Hans Christian Oersted.pdf

Hans Christian Oersted

(1777 - 1851)

Dwadzieścia lat doświadczeń z ogniwami Volty dało możność zbadania wielu zagadek przepływu prądu w obwodach,

lecz nikt nie przypuszczał nawet, że istnieją związki między prądem i magnesami. Nic dziwnego zatem, że doświadczenia

wykazujące wpływ prądu na magnesy, wykonane przez Hansa Christiana Oersteda, zainicjowały rewolucję zjawisk

elektrycznych, a ściśle mówiąc - rewolucję w spojrzeniu na zjawiska elektryczne.

Oersted umieścił nad igłą magnetyczną przewodnik. Umieścił go w ten sposób, że igła była do niego ustawiona

równolegle. Po włączeniu prądu okazało się, że igła odchyla się od poprzednio zajmowanego kierunku północ- południe i

ustawia prostopadle do przewodnika. Oersted zmienił kierunek prądu w przewodniku. Wówczas igła odchyliła się w

przeciwną stronę niż poprzednio i znowu zatrzymała się prawie prostopadle do przewodnika.

Badacz obserwował wychylenie się igły magnetycznej dla prądów o różnych natężeniach i stwierdził, że prądy płynące w

tym samym kierunku zawsze odchylają igłę w tę samą stronę. Małe prądy wychylają igłę nieznacznie, zaś duże prądy

ustawiają ją prostopadle do przewodnika z prądem. Zależnie od kierunku prądu igłą odchyla się w lewo lub w prawo.

Innymi słowy, przepływ prądu w przewodniku wywoływał taki efekt, jak gdyby nad igłą umieszczano prostopadle do niej

magnes sztabkowy.

"Próbując rzucić nieco światła na mętne w tej dziedzinie koncepcje, Oersted

powodowany szczęśliwym impulsem czy też może przypadkowo zamknął obwód

baterii, pozostawiany dotąd otwartym, by ku swemu zachwytowi dostrzec, że

wskazówka drgnęła. Wydarzyło się to podczas prywatnego wykładu dla

zaawansowanych studentów, zimą roku1819- 1820. Oczy Oersteda rozbłysły,

rozejrzał się po twarzach studentów i wskazując trzęsącą się ręką aparat, poprosił

ich, by sami z kolei powtórzyli eksperyment. Tak oto odkryty został wreszcie sekret

związku między elektrycznością i magnetyzmem" - tak pisano sto lat później.

Tak więc Oersted odkrył (1820) drugie oblicze prądu elektrycznego - wokół

przewodnika z prądem istnieje pole magnetyczne.

Dzięki temu odkryciu dziś rozmawiamy przez telefon, dzwonimy do drzwi znajomych,

słuchamy muzyki itp.