ELikowski_UpadekUnii.pdf

DZIEJE KOŚCIOŁA UNICKIEGO

NA LITWIE I RUSI.

BIBLIOTEKA DZIEŁ CHRZEŚCIJAŃSKICH

DZIEJE

KOŚCIOŁA UNICKIEGO

NA LITWIE I RUSI

W XVIII I XIX WIEKU

UWAŻANE

GŁÓWNIE ZE WZGLĘDU NA PRZYCZYNY JEGO UPADKU

N A P I S A Ł

Ks. Edward Likowski

BISKUP SUFRAGAN POZNAŃSKI

Praca konkursowa, uwieńczona

przez Towarzystwo historyczno-literackie w Paryżu.

W Y D A N I E D R U G I E .

W A R S Z A W A

Skład główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa

Kraków G. Gebethner i Ska.

1906

Do Czytelnika!

siło konkurs na temat: „ w y k a z a ć p r z y c z y n y , w e -

w n ę t r z n e i z e w n ę t r z n e , u p a d k u K o ś c i o ł a u n i c k i e -

g o n a R u s i i L i t w i e , w X V I I I i X I X w . ” Gdy nikt na

termin oznaczony (1 marca 1877 r.) pracy odpowiedniej nie nadesłał,

a rada Towarzystwa w przeświadczeniu o ważności tematu, dotąd przez

historyków naszych prawie nietkniętego, termin przedłużyła, — zde-

cydowałem się, w braku chęci czy czasu u zdolniejszych i wprawniej-

szych odemnie pisarzy, popróbować sił swoich i przystąpić do roz-

wiązania powyższego zadania, podzielając zdanie „rady Towarzystwa”,

że wobec zupełnego zniesienia Unii pod rządem rosyjskim, a zwłasz-

cza wobec świeżo tamże pogrzebanej ostatniej dyecezyi unickiej t. j.

dyecezyi chełmskiej, przystoi przedewszystkiem nam, Polakom, których

tyle bliskich stosunków z Kościołem unickim łączyło i którym niejeden

na sumieniu grzech względem Unii ciąży, bliżej rozpatrzyć się w przy-

czynach jej upadku, nietylko dlatego, aby wzbudzić dla niej w szer-

szych kołach interes i współczucie serdeczne, lecz aby zostawić dla

przyszłych pokoleń pouczającą przestrogę. O ile mi tedy pozwalały

moje obowiązki urzędowe, zdolności i dostępne mi źródła historyczne,

o tyle starałem się postawione przez historyczno-literackie Towarzystwo

zadanie wyczerpująco rozwiązać. Przejrzałem pilnie wszystko, co o tym

przedmiocie znalazłem w archiwach: ks. Czartoryskich w Krakowie,

W ROKU 1876 Towarzystwo historyczno-literackie w Paryżu ogło-