T-13. Zarządzanie zapasami grup pozycji asortymentowych
Temat ten stanowił rozszerzenie wcześniejszych rozważań w ten sposób, że - w przeciwieństwie do rozdziałów poprzednich - zajmował się zapasem zabezpieczającym nie w pojedynczej (centralnej) lokalizacji, ale w sytuacji rozproszenia zapasu (wielu lokalizacji zapasu). Jednak zarówno tam, jak i we wcześniejszych rozdziałach mowa była o jednej pozycji asortymentowej. Gdy omawialiśmy odnawianie zapasu dżemu truskawkowego, to zajmowaliśmy się wyłącznie dżemem truskawkowym, jak oliwą, to tylko oliwą. I to nie tylko w odniesieniu do samego zapasu, także do jego uzupełniania. Mówiliśmy o dostawach napoju „Orzeźwienie", nie zastanawiając się, czy pan Marek mógł jednocześnie przywieźć od tego producenta inne napoje. Niniejszy rozdział rozwija nasze rozważania właśnie w tym kierunku.
Z tego tematu dowiesz się między innymi:
– jakie korzyści możemy wynieść z grupowego podejścia do składania zamówień,
– jak minimalizować koszty utrzymania zapasu grupy pozycji asortymentowej przy ustalonej sumarycznej liczbie dostaw.
1. Grupowanie zamówień
Pan Marek ma kilku dostawców. U jednego z nich kupuje oliwę, krewetki i szynkę wyborową. Ich sprzedaż jest zróżnicowana co do wielkości, ale w miarę stabilna - nie wykazuje znaczących trendów ani sezonowości. Do każdej z nich można stosować system oparty na poziomie informacyjnym i składać zamówienia w stałej wielkości.
Oczywiście, każdy z produktów może być zarządzany oddzielnie, niezależnie od pozostałych. Oznacza to wyznaczenie dla każdego z nich właściwego poziomu informacyjnego ZI oraz stałej wielkości zamówienia (dostawy). Załóżmy, że dla każdego z produktów będzie to ekonomiczna wielkość dostawy.
Przykład 1
W jednym z tematów (gdy mówiliśmy o zapasie cyklicznym) wyznaczyliśmy już EWD (ekonomiczna wielkość dostawy) dla oliwy (przypomnijmy: EWD = 78 sztuk).
Wyznaczyliśmy tę wartość na podstawie następujących danych:
- przewidywany popyt roczny: PPr = 560 sztuk,
- jednorazowy koszt uzupełnienia zapasu kuz =13 zł,
- roczny koszt utrzymania jednostki w zapasie: kut = 2,40 zł.
Przyjmijmy teraz, że koszt utrzymania kut wynikał (jak to przedstawiono w temacie „Zapas - ile to kosztuje”) ze współczynnika rocznego kosztu utrzymania zapasu (ur) oraz ceny zakupu jednostki produktu: kut = ur • C. Załóżmy, że ur = 0,12, a C = 20 zł.
Poniżej zestawiono dane potrzebne do obliczenia ekonomicznej wielkości zamówienia (dostawy) dla wszystkich 3 rozpatrywanych produktów.
Obliczane wielkości
Krewetki (opakowanie)
Oliwa
Szynka wyborowa
PPr
35
560
280
kuz [zł]
13
C (zakupu) [zł]
16
20
18
ur
0,12
Jak widać, pan Marek przyjął, że koszt uzupełnienia (dla pojedynczej dostawy) jest taki sam dla wszystkich trzech produktów, podobnie jest w przypadku współczynnika rocznego kosztu utrzymania zapasu.
Dla każdego z rozpatrywanych tu produktów możemy teraz obliczyć ekonomiczną wielkość dostawy, korzystając oczywiście ze wzoru:
EWD =
gdzie:
PP0 - przewidywany (planowany, prognozowany) popyt w rozpatrywanym okresie,
WD - wielkość dostawy,
kuz - jednostkowy koszt uzupełnienia (koszt związany z realizacją pojedynczego zamówienia),
u0 - współczynnik okresowego kosztu utrzymania zapasu,
C - cena zakupu jednostki zapasu lub jednostkowy koszt wytworzenia.
Jednocześnie, dzieląc planowany popyt przez obliczoną wielkość dostawy, wyliczymy przewidywaną liczbę dostaw w roku:
ld =
Oto wyniki obliczeń:
szyszka250