Łacek Mieczysław o. _ Z duchowość ojców pustyni.pdf

Duchowość

Strona 1 z 28

O. Mieczysław Łacek OSPPE

Z DUCHOWOŚCI

OJCÓW PUSTYNI

Wydanie II

Jasna Góra 2002

Spis treści:

Wykaz skrótów

Wprowadzenie

I. PUSTELNICY

A. PUSTELNICY EGIPSCY

1. Wyprawa na Pustynię Egipską św. Rufina z Akwilei (394)

2. Badania O. Bazylego Degórskiego, paulina

3. Pustelnicy z Pustyni Nitryjskiej

4. Wędrowni pustelnicy (pustelnicy bez pustelni)

5. Matki pustyni

6. Pustynni rodzice

B. PUSTELNICY PALESTYŃSCY

C. PUSTELNICY SYRYJSCY

1. Syryjscy pisarze ascetyczni

2. Sylwetki syryjskich pustelników

D. PUSTELNICTWO BIZANTYJSKIE

1. Podstawy

2. Z Góry Olimp do konstantynopolskiego Studios

3. Inne miejsca, inne czasy

4. Góra Atos

5. Hezychazm

6. Bizantyjscy słupnicy

E. PUSTELNICTWO ROSYJSKIE

1. Początki: monastycyzm kijowski

2. Północna Tebaida

3. Rosyjski hezychazm

4. Renesans filokaliczny

II. DUCHOWOŚĆ OJCÓW PUSTYNI

A. SAMOTNOŚĆ

B. MILCZENIE

C. SZUKANIE BOGA

1. Spotkanie z Bogiem poprzez modlitwę

a) Miejsca i czas spotkania z Bogiem

b) Sposoby modlitwy

c) Postawy modlitewne

d) Wartość modlitwy

2. Spotkanie z Bogiem poprzez przyrodę

D. PUSTYNIA MIEJSCEM WALKI ZE ZŁEM W SOBIE I Z SZATANEM ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA

Wykaz skrótów

APO - Zbiór alfabetyczny grecki. Polskie tłumaczenie: Apoftegmaty Ojców

Pustyni, t. 1, Gerontikon Księga Starców, tłum. M. Borkowska OSB,

Kraków 1994, Źródła monastyczne 4.

N - Apoftegmata, teksty ze zbioru bezimiennego, ogłoszonego w oryginale

greckim przez F. Nau, Apophtegmes du manuscrit Coislin, „Revue de

l’Orient Chretien” 12 –14 (1907) i 17 – 18 (1913).

NAU - F. Nau, Apophtegmes du manuscrit Coislin, „Revue de l’Orient Chretien”

12 –14 (1907) i 17 – 18 (1913).

Wprowadzenie

http://www.lacek1.republika.pl/menu_d/pustynia.html

2010-09-17

Duchowość

Strona 2 z 28

Pierwsze wyraźniejsze oznaki życia pustelniczego można odnaleźć w

Indiach . Podobno dwa tysiące lat przed narodzeniem Chrystusa w Indiach byli

mężczyźni, którzy zaszywali się w lasach, by szukać Absolutu i by nawiązać z Nim

kontakt. Świat nie miał dla nich znaczenia. Był złudzeniem. Oni mieli się zająć

wyzwoleniem wewnętrznym. „ Ich celem jest wyjście z piekielnego kręgu stwarzanego

przez kolejne wcielenia ” 1 . Wielu żonatych mężczyzn po narodzeniu się wnuka, za

poradą guru (mistrza) także udawało się na odludzie lub stawało się wędrownymi

mnichami „ wyrzekającymi się ”. Istniało przekonanie w niektórych krajach, np. w

Tajlandii, że każdy powinien być przez jakiś czas pustelnikiem 2 .

W islamie istniał ruch zwany sufizmem. Nazwa pochodzi od wełnianego ubrania

(suf) noszonego przez ascetów żyjących zazwyczaj samotnie. Praktykowali oni

wstrzemięźliwość, poświęcali się ćwiczeniom duchowym, całkowicie oddawali się

Bogu, chcieli żyć w Jego obecności i oddawać Mu czysty kult. Niestrudzenie powtarzali

modlitwy i litanie 3 .

Ruch eremicki towarzyszy Kościołowi od samego początku (greckie: eremia znaczy

pustynia). Pustelnicy rekrutowali się ze wszystkich warstw społecznych.

Od końca III wieku po narodzeniu Chrystusa od anachoretów zaludniła się pustynia

egipska (pustynie na skraju Górnego i Dolnego Egiptu), później pustkowia Syrii, Małej

Azji i Europy 4 .

W IV w. ruch eremicki pojawia się we Włoszech i na sąsiadujących wyspach. Ok.

roku 360 św. Marcin z Tours zakłada wioskę pustelniczą w Marmoutier dla 80 osób

(kapłanów i świeckich). Następne pustelnie powstały w Galicji, w Prowansji, zwłaszcza

na wyspach Lerynu, a także w Irlandii, Szkocji i Walii. Często eremici z Wysp

Brytyjskich jako „pielgrzymi dla Boga” udawali się na kontynent, by tutaj zakładać

eremy, podejmując jednocześnie działalność apostolską.

Powrót eremityzmu obserwujemy w średniowiecznym Bizancjum, które miało swe

źródło w ruchu obrazoburczym, który spowodował migrację mnichów na Athos (XI

w.). Praktykowano tu życie pustelnicze zbiorowo w tzw. skitach, a także

indywidualnie w niezależnych pustelniach (kaliwi), czy też w jaskiniach skalnych

Świętej Góry Athos, gdzie podjęto na nowo ideę hezychazmu – uzyskanie stanu

zupełnego wyciszenia i pokoju (przeżywanie samotności wewnętrznej).

W tym czasie (XI w.) następuje rozkwit życia pustelniczego i na zachodzie Europy,

zwłaszcza na granicy Francji i Niemiec. W górach, lasach, grotach, na wyspach

powstają pojedyncze pustelnie usytuowane na polanach, w pobliżu źródła wody,

oddzielone często głęboką fosą chroniącą przed dzikimi zwierzętami. Powstają wtedy

zakony pustelnicze Kamedułów we Włoszech, Kartuzów we Francji i w XIII w.

Paulinów na Węgrzech (z pustelników z Niziny Węgierskiej). W Czechach pustelnik

Prokop założył wspólnotę eremicką opartą na regule św. Benedykta. W Polsce znamy

m.in. Pięciu Braci Polskich, kamedułów żyjących na terenach dzisiejszej Wielkopolski,

którzy ponieśli śmierć męczeńską. Inni to Andrzej Świerad i Benedykt, zamieszkujący

okolice opactwa św. Hipolita w Zabor.

W XV i XVI wieku Ruś przemierzali pustelnicy tzw. starcy. Pod koniec XVIII wieku

taki sposób życia odnowił św. Paisjusz Wieliczkowski (+1794). Inni to Serafin z

Sarowa (+1833) i Ambroży z Optimia Kozielskiego (+1892).

W obecnych czasach odżywa ruch eremicki. Pustelnie zaczynają organizować m.in.

karmelici, Wspólnota św. Jana Chrzciciela na wyspie Vancouver pod kierownictwem

Jacqes’sa Winadiego i inni. Kościół katolicki, prawosławny i anglikański podkreśla

wielką rolę eremityzmu w budowaniu ekumenicznej jedności Kościoła.

Autorzy piszący o życiu pustelników mówili o różnych motywach pójścia na

pustynię 5 .

1) Poszukiwanie raju na ziemi:

„O pustynio – woła św. Hieronim – kwitnąca kwiatami Chrystusa! O samotności

rodząca kamienie, z których w Objawieniu [św. Jana] buduje się miasto wielkiego

króla […] Jak długo – pyta przyjaciela – będą cię przytłaczać cienie dachów? Jak długo

będzie cię zamykać więzienie zadymionych miast? Wierz mi, nigdzie nie widzę tyle

świateł, co tu 6 .

2) Ucieczka od świata

Pustelnik uciekał od świata, bo czuł potrzebę zabezpieczenia się przed jego

propozycjami, przed złem tego świata. Szukał ciszy poza miastem, by usłyszeć głos

Boga.

Abba Marek rzekł do Abba Arseniusza: „Dlaczego od nas uciekasz?” Starzec mu

odpowiedział: „Bóg widzi, że was kocham. Ale nie potrafię przebywać naraz z Bogiem

i z ludźmi. Wszystkie tysiące i miriady zastępów niebieskich mają tylko jedną wolę;

ludzie mają wiele pragnień: nie potrafią zostawić Boga, a przyjść do ludzi 7 .

Pustynia usuwa wszystko co przeszkadza w wewnętrznej jedności z Bogiem.

3) Walka z namiętnościami

Pustynia narzuca powstrzymywanie się od jedzenia i picia, sprzyja umartwianiu i

sprzeciwia się potrzebom związanym z przyjemnościami i wygodami. Na pustyni

człowiek uwalnia się od sił, które ciągną go w dół. Uczy samodyscypliny i

wyrzeczenia.

4) Protest wobec instytucjonalnego Kościoła

http://www.lacek1.republika.pl/menu_d/pustynia.html

2010-09-17

Duchowość

Strona 3 z 28

Niektórzy autorzy twierdzą, że pójście na pustynię było protestem wobec

przystosowania się Kościoła do otaczającego świata, że jest opozycją do

społeczeństwa, jego norm, instytucji i instytucjonalizacji Kościoła (A. D. Knock).

Równocześnie jest to protest przeciwko złu panoszącemu się w Kościele (panoszące

się herezje, arianie, którzy zmonopolizowali biskupstwa):

Odrzucono ze wzgardą dogmaty Ojców – pisze Bazyli – za nic ma się apostolską

tradycję, wymysły nowatorów panoszą się po Kościołach. Nie o Bogu ludzie już

rozprawiają, ale popisują się w matactwach. Mądrość tego świata zajmuje pierwsze

miejsce, sponiewierana jest chwała Krzyża. Wygania się pasterzy, a ich miejsce

zajmują okrutne wilki, rwąc w strzępy owczarnie Chrystusa. Domy modlitwy

opuszczone przez gromadzących się w nich dotąd, pustkowia zaś pełne udręczonych 8 .

Kościół hierarchiczny nie żył dawnymi ideałami: biskupi walczyli o bogatsze

biskupstwa, posiadali swoje dwory, „powiększali frędzle w swoich szatach”, „mieszkali

w wielopokojowych domach z rzeźbionymi drzwiami i malowanymi szafami” (H.

Workman). Ucieczka od takiego zinstytucjonalizowania Kościoła była jednocześnie

protestem jak i działaniem pozytywnym, ukazującym inne wartości (A. V. G. Allen).

5) Czy to może tchórzostwo?

Wiele osób uciekło na pustynię przed prześladowaniami. Czuli się słabi i bali się, że

pod wpływem tortur zaprą się Boga. Bali się też tego, że świat ich zmieni na

gorszych.

6) By uniknąć płacenia podatków?

Tak sądzą niektórzy. W Europie Zachodniej cesarz Dioklecjan od 284 do 305

wpędził chłopów w nędzę podatkową. Ściągał skutecznie podatki na rzecz

finansowania wojska i administracji. Wielu chłopów niezdolnych do płacenia podatków

uciekało do puszczy. W roku 375 cesarz Waleni nakazał Komesowi Wschodu

pomaszerować z legionistami na Pustynię Nitryjską, by przeczesać osady pustelnicze.

Wielu sprowadzono do ich rodzinnych gmin, by spełniali swoje obowiązki w rodzinach

i płacili podatki. Ci, eremici, którzy się temu przeciwstawiali pałkami byli zatłuczeni na

śmierć (wg św. Hieronima) 9 .

7) By uniknąć wojska?

Cesarz utworzył „Legion Tebański”, by bronić północnych rubieży cesarstwa. Byli to

młodzi chrześcijańscy wieśniacy z Egiptu, wywlekani siłą z pola do służby w armii

cesarskiej na barbarzyńskiej Północy. Wielu uciekało przed tym na pustynię 10 .

Dla pustelników wzorem byli Abraham, Mojżesz i Eliasz. Abraham na rozkaz Boży

wychodzi ze swej ziemi ojczystej: Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca

(Rdz 12,1). Wyszedł, nie wiedząc dokąd idzie (Hbr 11,8). Mojżesz przewodnik

Izraelitów, którzy wydostali się z niewoli egipskiej i doszli do Ziemi Obiecanej i wzór

modlitwy wstawienniczej (wznoszone ręce) (Wj 17, 11-12). Eliasz oddala się na górę

Horeb albo Karmel, by spotkać się z Bogiem (Oz 2,16) 11 .

Pustelnicy naśladowali życie Aniołów. Bo kontemplowali Boga jak Aniołowie,

wpatrywali się ustawicznie w oblicze Ojca jak Aniołowie, uwalniali się od niewoli ciała.

Pustelnicy nawet fizycznie upodabniali się do Aniołów, bo jaśniało ich oblicze 12 .

Życie pustelnicze to powrót do niewinności Adama: przebywał on tam w rozkoszy

rajskiej, w modlitwie, w kontemplacji, we wszelkiej chwale i czci, w zdrowej harmonii

wszystkich władz i w zgodności z naturą, która została mu dana 13 .

Nie wszyscy pustelnicy wytrzymywali na pustyni. Wielu ginęło nie znajdując wody.

Niektórzy „popadali w szaleństwo”. Inni po powrocie z pustyni oddawali się

nierządowi, czy pijaństwu 14 .

Czy pustelnicy uczestniczyli we Mszy św.? Zazwyczaj tak. Od poniedziałku do

piątku przebywali na pustyni. W sobotę wczesnym rankiem albo już wieczorem w

piątek, wyruszali w drogę do wiosek na skraj pustyni, do świątyń. Wieczorem w

soboty odprawiano Msze św. Przed nimi urządzano często „agapy” – „uczty miłości”.

Potem wracano do swoich pustelni. Większe osady pustelników miały własne

świątynie 15 .

Jak się odżywiali pustelnicy? Żywili się ziołami, owocami (zazwyczaj palm),

warzywami, czy zbożami, które sami sobie wyhodowali. Są wzmianki również o tym,

że kruki przynosiły im jedzenie (chleb). Niektórzy sami przygotowywali sobie posiłek.

Niektórzy autorzy twierdzą, że trzecie pokolenie pustelników odkryło witaminy:

„endywia, sałata i pory, figi, daktyle i oliwki przemieniły postępową pustelnie w oazę

odnowionego zdrowia” 16 . Kasjan mówi, że wąchał nawet wędzoną szynkę oraz

marynowaną rybę. Pili także wino 17 .

Jak mieszkali pustelnicy ? Mieszkali w grotach, w chatkach itp. Praktykowano także

oryginalne sposoby odosobnienia: niektórzy mieszkali w beczce inni na platformach.

Najwięcej słupników było w Syrii. W r. 1526 Sigismound baron von Herberstein w

południowo-wschodniej Rosji podziwiał całe kolonie świętych słupników 18 . Na

Zachodzie w środku Ardenów, w środku zimy ok. 565 r. na kolumnie bogini Diany

stanął wędrowny mnich przybyły z Tours – Wulflaicus. Biskup Trewiru Magnerich

kazał mu zejść z kolumny, aby nie udawał słynnego Szymona Słupnika i wrócić do

klasztoru. Bojąc się krzyku biskupa, uczynił to 19 . Znana jest też „kolonia 100

słupniczek” z X wieku z Góry Oliwnej w Jerozolimie, surowo rządzonych przez

męskiego świętego słupnika, o którym pisze Epifaniusz 20 . Różny był los tych

słupników. Niektórzy zostali zabici przez piorun, jak np. Symeon (Ega). Święty

słupnik z Beth-Kardagh w Mezopotamii w XI w. został zabity przez grad. Bezimienny

słupnik 25 października 986 r. (według Kroniki Diakona Leona) wpadł do Morza

Czarnego w czasie trzęsienia ziemi i został pochłonięty przez „rozhukane bałwany” 21 .

http://www.lacek1.republika.pl/menu_d/pustynia.html

2010-09-17

Duchowość

Strona 4 z 28

Wielu mieszkało w klatkach, skrzyniach, jeszcze inni stali nieruchomo na jakiejś

górze, jeszcze inni chcieli być przykuci do góry, inni obwiązywali się kilogramami

łańcuchów. Byli i tacy, którzy zamykali się bądź pozwalali się zamurowywać

(rekluzja), stając się „więźniami Chrystusa” 22 . Są i tacy, którzy mieszkali w

grobowcach 23 . Z czasem jednak pustelnicy stawali się coraz bardziej wygodni. Mieli

nawet pustynne wille. Nie zadowalano się ciasną jaskinią, czy ciasnym szałasem. „W

pierwszym pokoleniu wszyscy żyli w pojedynczych celach. W drugim pokoleniu

wybitniejsi pustelnicy mieli pustelnie dwupokojowe, z jednym pokojem do spania i

modlenia się, oraz drugim do przyjmowania wielbicielek i wielbicieli. W trzecim

pokoleniu rozwój postępował szybko naprzód od trzypokojowego do

siedmiopokojowej pustelni […] Luksusowa pustelnia trzeciego pokolenia obejmowała

pokój do modlitwy, izbę mieszkalną, sypialnię dla pustelnika, sypialnię dla ucznia […]

kilka spiżarni, kuchnie jak również toaletę. Ta jednak na ukos przez podwórze od

oratorium, oddalona tak daleko, jak tylko możliwe. Świętość zobowiązuje” 24 .

Czy mieli w swoich celach meble ? Pierwsze pokolenie mnichów miało niewiele:

pleciona mata, jakieś dwa plecione kosze. Wymagania jednak rosły, mnożyło się

uposażenie. Potem powstała biblioteka, często kosztowna. Rosło pokolenie

wykształconych Ojców Pustyni 25 .

Jak dużo pustelników było na pustyni ? Św. Rufin z Akwilei ocenia, że na pustyni

było tak wielu pustelników «jak ludzi w wielkich miastach». Pustelnie były budowane

tak, aby jeden pustelnik nie mógł tak łatwo obserwować drugiego pustelnika, ale

przede wszystkim tak, aby «nikt nie mógł słyszeć, co ktoś drugi mówi» 26 .

Czy pustelnicy mieszkali osobno, czy razem? W początkowej fazie pustelnictwa

mieszkali osobno. Gdy do jakiegoś pustelnika przybywali uczniowie, często

powstawała wokół pustelnika (Ojca – Abba) wspólnota. Powstawały też osady

pustelników, czasami ogromne, samowystarczalne, a nawet mające coś w rodzaju

swoich zakładów gospodarczych, których produkty sprzedawano daleko poza osadą.

Taką osadę pustelników utworzył np. św. Pachomiusz Wielki. Urodzony ok. 292 r. w

Latopolis koło Teb (40 lat po św. Antonim). W wieku lat 20 został powołany do wojska

cesarza Konstantyna. Długo w nim nie przebywał, „ponieważ miłujący Boga cesarz

Konstantyn z Bożą pomocą już swoich wrogów zwyciężył” 27 . Potem udaje się na

pustynię i zamieszkuje u Abby Palamona, który go przyjmuje na ucznia. Tu nauczył

się panowania nad sobą, tu doznał oświecenia, że ma utworzyć wspólnotę z

pustelników. Tworzy dla niej Regułę. „ Anioł Pana, opowiada Sozomenos,

promieniejący zstąpił z nieba, aby przekazać Pachomiuszowi na złotej tablicy zbiór

ustaw dla jego koszar Ojców Pustyni ” 28 . Z powodu przepełnienia, tworzy następne

klasztory wzdłuż Nilu (9 męskich klasztorów, każdy z ponad tysiącem mężczyzn,

razem - 12-14 tysięcy). W klasztorach tych praktykowano nabożeństwa, w czasie

których ktoś śpiewał psalmy, inni słuchając np. wyplatali kosze. Te skromne

nabożeństwa odprawiano tylko dwa razy dziennie: rano po wstaniu i wieczorem przed

pójściem spać. Sposób organizacji klasztorów był „wojskowy”. Każdy dom miał

swojego „dozorcę”. Trzy „dozorstwa” tworzyły „szczep”, kilku szczepami dowodził

„hegemon” („przywódca, władca, oficer”), nad nimi był opat, który był bezpośrednio

podporządkowany Pachomiuszowi. Ważne było posłuszeństwo. Bez zezwolenia nie

można było nawet pracować. Pieczę nad gospodarką i finansami we wspólnocie

Pachomiusza sprawował „Wielki Ekonom”. Każdy sam prał swoją bieliznę. Wszyscy

czynili to (niestety) w niedzielę. Jedzono tam: papkę zbożową, rozgotowaną

soczewicę, chleb i ser, oliwki, figi, daktyle – dwa razy dziennie. Pachomiusz dbał,

żeby mnichom nie brakowało niczego. Szczególnie dbano o chorych 29 . We wspólnocie

Pachomiusza mur zastąpił pustynię 30 . Regułę Pachomiusza rozpowszechnił św.

Hieronim 31 .

9 Por. H. C. Zander, Święci przestępcy czyli przedziwne historie Ojców Pustyni, tł. Ks. Mieczysław Stebart COr,

„M”, Kraków 2002, 66-76.

10 Por. tamże, 71-76.

11 Por. Monastycyzm. Historia i duchowość, Kraków-Tyniec 2002, 80.

12 Por. tamże, 80-82.

13 Doroteusz z Gazy, Różne nauki ojca naszego Doroteusza 1,1 [w:] Starcy spod Gazy, Kraków 1999.

14 Por. H. C. Zander, Święci przestępcy czyli przedziwne historie Ojców Pustyni, „M”, Kraków 2002, 96-97.

15 Por. tamże, 108-111.

16 Tamże, 144.

17 Por. tamże, 144-145.

18 Na podstawie H. C. Zander, Święci przestępcy czyli przedziwne historie Ojców Pustyni, 288.

19 Por. tamże, 288-292.

20 Na podstawie H. C. Zander, Święci przestępcy czyli przedziwne historie Ojców Pustyni, 263.

21 Por. H. C. Zander, Święci przestępcy czyli przedziwne historie Ojców Pustyni, „M”, Kraków 2002, 257-258.

22 Por. tamże, 245-256.

http://www.lacek1.republika.pl/menu_d/pustynia.html

2010-09-17

1 A. Brault OSM, N. Rath OSM, Szczęście w życiu zakonnym, Kraków 1995, 12.

2 Por. pr. zb. Monastycyzm. Historia i duchowość, przekład D. Staniecka-Apostoł, t. 2 Duchowość Wschodu i

zachodu, Kraków-Tyniec 2002, 28-35.

3 Por. tamże, 27.

4 Por. tamże, 150-170, 201-247.

5 Na podstawie Th. M. Gannon SJ, G.W. Traum SJ, Pustynia i miasto, WAM 1999, 32-50; H. C. Bander OP, Święci

przestępcy czyli przedziwne historie Ojców Pustyni, Kraków 2002.

6 Hieronim, Ep. 14,10; cyt. wg św. Hieronima, Listy, tłum. J. Czuj, PAX, Warszawa 1952, t. I, 44.

7 Apoftegmaty Ojców Pustyni, przeł. M. Borkowska, M. Starowieyski, M. Rymuza, ATK Warszawa 1986, t. I, 90 lub

Księga Starców, Arseniusz 13, przeł. M. Borkowska, Znak Kraków 1983, 62.

8 Bazyli z Cezarei, Ep. 90, 2, cyt. Wg Św. Bazyli Wielki, Listy, przeł. W. Krzyżaniak, Warszawa 1972, 124-125.

Duchowość

Strona 5 z 28

23 Por. tamże, 268-269.

24 Por. tamże, 146.

25 Por. tamże, 145-150.

26 Por. tamże, 19-20.

27 Tamże, 156.

28 Tamże, 159.

29 Por. tamże, 160-201.

30 Por. tamże, 196.

Por. tamże, 198.

I. PUSTELNICY

A. PUSTELNICY EGIPSCY

1. Wyprawa na Pustynię Egipską św. Rufina z Akwilei (394) 32

Św. Rufin z grupą Greków i Rzymian z Palestyny wyprawił się do Egiptu w

poszukiwaniu pustelników. Była to ciężka i trudna wyprawa. Odnalazł m.in:

Ojca Kopres

Cudotwórca: czynił cud jeden za drugim. O wielkiej tężyźnie fizycznej i duchowej. Z

długą i piękną brodą.

Ojca Eliasza

Ukończył na pustyni 110 rok życia. Dziennie zjadał 3 uncje chleba i trzy oliwki.

Ojca Or

O śnieżnobiałej brodzie, odżywiającego się wyłącznie ziołami i słodkimi korzeniami.

Ojca Jan z Diolcus

Wędrowny Ojciec Pustyni, wędrował po pustyni, spożywał tylko określone zioła i

trawy („pasł się jak jeleń”).

Świętego Patermucjusza

To dawny morderca i profanator grobów, po swoim nawróceniu - Ojciec Pustyni.

Początkowo był przywódcą rozbójników, którzy m.in. bezcześcili i ograbiali pogańskie

groby. Bóg upomniał go w czasie snu i ten zmienił swoje życie, udając się na

pustynię, z czasem przyjmując chrzest. Tam opłakiwał swoje grzechy, żywiąc się

zielskiem. Na pustyni nauczył się na pamięć całego Pisma Św. Gromadzili się wokół

niego uczniowie. Miał dar czynienia cudów, zwłaszcza wobec umierających i zmarłych.

Wskrzeszał zmarłych. Chodził suchą nogą po Nilu. By odwiedzić innego Ojca Pustyni

przeleciał przez powietrzną przestrzeń Egiptu. Zmarł, mając ok. 90 lat w r. 394.

Jana z Lykopolis

90-letni pustelnik opowiadający o demonie, który przyszedł do niego w postaci

kobiety, która go uwiodła.

Starca Os

Wielki nauczyciel pustelników w Wadi Natrum. Jego sentencje przechodziły z ust do

ust. Mówił: „Albo skrupulatnie unikaj ludzi, albo wyśmiewaj świat i ludzi, i na ile to

możliwe, sam rób z siebie błazna.”

Świętego Izydora

Wokół jego pustelni żył tłum; około tysiąca ludzi.

Świętego Serapiona

Żyjący nad jeziorem Moeris. Jego pustelnia, to „wielkie przedsiębiorstwo

gospodarcze”. Mieszkało w niej wiele tysięcy braci, którzy pracowali w różnych

warsztatach.

Ojca Ammoniusza

Mieszkający na Pustyni Nitryjskiej. Specjalizował się w szybkiej budowie pustelni: "w

ciągu jednego dnia cele były gotowe”.

2. Badania O. Bazylego Degórskiego, paulina 33

Św. Paweł I Pustelnik (+ ok. 341)

Napisał o nim św. Hieronim w dziełku pt. „ Żywot św. Pawła Pierwszego

http://www.lacek1.republika.pl/menu_d/pustynia.html

2010-09-17

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: