Neuroinfekcje.doc

Ratownictwo Medyczne W1 7.10.03

NEUROINFEKCJE

Zakażenia układu nerwowego:

Dotyczą wszystkich części układu nerwowego:

·         Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

·         Zapalenie mózgu

·         Zapalenie rdzenia kręgowego

·         Zapalenie nerwów obwodowych.

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu:

Z anatomii: opona twarda, opona pajęcza i opona miękka.

Podział ze względu na etiologię:

1.       Bakteryjne:

a.       Ropne,

b.       Swoiste (prątki, krętki – leptospine, borelia, treponema)

2.       wirusowe (ECHO, Corackie A i B, świnka, odra, ospa, różyczka, EBV, CMV)

3.       grzybicze.

Zapalenie ropne:

·         najczęstsze czynniki etiologiczne:

o        neisseria meningitides,

o        streptococcus pneumoniae,

o        haemophilus influenzie,

·         dzieci do 2-go miesiąca życia:

o        bakterie Gram(-), E. Coli, Proteus,

·         dzieci do 10-go roku życia:

Źródła zakażenia:

·         charakter endogenny:

o        ropne zapalenie ucha środkowego,

o        zapalenie zatok bocznych nosa,

o        zapalenie migdałów podniebiennych,

o        zmiany zapalne zębów,

o        bakteryjne zapalenie zastawek serca,

o        ognisko bakteryjne w płucach,

o        ognisko bakteryjne w jamie brzusznej.

·         Charakter egzogenny:

o        Droga kropelkowa,

o        Kontakt bezpośredni przez blaszkę sitową do jamy czaszki,

o        Bezpośrednie wniknięcie patogenu do krwi.

Objawy:

1.       ogólne objawy infekcyjne:

a.       okres wylęgania 1-5 dni,

b.       nagły początek z szybkim narastaniem temperatury do 40°C,

c.        dreszcze,

d.      objawy grypopodobne.

2.       objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:

a.       silne bóle głowy,

b.       bóle karku,

c.        nudności, wymioty,

d.      światłowstręt,

e.       nadwrażliwość na bodźce słuchowe,

f.        przeczulica skóry,

g.       objawy oponowe (po 2-3 dniach):

i.  sztywność karku,

ii. objaw Kerniga górny i dolny,

iii.                      objaw Brudzińskiego karkowy i łonowy.

h.       U dzieci dodatkowo:

i.  Objaw Amosa,

ii. Objaw całowania kolan,

iii.                      Objaw Flatana (do 1-go roku życia) karkowo-mediatryczny.

3.       objawy mózgowe:

a.       apatia, senność, majaczenie,

b.       zaburzenia świadomości,

c.        pobudzenie psychoruchowe,

d.      uogólnione napady drgawek kloniczno-tonicznych,

e.       porażenie nerwu czaszkowego,

f.        afazja ruchowa, czuciowa

Rozpoznanie:

·         objawy kliniczne i badanie fizykalne,

·         potwierdzenie badaniem płynu mózgowo-rdzeniowego,

·         badania dodatkowe.

Inne przyczyny zespołu oponowego:

·         podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych toksynami bakterii zagnieżdżonymi poza OUN (meningismus),

·         krwotok podpajęczynówkowy,

·         wylew krwi do przestrzeni płynowych,

·         zmiana zwyrodnienia szyjnego odcinka kręgosłupa.

Nakłucie lędźwiowe.

Wskazania:

·         podejrzenie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,

·         uporczywy ból głowy o nieznanej przyczynie,

·         utrata przytomności w wywiadzie o nieznanej przyczynie,

·         napad drgawek w wywiadzie o nieznanej przyczynie.

Przeciwwskazania:

·         brak zgody pacjenta,

·         nadciśnienie śródczaszkowe (przed punkcją badanie dna oka),

·         ropne zmiany na skórze w okolicy lędźwiowej,

·         skaza krwotoczna,

·         ciężkie skrzywienie kręgosłupa.

Miejsce nakłucia – przestrzeń międzykręgowa L3-L4 (poziom talerzy kości biodrowych), L4-L5, L5-S1.

Płyn pobiera się do dwóch próbówek:

1.       25 kropli do badania ogólnego

Powikłania:

1.       zespół popunkcyjny:

a.       bóle głowy,

b.       bóle okolicy lędźwiowej,

c.        nudności, wymioty,

d.      nasilenie objawów oponowych.

2.       profilaktyka – reżim łóżkowy przez 24 godziny (leżenie na plecach).

Prawidłowy płyn mózgowo-rdzeniowy:

·         przejrzysty, wodojasny,

·         wypływa pod ciśnieniem 15-20cmH2O,

·         pleocytoza = liczba komórek w 1mm3 3-4/1mm3,

·         poziom białka do 400mg%,

·         poziom glukozy do 60-70mg% (50-75% poziomu we krwi),

·         poziom kwasu mlekowego do 12-18mg%,

Płyn wodojasny:

·         podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych,

·         limfocytarne (wirusowe) zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Płyn mętny i ropny:

·         ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Płyn krwisty:

·         przypadkowe skrwawienie płynu podczas punkcji,

·         wylew, krwotok podpajęczynówkowy.

Postępowanie w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych:

·         ocena ABC,

·         podstawy objawowe w zależności od stanu pacjenta,

·         transport do szpitala – oddział chorób zakaźnych lub neurologii.

Leczenie szpitalne:

1.       przyczynowe – antybiotykoterapia:

§         ampicylina,

§         benzylopenicylina,

§         karbonicylina,

§         amikacyna,

§         chloramfenikol,

§         cefalosporyny III generacji (fortum, rocephin, cefuroxym),

§         metronidazol.

2.       objawowe:

§         leczenie przeciwobrzękowe:

·         mannitol,

·         furosemid,

·         kortykosterydy (dexaven) – przy współistniejącym wstrząsie, w postaciach z dużą komponentą mózgową,

§         leczenie przeciwdrgawkowe:

·         relanium,

·         luminal,

§         leczenie przeciwgorączkowe:

·         ochładzanie fizykalne,

·         salicylany,

§         immunoterapia bierna;

·         gamma-venin,

·         bioglobina,

§         żywienie:

·         odpowiednia podaż płynów i elektrolitów,

·         dostarczanie wysokokalorycznego i bogatego w witaminy pożywienia u chorych nieprzytomnych przez  zgłębnik żołądkowy, żywienie pozajelitowe.

3.       leczenie powikłań:

§         leczenie wstrząsu,

§         leczenie niewydolności oddechowej:

·         Tlenoterapia,

·         intubacja,

·         wentylacja mechaniczna.

4.       wczesna rehabilitacja.

3

...