Biuletyn IPN 2005-07-08.pdf

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

BIULETYN

ISSN 1641- 9561

9 771641 956001

numer indeksu 374431

nakład 4000 egz.

cena 7,50 zł (w tym 0% VAT)

NR 7–8 (54–55)

lipiec–sierpień

2005

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

numer indeksu 374431

nakład 4000 egz.

cena 7,50 zł (w tym 0% VAT)

NOWOŚCI IPN

Głównym przedmiotem zainteresowania

autorów jest orzecznictwo sądów warszawskich

w sprawach karnych o charakterze politycznym

od grudnia 1981 r. do grudnia 1988 r. Autorzy

skupili się więc nie tylko na działaniu wymiaru

sprawiedliwości PRL w stanie wojennym,

lecz także pokazali, jak różne instytucje

i rozwiązania prawne trwały do końca systemu

komunistycznego w Polsce.

W książce przedstawiono wyniki badań,

przeprowadzonych na podstawie aktów

oskarżenia i wyroków oraz całej dokumentacji

sądowej. Wskazują one

na znaczące zróżnicowanie postaw sędziów

– od wielkiej odwagi do skrajnego

oportunizmu.

Książka ukazuje wzajemne relacje między społeczeństwem

a władzą w Polsce południowo-wschodniej w ostatniej

dekadzie PRL. Autor scharakteryzował główne nurty

zinstytucjonalizowanego oraz niezorganizowanego

sprzeciwu społecznego, począwszy od struktur powstałych

przed sierpniem 1980 r., na komitetach obywatelskich

„Solidarność” w 1989 r. skończywszy. Przedstawił również

rolę Kościoła katolickiego w wydarzeniach społecznych.

Szczególnej analizie poddał działania organów

bezpieczeństwa przeciwko opozycji i oporowi społecznemu.

BIULETYN

NR 7–8 (54–55)

LIPIEC–SIERPIEŃ

2005

SPIS TREŚCI

ROZMOWY BIULETYNU

Polacy i Niemcy a „Solidarność” – dyskusja z udziałem

– dyskusja z udziałem

Gabriele Lesser, Zbigniewa Romaszewskiego,

– dyskusja z udziałem

Gabriele Lesser, Zbigniewa Romaszewskiego,

Kazimierza Wóycickiego, Wolfganga Templina

i Jerzego Eislera; moderator – Piotr Semka

i Jerzego Eislera; moderator – Piotr Semka ........................... 4

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Bogusław Kopka –

Bogusław Kopka – Burza na partyjnym zebraniu ............ 18

Andrzej Friszke –

Andrzej Friszke – „Tygodnik Solidarność” 1981 ................ 21

Agnieszka Dębska –

Agnieszka Dębska – Czas wolnych poetów .......................... 51

Przemysław Zwiernik –

Przemysław Zwiernik – Konflikt w Lubogórze ..................... 60

Grzegorz Majchrzak –

Grzegorz Majchrzak – Próba stworzenia

„neo-Solidarności” ........................................................ 69

Paweł Piotrowski –

Paweł Piotrowski – „Solidarność Walcząca”

w świetle materiałów Służby Bezpieczeństwa ....... 80

Agnieszka Łuczak –

Agnieszka Łuczak – Wesołych Świąt życzy Komuna ........... 89

DOKUMENTY

Sławomir Cenckiewicz –

Sławomir Cenckiewicz – Kalendarium Sierpnia ’80.

Wypisy źródłowe z dokumentów MO i SB ................ 95

Tomasz Danilecki –

Tomasz Danilecki – Rozpracowanie

podziemnych struktur.

Region Białystok NSZZ „Solidarność” ...................... 126

RELACJE I WSPOMNIENIA

Paweł Nowacki –

Paweł Nowacki – „Zapis”, „Spotkania”

i potyczki z Kuroniem.................................................... 136

RECENZJE

Historie stare i nowe ......................................................... 148

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

■

Gabriele Lesser, Zbigniewa Romaszewskiego,

Kazimierza Wóycickiego, Wolfganga Templina

i Jerzego Eislera; moderator – Piotr Semka

■

Bogusław Kopka –

Andrzej Friszke –

Agnieszka Dębska –

Przemysław Zwiernik –

Grzegorz Majchrzak –

Paweł Piotrowski –

Agnieszka Łuczak –

■

Sławomir Cenckiewicz –

Tomasz Danilecki –

■

Paweł Nowacki –

■

Czerwiec 2005

1 czerwca

„Sowieckie Piekło 1939–1956” – otwarcie wystawy, przygotowanej przez OBEP

Poznań, w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Nowogardzie.

2 czerwca

„Dekret o reformie rolnej po 60. latach. Dokumenty i świadectwa z czasu wy-

gnania” –

gnania” – otwarcie wystawy, przygotowanej przez poznański Oddział IPN we współ-

pracy z Oddziałem Wielkopolskim Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, w Pałacu

Sztuki w Krakowie.

3 czerwca

„Polacy–Ukraińcy 1939–1947” – otwarcie wystawy (w ramach IX Dni Kultury Ukra-

ińskiej) na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.

– „Polskie drogi do wolności 1939–1989. Rewolucja Solidarności”

„Polskie drogi do wolności 1939–1989. Rewolucja Solidarności” – finał konkur-

su (zorganizowanego przez głogowskie III LO im. Bohaterów Westerplatte i Muzeum

Archeologiczno-Historyczne oraz wrocławski Oddział IPN) w Głogowie. Konkursowi

towarzyszyło otwarcie wystawy „Ludzie UB”.

4 czerwca

„Jarocin w obiektywie bezpieki” – wystawa łódzkiego Oddziału IPN w ramach im-

prezy „Jarocin PRL Festiwal”.

7 czerwca

Umowę o współpracy pomiędzy IPN-KŚZpNP a Federalnym Urzędem ds. Dokumen-

tów Służb Bezpieczeństwa byłej NRD

tów Służb Bezpieczeństwa byłej NRD podpisali prof. Leon Kieres i Marianne Birthler.

Spotkanie z Władysławem Bartoszewskim w Klubie Historycznym im. gen. Stefana

Roweckiego „Grota” w Warszawie.

8–10 czerwca – „Szlakiem 21. Dywizji Piechoty Górskiej we wrześniu 1939 r.”

– Spotkanie z Władysławem Bartoszewskim

„Szlakiem 21. Dywizji Piechoty Górskiej we wrześniu 1939 r.” – rajd edukacyjny

dla młodzieży, zorganizowany przez rzeszowskie OBEP IPN w Lasach Sieniawskich.

10 czerwca

„Konferencja jałtańska i jej skutki” – referat posła do PE, prof. Wojciecha Roszkow-

skiego, wygłoszony podczas spotkania Klubu Historycznego im. gen. Stefana Rowec-

kiego „Grota” w Katowicach.

– Uroczystość wręczenia nagrody Kustosza Pamięci Narodowej im. Grzegorza

Uroczystość wręczenia nagrody Kustosza Pamięci Narodowej im. Grzegorza

Jakubowskiego

Jakubowskiego odbyła się w auli Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Tego-

rocznymi laureatami zostali: prof. Barbara Otwinowska, gen. Bolesław Nieczuja-

Ostrowski, ppłk Stanisław Dąbrowa-Kostka, ojciec Józef Mońko oraz Stowarzyszenie

Archiwum „Solidarności”.

– Związki gen. Wojciecha Jaruzelskiego z wojskowymi służbami specjalnymi ko-

Związki gen. Wojciecha Jaruzelskiego z wojskowymi służbami specjalnymi ko-

munistycznej Polski

munistycznej Polski wyjaśni kwerenda archiwalna przeprowadzona przez zespół po-

wołany przez Prezesa IPN-KŚZpNP. W przypadku znalezienia kolejnych dokumentów

na ten temat zostaną one przekazane specjalnie ustanowionej komisji IPN, która

ogłosi publicznie wyniki swych prac.

– „Śladami Armii Krajowej i Konspiracyjnego Wojska Polskiego po ziemi radom-

„Śladami Armii Krajowej i Konspiracyjnego Wojska Polskiego po ziemi radom-

szczańskiej”

szczańskiej”– lekcja historii w terenie zorganizowana przez łódzkie OBEP IPN w Bą-

kowej Górze.

