Suliga_Źródło wszystkich słów.pdf

Źródło wszystkich słów

spodziewanie w początkach XV wieku i niemal natychmiast

zawładnął wyobraźnią ludzi wszystkich warstw społecznych.

Dla bogobojnych sług Kościoła stał się znakiem zepsucia obyczajów,

zwiastunem dni końca. Dla ludzi wolnych i niezależnych — sekret-

nym przesłaniem Hermesa Trismegistosa . Przez jednych wyklinany, wy-

szydzany, odsądzany od czci i wiary jako perﬁ dne narzędzie diabła;

przez drugich wynoszony do godności księgi hermetycznego ob-

jawienia, zaznał goryczy prześladowań i słodyczy miłosnej adoracji.

Płonął na stosach. Gnił w mrocznych kazamatach Świętego Oﬁ cjum.

Poniewierał się w okopach wojskowych obozów. Poznał czym są sale

książęcych pałaców i żebracze izdebki. Dotykały go wypielęgnowane

dłonie dam dworu, grube paluchy prałatów, szorstkie ręce najemnych

żołnierzy. Wie, czym jest upojenie hazardem, oszustwo cygańskich

wróżek i chciwość zawodowych kabalarek. Słyszał pijackie pieśni,

brzęk mamony, magiczne zaklęcia, łacińskie formuły ekskomunik. Ob-

serwował mistyczne uniesienia pięknoduchów oraz upodlone twarze

hazardzistów. Nie jest mu obca żadna sfera życia. Tego życia, które

wciąż usiłujemy wtłoczyć w przyciasne ramy etycznych zasad, a które

kpi z każdej próby okiełznania i dookreślenia.

Nazywają go tarotem. Jego wielbiciele (a ma ich niemało) wywo-

dzą słowo tarot z języka egipskiego i — biorąc przykład z osiemna-

stowiecznego okultysty Courta de Gebelina — wierzą, iż powstało

ono ze zbitki dwóch słów: tar — król, królewski, oraz ro, ros, roq — dro-

źródło wszy kich słów — 7

N IKT NIE WIE skąd przybył, ani kto go stworzył. Pojawił się nie-

Jan Witold Suliga

ga, ścieżka, dukt. Tarot nie jest dla nich zwykłą talią kart podzieloną

na Wielkie i Małe Wtajemniczenia. Widzą w nim królewską drogę pozna-

nia, medytacji, magii and last but not least — dywinacji, równie wzniosłą

i inspirującą jak radża joga lub tantra. Nie zadowala ich prosty fakt,

że słowo tarot nie posiada żadnej etymologii. Że jest słowem — nicością .

Takim niezwykłym słowem, które żyjący w XVI wieku włoski poeta Pie-

tropaulo da San Chirco przyrównał do przepastnego nihilo — źródła

wszystkich innych słów.

Konstatacja ta, żywe świadectwo głębokiego communio tarotum

włoskiego poety, nie ma nic wspólnego z egzaltowanym wyzna-

niem wiary. Tarot nie dlatego jest księgą ucieleśniającą objawienie,

że w to wierzymy, a dlatego, że posiada wszystkie cechy Symbolu . Treść

hermetycznego przesłania ujęto w nim w symboliczny kod alegorii,

znaków, liczb i pojedynczych liter hebrajskiego alfabetu, rezygnując

z języka pisanego. Dzięki temu, jakże uniwersalnemu zabiegowi, tarot

stał się najkrótszą ze wszystkich świętych ksiąg. Księgą złożoną z 78

stron , które tasowane, mieszane i przekładane, formują nieskończoną

ilość znaczeniowych sekwencji; Księgą, będącą w oczach niewtajem-

niczonych zbiorem prymitywnych, karcianych obrazków, wtajemni-

czonym zaś oﬁ arującą wgląd w najsekretniejsze sfery rzeczywistości.

Ażeby więc sięgnąć do istoty tarota, musimy najpierw posiąść wie-

dzę o symbolu. Ten, kto pragnie posiąść wtajemniczenie w tarotowe

secretum, nie może naśladować Geografa ze słynnej baśni Saint-Exu-

pérego. Nie wolno mu wykrzyknąć na widok Małego Księcia: Oto ba-

dacz! po czym — wypytawszy o topograﬁ ę planety B-612 — zająć się

opisywaniem gór, rzek, wulkanów, mórz i jezior, a pominąć rzeczy

nietrwałe, czyli różę. Poznanie jest niczym, jeśli nie towarzyszy mu do-

świadczenie i wiara. Symbol wymaga od człowieka pobudzenia trzech

typów aktywności równocześnie: intelektu, woli i uczucia, albowiem

prawdziwie wiedzieć nieuchronnie prowadzi ku czuć , zaś prawdziwie

poznawać rychło przemienia się w praktykować . Bez tego związku sym-

bol zawsze pozostanie niemy i martwy.

Już prosty symbol, na przykład krzyż, wywołuje w nas najrozma-

itsze skojarzenia: krzyż to emblemat chrześcijaństwa, znak Męki Pań-

skiej i zbawczej oﬁ ary Chrystusa, obraz Czwórjedni uosabiającej świat

źródło wszy kich słów — 8

Tarot Magów

(cztery strony horyzontu, cztery pory roku), mandala odwzorowująca

cechy materialnego i duchowego kosmosu. Jednakże krzyż może

być także czymś, ku czemu kierujemy modlitwy: obiektem medyta-

cji, źródłem mistycznego olśnienia, narzędziem magicznych praktyk.

Za każdym razem, w zależności od tego, jak odnosimy się do krzyża,

skrywające się pod jego ﬁ guralnym kształtem sacrum inaczej się obja-

wia, inaczej ukazuje siebie, wciąż pozostając nieodgadnioną świętoś-

cią — tym, co w kabale nosi nazwę Szechiny (stałej obecności Bóstwa

w świecie).

Oto dlaczego symbol tak doskonale odzwierciedla bliskość sac-

rum. Nie zastępuje go, ani też nie uzurpuje sobie prawa do idolatrii.

Po prostu obiektywizuje świętość, przeobrażając to, co niewidzialne

w widzialne. Aczkolwiek jest wyposażony w ﬁ zyczny kształt (myślę

tutaj o ﬁ guratywnej właściwości pewnej kategorii symboli), przeła-

muje własny, materialny byt, personiﬁ kując transcendencję. Bierze

się to stąd, że symbol — zwłaszcza symbol religijny — posiada dwie

uzupełniające się strony.

Pierwsza strona jest jawna, dostrzegalna przez wszystkich i prze-

kładalna na dyskursywny język ﬁ lozoﬁ i, bądź poetycki język mitu.

Druga jest niejawna, ciągle się ujawniająca; tajemna, mroczna, do-

stępna intuicyjnemu, pozasłownemu poznaniu. Dlatego symbol, we-

dle Paula Tillicha — to nie tylko symbol , czy jakiś symbol , ale aż symbol 1

Pulsuje życiem i — jak mawiał Oswald Wirth — przejmując funkcję

drogowskazu odsłaniającego sekrety Rzeczywistości, buduje u po-

znającego go człowieka nawyk samodzielnego myślenia, ponieważ

nieustannie jawi się jako zagadka; coś, czego nigdy nie można do koń-

ca odkryć i wysłowić.

1 Paul Tillich, Symbol religijny, (w:) Symbole i symbolika, Warszawa 1990.

Królestwo Saturna

nieprzejrzystości i znalazł oparcie w seﬁ rze Tifereth, rozpoczął się

proces formowania magicznej czasoprzestrzeni świata Briah.

Trzy dalsze ścieżki połączyły seﬁ roty: Chokmah z Chesed, oraz Binah z Ti-

fereth i Geburah. Ścieżka oznaczona na diagramie Ec Chajim literą waw,

reprezentowana w tarocie przez Kapłana, była czystą emanacją miło-

ści; esencją Tory serca, Ignis Ardens. Spajając Chokmah (Mądrość, Wie-

dzę) z Chesed (Miłość, Miłosierdzie) Tora serca legła u podstaw kreacji

makro- i mikrokosmosu. Lecz tak, jak jasność ma swe przeciwieństwo

w ciemności, tak Miłość odnalazła odzwierciedlenie w Gniewie. W tym

samym bowiem momencie kiedy Bóg dobywał z wód majim Adama-

ha-Riszon , z seﬁ ry Binah (Rozumienie, Przyswajanie) buchnął czerwony

żar gniewnej erupcji i przybrawszy postać tarotowego Rydwanu dał

początek siedzibie Saturna i Satanaela — seﬁ rze Geburah (Moc, Prawo,

Surowość).

Te dwie, z pozoru opozycyjne potęgi, wiąże specyﬁ czny stosunek

dialektycznego dopełniania. Gdyby działały rozdzielnie, Miłość sta-

łaby się przesłodzoną czułostkowością pozbawioną stwórczej mocy,

a Gniew przerodziłby się w eksplodującą kulę trawiącego wszechświat

ognia. Mówiąc inaczej, Dobro zbyt dobre i Zło zbyt złe obróciłyby ema-

nację bożych hipostaz w parodię kosmicznego dramatu konstytuo-

króle wo Saturna — 104

Skała Światów

Z CHWILĄ , GDY OGIEŃ wiecznego pałania przedarł się przez zasłonę

Tarot Magów

wania się Bożej Istoty. Bóg okrył więc seﬁ rę Geburah płaszczem miłości

i ukierunkował energię swego gniewu, rozpalając nim wnętrze seﬁ ry

Chesed. Zwalczył w sobie demoniczne sił y zła, zwane przez Jakuba Bo-

ehme wściekłością i zapalczywością , przeobrażając je w motor czynienia

dobra. Ogromnym wysiłkiem woli okiełznał saturniczną moc Geburah

i sprawił, że odtąd jej zazdrosna miłość służy miłosierdziu Chesed. Zło

nie jest obce Bogu. Przeciwnie. Bóg dokonał świadomego aktu jego

ujawnienia po to, by mogło ujawnić się także Dobro; nie jako prze-

ciwstawna potęga wszczynająca śmiertelny bój ze Złem, lecz jako siła,

która nie dopuszcza, żeby Zło działało samopas.

Tę skomplikowaną, dialektyczną zależność ilustruje ósmy arkan

Wielkich Wtajemniczeń, Sprawiedliwość. Osadzona na ścieżce wiążą-

cej Chesed z Geburah tkwi między dwiema kolumnami, co upodabnia

ją do Kapłanki. Na lewym pilastrze widnieje magiczne signum Saturna

(Gniew), na prawym — Wenus (Miłość). W tle ikony widać jest ﬁ oleto-

wą zasłonę nieprzejrzystości . Sugeruje to, iż pilastry są replikami słupów

Jakin i Bohas. Z różowego pilastru wyrasta dłoń dzierżąca obosieczny

miecz, z zielonego — ręka, której palce trzymają wagę o czarno-bia-

łych szalach. W centrum wagi usytuowane jest oko opatrzności ema-

nujące osiem promieni. Miecz usytuowany jest wyżej, waga — niżej.

To samo dotyczy znaków Wenus i Saturna. Obie moce równoważą się

po przekątnej, zaś niewidzialne na obrazie linie łączące znaki i dłonie,

formują ﬁ gurę podobną do litery X .

Centralny punkt tej ﬁ gury zlokalizowany jest na piersiach Temidy.

Spoczywa tam symbol złożony z dwóch półksiężyców i krzyża, który

emituje destrukcyjne fale kształtu. Wraz z obłym brzuchem kobiety

tworzy on astrologiczny znak Urana, którego energia przyczynia

się do różnicowania stabilnych form, niszczenia zastanych struk-

tur; jest mocą wolności, swobody i anarchii. Ciało Sprawiedliwości

ma kształt arabskiej ósemki. W pitagorejskiej nauce o mistycznych

znaczeniach liczb reprezentuje ona prawo, dojrzałość, harmonię,

odrodzenie i jest wyobrażeniem węzła. Uran traci swe dysharmo-

niczne właściwości uwięziony przez ósemkę, zaś negatywna energia

kształtu jego korony zmienia amplitudę drgań ze złowrogich na po-

zytywne.

króle wo Saturna — 105

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: