Dz.U.00.119.1252
2002.01.07 zm. Dz.U.01.111.1195 art. 3
2002.10.01 zm. Dz.U.02.141.1178 art. 53
2003.01.01 zm. Dz.U.02.216.1824 art. 10
2003.09.06 zm. Dz.U.03.137.1303 art. 1
2004.01.01 zm. Dz.U.03.228.2260 art. 3
2004.05.01 zm. Dz.U.04.91.870 art. 8
2007.04.07 zm. Dz.U.07.52.344 art. 1
USTAWA
z dnia 7 grudnia 2000 r.
o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.
(Dz. U. z dnia 28 grudnia 2000 r.)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. 1. Ustawa określa zasady:
1) organizacji, działalności oraz zrzeszania się banków spółdzielczych, z zastrzeżeniem ust. 2,
2) działalności oraz zrzeszania się banków zrzeszających banki spółdzielcze.
2. (1) Przepisy ustawy, z wyjątkiem art. 5a, art. 11-13, art. 15 i art. 32-37 nie mają zastosowania do banków spółdzielczych, których fundusze własne są nie mniejsze niż równowartość 5.000.000 euro, chyba że są zrzeszone na zasadach określonych w art. 16.
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) (2) banku spółdzielczym - należy przez to rozumieć bank będący spółdzielnią, do którego w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie oraz w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 535 i Nr 65, poz. 594) mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 5, poz. 32, Nr 24, poz. 110 i Nr 43, poz. 189, z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 111, poz. 723, Nr 121, poz. 769 i 770 oraz z 1999 r. Nr 40, poz. 399, Nr 60, poz. 636, Nr 77, poz. 874 i Nr 99, poz. 1151),
2) (3) banku zrzeszającym - należy przez to rozumieć Gospodarczy Bank Wielkopolski Spółka Akcyjna w Poznaniu, Bank Polskiej Spółdzielczości Spółka Akcyjna w Warszawie, Mazowiecki Bank Regionalny Spółka Akcyjna w Warszawie, jak również bank powstały w wyniku połączenia się co najmniej dwóch z tych banków, pod warunkiem że zrzesza co najmniej jeden bank spółdzielczy na zasadach określonych w art. 16 i którego fundusze własne stanowią co najmniej czterokrotność kwoty określonej w art. 32 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe, z zastrzeżeniem art. 28,
3) zrzeszeniu - należy przez to rozumieć zrzeszenie działające na podstawie niniejszej ustawy, utworzone przez bank lub banki spółdzielcze i bank zrzeszający,
4) (4) uprawnionych osobach - należy przez to rozumieć osoby, które:
a) od dnia przekształcenia Banku Gospodarki Żywnościowej w spółkę akcyjną do dnia wejścia w życie ustawy przepracowały łącznie co najmniej 3 lata w BGŻ Spółka Akcyjna, banku spółdzielczym lub banku regionalnym i zrzeszającym działającym na podstawie ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o restrukturyzacji banków spółdzielczych i Banku Gospodarki Żywnościowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 80, poz. 369, z 1995 r. Nr 142, poz. 704, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 121, poz. 770 i Nr 140, poz. 939 oraz z 2000 r. Nr 119, poz. 1252),
b) przepracowały łącznie co najmniej dziesięć lat w państwowo-spółdzielczym Banku Gospodarki Żywnościowej bądź w Banku Gospodarki Żywnościowej Spółka Akcyjna, a z którymi rozwiązano stosunek pracy w którymkolwiek z tych banków wskutek przejścia na emeryturę lub rentę albo z przyczyn określonych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, Nr 135, poz. 1146 i Nr 200, poz. 1679 oraz z 2003 r. Nr 90, poz. 844),
c) po przepracowaniu łącznie co najmniej dziesięciu lat w państwowo-spółdzielczym Banku Gospodarki Żywnościowej bądź w Banku Gospodarki Żywnościowej Spółka Akcyjna, zostały przejęte przez inne zakłady pracy w trybie art. 231 Kodeksu pracy.
5) (5) pieniądzu elektronicznym - należy przez to rozumieć pieniądz elektroniczny określony w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo bankowe.
Art. 2a. (6) Ilekroć w ustawie jest mowa o równowartościach kwot wyrażonych w euro, należy przez to rozumieć kwoty obliczone w złotych według średniego kursu wynikającego z tabeli kursów ogłaszanej przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego na koniec roku poprzedzającego rok osiągnięcia określonego poziomu funduszy własnych.
Rozdział 2
Banki spółdzielcze
Art. 3. Banki spółdzielcze i zrzeszające mogą należeć do Krajowego Związku Banków Spółdzielczych oraz do Związku Banków Polskich, a także innych organizacji powołanych w celu reprezentowania wspólnych interesów gospodarczych tych banków, w szczególności wobec organów państwowych, instytucji zagranicznych i międzynarodowych.
Art. 4. Bank spółdzielczy jest obowiązany zrzeszyć się z bankiem zrzeszającym, na zasadach określonych w art. 16.
Art. 5. 1. (7) Bank spółdzielczy prowadzi działalność na terenie powiatu, w którym znajduje się jego siedziba, oraz na terenie powiatów, w których w dniu wejścia w życie ustawy znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe, o których mowa w art. 6 ust. 1.
1a. (8) Bank spółdzielczy posiadający fundusze własne wyższe niż równowartość 1.000.000 euro, lecz niższe niż równowartość 5.000.000 euro, może prowadzić działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba, oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 3.
1b. (9) Bank spółdzielczy posiadający fundusze własne równe lub wyższe niż równowartość 5.000.000 euro może prowadzić działalność na obszarze całego kraju.
2. (10) Bank spółdzielczy, za zgodą banku zrzeszającego, z którym zawarł umowę zrzeszenia, może prowadzić działalność także na terenie powiatów sąsiadujących z terenem określonym w ust. 1 i ust. 1a. Działalność obejmująca inne powiaty niż sąsiadujące wymaga uzyskania zgody Komisji Nadzoru Bankowego.
3. W przypadku łączenia się banków spółdzielczych działających na różnych terenach, teren działania banku przejmującego ulega powiększeniu o teren działania banku przejętego w dniu połączenia.
4. Zmiana statutu banku spółdzielczego będąca wynikiem dostosowania terenu działania do terenu określonego w ust. 1 lub rozszerzenia terenu działania w związku z połączeniem, o którym mowa w ust. 3, nie wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.
Art. 5a. (11) 1. Bank spółdzielczy, którego fundusze własne obniżyły się poniżej wartości określonej w art. 5 ust. 1a i 1b, jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Komisję Nadzoru Bankowego, która w związku z tym obniżeniem może ograniczyć zakres działalności banku związany z wysokością funduszy własnych.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do banku, o którym mowa w art. 1 ust. 2, również w przypadku obniżenia funduszy własnych poniżej wartości określonej w tym przepisie.
Art. 6. (12) Banki spółdzielcze, po uzyskaniu zgodnie z ustawą - Prawo bankowe zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, mogą wykonywać następujące czynności bankowe:
1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
2) prowadzenie innych rachunków bankowych,
3) udzielanie kredytów,
4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych,
5) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
6) udzielanie pożyczek pieniężnych,
7) udzielanie pożyczek i kredytów konsumenckich w rozumieniu przepisów odrębnej ustawy,
8) operacje czekowe i wekslowe,
9) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
10) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
11) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
12) udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
13) wykonywanie innych czynności bankowych w imieniu i na rzecz banku zrzeszającego.
2. Czynności bankowe, o których mowa w ust. 1 pkt 3, 4, 6, 7 i 12, banki spółdzielcze mogą wykonywać z osobami fizycznymi zamieszkującymi lub prowadzącymi przedsiębiorstwo na terenie działania banku spółdzielczego lub z osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, a posiadającymi zdolność prawną, mającymi siedzibę lub jednostki organizacyjne na terenie działania banku spółdzielczego. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 12, banki spółdzielcze mogą wykonywać w zakresie i trybie uzgodnionym z bankiem zrzeszającym.
3. Banki spółdzielcze posiadające fundusze własne wyższe niż równowartość 1.000.000 euro, po uzyskaniu zgodnie z ustawą - Prawo bankowe zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, mogą także wykonywać czynności polegające na rozliczaniu i umarzaniu pieniądza elektronicznego.
tezy z piśmiennictwa
Art. 7. (13) Za zgodą banku zrzeszającego banki spółdzielcze mogą wykonywać czynności bankowe, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 7 i 10 ustawy - Prawo bankowe.
Art. 8. (14) 1. (15) Za zgodą banku zrzeszającego banki spółdzielcze mogą wykonywać czynności, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 3-8 ustawy - Prawo bankowe.
2. Zgody banku zrzeszającego nie wymaga obejmowanie lub nabywanie akcji lub praw z akcji lub udziałów banków.
Art. 9. Zezwolenia, o których mowa w art. 34 ustawy - Prawo bankowe, uzyskiwane są za pośrednictwem banku zrzeszającego.
Art. 10. 1. Każdy członek banku spółdzielczego obowiązany jest posiadać co najmniej jeden zadeklarowany i wpłacony udział. Minimalną wysokość udziału członkowskiego określa statut. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji lub poręczenia może być uwarunkowane w statucie banku koniecznością zadeklarowania i wpłacenia przez kredytobiorcę, pożyczkobiorcę, osobę, której ma być udzielone poręczenie lub gwarancja, co najmniej jednego udziału w tym banku.
2. Odpowiedzialność udziałowców za straty powstałe w banku może zostać podniesiona w statucie banku do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów.
Art. 11. 1. Rada nadzorcza banku spółdzielczego składa się co najmniej z 5 osób, będących członkami tego banku spółdzielczego.
2. W radzie nadzorczej banku spółdzielczego udział pracowników banku, będących jego członkami, nie może przekroczyć 1/5 jej składu. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze w banku, o których mowa w art. 22 ust. 2, nie mogą być członkami rady nadzorczej.
Art. 12. 1. Zarząd banku spółdzielczego składa się co najmniej z 3 osób.
2. Co najmniej 2 członków zarządu, w tym prezes zarządu banku spółdzielczego, powinno posiadać kwalifikacje i doświadczenie zawodowe dające rękojmię prowadzenia działalności banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych oraz pozostawać w stosunku pracy z tym bankiem, związanym z pełnioną funkcją.
3. (16) Prezesa zarządu banku spółdzielczego powołuje i odwołuje rada nadzorcza, przy czym powołanie następuje za zgodą Komisji Nadzoru Bankowego w trybie przewidzianym w art. 22b ustawy - Prawo bankowe. Z wnioskiem o wyrażenie zgody występuje rada nadzorcza.
4. Pozostałych członków zarządu banku spółdzielczego powołuje i odwołuje rada nadzorcza. Powołanie następuje na wniosek prezesa zarządu banku.
Art. 13. Oświadczenie woli w imieniu banku spółdzielczego składają 2 członkowie zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub 2 pełnomocników, ustanowionych bezpośrednio przez zarząd.
Art. 14. Bank spółdzielczy będący akcjonariuszem banku zrzeszającego jest reprezentowany na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy tego banku przez pełnomocnika wybranego przez radę nadzorczą w głosowaniu tajnym.
Art. 15. 1. (17) Banki spółdzielcze mogą tworzyć związki rewizyjne określone w ustawie - Prawo spółdzielcze.
2. (18) (uchylony).
3. Związek rewizyjny na rzecz zrzeszonych w nim banków spółdzielczych w szczególności:
1) przeprowadza lustracje,
2) bada sprawozdania finansowe po spełnieniu warunków, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie (Dz. U. Nr 121, poz. 592, z 1996 r. Nr 102, poz. 475 oraz z 2000 r. Nr 89, poz. 992 i Nr 94, poz. 1037),
3) prowadzi działalność szkoleniową i instruktażową.
4. Związek rewizyjny przekazuje wnioski wynikające z przeprowadzonej lustracji, opinię i raport biegłego rewidenta bankowi zrzeszającemu.
5. Przepisy art. 134 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe, w zakresie zasad powoływania biegłych rewidentów, oraz art. 136, w zakresie obowiązku powiadamiania Komisji Nadzoru Bankowego o stwierdzonych podczas lustracji nieprawidłowościach, stosuje się odpowiednio.
6. (19) (uchylony).
Rozdział 3
Banki zrzeszające oraz zasady zrzeszania się banków spółdzielczych
Art. 16. 1. Banki spółdzielcze zrzeszają się na podstawie umowy zrzeszenia z jednym bankiem zrzeszającym. Bank spółdzielczy zobowiązany jest do posiadania lub nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy co najmniej jednej akcji banku zrzeszającego. Bank zrzeszający zapewni bankowi spółdzielczemu możliwość nabycia co najmniej jednej akcji.
2. Bank zrzeszający zawiera z bankiem spółdzielczym umowę, o której mowa w ust. 1, według jednolitego wzoru dla danego zrzeszenia, zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Bankowego. Projekt umowy bank zrzeszający zobowiązany jest przedstawić Komisji Nadzoru Bankowego.
3. Komisja Nadzoru Bankowego podejmuje decyzję w sprawie zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia projektu umowy, o którym mowa w ust. 2, w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania projektu. Komisja Nadzoru Bankowego odmawia zatwierdzenia projektu, jeżeli umowa naruszałaby przepisy prawa, interesy klientów albo nie gwarantowałaby bezpieczeństwa gromadzonych w bankach zrzeszenia środków. Każda zmiana umowy wymaga zgody Komisji Nadzoru Bankowego.
4. Bank spółdzielczy może wypowiedzieć umowę zrzeszenia z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia i zawrzeć umowę z innym bankiem zrzeszającym, na warunkach określonych w ust. 1.
4a. (20) Zamiar wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 4, bank spółdzielczy jest obowiązany zgłosić Komisji Nadzoru Bankowego. Komisja Nadzoru Bankowego w terminie miesiąca od dnia otrzymania zgłoszenia o zamiarze wypowiedzenia - w przypadku gdy to wypowiedzenie mogłoby prowadzić do naruszenia przepisów prawa, interesów klientów lub zagrożenia bezpieczeństwa gromadzonych środków w banku spółdzielczym - może zalecić podjęcie działań zmierzających do usunięcia tych nieprawidłowości.
4b. (21) W przypadku braku realizacji zaleceń, o których mowa w ust. 4a, Komisja Nadzoru Bankowego może zastosować środki określone w art. 138 ustawy - Prawo bankowe.
5. W przypadku wypowiedzenia umowy zrzeszenia przez bank spółdzielczy i niemożności zbycia należących do tego banku akcji banku zrzeszającego, bank zrzeszający umorzy akcje banku spółdzielczego po zakończeniu najbliższego roku obrotowego.
Art. 17. 1. Akcjonariuszom banku zrzeszającego przysługuje na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy jeden głos z każdej posiadanej akcji.
2. Akcjonariusze banku zrzeszającego, niebędący bankami spółdzielczymi zrzeszonymi z tym bankiem, na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy nie mogą wykonywać łącznie prawa głosu z więcej niż 24% akcji.
3. (22) Ograniczenia, o którym mowa w ust. 2, nie stosuje się do banków zrzeszających.
Art. 18. (23) (uchylony).
Art. 19. 1. Bank zrzeszający wykonuje czynności bankowe oraz inne czynności określone w ustawie - Prawo bankowe lub w innych ustawach, w zakresie ustalonym w statucie banku.
2. Bank zrzeszający oprócz czynności, o których mowa w ust. 1:
1) prowadzi rachunki bieżące zrzeszonych banków spółdzielczych, na których zrzeszone banki spółdzielcze utrzymują rezerwy obowiązkowe oraz przeprowadzają za ich pośrednictwem rozliczenia pieniężne tych banków,
2) nalicza i utrzymuje rezerwę obowiązkową zrzeszonych banków spółdzielczych na rachunku w Narodowym Banku Polskim,
...
kasiulinka9