– Termin odpowiedzi na wniosek Lecha Wałęsy

Termin odpowiedzi na wniosek Lecha Wałęsy o uznanie go za osobę pokrzywdzoną

uzależniony jest od zakończenia kwerendy prowadzonej na ten temat we wszystkich

archiwach IPN – poinformował w specjalnym komunikacie Instytut.

13 czerwca

– Powołanie Klubu im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Szczecinie.

„Polacy–Ukraińcy 1939–1947” – otwarcie wystawy (przygotowanej przez lubelskie

OBEP IPN) w muzeum w Stargardzie Szczecińskim.

14–15 czerwca – 50. rocznicę śmierci Metropolity Wileńskiego abp. Romualda Jałbrzykowskiego

– „Polacy–Ukraińcy 1939–1947”

50. rocznicę śmierci Metropolity Wileńskiego abp. Romualda Jałbrzykowskiego

uczczono sesją historyczną w Archidiecezjalnym Wyższym Seminarium Duchownym

w Białymstoku. W sesji uczestniczyli przedstawiciele białostockiego Oddziału IPN.

15 czerwca

„Zapomniana okupacja. Okupacja sowiecka ziem wschodnich Rzeczypospolitej

w latach 1939–1941”

w latach 1939–1941” – wykład dr. Marka Wierzbickiego w gdańskim Oddziale IPN.

16 czerwca

Dane identyfikujące tajnych współpracowników organów bezpieczeństwa PRL prze-

staną być chronione

staną być chronione w trybie znowelizowanej ustawy o ochronie informacji niejaw-

nych – poinformował IPN-KŚZpNP.

„Sowieckie Piekło 1939–1956”

– „Sowieckie Piekło 1939–1956”

„Dekret o reformie rolnej po 60. latach. Dokumenty i świadectwa z czasu wy-

– „Dekret o reformie rolnej po 60. latach. Dokumenty i świadectwa z czasu wy-

gnania” –

– „Polacy–Ukraińcy 1939–1947”

„Polacy–Ukraińcy 1939–1947”

„Polskie drogi do wolności 1939–1989. Rewolucja Solidarności”

„Jarocin w obiektywie bezpieki”

– „Jarocin w obiektywie bezpieki”

Umowę o współpracy pomiędzy IPN-KŚZpNP a Federalnym Urzędem ds. Dokumen-

– Umowę o współpracy pomiędzy IPN-KŚZpNP a Federalnym Urzędem ds. Dokumen-

tów Służb Bezpieczeństwa byłej NRD

8 czerwca

Spotkanie z Władysławem Bartoszewskim

„Szlakiem 21. Dywizji Piechoty Górskiej we wrześniu 1939 r.”

– „Konferencja jałtańska i jej skutki”

„Konferencja jałtańska i jej skutki”

Uroczystość wręczenia nagrody Kustosza Pamięci Narodowej im. Grzegorza

Jakubowskiego

Związki gen. Wojciecha Jaruzelskiego z wojskowymi służbami specjalnymi ko-

munistycznej Polski

„Śladami Armii Krajowej i Konspiracyjnego Wojska Polskiego po ziemi radom-

szczańskiej”

Termin odpowiedzi na wniosek Lecha Wałęsy

Powołanie Klubu im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Szczecinie.

14 czerwca

„Polacy–Ukraińcy 1939–1947”

50. rocznicę śmierci Metropolity Wileńskiego abp. Romualda Jałbrzykowskiego

„Zapomniana okupacja. Okupacja sowiecka ziem wschodnich Rzeczypospolitej

– „Zapomniana okupacja. Okupacja sowiecka ziem wschodnich Rzeczypospolitej

w latach 1939–1941”

Dane identyfikujące tajnych współpracowników organów bezpieczeństwa PRL prze-

– Dane identyfikujące tajnych współpracowników organów bezpieczeństwa PRL prze-

staną być chronione

16–18 czerwca – „Komunistyczny aparat bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej 1944/45–

„Komunistyczny aparat bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej 1944/45–

– 1989”

1989” – międzynarodowa konferencja, zorganizowana w Warszawie przez IPN wraz

z jego odpowiednikami z państw byłego bloku komunistycznego.

22 czerwca

– Teczka Marka Belki

po dokonanym w wyniku nowelizacji ustawy o ochronie

informacji niejawnych przeglądzie, została uznana za „jawną”

po dokonanym w wyniku nowelizacji ustawy o ochronie

informacji niejawnych przeglądzie, została uznana za „jawną” – poinformował

IPN-KŚZpNP.

22–23 czerwca – Wydarzenia związane z narodzinami i działalnością demokratycznej opozycji na

informacji niejawnych przeglądzie, została uznana za „jawną”

Wydarzenia związane z narodzinami i działalnością demokratycznej opozycji na

Wybrzeżu

Wybrzeżu wyznaczyły trasę czwartej wędrówki Historycznego Klubu Turystycznego

przy gdańskim Oddziale IPN.

„Życiorys Akowca – 10 lat zbiega” – Witold Lewoc był gościem łódzkiego Klubu

Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”. W. Lewoc ps. „Brzozak” – żoł-

nierz AK obwodu Augustów, który uciekł w czasie sowieckiej obławy i do 1956 r.

ukrywał swą tożsamość i zmieniał miejsce zamieszkania. W latach 1980–1981 dorad-

ca prawny NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej. Działa w ŚZŻAK w środowisku biało-

stockim, autor wspomnień i artykułów historycznych.

27–29 czerwca – Rajd szlakiem żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej – Powiśle,

– „Życiorys Akowca – 10 lat zbiega” –

„Życiorys Akowca – 10 lat zbiega” –

Rajd szlakiem żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej – Powiśle, zorga-

nizowany w powiecie sztumskim przez gdańskie OBEP IPN.

28 czerwca

– Wokół „Tygodnika Wojennego”

Wokół „Tygodnika Wojennego” – dyskusja panelowa w IPN w Warszawie z udziałem:

prof. Jerzego Eislera, prof. Andrzeja Friszke oraz twórców i wydawców pisma: prof.

Waldemara Baraniewskiego, red. Jana Strękowskiego i Włodzimierza Cichomskiego.

30 czerwca

– Informacja o ustaleniach końcowych śledztwa w sprawie pozbawienia życia

Informacja o ustaleniach końcowych śledztwa w sprawie pozbawienia życia

79 mieszkańców powiatu Bielsk Podlaski

79 mieszkańców powiatu Bielsk Podlaski (w okresie od dnia 29 stycznia 1946 r. do

dnia 2 lutego 1946 r. przez członków oddziału NZW dowodzonego przez R. Rajsa ps. „Bu-

ry”) została podana przez OKŚZpNP w Białymstoku.

jmr

STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE

O STATUS POKRZYWDZONEGO

czerwiec 2005 r.

od początku wydawania

BIAŁYSTOK

brak danych

1165*

BYDGOSZCZ

1075

GDAŃSK

123

5486

KATOWICE

173

3851

KIELCE

brak danych

410

KRAKÓW

265

3843

LUBLIN

118

2311

ŁÓDŹ

2421

POZNAŃ

213

4344

RADOM

666

RZESZÓW

218

2869

SZCZECIN

884

WARSZAWA

109

4683

WROCŁAW

110

3170

BUiAD

2108

6124

KONSULATY

335

RAZEM

3690

43 637

WNIOSKI ZREALIZOWANE

18 452

* wszystkie dane po korekcie związanej z osobnym traktowaniem zapytań o potwierdzenie

tożsamości osób znajdujących się na ujawnionej liście zasobów archiwalnych

„Komunistyczny aparat bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej 1944/45–

1989”

Teczka Marka Belki

Teczka Marka Belki, po dokonanym w wyniku nowelizacji ustawy o ochronie

Wydarzenia związane z narodzinami i działalnością demokratycznej opozycji na

Wybrzeżu

23 czerwca

Rajd szlakiem żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej – Powiśle,

Wokół „Tygodnika Wojennego”

Informacja o ustaleniach końcowych śledztwa w sprawie pozbawienia życia

79 mieszkańców powiatu Bielsk Podlaski

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: