Procedury przygotowania specyficznych form żywienia.doc

(292 KB) Pobierz
PROCEDURY PRZYGOTOWANIA

Załacznik nr 3

 

 

 

 

PROCEDURY  PRZYGOTOWANIA

SPECYFICZNYCH  FORM  ŻYWIENIA

 

 

 

 

 

 

 

 

OPRACOWANO  NA  PODSTAWIE  :

’’ PODSTAWY  NAUKOWE  ŻYWIENIA  W  SZPITALACH ”

WYDANE  PRZEZ  INSTYTUT  ŻYWNOŚCI  I  ŻYWIENIA  WARSZAWA  2001

Autorstwa :  Prof. Dr  Hab. Med.  Jan  Dzieniszewski

                    Dr  Med.  Lucjan  Szponar

                    Prof.  Dr  Hab.  Med.  Jerzy  Socha

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I.  DIETA  OGÓLNA ( PODSTAWOWA )

Dieta  ogólna  ma  zastosowanie  w  żywieniu  chorych  przebywających  na  leczeniu  w  szpitalach  oraz  innych  zakładach  leczniczych,  którzy  nie  wymagają  leczenia  dietetycznego  .  Żywienie  podstawowe  powinno  spełniać  wszystkie  warunki  prawidłowego  żywienia  ludzi  zdrowych  .  W  żywieniu  ludzi  przebywających  na  leczeniu  w  zakładach  leczniczych  wartość  energetyczna  pożywienia  przy  zbilansowanej  wartości  odżywczej  wahać  się  powinna  w  różnych  granicach  tj.  2000 – 3000  kcal,  uzależniona  przede  wszystkim  od  masy  ciała  pacjenta,  gdyż  w  tych  przypadkach  nie  wchodzi  w  grę  wysiłek  fizyczny  .  Wartość  energetyczną  diety  w  zakładach  leczniczych  przyjęto  dla  pacjenta  o  należnej  masie  ciała  .

 

Wartość  energetyczna  i  odżywcza  diety

Energia                                             2400  kcal

Białko                                                  85 g

Tłuszcze                                              70 g

Węglowodany                                    350 g

Błonnik                                                  8 g

Wapń                                                     1 g

Żelazo                                                   20 mg

Witamina  A                                      4780 j.m.

Witamina  B1                                         1,5 mg

Witamina  B2                                         2,3 mg

Witamina  C                                          70 mg

Wartość  energetyczną  pokrywa

Białko                                       15 %

Tłuszcze                                     30 %

Węglowodany                            55 %         

 

W  diecie  ogólnej  zasadniczo  dozwolone  są  wszystkie  produkty  .  Jednakże  ze  względu  na  to,  że  sam  pobyt  chorego  w  szpitalu  zmienia  tryb  życia  pacjenta,  wskazane  jest  ograniczenie  produktów  wzdymających  i  ciężkostrawnych  tj.  groch,  fasola,  kapusta.  W  żywieniu  podstawowym  dozwolone  są  praktycznie  wszystkie  metody  sporządzania  potraw  tj.  gotowanie,  duszenie,  smażenie  i  pieczenie  .  Wskazane  jest  używanie  do  smażenia  olejów  zamiast  tłuszczu  zwierzęcego  .  Do   smażenia  używamy  olejów  bogatych  w  niezbędne  nienasycone  kwasy  tłuszczowe ( olej  rzepakowy,  oliwa  z  oliwek)

Pozostałe  stosujemy  do  potraw  na  surowo  .

 

II.  DIETA  ŁATWOSTRAWNA

Dieta  łatwo  strawna  wspomaga  leczenie  określonych  schorzeń,  znajduje  zastosowanie  w  schorzeniach  układu  trawiennego,  wskazane  jest  podawanie  diety  w  chorobach  płuc,  w  osłabieniu,  niewydolności  krążenia,  w  wyrównanych  schorzeniach  nerek,  z  diety  powinny  korzystać  osoby  w  wieku  starszym  .  Dieta  łatwo  strawna  jest  prostą  modyfikacją  żywienia  podstawowego  i  powinna  być  najszerzej  stosowana  dietą  w  zakładach  leczniczych  .  Dieta  ta  charakteryzuje  się  doborem  takich  produktów  spożywczych,  które  łatwo  ulegają  trawieniu  w  przewodzie  pokarmowym  .  Nie  drażnią  one  chorych  lub  mniej  sprawnych  narządów  przewodu  pokarmowego,  dostarczają  przy  tym  niezbędnych  składników  odżywczych  wpływających  na  szybszy  powrót  do  zdrowia  lub  łagodniejszy  przebieg  choroby  .  Z  pożywienia  wyklucza  się  głównie  produkty  zawierające  składniki  trudno  strawne,  jak  błonnik,  ścięgna,  a  także  produkty  działające  wzdymająco,  jak  kapusta  i  suche  nasiona  roślin  strączkowych ( groch,  fasola )  oraz  pieczywo  żytnie  razowe  i  kasze  gruboziarniste  .  W  diecie  łatwo  strawnej  bardzo  istotny  jest  sposób  sporządzania  potraw  .  Aby  nadać  potrawie  formę  jak  najbardziej  łatwo  strawną,  produkty  poddaje  się  różnym  technikom  kulinarnym,  np.  gotowaniu,  dokładnemu  rozdrabnianiu  i  przecieraniu  .  W  diecie  łatwo strawnej  mięso  i  ryby  piecze  się  w  folii  lub  pergaminie,  natomiast  tłuszcz  łatwo  przyswajalny -  masło,  masło  roślinne,  śmietankę  -dodaje  się  do  potrawy  po  jej  sporządzeniu  .

 

Wartość  energetyczna  i  odżywcza  codziennej  racji  pokarmowej

Energia                               2400 kcal

Białko  ogółem                        93 g

Białko  zwierzęce                     65 g

Tłuszcze                                    78 g

Węglowodany  ogółem            330 g

Błonnik  pokarmowy                  24 g

Wapń                                             1 g

Żelazo                                         18 mg

Witamina  A                              5000 j.m.

Witamina  B1                                 1,5 mg 

Witamina  B2                                 2,1 mg

Witamina  C                                    73 mg

       

 

 

 

 

 

Produkty  i  potrawy  dozwolone  w  diecie  łatwo strawnej

 

Nazwa  produktu

lub  potrawy

Dozwolone

Przeciwwskazane

 

Produkty

zbożowe

Pieczywo  jasne i  czerstwe (czasem  pieczywo  typu  Graham  w  ograniczonej  ilości),  sucharki,  drobne  kasze: manna,  krakowska,  jęczmienna  łamana  dobrze  oczyszczona,  ryż,  drobne  makarony

Pieczywo  razowe  żytnie  i  pszenne,  każde  pieczywo  świeże,  grube  kasze:  pęczak,  gryczana,  grube  makarony

Mleko  i  produkty  mleczne

Mleko  słodkie  i  zsiadłe,  biały  ser,  twaróg  zwykły,  homogenizowany

Przetwory  mleczne  przekwaszone,  sery  żółte

 

Jaja

Gotowane  na  miękko,  w  koszulkach,  ścięte  na  parze  w  formie  jajecznicy,  jaj  sadzonych,  omletów

Gotowane  na  twardo  i  smażone  w  zwykły  sposób

 

 

 

Mięso,  wędliny,  ryby   

Mięsa  chude,  wołowina,  cielęcina,  kurczaki,  chuda  wieprzowina  w  ograniczonej  ilości.

Ryby  chude:  dorsz,  leszcz,  sola,  płastuga, szczupak,  sandacz.  Wędliny  chude:  szynka,  polędwica,  chuda  kiełbasa,  szynkowa  wieprzowa  lub  wołowa,  parówki  w  ograniczonej  ilości

Mięsa  tłuste:  baranina,  wieprzowina,  gęsi,  kaczki.  Ryby  tłuste:  węgorz,  pałasz,  halibut.  Wędliny  tłuste,  produkty  mięsne  i  rybne  wędzone,  mięsa  peklowane

 

Tłuszcze

Masło,  słodka  śmietanka,  oleje  roślinne:  sojowy,  słonecznikowy,  rzepakowy,  oliwa,(masło  roślinne,  margaryny  wysokogatunkowe  w  ograniczonej  ilości)

Śmietana,  smalec,  słonina,  boczek,  łój  wołowy,  barani,  margaryny  twarde

Ziemniaki

Gotowane,  gotowane  tłuczone,  w  postaci  puree

Frytki,  ziemniaki  smażone,  placki  ziemniaczane,  pyzy

 

 

 

Warzywa

Marchew,  kalafior,  buraki,  dynia,  szpinak,  kabaczki,  młody  zielony  groszek,  młoda  fasolka  szparagowa,  warzywa  z  wody  oprószone  mąką  z  dodatkiem  świeżego  masła,  bez  zasmażek.  Na  surowo:  sałata  zielona,  cykoria,  pomidor  bez  skórki,  utarta  marchewka  z  jabłkiem 

Wszystkie  odmiany  kapusty,  papryka,  szczypior,  cebula,  ogórki,  brukiew,  rzodkiewki,  warzywa  z  zasmażkami,  konserwowane  octem

 

Owoce

Owoce  dobrze  dojrzałe  bez  skórki  i  bez  pestek – jabłka,  truskawki,  morele,  brzoskwinie,  pomarańcze,  banany,  maliny  i  porzeczki  w  formie  przecieru  lub  soku

Wszystkie  owoce  niedojrzałe,  gruszki,  śliwki,  czereśnie,  agrest,  owoce  suszone,  orzechy

Suche  strączkowe

 

Wszystkie  są  zabronione:  groch,  fasola,  bób,  soczewica

 

Cukier  i  słodycze

Cukier,  miód,  dżemy bez pestek,  przetwory  owocowe  z  dodatkiem  cukru:  kompoty,  galaretki

Chałwa,  czekolada,  słodycze  zawierające  tłuszcz,  kakao,  orzechy

 

Przyprawy

Tylko  łagodne  w  ograniczonych  ilościach,  sól,  cukier,  sok  z  cytryny,  koper  zielony,  kminek,  wanilia,  cynamon

Ostre  przyprawy:  ocet,  pieprz,  musztarda,  papryka

 

 

 

Zupy

Kleiki,  krupniki  z  kasz  dozwolonych,  zupy  mleczne,  przetarte  zupy  owocowe,  zupy  warzywne  czyste(barszcz,  pomidorowa),  zupy  jarzynowe  z  dozwolonych  warzyw,  zupa  ziemniaczana,(zupy  na  odtłuszczonych  wywarach  mięsnych  lub  z  kości  cielęcych  lub  wołowych),  zupy  zagęszczane  zawiesiną  mąki  w  wodzie,  mleku  lub  słodkiej  śmietance  bez  zasmażek,  zupy  zaciągnięte  żółtkiem  lub  z  dodatkiem  świeżego  masła

Kapuśniaki ,  zupa  ogórkowa,  fasolowa,  grochówka,  zupy  zaprawiane  zasmażkami 

 

Potrawy  mięsne  i  rybne

Gotowane,  duszone  bez  obsmażania,  pieczone  w  folii  lub  pergaminie,  potrawki,  pulpety,  budynie

Smażone,  duszone,  pieczone  w  sposób  konwencjonalny

 

Potrawy  z  mąki  i  kasz

Kasze  gotowane  na  sypko  lub  rozklejone,  budynie  z  kasz  z  dodatkiem  mięsa,  warzyw lub  owoców, lane  kluski,  leniwe  pierogi  z  małym  dodatkiem  mąki

Smażone  kotlety  z  kaszy,  kluski  kładzione,  francuskie  zacierki

 

 

 

 

Sosy

O  smaku  łagodnym  zaprawiane  słodką  śmietanką,  masłem  lub  żółtkiem,  zagęszczone  zawiesiną  mąki  w  wodzie,  mleku,  słodkiej  śmietance.

Sos:  koperkowy,  cytrynowy, potrawkowy,  sosy  owocowe  ze  słodką  śmietanką,  majonez  tylko  domowy,  świeżo  przygotowany  z  dozwolonych  olejów  roślinnych  z  dodatkiem  soku  z  cytryny  (  bez  musztardy)

Ostre  na  zasmażkach,  sosy  na  mocnych  i  tłustych  wywarach  mięsnych  lub  z  kości

 

 

Desery

Kompoty,  kisiele,  musy,  galaretki  z  owoców  dozwolonych,  galaretki,  kisiele,  kremy  z  mleka,  owoce  w  galarecie  lub  kremie,  biszkopty,  czerstwe  ciasto  drożdżowe 

Torty  i ciastka  z  kremem,  pączki,  faworki,  tłuste  ciasta  jak  francuskie,  piaskowe,  kruche

 

Napoje

...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin