Astma oskrzelowa.doc

Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych,

w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T.

U osób podatnych zapalenie to powoduje nawracające epizody świszczącego oddechu, duszności, ucisku w klatce piersiowej

i kaszlu, szczególnie w nocy ( 200 – 300 ) i lub wcześnie rano.

Objawom tym towarzyszy ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe, które jest przynajmniej częściowo odwracalne samoistnie lub pod wpływem leków.

Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.

Najważniejsze dla rozpoznania :

1.      objawy kliniczne

2.      badania czynnościowe układu oddechowego

Epidemiologia : choruje ok. 5% populacji dziecięcej

Nadreaktywność oskrzeli : zjawisko reagowania skurczem na różne

bodźce prowokujące, które u osób całkowicie zdrowych nie

wywołują podobnej reakcji.  

              Najprostszą metodą jest zalecenie szybkiego głębokiego

oddychania –> powoduje to napad kaszlu

Podobnie reakcja na zimne powietrze.

Nadreaktywność oskrzeli jest cechą charakterystyczną astmy

i występuje we wszystkich jej postaciach !

Etiologia :

1.      czynniki genetyczne ( chromosom 11 q  5 q )

2.      czynniki środowiskowe

czynniki genetyczne

atopia

zapalenie                                           nadreaktywność oskrzeli

astma

- dym tytoniowy

- zanieczyszczenie środowiska

- infekcje wirusowe

Przebieg astmy :

Aspiryna                                                                      Alergeny                                                        Wysiłek

Zimne powietrze

komórki stanu zapalnego ( głównie eozynofile )

uwalnianie mediatorów

     leukotrieny

LTC4, D4, E4 ( skurcz oskrzeli 1000 x silniejszy niż przy histaminie )

stan zapalny                      rekrutacja                     skurcz oskrzeli

dróg oddechowych                            dalszych komórek                                                                 

                         stanu zapalnego

Wczesna faza : łatwo odwracalny skurcz oskrzeli po podaniu

                                            β - mimetyków

Późna faza ( po 2 godzinach ) : trudno odwracalna, stosujemy leki

p-zapalne, jeśli pacjent nie otrzyma leczenia to :

                            faza przewlekłego                                       nadreaktywność oskrzeli

                                 zapalenia

Zmiany w oskrzelach :

1.      w świetle gęsta wydzielina śluzowa

2.      złuszczenie nabłonka

3.      pogrubienie błony podstawnej nabłonka

4.      hyperplazia gruczołów śluzowych

5.      rozszerzenie naczyń

OBJAWY   ASTMY   OSKRZELOWEJ

1. ŚWISZCZĄCY   ODDECH !

2. DUSZNOŚĆ !

3. KASZEL  NOCNY

4. uczucie ucisku w klatce piersiowej

5. występowanie objawów w nocy

Musimy opierać się na tym co mówią rodzice, gdyż najczęściej objawy są w domu.

PODZIAŁ   ETIOLOGICZNY   ASTMY   OSKRZELOWEJ :

1.      ASTMA  ATOPOWA  ( typ I )

                                                           2. ASTMA  NIEATOPOWA :

- infekcyjna

- aspirynowa ( u dorosłych uczulenie na NLPZ )

- wysiłkowa ( wysuszenie dróg oddechowych –>

  degranulacja komórek tucznych )

- psychogenna ( u starszych dzieci i młodzieży )

KASZEL   ASTMATYCZNY 

( zespół  Corrao – jako jedyny objaw astmy )

·         kaszel nieproduktywny, nawracający

·         zaostrza się pod wpływem zimnego powietrza, wysiłku fizycznego, infekcji wirusowej

·         nasila się pod wpływem alergenu

·         może być sezonowy

·         nie ustępuje po leczeniu antybiotykiem

·         często stwierdza się chorobę atopową

·         badanie RTG nie wykazuje zmian w płucach

·         dobra reakcja na leczenie p-astmatyczne !

Spirometria – służy do diagnostyki astmy oskrzelowej

i monitorowania przebiegu, wykonujemy 1 x w roku

Badamy FEV1 –> podajemy ß2 mimetyki –> i po 15

minutach wzrost FEV1 o co najmniej 15% ( świadczy

o astmie oskrzelowej )

Pikflometr – służy do monitorowania astmy ( w domu ), mierzymy

                                   szczytowy przepływ wydechowy

Różnicowanie :

Obturacyjne zapalenia oskrzeli :

·         < 4 x w roku

·         zazwyczaj z infekcją wirusową

·         bez cech atopii

·         ujemny wywiad rodzinny

Astma oskrzelowa :

·         > 3 x w roku lub 1 x bardzo ciężka duszność

·         obciążający wywiad rodzinny

·         AZS lub inna alergia

·         suchy, nieefektywny kaszel w nocy

Podział wg przebiegu :

-          Astma przewlekła lekka

-          Astma przewlekła umiarkowana

-          Astma przewlekła ciężka

Objawy zagrażające życiu w napadzie astmy :

                            PEFR < 40%

                            sinica

                            bradykardia

                            wyczerpanie, zaburzenia świadomości

                            „cisza nad płucami”

                            zanik ruchów pomocniczych mięśni oddechowych

                            paradoksalne ruchy klatki piersiowej

Ryzyko zgonu z powodu astmy :

-          zablokowanie oskrzeli czopami śluzowymi

-          zaburzenia rytmu serca

-          martwica mięśnia sercowego

Leczenie stanu astmatycznego :

1.               Tlenoterapia  8 –10 l/min. = ( saturacja > 95% )

2.               ß2 mimetyki w nebulizacji ciągłej lub przerywanej

3.               sterydy systemowe dożylnie

4.               bromek ipratropium ( Atrovent ) w nebulizacji

5.               aminofilina

6.               monitorowanie czynności życiowych

7.               wyrównanie ph RA i wodno - elektrolitowe