Prof. Wójcikiewicz
Egzaminy:
23.01
30.01
6.02
20.02
Schemat organizacyjny IES
- 130 pracowników,
- 56 biegłych sądowych
- 5710 opinii w 2006r
- 190 publikacji w 2006
- 22 tematy badawcze, w tym 5 jako granty
- 5 grantów UE
Identyfikacja:
1. Czy krew, ketchup, nasienie, trucizna?
2. np. tabletki LSD = czy zostały wyprodukowane w tym samym laboratorium czy nie?
3. czy ślad krwi należy do konkretnej osoby?
GEDNAP – testy kompetencji
Ekspert:
- biegły [193 kpk, 278 kpc, 84 kpa]
- opiniodawca [193 kpk]
- konsultant [198 par. 1]
SPECJALISTA – [art. 205 kpk] – nie jest biegłym, ale pomocnikiem biegłego, np. technik, fotograf itp.
Rodzaje biegłych:
- biegły sądowy [195 kpk + rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 24.1.2005]; ustalony przez Prezesa Sadu Okręgowego na 5 lat [lista biegłych] w danej dziedzinie. Może nim być każdy, kto ukończył 25 lat i ma pełnię praw cywilnych i obywatelskich oraz kompetencje w danej dziedzinie [wiedza i umiejętności specjalne]. Przysługuje mu wynagrodzenie.
- Biegły z instytucji [np. IES] [art. 193 par.2 kpk]. Mogą być zarówno biegłymi sądowymi jak i biegłymi niewpisanymi; są powoływani do konkretnych spraw. NIE MA HIERARCHII BIEGŁYCH, tzn. biegły z instytucji wcale nie musi być lepszy od innego.
- Biegły ad hoc [art. 195 kpk]– powoływany doraźnie; może być nim każdy z wiedzą specjalistyczną.
PRAWA I OBOWIAZKI BIEGŁEGO:
Obowiązki:
- przyjęcie funkcji biegłego [pod rygorem kary porządkowej]
- osobiste wykonanie ekspertyzy
- współpraca z organem procesowym
- stawiennictwo na wezwanie
- pozostawanie w dyspozycji
- złożenie przyrzeczenia
- udzielenie odpowiedzi na pytania
- sporządzenie prawdziwej opinii [233 par. 4 kk]
- dochowanie tajemnicy
Prawa:
- procesowe
o prawo do przeprowadzenia badań [dostarczenie materiału]
o prawo do wglądu w akta
o prawo do udziału w czynnościach procesowych
o prawo do zadawania pytań
- materialne
o zwrot kosztów [ale nie czasu za dojazd!]
o wynagrodzenie
DYLEMATY BIEGŁEGO:
- in dubio pro reo ? – powinien umieć powiedzieć „nie wiem”
- zakres opinii – nie może samodzielnie wykraczać poza zakres opinii, musi prosić o poszerzenie zakresu [kazus z testamentem]
- opinie prywatne [sporządzone na zlecenie stron, bez sądowego upoważnienia; equality of arms]? – nie ma waloru dowodu !!, ale sąd może zlecić wykonanie opinii weryfikującej w uzasadnionych przypadkach.
- Opinie podzlecone ? [biegły podzleca sporządzenie komuś innemu] – nie wolno!
- Biegły sędzia [art. 254 par.1 kpc]
- Biegły policjant [art. 196 par. 3 kpk?]
ETYKA BIEGŁEGO [art. 233 par. 4 kk – fałszywe opinie – pozbawienie wolności do lat 3]:
- Joyce Gilchrist – 1000 opinii, w tym 23 gardłowe, opinie fałszywe = forensics miscontact
- Fred Zain: 189 fałszywych opinii, odszkodowania rzędu 56,5 mln $
- II K 521/92, II Kr 4/93, 64 opinie, biegły-policjant „posługiwał się” nieistniejącymi metodami
- Dr Marek L. – skreślony z listy biegłych, sąd uznał, że może występować jako biegły
- Krzysztof Koloch – roztrzepany biegły J
KRYTERIA OCENY DOWODU:
[polskie]
- jednolitość metody
- powszechność metody
- pewność wyników badań naukowych
- wymagania współczesnej wiedzy
- atest/akredytacja pracowni
- metodologiczna nienaganność metody
[holenderskie]:
- zakres ekspertyzy
- metoda
- wartość metody
- kompetencje biegłego
[amerykańskie]:
- Frye vs. USA [powszechnej akceptacji]
- Daubert vs. Merrell Dow Pharmaceuticals [falsyfikacji, recenzji i publikacji, wartość metody, standaryzacji, powszechnej akceptacji]
- Federalnych reguł dowodowych [relewantności]
EKSPETYZA:
Kontekst opinii:
Zleceniodawca – co?
System [kpk] – jak?
Nauka – co mogę?
Biegły – co powinienem?
Problemy:
- art. 194 kpk – postanowienie o rozstrzygnięciu opinii biegłego
- opinie niepełne, niejasne, sprzeczne [201 kpk]
- opinie kompleksowe [193 par 3 kpk, 285 par 2 kpc], superopinia, metaopinia
- wnioski opinii:
o prawdopodobne
o kategoryczne [poza matematyką i logiką wszystkie wnioski powinny być prawdopodobne]
KONTROLA OPINII:
- płaszczyzna analityczna
- płaszczyzna syntetyczna
Płaszczyzna analityczna:
- czy biegły jest kompetentny
- czy miał materiał i jakiej jakości
- jakość, samodzielność ekspertyzy
- metody badawcze zastosowane przez biegłego, jej adekwatność do wyników
- pełność i jednoznaczność opinii
- wnioski adekwatne i przejrzyste
Płaszczyzna syntetyczna:
- poszukiwanie braku poszczególnych części opinii, zgodności logicznego powiązania .... [ogólnie czy opinia jest logiczna i sensowna]
UZASADNIENIE OPINIII:
1. wskazanie materiału faktycznego zebranego w toku ekspertyzy
2. obieekt/obiekty poddane badaniu
3. wskazanie zastosowanej metody
4. ... [za szybko slajdy lecą]
Uzasadnienie podstawą prawidłowej oceny opinii biegłego [Kazus Krzysztofa Kolocha!]
Sędziowie muszą czytać całe opinie !!!
METAOPINIE – WYRAZ SIŁY CZY SŁABOŚCI WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI?
Art. 7 kpk – statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów
Art. 233 par.1 kpc – to samo J
Opinia, superopinia, metaopinia
Superopinia = metaopinia [Owoc, 1983b, s.33], wydana przez 3 biegłego przy dwóch sprzecznych; opinia abstrakcyjna dostarczająca organom procesowym teoretycznych informacji [Widła]; opinia o opinii [prof.]
Dopuszczalność metaopinii – spór w doktrynie!
Orzecznictwo SN – 1987 – nie wyklucza, czasem za, nawet bardzo za
Metaopinie nie są prawnie zakazane, a nawet potrzebne w przypadku opinii in statu nascendi
Metaopinie są jednak siłą wymiaru sprawiedliwości.
2007-10-17
Proces pisanina polega na sporządzaniu na podłożu, za pomocą narzędzia pisarskiego umownych znaków, których wzory znane są osobie je wykonującej z aktualnego lub minionego spostrzeżenia.
Główne etapy pisma
- pismo szkolne [6-18 lat]
- pismo dojrzałe [19-60 lat]
- pismo starcze [od 61 lat]
Indywidualność pisma ręcznego
Według Harrisona, cechy indywidualne mają formę oczywistych odchyleń od wzorca elementarzowego.
ZMIENOŚĆ PISMA I JEJ PRZYCZYNY
Pochodzenie zmian w piśmie
- pochodzenia naturalnego
- poch. Sztucznego
Pismo, jako wybór psychomotoryki człowieka jest śladem podlegającym ciągłym, naturalnym zmianom, a zjawisko to jest określane mianem naturalnej zmienności pisma.
Cz. Zewn: rodzaj podłoża, ułożenie ręki a podłożu, itp.
Wew: wiek, choroba, narkotyki, alkohol
IENATURALE ZMIANNY W PIŚMIE:
Są wyikiem fałszerstwa rękopisów
>kopiowannie przez kalkę, na przeswit, wzdłuż śladu
> naśladownctwo, ścisłe poprzez odwzorowanie z dużą dokładnością istniejącego podpisu
> inne sposoby , w wyniku dowolnej kreacji graficznej, podpisy fikcyjne, autofałszerstwo
EKSPERTYZA PISMA RĘCZNEGO
Celem ekspertyzy pismoznawczej jest ustaleniie wykonnawcy kwestioowaego zapiisu czy podpisu, czyli identyfikacja indywidualna
Wynikiem identyfikacji indywidualej jest usalenie autentyczcnoiści bądź jej wykluczenina
Jest metodą wszechstronną, uwzględniającą wszelkie aspekty pisma, wykorzystując elementy dotychczas stosowanych innych metod.
Zespół własności graficznych
- decyduje o indywidualnym charakterze pisma człowieka
- jest efektem personalizacji pisma
Podział formalnych cech pisma:
- cechy syntetyczne
o typ pisma
o rodzaj podpisu
§ czytelne, pełnoliterowe
§ częściowo czytelne
§ ...
ivo7er