Tolerancja
Tolerancja (od łac. tolerare = znosić, wytrzymywać) oznacza cierpliwość i wyrozumiałość dla odmienności. Jest poszanowaniem cudzych uczuć, poglądów, upodobań, wierzeń, obyczajów i postępowania choćby były całkowicie odmienne od własnych, albo zupełnie z nimi sprzeczne. Współcześnie rozumiana tolerancja to szacunek dla wolności innych ludzi, ich myśli i opinii oraz sposobu życia. Szacunek ten przybiera formy wyrozumiałości i życzliwości dla tego, co nie musi być naszym udziałem, ale co cieszy się naszą akceptacją istnienia w imię demokratycznej wolności. Już Perykles uznał, że tolerancja jest jedną z podstaw stabilności demokratycznego państwa stwierdzając w swej słynnej mowie, że Ateńczycy stworzyli demokrację "kierując się wyrozumiałością w życiu prywatnym i szanując prawa w życiu publicznym". Tolerancja oznacza więc rezygnację z przymusu jako środka wpływania na postawy innych ludzi, z wyjątkiem sytuacji zagrażających bezpieczeństwu (nie można więc mówić o tolerancji dla przestępców i psychopatów). Przez całe stulecia ludzie zabijali się nie tylko dla zysku płynącego z rabunku, ale i w imię sprzecznych ze sobą idei. Wreszcie po wyniszczającej wojnie trzydziestoletniej w Europie uznano zasadę tolerancji religijnej. Nadal jednak (jak np. w Irlandii Północnej) religia może być przyczyną sporów i konfliktów. Znacznie dłużej trwało osiągnięcie tolerancji związanej z obyczajami i kulturą odmiennych grup. Obecnie pojawia się problem granic tolerancji, a więc pytanie o to czy można tolerować każde zachowanie i każdą postawę, czy jednak trzeba wyznaczać pewne granice
Przeciwieństwem tolerancji jest nietolerancja, dyskryminacja, ksenofobia, dogmatyzm i fanatyzm w różnych sferach życia (religijnej, politycznej, społecznej, obyczajowej), a także wszelkiego rodzaju fundamentalizm oraz szowinizm i totalitaryzm. Tolerancja podtrzymuje życie narodów, bowiem prześladowania często kończą się śmiercią represjonowanych. Dzięki tolerancji możliwa jest odmienność, istnienie odmienności sprawia natomiast, że tolerancja staje się koniecznością. "Rozum jest tym prawem, które poucza ludzi, że skoro wszyscy są równi i niezależni, żaden nie powinien szkodzić drugiemu jeżeli idzie o jego życie, zdrowie, wolność i mienie" - pisał John Locke i miejmy nadzieję, że kiedyś wszyscy na świecie zrozumieją tę prawdę.
Tradycje tolerancji
W przeszłości najbardziej tolerancyjne okazywały się wielonarodowe imperia oraz państwa o ustroju federacyjnym. W tych pierwszych mnogość ludów mówiących różnymi językami, wyznających różne religie i reprezentujących różne kultury, zmuszała władców do poszanowania odrębności. Historycy jako przykłady państw tolerancyjnych wskazują Persję, Rzym i Austro-Węgry. Natomiast tolerancja w obrębie federacji jest istotą tworzenia porozumienia opartego na wzajemnym poszanowaniu podmiotów tworzących związek (status stanów w systemie politycznym USA czy kantonów w Szwajcarii). Zakres tolerancji zmieniał się w ciągu wieków. Najwcześniej tolerancja objęła życie religijne, kiedy to Pokój Westfalski zawarty w 1648 r. zakończył epokę krwawych i wyniszczających wojen religijnych w Europie. Jednak pierwsza ustawę gwarantującą tolerancje uchwalono na kontynencie północnoamerykańskim. Był to Toleration Act z 1649 r. uchwalony przez zgromadzenie parlamentarne stanu Maryland i zakazujące dyskryminacji na tle religijnym. Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki z 1787 r. stoi na straży tolerancji, a jej podstawą jest myśl, że ludzie są równi i wszyscy mają równe i niezbywalne prawa do wolności, życia w pokoju i dążenia do szczęścia. Tolerancja stała się przedmiotem rozpraw filozoficznych w dobie Oświecenia, jak np. w "Traktacie o tolerancji" Woltera czy "Liście o tolerancji" Johna Locke’a.
Prawa człowieka i mniejszości
Ponad pół wieku liczy już Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 10 grudnia 1948 roku. Rezolucja ta wywarła znaczny wpływ na ustawodawstwo cywilizowanych państw i rozwój międzynarodowej ochrony praw człowieka. Deklaracja określa między innymi prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego, do swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania, do pracy, nauki, wolności wyznania, wolności słowa i stowarzyszania się. Jej rozwinięciem stały się uchwalone przez ONZ w 1966 r. Pakty Praw Człowieka. Również Wspólnota Europejska wymaga od swoich członków większej tolerancji i okazywania jej w inny sposób niż to kiedykolwiek w historii miało miejsce. Europejska Konwencja Praw Człowieka (z 1950 r.) oraz Karta Socjalna Wspólnoty Europejskiej (z 1961 r.) stanowią zbiór praw gwarantujących tolerancję i uniemożliwiających jakąkolwiek dyskryminacje na całym obszarze Unii. Do innych, ważnych aktów prawa europejskiego zaliczyć trzeba także europejską kartę języków regionalnych i mniejszościowych (z 1992 r.), język jest bowiem najistotniejszym wyróżnikiem odmienności. Dla wielu narodów stanowi zasadniczy, jeśli nie jedyny, aspekt ich jedności. Dziedzictwem historycznych animozji bywa czasami niechęć do języków, jakimi posługują się mniejszości narodowe. Naród stanowiący w państwie większość wymaga zwykle, by mniejszości uczyły się jego języka i posługiwały się nim załatwiając wszystkie sprawy, które wiążą się ze sferą publiczną (wybory, sądownictwo, urzędy, itp.). Niezmiernie ważne jest i to, że Wspólnota uznaje każdy z regionów istniejących w granicach państw za pełnoprawny przedmiot polityki społecznej i ekonomicznej. Nie można wykluczyć, że kiedyś uzna je również samodzielny podmiot polityczny. Pełen regionalizm z pewnością wzmocniłby pozycję mniejszości takich jak np. Baskowie czy Szkoci.
Robert BORKOWSKI
Copyright © 2003 Fundacja Kultury Chrześcijańskiej
Wyobraźmy sobie jednak, że nie ma mediów i to od dłuższego czasu. Prasa, radio, telewizja, internet - nie istnieją.Co się wtedy dzieje? Przede wszystkim, człowiek staje się głodny informacji ale co najistotniejsze, zaczyna szukać kontaktu z innym człowiekiem i o dziwo, traci dotychczasową pewność siebie i nie bardzo wie, jak się zachować wobec tego drugiego, no i oczywiście stara się go nie spłoszyć czy urazić. Dlaczego? Ano dlatego, że nagle ten drugi człowiek stał się dla nas ważniejszy niż w epoce "wszechobecnych i wszystkowiedzących" mediów. Stał się naszym łącznikiem, informatorem, weryfikatorem, cenzorem, korepetytorem i całą resztą. Nie znaczy to wcale, że tą rolę obecnie, pełnią media.
Media stwarzają złudzenie "normalności" i poczucia bycia na bieżąco ale też; uśredniają nas, myślą za nas, są naszym sumieniem a nawet rozgrzeszają nas. Z tego punktu widzenia media, podając tak lekkostrawną papkę, zamiast podnosić, obniżają nasz stopień inteligencji
Jeśli mają z ludzi zrobić maszynki do kupowania różnych, niepotrzebnych często bzdur i myślenia tak jak średnia krajowa, to są w tym nawet doskonałe ale jeśli mają podnieść świadomość społeczeństwa, wpłynąć na pozytywne w nim zmiany, wprowadzić dobre nawyki, podnieść jego moralność, to są beznadziejne.
"Tolerancja - to zdolność akceptacji (bądź też nie) zaistniałej sytuacji przez nasz umysł".
Warto tu podkreślić, że człowiek bardzo inteligentny nie jest bynajmniej bardziej lub mniej tolerancyjny od, nazwijmy to, człowieka przeciętnego. Chodzi tu po prostu tylko o jakość zjawiska czy zdarzenia, które trzeba zaakceptować lub nie. A ponieważ w skład inteligencji i tolerancji wchodzą te same, po części wymienione wcześniej, cechy charakteru i predyspozycje dlatego człowiek ten nie ma na ogół problemu z oceną i toleruje tylko te rzeczy, które są wg niego; moralne, etyczne, sprawiedliwe, humanitarne, wartościowe z punktu widzenia interesów ludzkości i zgodne z kodeksem karnym i cywilnym.Co bardziej obrazowo można przedstawić tak: Osoba inteligentna i tolerancyjna akceptuje wszystko to, co służy człowiekowi i przyczynia się do jego rozwoju duchowego a nie toleruje rzeczy niezgodnych z ww. wartościami, przy czym rozpoznaje je bardzo szybko.
Bóg obdarował nas inteligencją i tolerancją nie bez przyczyny.Pozornie wydaje się, że równie dobrze można egzystować bez tych cech. Jednak wszystkie wrodzone cechy charakteru mają szczególną rolę. Na przykład patriotyzm - to zakodowany w człowieku wzorcowy obraz ojczyzny, jej umiłowanie i chęć poświęcenia się dla niej. Szlachetność - to wzorzec postępowania wobec innego człowieka. Dlatego o inteligencji możemy powiedzieć, że jest to nic innego jak; poprzez dużą dozę wyobraźni, zakodowany wzorzec oceny zjawisk, jakie nas otaczają (stąd zdolność dostosowania się inteligentnego umysłu do każdego z nich i jego właściwej oceny) a tolerancja, to z kolei wzorzec reakcji na nie w postaci ich aprobaty bądź dezaprobaty.
Przyglądając się bliżej inteligencji i tolerancji zauważymy rzecz znamienną a mianowicie to, że gdyby inteligencja nie miała swojej siostrzanej cechy, to sama stałaby się bezużyteczna. A dzieje się tak, ponieważ tolerancja daje możliwość pokazania światu zewnętrznemu (otoczeniu, środowisku), naszej umiejętności oceny zjawisk, poddając ją tym samym, weryfikacji przez to otoczenie.Dlatego też można tu zastosować powiedzenie - "Powiedz mi, co tolerujesz a czego nie a powiem Ci, jak jest z Twoją inteligencją".
Świat jest tak skonstruowany, że nie może w nim być za dużo ludzi inteligentnych, tak jak nie może istnieć tylko samo dobro (gdyby bowiem nie było bólu i cierpienia, człowiek nie doceniłby radości i szczęścia, do którego swoją uczciwą pracą i uczynkami na rzecz innych, dążyć powinien).Ale prawdziwe uczucie szczęścia można doznać tylko wówczas, jeśli jest się szczęśliwym wśród szczęśliwych, bo cóż to za szczęście, gdy w koło są ludzie, którzy cierpią.
1. Dlaczego nie mówimy o tym, co nas boli otwarcie DABudowa ściany wokół siebie marna sztuka ADWrażliwe słowo, czuły dotyk wystarczą DACzasami tylko tego pragnę, tego szukam DGA DAD
Ref. Na miły Bóg AŻycie nie tylko po to jest by brać DGAŻycie nie po to by bezczynnie trwać DGAI aby żyć siebie samego trzeba dać DGA GAGA
2. Problemy twoje, moje, nasze, boje, politykaA przecież każdy włos jak nasze lata policzonyKto jest bez winy niechaj pierwszy rzuci kamień, niech rzuciDaleko raj, gdy na człowieka się zamykam
Ref. Na miły Bóg....
Wykonanie: Sojka Stanisław
basiagowska