujące gronostaje i sobole. Niżej, na półkach i na stołach, wśród stosów resztek

widać było pudła wypełnione po brzegi trykotażami. Sprzedawano je za grosze. Były tam

rękawiczki i wełniane szaliki, kapturki i kamizelki – słowem, cały ekwipunek zimowy o

pstrokatych barwach, w prążki, w kropki i w ciemnokrwiste plamy. Denise zwróciła uwagę na

szkockie szaliki po czterdzieści pięć centymów, na lamówki z amerykańskiego nurka po

franku i wreszcie na mitenki po dwadzieścia pięć centymów. Cała ta zewnętrzna wystawa

magazynu robiła wrażenie jakiegoś jarmarcznego straganu olbrzymich rozmiarów. Wydawało

się, że magazyn pękł na dwoje, wyrzucając nadmiar towarów wprost na ulicę.

Zapomnieli o stryju. Nawet mały Pepi, trzymając się wciąż ręki siostry, otwierał szeroko

oczy ze zdziwienia. Jakiś pojazd zmusił wreszcie całą trójkę do wycofania się ze środka

placu. Weszli machinalnie w ulicę Neuve-Saint-Augustin i idąc wzdłuż wystaw sklepowych

zatrzymywali się przed każdą szybą. Zaraz na wstępie oczarowała ich oryginalna dekoracja

jednej z witryn: w górze parasole, ustawione ukośnie, tworzyły jakby dach wiejskiej chaty;

poniżej jedwabne pończochy, zawieszone na metalowych prętach, ukazywały zaokrąglone

profile łydek; jedne z deseniami w kształcie bukiecików róż, inne bez deseni, ale we

wszystkich możliwych kolorach. Były więc czarne ażurowe, czerwone z haftowanymi

klinami i cieliste, gładkie jak skóra jasnowłosej kobiety. Wreszcie na samym dole wystawy,

na podkładzie z sukna, ułożono symetrycznie rękawiczki, których wydłużone palce i wąskie

dłonie przypominały ręce bizantyjskich dziewic. Miało to wiośniany nieco sztywny wdzięk

kobiecych drobiazgów, niepokalanie jeszcze świeżych. Najdłużej jednak zatrzymała ich

ostatnia z wystaw. Rozkwitały tam całą gamą kolorów o najsubtelniejszych odcieniach różne

gatunki jedwabiu. U szczytu udrapowano aksamity o głębokiej czerni lub bieli zsiadłego

mleka, niżej atłasy – różowe, niebieskie, błyszczące w załamaniach, wszystkie w tonach

pastelowych coraz to bledszych i delikatniejszych; jeszcze niżej ułożono fantazyjne węzły

jedwabi, zharmonizowane według kolorów tęczy, jakby zaplisowane wokół wciętej talii i

ożywione, rzec by można, biegłymi palcami subiekta. Każdemu z motywów, każdej barwnej

frazie wystawy towarzyszył dyskretny akompaniament w postaci pofałdowanych pasm

kremowego fularu. Po obu zaś krańcach wystawy piętrzyły się w olbrzymich stosach dwa

gatunki jedwabiu stanowiące monopol firmy „Paris-Bonheur” i „Cuir d’Or” – towar

wyjątkowy, mający wywołać rewolucję na rynku tekstylnym.

– Ach, ten błyszczący jedwab po pięć sześćdziesiąt! – szepnęła Denise patrząc z podziwem

na „Paris-Bonheur”.

Janek zaczynał się nudzić. Zatrzymał jakiegoś przechodnia i zapytał:

– Proszę pana, gdzie jest ulica Michodière?

Zapytany wskazał mu pierwszą ulicę na prawo, zawrócili więc wszyscy troje, okrążając

magazyn. Gdy mijali róg, Denise zatrzymała się znowu, zaciekawiona wystawą konfekcji

damskiej. W tym właśnie dziale pracowała w Valognes, ale nigdy jeszcze nie widziała tak

pięknej wystawy. Znieruchomiała z podziwu, niezdolna zrobić ani kroku dalej. W głębi

ogromny kosztowny szal z koronki bruges rozpościerał rdzawo-białe skrzydła niby zasłonę

nad ołtarzem: otaczały go girlandą falbany i koronki alençon. Nieco dalej pieniły się śnieżną

białością fale innych gatunków koronek flandryjskich, walansjenek, aplikacji brukselskich i

weneckich. Po obu stronach wystawy spiętrzone w kolumny sztuki ciemnego sukna

podkreślały jeszcze tę tajemniczą głąb przypominającą wnętrze tabernakulum. W tej kaplicy,

wzniesionej na cześć wdzięków kobiecych, umieszczono artykuły konfekcyjne. Wyjątkowej

piękności aksamitny płaszcz przybrany srebrnymi lisami, zajmował środek wystawy. W

Zola - Wszystko dla pań.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: