Pszczołowate w funkcjonowaniu środowiska
Wykład 22.10.2010r.
Na świecie występuje 20 tys. gatunków pszczół. Większość gatunków to pszczoły żyjące samotnie. Jest od 7 do 9 gatunków pszczół które żyją społecznie z czego jeden gatunek to pszczoła miodna żyjąca w Europie. Większość pozostałych gatunków pszczół żyje w Azji.
-APIS MELLIIFERA (PSZCZOŁA MIODNA) –żyje w Ameryce, Australii, Europie, niewielkie obszary w Azji. Produkuje wiele miodu. Nie do końca dobrze się ma na obszarach gdzie pierwotnie nie występuje
Pszczoły Azji:
-PSZCZOŁA WSCHODNIA której jedna z grup jest PSZCZOŁA INDYJSKA (APIS CERANA). Jest bardzo mała ma żółte paski. Matka, trutnie –czarne, robotnice –w paski. Buduje małe gniazda w dziuplach, nisko, też na otwartej przestrzeni, mogą być hodowane w małych ulach. Gniazda są eksploatowane przez człowieka w całości zarówno miód jak i larwy, poczwarki . Migrują wraz z pora roku. Syczą jak węże w czasie niebezpieczeństwa, bronią się przed drapieżnikami .Matka znosi do 800 jaj dziennie. Pszczoła europejska do 2000. Bytuje w pobliżu pól ryżowych. Wspomaga zapylanie ryżu pomimo że jest wiatropylny. Zapyla wiele roślin azjatyckich czego nie mogą wykonywać sprowadzone do Azji pszczoły europejskie ponieważ nie są do tego przystosowane. Warroza –pasożyt pszczół. Pszczoły indyjskie radzą sobie z nim. Pszczoły europejskie nie.
-PSZCZOŁA Z BORNEO –ciało kolorowe z czerwonymi włosami na odwłoku. Gniazda posiadają 5-6 plastrów. Jest to łagodna pszczoła. Migruje. Opuszcza ule gdy człowiek im „dokucza”.
-APIS DORSATA (PSZCZOŁA OLBRZYMIA) –Jest największą na świecie pszczołą. Brązowo-czarno-czerwona. Robotnice zmieniają ubarwienie w zależności od wieku. (Polietyzm wiekowy –podział funkcja w stadzie w zależności od wieku)
Pszczoły te budują gniazda na drzewach na otwartym powietrzu. Gniazdo jest 1,5 -2 metrowe (duże) jednoplastrowe. Beer Tree –drzewo pszczele, na którym może być kilka gniazd. Pszczoły z gniazda nie roją się tylko pozostają na tym samym drzewie, przenoszą się tylko po gałęzi w inne miejsce gdzie budują nowe gniazdo. Ekspensywne. Agresywne. Plaster otoczony jest pokrywą z pszczół (kurtyną). Regularnie migrują wraz z monsunem, kilkaset km. W plastrze może być 50kg miodu. Miód bardziej wilgotny od miodu pszczoły europejskiej. Gniazdo dzieli się na miodnię i rodnię (w której znajdują się larwy). Przenoszą się w okolice miast.
Poczwarki –czerw.
-APIS LABORIOSA (PSZCZOŁA SKALNA) –buduje 1,5m plastry. Posiada zdolności adaptacyjne. gniazda budują na skalnych przewieszkach, 3,5tyś m nad ziemią. Eksploatowane są przez ludzi dla miodu. Są agresywne.
-APIS FLOREA (PSZCZOŁA KARŁOWATA) –najmniejsza pszczoła. Gniazdo składa się z jednego plastra zbudowanego dookoła gałęzi drzewa, lub na ścianie budynku. Komórka miodowa budową jest głębsza niż komórka z larwami. Trutnie są większe niż robotnice. Przez to i komórki różnią się wielkością. Komórki z matkami są specjalne nadbudowane wiszące sople. Żyje w buszu na krzakach. Posiada zdolności termoregulacji od 0 do 50°C. zapyla rośliny w buszu –dlatego jest taka ważna. Tworzy małe rodziny do 6 tyś. osobników. Pszczoła europejska tworzy 80 tyś. rodziny. Pszczoły karłowate nie cechuje wierność kwiatu.
-PSZCZOŁA MIODNA –rozprzestrzeniona . jest dużo podgatunków tej pszczoły (ras geograficznych). Dzieli się na 4 gałęzie ewolucyjne:
-zachodnia i północno –europejska,
-pszczoła basenu Morza Śródziemnego i południa europy
-pszczoła Afrykańska
-pszczoła orientalna
Główna różnica przebiega pomiędzy pszczołami afrykańskimi a, pszczołami strefy europejskiej.
-PSZCZOŁA AFRYKAŃSKA –jest bardzo agresywna. Dużo rojów. Buduje otwarte gniazda, pszczoły strefy europejskiej nie. Migrują. Produkują dużo miodu. Pszczoła europejska zbiera latem zapasy na zimę. Pszczoły afrykańskie nie –bo muszą działać, zbierać pokarm w krótkim czasie. Importowano je do innych państw przez dużą produkcję miodu.
-PSZCZOŁA HIMALAJSKA jest najbardziej agresywną pszczołą azjatycką.
margerita090