Wykłady dr Tasak (full version).docx

Wykład 07.10.2011

Czym jest teoria?

-jak odróżnić teorię o polityce od nauki o polityce i socjologii polityki?

Teoria jako wiedza wyjaśniająca:

-wyjaśnianie nomologiczne

-wyjaśnianie przyczynowo-skutkowe

-wyjaśnianie genetyczne

-wyjaśnianie teleologiczne

-wyjaśnianie funkcjonalne

-spory metodologiczne w naukach społecznych

O teoriach władzy politycznej:

-M.Weber

-B.Russel

-Bachratch + Baratz

-Easton

-Lukes

Normatywna teoria władzy politycznej:

-funkcje władzy politycznej + czynniki wpływające na stabilność (nie wiem do końca czy stabilność tej władzy czy też systemu politycznego właśnie)

Elity:

-koncepcje elitarystyczne a elitystyczne

-typy elit a typy demokracji

Elityści I pokolenia:

-Mosca

-Pareto (krążenie elit)

-R.Michels

Elita władzy a społeczeństwo masowe według Millsa.

-Znamierowski, Marhaim

Społeczeństwo obywatelskie:

-kapitał społeczny

-więź społeczna

-ruchy społeczne

-rola ruchów społecznych w budowie społeczeństwa obywatelskiego

Demokracja:

-demokracja deliberatywna

-demokracja liberalna a nieliberalna

-demokracja wyborcza a partycypacyjna

-rola opozycji politycznej w budowie systemu demokratycznego: Sartori + Dahl + Lijphart

Kultura polityczna (definiowanie + typy):

-kultura polityczna obywatelska

-opinia publiczna (problemy, kształtowanie, definiowanie...)

Teorie zmian społecznych, politycznych, mechanizmy zmian, rola konfliktu, rewolucja (geneza, kiedy wybuchają...)

Problematyka interesów politycznych i społecznych:

-typologie

-grupy interesów i ich udział w życiu politycznym

Wykład 28.10.2011

W politologii istnieje pluralizm, spory:

1.      Dotyczy tego czy politologia to stan czy proces

2.      Filozofia polityki

Co to jest ideologia?
-wartości
informacja                             nauka                            wiedza                            teoria

Teoria-zbiór abstrakcyjnych pojęć, zjawisk, wyjaśnia te zjawiska
funkcje teorii:

-wyjaśniająca, odpowiedź na pytanie dlaczego?

Teoria polityczna- zbiór pojęć epistemologicznych, ontologicznych, metodologicznych, dotyczących zjawisk politycznych, wyjaśniających wcześniej opisanych faktów, ukierunkowuje dalsze badania.

SPORY METODOLOGICZNE W TEORII POLITYKI:

I.       SPÓR CO DO NATURY CZŁOWIEKA

Spór o naturę podstawowych twierdzeń w politologii
-indywidualizm metodologiczny
G. Homans -podstawowymi zadaniami politologii są zdania co do natury człowieka

-psychologia behawioralna

-MODEL RACJONALNEGO WYBORU-wyjaśnia działania ludzi

1.      Bada się wpływ powodzenia w działaniu na prawdopodobieństwo powtórzenia tego działania

2.      Bada się wpływ percepcji towarzyszącej działaniu na prawdopodobieństwo powtórzenia tego działania

3.      Wpływ wartości nagrody jaką otrzymuje człowiek na prawdopodobieństwo powtórzenia tego działania

P*V

P- prawdopodobieństwo sukcesu w działaniu

V- wartość nagrody

Homans uważa, że żeby wyjaśnić działania polityczne w tej metodzie trzeba dotrzeć do pojedynczej jednostki, człowieka

ANTYINDIWIDUALIZM
Mandelbaum
-fakt psychologiczny-każde zdarzenie, które można wyjaśnić przy pomocy faktów opisu faktu psychologicznego człowieka
-fakt społeczny- każde działanie człowieka, które jest związane z miejscem tego człowieka w strukturze społeczno-politycznej i rola społeczną jaką ten człowiek odgrywa
według Mandelbauma nie można poprzestać tylko na faktach psychologicznych i społecznych, bo człowiek odgrywa pewne role w społeczeństwie, bo życie społeczne jest siatką pojęć.

Fakty społeczne są nieredukowalne do faktów psychologicznych!

II.    SPÓR O METODĘ

1.      NATURALIZM-podkreśla jedność metod
METODA HIPOTETYCZNO-DEDUKCYJNA

Szczególne zdanie

Popper- jedna, jedyna metoda przy pomocy której można wszystko wyjaśnić, jedność metody we wszystkich naukach\

etapy metody:
wyjaśnienie                                          przewidywanie                             sprawdzenie czy tak było

(stawanie hipotezy)

Sprawdzenie hipotezy- czyli obalenie hipotezy, falsyfikowanie (wg Poppera)

2.      ANTYNATURALIZM-nie ma jednego modelu wyjaśnienia
Schütz

MODEL HERMENEUTYCZNO-HUMANISTYCZNY
żeby wyjaśnić w polityce zdarzenia trzeba sięgnąć do zachowań człowieka, do motywacji dwojakiego rodzaju

trzy metody wyjaśniania co robią ludzie:

1.      Opis i wyjaśnienie realnych, widzialnych zachowań człowieka

2.      Wyjaśniamy zachowania przez nasze paradygmaty, moje doświadczenie, moja wiedza

3.      Politolog musi opisać dwie metody działania człowieka

a.       po co?

b.      z jakiego powodu?

Intersubiektywne powiązanie motywacji

Wykład 18.11.2011 Typy twierdzeń, typy teorii, typy wyjaśnień

Wyjaśnienie nomologiczne (nomotetyczne)- przy pomocy formuł nomologicznych mamy do czynienia z pewnym typem zjawisk, wyjaśnia ono wiele różnych zdarzeń

Wyjaśnienie idiograficzne – dotyczy jednostkowego przypadku, wyjaśnia szczegółowo określone zjawisko
 

Student X nie zdał egzamin, bo się nie uczył, to próba ogólna zrozumienia zjawiska, uczyć się-ogół, jest więc to wyjaśnienie nomologiczne.

Student X nie zdał egzaminu, bo jego współlokator dużo imprezuje, to próba szczegółowa rozumienia zjawiska, jest więc to wyjaśnienie ideologiczne.

Wyjaśnienie kauzalne (przyczynowe)- najczęściej używane w politologii, dotarcie do przyczyny zdarzenia da nam możliwość rozumienia zdarzenia, trzeba dotrzeć do warunku koniecznego, wystarczającego przyczyny, przy wyeliminowaniu warunku pozoru.

Warunek konieczny-by zajść w ciążę, trzeba być kobietą

Warunek wystarczający- by nie zdać egzaminu wystarczy ba niego się nie uczyć
zależność pozorowana- kto ma większą stopę, lepiej liczy

kondycjonalizm- istotą dochodzenia do prawdy jest wskazanie warunków koniecznych i wystarczających

Wyjaśnienie teleologiczne (celowściowe)- dojście do prawdy, to dotarcie do celu pewnego zjawiska, dlaczego ktoś chciał zrobić to zdarzenie, lecz tak naprawdę wyjaśnić pewne zjawisko, można dopiero, gdy się już zdarzy

Wyjaśnienie genetyczne- chodzi o podanie źródła danych zjawisk, trzeba wskazać poprzednie stadia danego zdarzenia

Wyjaśnienie funkcjonalne- jaką dane zdarzenie wypełnia w układzie, w systemie danych okolicznościowych

Denotacja- dokładne zaznaczenie zbioru desygnatów

Konotacja- dokładne wskazanie współwystępowania jakieś cechy

Delimitacja- dokładne rozgraniczenie pojęciowe

Teoria autorska- danego autora np. Maxa Webera

Teoria uogólniona- teoria różnych osób na temat danego zjawiska, np. teoria władzy

Teoria syntetyczna

Teoria analityczna

TEORIA                   hipoteza

uogólnienie                             zdanie ogólne

                            SYNTEZA                                                                                    ANALIZA

                                    indukcja                            EMPIRIA                            dedukcja

                                                                      zdanie szczegółowe

                                                                      ogólne

                                                                      4              1

jednoaspektowe                                                                      wieloaspektowe

                                                        3              2

                                                        Szczegółowe

Polityka to zjawisko holistyczne, wieloaspektowe

1-     twierdzenia ogólne-wieloaspektowe, to najbardziej ogólne zdania

2-     twierdzenia wieloaspektowe- szczegółowe, próba zrozumienia szczegółowego zjawiska w wielu aspektach, np. psychologia władzy

3-     twierdzenia jednoaspektowe- szczegółowe- socjologia polityki- ważna socjologia

4-     twierdzenia jednoaspektowe- ogólne- teoria polityki- ważna jest polityczność

podejście instytucjonalne- od polityki- jako sztuki rządzenia państwem, pierwszy sposób analizowania państwa wskazanie na instytucje państwa i relacje między nimi oraz ich kompetencje

ujęcie instytucjonalne z wątkiem normatywnym- określenie instytucji wraz z ich wartościami, np. bezpieczeństwo, jak zbudować system by było bezpiecznie

podejście neoinstytucjonalne – instytucjonalizm wraz z behawioralizmem, instytucje, ich wartości, zadania i kompetencje, podłoże społeczno ekonomiczne społeczeństwa oraz praktyczne działania polityczne

Wykład 25.11.2011

Pozytywizm- nauka spełnia obiektywne funkcje, naukowiec badając życie społeczne musi je badać bez wpływu religii czy metafizyki. Comte i Spencer doszli do wniosku, że nauka może spełniać 3 funkcje:
1. Przewidującą
2. Kontrolującą
3. Postkryzysową- przeciw kryzysowi tożsamości jednostek, to nauka może zastąpić religię, na ważne pytania nauka zawsze będzie potrafiła odpowiedzieć
 

Społeczeństwo to organizm, podlega pewnym prawom:
1. Wzrost masy organizmu powoduje zróżnicowanie części organizmu
2. Rozrastanie się powoduje specjalizację tych części
3. Specjalizacja tych części, oznacza, że wypełniają one pewne funkcje
4. Wypełnianie tych funkcji jest współzależne
5. To jak części wypełniają funkcję powoduje nam działanie organizmu, ale całość zawsze jest ważniejsza od części
 

Różnica między społeczeństwem a organizmem:
1. Społeczeństwo tworzy pewną całość, ale trudno jest wskazać jesgo granice
2. Społeczeństwo jest całością, ale to całość rozproszona
3. różnicowanie się funkcji w społeczeństwie ma pewną granicę, w organizmie nie
4. Komunikacja między elementami w społeczeństwie ma charakter symboliczny

Społeczeństwo i organizm rozrastając się i różnicując, muszą zachować pewną równowagę by móc wypełniać swoje cele

Stabilizacja bez stagnacji

Życie społeczne -> życie przyrodnicze

Spencer –państwo powstało spontanicznie, żywiołowo, ale nie przypadkowo, było takie zapotrzebowanie społeczne

-Funkcja to działanie w stronę jakiegoś celu.

Dlaczego powstało społeczeństwo według funkcjonalistów?

Dlatego, że człowiek, indywidualnie, nie jest w stanie zaspokoić wszystkich swoich potrzeb, ludzie mieli subiektywne poczucie niezaspokojenia swoich potrzeb.

-system to pewna całość wyodrębniona minimalistycznie o złożonej strukturze a cały system wchodzi w interakcję z otoczeniem. Świat to pewna całość, w ramach której analitycznie wyodrębniono system społeczny, a tego podsystemem jest system polityczny

Polityka jest więc funkcją, aktywnością, mającą na celu alokację dóbr w społeczeństwie.

Widzenie świata w kategoriach systemu.

Rzeczy w przyrodzie dążą do stanu równowagi, a więc szybciej można zaspokajać potrzeby, system społeczny i polityka dążą do zbudowania homeostazy

Wymóg adaptacyjny- system musi dostosować się do otoczenia, które się zmienia, a więc system polityczny musi się adaptować:
1. Wymóg adaptacyjny
2. Wymóg integracyjny
3. Wymóg celów zbiorowych
4. Wymóg wspólnych wzorów

Dyferencja i interakcja- dwa procesy dotyczące wytwarzania i podtrzymywania środków kontroli społeczeństwa

Wykład 02.12.2011 FUNKCJONALIŚCI

...