EGZOPLANETY.pdf

(357 KB) Pobierz
Page pour l'impression
W prowadzenie
Skoro Słońce jest taką samą gwiazdą jak inne, to
naturalnym jest dylemat czy także wokół tych innych
krążą, jak wokół naszej dziennej gwiazdy, liczne planety. Co więcej można sobie zadać ekscytujące
pytanie: czy na niektórych "egzoplanetach", o ile one istnieją, mogły rozwinąć się jakieś formy życia.
Obecnie żyjemy w nadzwyczajnej epoce kiedy na te pytania zaczynamy uzyskiwać naukowe odpowiedzi.
Podziękowania : Obserwatorium Paryskie / UFE
Ten rozdział podsumowuje całość zagadnień, poczynając od pytań jakie pojawiły się dotychczas, po
ostatnich odkryciach, aż po te perspektywiczne, które mogą pojawić się w przyszłości, do lat 2020 - 2030.
103595965.005.png
D efinicja egzoplanety
Słońce i planety Układu Słonecznego ( bez zachowania skali odległości).
Podziękowania : NASA
Rola wewnętrznej energii jądrowej
Planeta tym zasadniczo różni się od gwiazdy, że nie ma, bijącego miliardy lat, źródła energii
wewnętrznej. A jedynie energia jądrowa może być tak wydajnym źródłem. Zatem planeta to obiekt bez
wewnętrznego źródła energii jądrowej. Jak pokazują obliczenia reakcje termonuklearne mogą rozpocząć się
dopiero wtedy, gdy obiekt przekracza 13 mas Jowisza. Ta wartość oznacza więc granicę, powyżej której
ciało niebieskie, zgodnie z przytoczoną definicją, nie może już być nazywane "planetą".
Scenariusz narodzin
Kolejną sprawą, która różni planetę od gwiazdy, jest proces ich narodzin. Gwiazda powstaje przez
zapadanie się obłoku gazu, podczas gdy planeta, na ogół, przez kondensację cząstek ciał skalnych (
krzemowych, "pyłów") i lodowych, w dysku ("protoplanetarnym") różnej materii krążącej wokół gwiazdy.
Obie przytoczone definicje prowadzą do mniej więcej tego samego wniosku: egzoplaneta to ciało o masie
maksimum około 13 mas Jowisza, poruszające sie po orbicie wokół gwiazdy. Jednak od tej "reguły" istnieją
wyjątki:
103595965.006.png
D efinicja planety
Planety masywniejsze niż 13 mas Jowisza
Nic nie stoi na przeszkodzie temu, by pewne
planety, podczas formowania się, stawały się mniej
masywne niż 13 Jowiszy, ani by "tyły" wystarczająco
długo, by tę granicę przekroczyć.
Planety unoszące się swobodnie
Nic też nie stoi na przeszkodzie, by pewne ciała
niebieskie powstawały przez zapadanie się gazu i
pyłu, ale nie osiągały granicznej masy 13 Jowiszy.
Zgodnie z pierwszą definicją są to planety, ale nie
krążą na orbitach wokół gwiazd. Nazywa je się je planetami unoszącymi się swobodnie.
"Planeta", która nie krąży wokół gwiazdy, "planeta unosząca
się swobodnie". Wizja artysty.
Podziękowania : Obserwatorium Paryskie / UFE
103595965.007.png 103595965.008.png
P ierwsza motywacja: planetologia
porównawcza
Badanie Układu Słonecznego pokazało nam do
jakiego stopnia planety mogą się między sobą różnić,
nawet w jednym układzie planetarnym; ciekawe więc
jak ta różnorodność będzie wyglądała w innych
układach. Można na ten temat zadawać sobie bardzo
wiele pytań:
ile średnio planet przypada na jeden ich układ
?
jak są rozmieszczone orbity i jaki jest rozkład
mas planet?
Co więcej bardzo ciekawe będzie badanie tego jak
podobne własności są powiązane z rodzajem gwiazdy
macierzystej, z jej położeniem w Galaktyce...
Motywacja długofalowa: poszukiwanie
życia
Inną motywacją, znacznie głębszą, jest
badanie,małymi krokami, czy na niektórych choćby
egzoplanetach mogą istnieć jakieś formy życia.
Różne możliwe układy planetarne.
Podziękowania : Obserwatorium Paryskie / UFE
103595965.001.png 103595965.002.png
W prowadzenie
Najprostszym sposobem na odkrycie układu
planetarnego wydaje się zrobienie zdjęcia, na którym
planeta wyglądałaby jak słabo świecący punkt obok
jasnej gwiazdy. Niestety blask planety po prostu
niknie w blasku sąsiadującej z nią gwiazdy,
obserwator zostaje przez tę gwiazdę "oślepiony". W
oczekiwaniu na możliwość uwolnienia się od tej
niedogodności zaczęto stosować pośrednie metody
detekcji.
Odkrycie dwu słabych towarzyszy gwiazdy HIP6858.
Podziękowania : VLT / NACO 2002
103595965.003.png 103595965.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin