1.Funkcja – określenie i pojęcia z nią związane: sposób przyporządkowania każdemu elementowi danego zbioru X dokładnie jednego elementu pewnego zbioru Y. X-zbrór argumentów Y –zbiór wartości. Zbiór Y nazywamy przeciw dziedzina. Dziedzina-zbiór wszystkich wartości zmiennej x dla których funkcja jest określona. Obrazem zbiór wszystkich wartości przyjmowanych przez funkcję;
2.Rodzaje funkcji (rzeczywista, liczbowa i ich rodzaje, w tym funkcje monotoniczne i przedziały monotoniczności ):
· funkcja Entier- jest to największa liczba całkowita nie większa od danej liczby
· funkcja określona w sposób parametryczny-określa się zależność X a Y
· funkcja tożsamościowa-– funkcja danego zbioru w siebie, która każdemu argumentowi przypisuje jego samego.
· Funkcja stała-jeżeli jej obraz jest 1 elementowy
· Różnowartościowa-(iniekcja)- to funkcja, która dla dowolnych dwóch różnych argumentów przyjmuje różne wartości.
· Funkcja „na” (suriekcja) – funkcja przyjmująca jako swoje wartości wszystkie elementy przeciwdziedziny.
· Bijekcja- Funkcja wzajemnie jednoznaczna (bijekcja) – funkcja będąca jednocześnie funkcją różnowartościową i "na". Innymi słowy, bijekcja to funkcja (relacja przyporządkowująca każdemu elementowi dziedziny dokładnie jeden element obrazu) taka, że każdemu elementowi obrazu odpowiada dokładnie jeden element dziedziny.
· Funkcja rzeczywista-funkcja której zbiór wartości zawiera się w zbiorze liczb R
· Funkcja potęgowa f(x)=xa (a R\{0})
· Funkcja wymierna- nazywamy iloraz dwóch wielomianów
3.Iloczyn kartezjański zbiorów i przestrzeń n-wymiarowa. Definicje i pojęcia z tym związane:
· Iloczynem kartezjańskim nazywamy rodzinę wszystkich funkcji f takich, że Df=T oraz f(t)
· Iloczyn kartezjański nazywamy przestrzenią n-wymiarową, a nazywamy uzupełnioną przestrzenią n wymiarową.
4.Złożenie funkcji, funkcja odwrotna i jej właściwości, obcięcie funkcji:
· Jeżeli to obcięciem funkcji f do zbioru A, nazywamy funkcję g określoną na zbiorze A, taką że g(x)=f(x) dla każdego x (Obcięcie funkcji to zawężenie dziedziny).
· Złożenie funkcji- niech f: gdzie X Y Z R. Złożeniem funkcji f i g nazywamy funkcje określoną wzorem dla x X
· Funkcją odwrotną do danej funkcji f nazywamy funkcję g taką, że jest identycznością na Dg oraz jest identycznością na Df.
o Funkcja f posiada funkcję odwrotną wtedy i tylko wtedy, gdy f jest funkcją różnowartościową.
o Jeżeli f:mają funkcje odwrotną to:
5.Funkcja n-zmiennych. Określenie i jej rodzaje. Pojęcia związane z funkcją n-zmiennych, w tym ekstremum funkcji.
Funkcję rzeczywistą f taką, że Df nazywamy funkcją n-zmiennych.
· Funkcję n-zmiennych nazywamy okresową jeżeli istnieje takie, że zachodzi równość gdzie n.
· Funkcję n-zmiennych nazywamy wypukłą jeśli dla każdego x,y i dla każdego zachodzi
· Funkcję n-zmiennych nazywamy wklęsłą jeśli dla każdego x,y i dla każdego zachodzi
· Funkcję n-zmiennych nazywamy nieparzystą jeśli dla każdego x f(x)=-f(-x)
· Funkcję n-zmiennych nazywamy parzystą jeśli dla każdego x f(x)=f(-x)
6.Funkcja wektorowa i jej własności. .Jej związek z funkcją liczbowa i funkcja n-zmiennych.
Jeżeli spełniony jest warunek, że przeciwdziedzina funkcji f to funkcję taką nazywamy wektorową. Często funkcję wektorową oznaczamy jako . Każdą funkcję wektorową można przedstawić w postaci: . Składniki zawarte w nawiasie klamrowym to składowe funkcji wektorowej.
Jeżeli to mówimy o funkcji wektorowej jednej zmiennej.
Jeżeli to mówimy o funkcji wektorowej n-zmiennych.
7. Wykres i sposoby sporządzania wykresów (przy danym wykresie).Sieczna.
Wykresem funkcji f nazywamy zbiór wszystkich takich par i oznaczmy jako Graf(f)
Prosta, która przechodzi przez dwa punkty wykresu nazywa się sieczną.
Odcinek leżący na siecznej łączący punkty wykresu nazywa się cięciwą.
8.Funkcja wypukła i jej właściwości.
Funkcja leży nad cięciwą, jeżeli dla każdego argumentu z przedziału wartość funkcji f(x) jest większa niż punkt cięciwy o odciętej x.
Funkcję nazywamy wypukłą, jeżeli dla każdej cięciwy leży ona ponad cięciwą.
Właściwości:
· Jeśli jest wypukła w przedziale , to jest również wypukła w dowolnym mniejszym przedziale zawartym w
· Funkcja jest wypukła (odpowiednio: ściśle wypukła) w przedziale wtedy i tylko wtedy, gdy funkcja jest wklęsła (odpowiednio: ściśle wklęsła) w tym przedziale.
· Jeśli jest stałą dodatnią, to funkcja jest wypukła wtedy i tylko wtedy, gdy jest wypukła.
· Jeśli jest dowolną stałą, to funkcja jest wypukła wtedy i tylko wtedy, gdy jest wypukła.
· Suma funkcji wypukłych jest funkcją wypukłą.
9. Ciąg – określenie i jego rodzaje.
Ciągiem nazywamy funkcję określoną dla N taką, że:
,oznaczamy jako (an) .
Rodzaje ciągów:
· Jeżeli to ciąg nazywamy liczbowym.
· Jeżeli to mówimy, że jest to ciąg punktów w przestrzeni n-wymiarowej.
· Ciąg (an) nazywamy okresowym, jeżeli istnieje takie (am) dla , że
· Ciąg an jest rosnący
· Ciąg an jest malejący
· Ciąg an jest niemalejący
· Ciąg an jest nierosnący
10. Sposoby określania ciągu i określenie podciągu.
Sposoby określania ciągu:
· Wzorem
· Kilkoma wzorami
· Rekurencyjnie-podajemy wartości pewnej liczby początkowych wyrazów i sposób otrzymywania następnych wyrazów w zależności od poprzednich
Ciąg (bn) nazywać będziemy podciągiem ciągu (an), jeśli istnieje rosnący ciąg taki, że jego złożenie z ciągiem (an) jest ciągiem (bn).
11. Granica ciągu liczbowego.
Granicą ciągu liczbowego (an) jest . Jeśli dla każdego ε>0 istnieje takie, że jeżeli n>m to wyraz
Granicę oznaczamy jako .
12. Punkt skupienia ciągu i pojęcia z tym związane:
Punktem skupienia ciągu (an) nazywamy każdą granicę jego podciągu.
Czyli jest punktem skupienia ciągu (an) wtedy i tylko wtedy, gdy dla każdego ε>0 zbiór wskaźników takich, że jest nieskończony.
13. Twierdzenie Weistrassa wraz z wnioskami:
Każdy ciąg liczbowy ma co najmniej jeden punkt skupienia zawarty w przedziale [inf an, sup an].
Wnioski:
· Każdy ciąg liczbowy ograniczony ma punkt skupienia będący liczbą rzeczywistą
· Każdy ciąg słabo monotoniczny jest zbieżny, jeśli jest ograniczony ma granicę skończoną
· Jeżeli λn jest ciągiem punktów skupienia ciągu (an) i ten ciąg λn ma punkt skupienia λ0 to λ0 jest również punktem skupienia ciągu (an).
· Dla dowolnego ε>0 mamy zawierające nieskończenie wiele wyrazów ciągu λn zatem dla ε1=ε--λn) mamy
· Istnieje największy i najmniejszy punkt ciągu liczbowego odpowiednio oraz
14. Wzory dla obliczania ciągów liczbowych
15. Twierdzenie o trzech ciągach i jego zastosowanie:
Załóżmy, że oraz dla każdego mamy, że zachodzi nierówność
wtedy .
16. Obliczanie granic różnych typów ciągów i funkcji (w tym zasada relacji funkcji wykładniczej i potęgowej, ciągi typu ).
Materiał na ćwiczeniach
17. Definicja Heinego i Cauchyego granicy funkcji jednej zmiennej
Definicja Heinego:
Niech mówimy, że λ jest granicą funkcji f w punkcie , jeśli dla każdego ciągu zawartego w dziedzinie funkcji z wyłączeniem x0 takiego, że to ciąg f(xn)λ.
...
bartchom