Bialorusko-rosyjskie_stosunki_ekonomiczne.pdf

Pawe³ Œwie¿ak

Bia³oru sko- rosy j skie

sto sun ki eko no mi cz ne

Od 2007 r. Rosja konsekwentniej ni¿ w poprzednich latach stara siê wyci¹gaæ

re a l ne ko rzy œci z eko nomi cz ne go uza le ¿ nie nia Bia³oru si. Wy da je siê, ¿e Kreml

nie za mie rza za do wo liæ siê ustê p stwa mi w wa r stwie sym bo li cz nej

(ta ki mi jak ide o lo gia „zjed no cze nio wa” opa r ta o utwo rzo ne w 1999 r.

Pa ñ stwo Zwi¹zko we Bia³oru si i Ro sji). Ro sji prze sta³a te¿ wy sta r czaæ

de mon stro wa na przez Bia³oruœ lo ja l noœæ w ob sza rze bez pie cze ñ stwa.

W spo sób bar dziej prze my œla ny

i me to dy cz ny ni¿ dot¹d, w³adze ro sy j -

skie za czê³y wy ko rzy sty waæ po sia da ne

dŸwi g nie eko nomi cz ne go wp³ywu na

Bia³oruœ dla osi¹gniêcia celu, jakim jest

fa kty cz ne pod porz¹dko wa nie Mi ñ ska

Mo sk wie. Za da nie u³atwi³ im œwia to wy

kry zys go spo da r czy, któ ry wy buch³

w po³owie 2008 r. Os³abiaj¹c mo¿liwoœci

eko no mi cz ne obu pañstw, wzmo c ni³ on

re la ty w nie po zy cjê Ro sji wzglê dem

Bia³oru si.

i nie zdo³a³a wytworzyæ wœród opozycjo-

ni s tów zna cz¹cego oœro d ka pro ro sy j skie -

go, a tak¿e z uwagi na mocn¹ wewnêtrz-

n¹ kon so li da cjê re ¿i mu A. £uka szen ki,

z pun ktu wi dze nia Mo sk wy nie ma

dostatecznych gwa ran cji, ¿e pró ba spro -

wo ko wa nia po wa ¿ nych zmian po li ty cz -

nych na Bia³orusi przynios³aby po¿¹da-

ne efekty. W tej sytuacji rozs¹dn¹ dla

Ro sji ta ktyk¹ wy da je siê pod trzy my wa -

nie w³adzy obe cne go bia³oru skie go pre -

zy den ta przy jed no cze s nym sto p nio wym

os³abia niu jej, po wo l nym „wy my wa niu

ko m pe ten cji” oraz od bie ra niu ko le j nych

re a l nych atry bu tów. W ta kim sce na riu -

szu co raz wiê ksze uza le ¿ nie nie A. £uka -

szen ki od Mo sk wy ma do pro wa dziæ w ko -

ñ cu do sy tu a cji, w któ rej su we ren noœæ

Bia³oru si bê dzie ty l ko fo r ma l na.

KON TRO LA GO SPO DA R CZA

Takty ka ro sy j ska wy da je siê byæ opar -

ta na za³o¿eniu, i¿ niecelowe jest dopro-

wa dza nie do nag³ego za³ama nia sy tu a cji

na Bia³oru si. Zy skiem z ta kiej po ten cja l -

nej desta bi li za cji by³aby wpra w dzie mo¿ -

liwoœæ szy b kie go od su niê cia od w³adzy

„nie poko r ne go”, na zbyt nie zale ¿ ne go

i nie prze widy walne go A. £uka szen ki

oraz zast¹pie nie go bar dziej lo ja l nym

wo bec Ro sji li de rem, ale ist nia³oby te¿

du¿e ry zy ko utra ty kon tro li nad roz wo -

jem wydarzeñ. Wobec faktu, ¿e Rosja za-

nie dba³a kon ta kty z opo zycj¹ bia³orusk¹

Ogra ni cza nie „ren ty eko no mi cz nej”

osi¹ganej przez Bia³oruœ dziêki prefe-

rencjom w stosunkach z Rosj¹ mo¿na

zaobserwowaæ od pocz¹tku 2007 r. Poli-

tyczn¹ de cy zjê o ta kim kie run ku Kreml

podj¹³ pra wdo podo b nie w po³owie

2006 r., po zwyciêstwie A. £ukaszenki

w wio sen nych wy bo rach pre zy den c kich.

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE

I – 2010 / 13

Od tego czasu dzia³ania rosyjskie objê³y

ki l ka se g men tów, kon cen truj¹c siê na

ene r ge ty ce i se kto rze finansowym.

by³ de fa c to otwa r ty, na to miast Bia³oruœ

utrzy my wa³a si l ne ba rie ry prote kcjo -

nisty cz ne wo bec pod mio tów ro sy j skich

(Bia³oruœ pod jê³a na stê p nie pró by sa bo -

to wa nia umo wy, czê œcio wo uda ne).

W wyniku kryzysu z prze³omu 2006

i 2007 r., Mo sk wa prze fo r so wa³a pod nie -

sie nie ceny za gaz ziemny, która w pierw-

szej po³owie obecnej dekady kszta³to-

wa³a siê na Bia³orusi na poziomie zbli-

¿o nym do wewn¹trzro sy j skie go. W re -

zu l ta cie pre sji ze stro ny Ro sji, Miñsk

p³aci dziœ za ten surowiec wprawdzie

na dal naj mniej spo œród za gra ni cz nych

pa r t ne rów Ga z pro mu, ale w la tach

2007-2010 cena stale ros³a, zbli¿aj¹c siê

do œredniej w Europie. 1 Stra te gi cz nym

ro sy j skim su kce sem by³a zgo da

A. £ukaszenki na sprzeda¿ po³owy

udzia³ów w przed siê bio r stwie Bie³trans -

gaz. Sfi nali zo wa nie trans akcji, któ re ma

nast¹piæ w 2010 r., pozwoli Rosji przej¹æ

kon tro lê nad sy ste mem bia³oru skich ga -

zo ci¹gów tran zy to wych i osi¹gn¹æ do -

mi nuj¹c¹ po zy cjê na we wnê trz nym

bia³oru skim ryn ku gazu.

Ro sja przy spie szy³a ta k ¿e pra ce nad

dwo ma pro je kta mi ener gety cz ny mi,

które oko³o 2011-2012 r. maj¹ dodatko-

wo po sze rzyæ jej pole ma ne w ru wo bec

Mi ñ ska. Pie r wszy z nich to ga zo ci¹g

Nord Stream; drugi – ropoci¹g BTS-2

oraz roz bu do wa ra fi ne rii w oko li cach

Sankt Pe ter sbu r ga. Oba pro je kty

stworz¹ ro sy j skim kon ce r nom al ter na -

ty wê wo bec tran zy tu wê glo wo do rów

przez Bia³oruœ. Ogra ni czo ne zo sta nie

zna cze nie prze ro bu ropy w zak³adach

bia³oru skich w Mo zy rzu i No wo po³ocku.

W mo men cie, kie dy po wy ¿sze pro je kty

zo stan¹ sfi nali zo wa ne, po zy cja Mi ñ ska

wo bec Mo sk wy ulegnie jakoœciowemu

os³abieniu.

ZWROT W STRONÊ EUROPY

Na pocz¹tku 2007 r. Rosji uda³o siê

tak¿e osi¹gn¹æ dwa inne sukcesy. Po

pie r wsze, zmia nie uleg³y za sa dy ob ro tu

rop¹ naftow¹ i jej pochodnymi. W rezul-

tacie, o ile wczeœniej Bia³oruœ czerpa³a

ol brzy mie zy ski ze sprze da ¿y pro du k -

tów ro po po chod nych na ryn kach eu ro -

pe j skich, o tyle w no wej sy tu a cji zo sta³a

zmuszona do dzielenia siê nimi w wiêk-

szym stopniu ze stron¹ rosyjsk¹. Po

dru gie, w ma r cu 2007 r. pod pi sa no now¹

umo wê re gu luj¹c¹ sto sun ki han d lo we

po miê dzy oby d wo ma pa ñ stwa mi. Za pi sy

umo wy fo r ma l nie oz na cza³y za ko ñ cze -

nie sytuacji, w której dostêp do rynku ro-

sy j skie go dla pod mio tów bia³oru skich

A. £uka szen ka za re a go wa³ na

wzrost pre sji ro sy j skiej prób¹ od blo ko -

wa nia kon ta któw z Eu rop¹, któ ra na -

st¹pi³a w latach 2008-2009. Celem bia³o-

ru skie go przy wó d cy nie by³a stra te gi cz na

reo rien ta cja po li ty ki za gra ni cz nej na

Za chód, lecz po zy ska nie œro d ków mo -

g¹cych zrów no wa ¿yæ na ra staj¹c¹ eko -

no miczn¹ i po li tyczn¹ pre sjê Ro sji.

Para do ksa l nie jed nak, ten zwrot ma

solidne pod sta wy: po nie wa¿ A. £uka -

szen ka tra ktu je na cisk ro sy j ski jako ¿y -

wo t ne dla sie bie za gro ¿e nie, jego mo ty -

wa cja do pod trzy ma nia re la cji z Eu rop¹

wydaje siê silna – tak d³ugo, jak ta oce-

na siê nie zmieni.

1 W 2006 r. Bie³transgaz p³aci³ Gazpromowi niespe³na 50 USD za 1000 m 3 gazu, w 2009 r. – ju¿ trzy razy

wiê cej.

I – 2010 / 13

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE 61

Pro euro pe j skie kro ki A. £uka szen -

ki sta³y siê bar dziej zde cy do wa ne po

sie r p niu 2008 r. (wo j na rosy jsko - gru ziñ -

ska). Jest prawdopodobne, ¿e to pod

wp³ywem wy da rzeñ na Ka u ka zie pre -

zy dent Bia³oru si zde cy do wa³ siê na

g³êbsze ni¿ dot¹d koncesje na rzecz Za-

chodu. W efekcie, w marcu 2009 r.

Miñsk zo sta³ za pro szo ny do pro gra mu

Par t ne r stwa Wschod nie go (PW). Dru -

ga po³owa 2009 r. przynios³a relatywn¹

po pra wê po zy cji Bia³oru si w sto sun ku

do Ro sji. Mo sk wa skon cen tro wa³a

swoj¹ uwa gê na przed wy bo r czej Ukra i -

nie i nie chcia³a w tym samym czasie

wywo³ywaæ kryzysu w relacjach z Miñ-

skiem.

wie lu przed siê bio r ców i ro sy j skie kon -

ce r ny. Mo ¿ na tu wy mie niæ m.in. fi r my

takie jak Gazprom, £ukoil (przerób ropy

i sieæ sta cji ben zy no wych), Sistiema

(tele komu ni ka cja), instytucje fi nan so -

we, fi r my dewe lo pe r skie i za j muj¹ce

siê han d lem nieru cho mo œcia mi oraz

ko m pa nie meta lur gi cz ne. Umo ¿ li wia

to sto sun ko wo szy b kie roz wi niê cie przez

nich dzia³alnoœci na szersz¹ skalê,

zw³asz cza je œli bê dzie ona sty mu lo wa -

na i wspierana przez Kreml.

Jed no cze œ nie Ro sja zrê cz nie do zo -

wa³a ma kroe ko no miczn¹ po moc fi nan -

sow¹ ofe ro wan¹ Bia³oru si. Niezre stru k -

tury zowa na go spo dar ka bia³oru ska,

od ci na na od do cho dów, któ re by³y za -

pe w nia ne przez spe cja l ne sto sun ki

z Rosj¹, nie jest w stanie przetrwaæ bez

kre dy tów za gra ni cz nych. Rosn¹ce

zad³u¿e nie wo bec Ro sji pog³êbia za le ¿ -

noœæ Bia³orusi od wschodniego s¹siada.

Miñsk pró bu je temu prze ciw dzia³aæ,

usi³uj¹c zrów no wa ¿yæ zo bo wi¹za nia

zaci¹gane wo bec Ro sji kre dy ta mi uzy -

ski wa ny mi z in nych Ÿró de³, ta kich jak

MFW, BŒ, UE 4 czy inne pañstwa, np. za-

przy jaŸ nio na We ne zu e la. Na po ty ka jed -

nak przy tym na bariery, zwi¹zane z we-

wnêtrzn¹ kon strukcj¹ sy ste mu w³adzy

Zaan ga ¿o wa nie Bia³oru si w dia log

z Za cho dem wywo³a³o re a kcjê po stro nie

ro sy j skiej. 2 W czerwcu 2009 r. premier

W. Pu tin wyda³ po le ce nie zin tensy fiko -

wania prac nad utworzeniem do koñca

roku Unii Celnej Rosji, Bia³orusi i Ka-

zachstanu. Mo sk wa zwiê kszy³a na cisk

ukie run ko wa ny na prze jê cie przez ro syj -

skich in wes to rów klu czo wych bia³oru s -

kich akty wów go spo da r czych, 3 do czego

przy go to wa niem by³a eks pan sja ro sy j -

skich banków na Bia³orusi. Przyczó³ki

na bia³oruskim ryn ku po sia da zreszt¹

2 Wypada wspomnieæ, ¿e dzia³ania rosyjskie objê³y nie tylko sferê gospodarcz¹. Pod wp³ywem Rosji

w 2009 r. dosz³o rów nie¿ do kon so li da cji w ob sza rze ki l ku pro je któw do tycz¹cych bez pie cze ñ stwa

i obronnoœci: pod pi sa nia umo wy o utwo rze niu po³¹czo ne go rosy j sko - bia³oru skie go sy ste mu ob ro ny po -

wie trz nej, utwo rze nia Ko le kty w nych Si³ Re a go wa nia Ope racy j ne go Or ga ni za cji Uk³adu o Bez pie cze ñ -

stwie Zbio ro wym, prze pro wa dze nia se rii demon stra cy j nych anty na to wskich ma ne w rów wo j sko wych

je sie ni¹ 2009 r. oraz pod pi sa nia do da t ko wych po ro zu mieñ bia³oru sko- rosy j skich w sfe rze wspó³pra cy

wojsko wo-te chni cz nej.

3 Cho dzi³o o bran ¿e ta kie jak prze mys³ bu do wy œro d ków trans po rtu (zak³ady moto ryza cy j ne), pe tro -

che mia, se ktor na fto wy, prze mys³ che mi cz ny i nie ru cho mo œci.

4 Miê dzy naro do wy Fun dusz Wa lu to wy, w sty cz niu 2009 r. przy z na³ Bia³oru si kre dyt stan d - by w wy so -

koœci 2,46 mld USD, zwiêkszony w czerwcu 2009 r. do 3,46 mld USD. Bank Œwiatowy w grudniu 2009 r.

przy z na³ Bia³oru si po ¿y cz kê w wy so ko œci 200 mln USD na usu wa nie sku t ków kry zy su i pog³êbie nie

reform stru ktu ra l nych. W grud niu 2009 r. Ko mi sja Eu ro pe j ska za pro po no wa³a, by udzie liæ Bia³oru si

200 mln EUR pomocy makrofinansowej, o któr¹ bia³oruskie w³adze wyst¹pi³y do Unii w czerwcu 2009 r.

Oz na j mi³a rów nie¿, ¿e UE za mie rza zwiê kszyæ fi nan so wa nie pro gra mów, któ re bêd¹ rea li zo wa ne na

Bia³orusi w latach 2010-2013.

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE

I – 2010 / 13

na Bia³orusi. Re¿im A. £ukaszenki nie

ma bo wiem woli re a li za cji re form go spo -

da r czych, któ re s¹ wa run kiem za chod -

nie go wspa r cia. Trans fo r ma cja go spo -

dar ki jest post rze ga na przez Miñsk

przez pry z mat ry zy ka utra ty nad ni¹

kontroli, co mog³oby os³abiæ spoistoœæ

rz¹dz¹cej elity.

niu w prze wa ¿aj¹cej wiê kszo œci do

bar dziej re stry kcy j nych, ni¿ bia³o ru s -

kie, sta wek ro sy j skich czy sprze cz ne

z ide¹ unii celnej utrzymanie ce³ na

handel rosyjsk¹ rop¹ naftow¹. Bia³o-

ruœ zo sta³a przy mu szo na do po go dze -

nia siê z faktem, ¿e integracja gospo-

darcza obu pañstw odbywaæ siê bêdzie

na wa run kach usta la nych prze de

wszystkim w Moskwie (choæ proces

two rze nia Unii Ce l nej nie jest za ko ñ -

czony i mo¿liwe jest, ¿e w ramach dal-

szych negocjacji Miñsk zdo³a zmieniæ

czêœæ nie ko rzy st nych dla sie bie roz -

wi¹zañ) 5 .

Za su kces Kre m la na le ¿y uz naæ

przy spie sze nie prac nad two rze niem

trój stron nej Unii Ce l nej Ro sji, Bia³oru -

si i Ka za ch sta nu. Treœæ pod pi sa nych

27 listopada 2009 r. w Miñsku doku-

men tów oraz pó Ÿ nie j sze ich uzu pe³nie -

nia œwiadcz¹ o tym, ¿e stronie rosyj-

skiej uda³o siê narzuciæ swoj¹ wizjê

wspó³pra cy go spo da r czej z Bia³oru -

si¹, niekorzystn¹ dla Miñska. Po pod-

pi sa niu do ku men tów A. £uka szen ka

przyzna³, ¿e by³ to krok „bardzo wra¿-

li wy dla Bia³oru si”, co mo ¿ na od czy taæ

jako poœrednie przy zna nie fa ktu, ¿e

przy st¹pie nie Mi ñ ska do nowo two rzo -

nej struktury odby³o siê pod zew-

nêtrzn¹ presj¹. Dowodzi tego szereg

po sta no wieñ, ta kich jak np. do sto so -

wanie ce³ w tworz¹cym siê ugrupowa-

Konflikty obu pañstw, do których

dosz³o na prze³omie 2009 i 2010 r.

(zw³asz cza spór o za sa dy han d lu rop¹

naftow¹), s¹ kolejn¹ ods³on¹ narzuca-

ne go przez Ro sjê „uryn ko wie nia” re la -

cji z Bia³orusi¹. G³ówn¹ osi¹ sporu jest

kon tynu o wa nie przez stro nê ro syjsk¹

dzia³añ zmie rzaj¹cych do da l sze go

ogra ni cza nia „ren ty na fto wej”, osi¹ga -

nej przez Bia³oruœ dziêki preferencyj-

nym za sa dom han d lu rop¹ na ftow¹

z Rosj¹.

5 Kon se k wen cje utwo rze nia Unii Ce l nej z pun ktu wi dze nia Bia³oru si mo ¿ na po dzie liæ na „zy ski i szan -

se” oraz „stra ty i za gro ¿e nia”. Do pie r wszej gru py mo ¿ na za li czyæ: (1) po le p sze nie wa run ków dzia³ania

na ryn ku ro sy j skim dla pro du cen tów bia³oru skich w sze re gu bran¿, (2) li k wi da cjê ba rier poza ta ry fo wych

w han d lu z Rosj¹, har mo ni za cjê stan dar dów te ch ni cz nych, sa ni ta r nych, fito sani ta r nych i wete ryna ry j -

nych, wy pra co wa nie me cha ni z mu wza je mne go uz na wa nia re zu l ta tów cer ty fi ka cji pro du kcji, (3) zwiê k -

sze nie atra kcy j no œci in wes tycy j nej Bia³oru si dla in wes to rów za gra ni cz nych, któ rzy mog¹ tra kto waæ

Bia³oruœ jako dogodn¹ bazê wyjœciow¹ dla ekspansji na (otwarte) rynki Rosji i Kazachstanu, (4) uzyska-

nie do dat ko we go ar gu men tu nego cja cyj ne go na rzecz utrzy ma nia pre fe ren cji w han d lu su ro w ca mi ener -

gety cz ny mi z Rosj¹, (5) zwiê ksze nie ce³ na sze reg po zy cji i wzrost pro te kcjo niz mu, co do ra Ÿ nie mo¿e

przy nieœæ wy mie r ne ko rzy œci bia³oru skie mu bu d¿e to wi oraz nie któ rym przed siê bio r stwom, nie go to wym

do pod jê cia otwa r tej kon ku ren cji z kra ja mi WTO, (6) roz wój tych ga³êzi prze mys³u bia³oru skie go, któ re

dziê ki sku te cz ne mu lob bin go wi bêd¹ uprzy wile jo wa ne na wspó l nym ryn ku (np. pro du cen ci sa mo cho dów

ciê ¿a ro wych), (7) wiê ksze mo ¿ li wo œci wy ko rzy sta nia po³o¿e nia tran zy to we go miê dzy UE, Rosj¹ a Da le -

kim Wschodem.

Do „strat i za gro ¿eñ” na le¿¹: (1) utra ta czê œci na rzê dzi s³u¿¹cych do pro wa dze nia su we ren nej po li ty ki

ce l nej na rzecz Ro sji, (2) w d³u¿ szym okre sie – co raz wiê ksza i g³êb sza do mi na cja pod mio tów ro sy j skich

na ryn ku bia³oru skim, (3) zmnie j sze nie mo ty wa cji w³adz do do ko na nia po wa ¿ nych re form go spo da r -

czych i mode r ni za cji, (4) zmnie j sze nie dywe rsy fi ka cji geo gra fi cz nej eks po rtu bia³oru skie go, (5) od su niê -

cie w cza sie per spe kty wy wej œcia Bia³oru si do WTO, za blo ko wa nie mo ¿ li wo œci pog³êbie nia in te gra cji

eko no mi cz nej z UE.

I – 2010 / 13

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE 63

SCENARIUSZE PRZYSZ£OŒCI

USD, a bi lans ob ro tów han d lo wych z za -

gra nic¹ jest uje m ny).

Wy da je siê, ¿e w okre sie wy bo r czym

na Bia³oru si (2010 r. wy bo ry lo ka l ne,

2010/2011 pre zy den c kie) Ro sja nie bê -

dzie d¹¿yæ do postawienia Miñska w zbyt

trud nej sy tu a cji w sfe rze eko no mi cz nej,

ale jed no cze œ nie wy ko rzy sta ten czas do

kon sek went ne go wzma c nia nia swo jej

po zy cji w ¿y ciu go spo da r czym s¹sia da.

Mo ¿ na ocze ki waæ, ¿e w per spe kty wie

krót koter mi no wej rosy j sko - bia³oru skie

spo ry han d lo we bêd¹ wy ga sza ne (na -

wet je œli doj dzie do spe kta kula r nych

me dia l nie mo men tów eska la cji). W³adze

Bia³orusi bêd¹ siê staraæ odk³adaæ

w cza sie re a li za cjê po wa ¿ nych ustêpstw

wo bec Mo sk wy, ale lo gi ka pro ce su spro -

wa dzaæ siê bê dzie do po wo l ne go os³a -

bia nia po zy cji A. £uka szen ki wzglê dem

li de rów z Kre m la.

Dzia³ania ro sy j skie pocz¹wszy od

2007 r. cha ra kte ry zuj¹ siê du¿¹ kon se k -

wencj¹. Przed wcze s ne jed nak by³oby

przes¹dzanie o ich sukcesie, zw³aszcza

bior¹c pod uwa gê nie efe kty w noœæ i fa sa -

do woœæ doty ch cza so wych eko no mi cz -

nych stru ktur inte gra cy j nych two rzo -

nych miêdzy Rosj¹ i Bia³orusi¹ (takich

jak strefa wolnego handlu z 1992 r. lub

Unia Celna z 1995 r.) oraz du¿e doœwiad-

czenie dyp loma ty cz ne A. £uka szen ki,

któ ry za po moc¹ zrê cz nych ma ne w rów

jak dot¹d by³ w stanie minimalizowaæ

nie ko rzy st ne dla stro ny bia³oru skiej

zapisy przy j mo wa ne w ko le j nych umo -

wach dwu stron nych. Zwra ca jed nak

uwa gê me to dy cz noœæ i cie r p li woœæ stro -

ny ro sy j skiej, któ ra wska zu je, ¿e obe c -

nie lider Bia³orusi stoi przed znacznie

trud nie j szym za da niem.

Do god ne dla Ro sji wa run ki do wy -

wie ra nia mo c nie j szej pre sji na Miñsk

po wstan¹ wraz z uko ñ cze niem pro je k -

tów Nord Stream i BTS-2 (prawdopo-

dobnie ok. 2012 r.), kiedy dojdzie do

jakoœciowej zmiany w uk³adzie si³

Moskwa-Miñsk na korzyœæ tej pierwszej

(dywe rsy fi ka cja tras tran zy tu gazu ziem -

nego i ropy naftowej oraz rozszerzenie

mo ¿ li wo œci prze ro bu ropy poza Bia³o -

rusi¹). W 2012 r. sy tu a cja fi nan so wa

Bia³oru si po go r szy siê ta k ¿e z uwa gi

na fakt, ¿e rozpocznie siê wówczas

okres zwiê kszo nych ko sztów obs³ugi

pog³êbiaj¹cego siê zad³u¿enia zagra-

nicz ne go (do tego cza su wy no siæ one

bêd¹ mniej ni¿ 100 mln USD rocznie,

podczas gdy w latach 2012-2014 zobo-

wi¹zania Bia³orusi z tego tytu³u siêgn¹

³¹cznie 3,5 mld USD; tymczasem rezer-

wy walutowe Bia³orusi s¹ niskie, w lis-

topadzie 2009 r. wynosi³y ok. 4,5 mld

Pra wdo podo b nym sku t kiem zwiê k -

sza nia wp³ywów go spo da r czych Ro sji na

Bia³orusi bêdzie pog³êbiaj¹ce siê wszech-

stron ne uza le ¿ nie nie Mi ñ ska od Mo sk wy.

Prze³o¿y siê ono na sferê polityczn¹. W re-

lacjach bia³oru sko- rosy j skich (tak go spo -

da r czych, jak i po li ty cz nych) ist nie je

szereg pro ble mów i roz bie ¿ no œci. To, jak

po szcze gó l ne z nich zo stan¹ roz wi¹zane,

bê dzie sta no wiæ wy zna cz nik wska zuj¹cy

kie ru nek da l szej ewo lu cji sto sun ków obu

pañstw. Wy mie niæ mo ¿ na w tym mie j s cu:

• za sa dy han d lu rop¹ na ftow¹ i ga zem

zie mnym;

• za sa dy udzie la nia ro sy j skich kre dy -

tów Bia³orusi;

• udzia³ firm ro sy j skich w pry wa ty za -

cji na Bia³orusi, zw³aszcza sektora

pa li wo we go i petro chemi cz ne go;

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE

I – 2010 / 13

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: