Ranking najbardziej dynamicznie rozwijających się gospodarek na świecie 2009

Listopad 2009

Wstęp              3

1. Dobór wskaźników              4

2. Wyniki w poszczególnych kategoriach              6

2.1 Zmiana PKB              6

2.2 PKB na osobę              7

2.3 Bezrobocie              8

2.4 Inflacja              9

2.5 Deficyt / nadwyżka budżetowa              10

2.6 Wartość eksportu              11

2.7 Wartość importu              12

2.8 Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych              13

3.              Ranking 2009              14

3.1 Największe awanse i spadki              15

3.2 Porównanie z innymi rankingami              16

4. Źródła              17

Wstęp

Wydarzenia 2008 roku przejdą do historii opisywanych w podręcznikach ekonomii jako czas jednego z bardziej spektakularnego spowolnienia gospodarczego. Zostały zapoczątkowane przez upadek amerykańskiego banku Lehman Brothers doprowadzając do zagrożenia bankructwem całego systemu bankowego opartego na rezerwie cząstkowej zdeponowanych środków. Tylko wielka pomoc ze strony Państwa (szacowana w samych Stanach Zjednoczonych na setki miliardów dolarów) przejmującego toksyczne aktywa pozwoliła bankom na prowadzenie dalszej działalności bez zmiany systemu na bardziej przejrzysty i sprawiedliwy. Koszt zaniechania zmiany zasad panujących w bankowości oraz pozwolenie źle zarządzanym bankom na dalszą działalność prawdopodobnie uwidoczni się w kolejnych latach poprzez cykliczne pojawianie się dużych spowolnień gospodarczych (a nawet recesji) naprzemiennie z boomem i czasem intensywnego wzrostu.

Pomimo medialnej burzy wywołanej załamaniem niektórych gałęzi gospodarek (motoryzacja, bankowość, budownictwo) zaledwie 7 państw odnotowało ujemną zmianę Produktu Krajowego Brutto. Pozostałe kraje ciągle mogły mówić o wzroście gospodarczym, tyle że dużo wolniejszym niż w poprzednim roku. W odniesieniu do poprzedniego rankingu należy zwrócić również uwagę na zmniejszenie się bezrobocia wśród analizowanych państw oraz rosnącej wymiany handlowej. Wydaje się, że wszystkie negatywne skutki obecnego spowolnienia gospodarczego uwidocznią się dopiero w przyszłorocznym rankingu.

  Ranking najbardziej dynamicznie rozwijających się gospodarek na świecie 2009 przygotowany przez Instytut Globalizacji obejmuje swoim zakresem 50 państw, w tym również Polskę, mających największy wpływ na gospodarcze wydarzenia na świecie. Tym, co go odróżnia od innych tego typu rankingów to całkowite oparcie się o obiektywne i mierzalne wskaźniki gospodarcze. Pomimo jednak swojej odmienności ścisła czołówka rankingu jest podobna.

Marek Łangalis

Instytut Globalizacji

1. Dobór wskaźników

Ranking najbardziej dynamicznie rozwijających się gospodarek na świecie 2009 został oparty na 8 podstawowych, obiektywnie mierzalnych, wskaźnikach mających wpływ na życie gospodarze w danym kraju:

- roczna zmiana Produktu Krajowego Brutto,

- wielkość Produktu Krajowego Brutto na osobę,

- wielkość bezrobocia na koniec danego roku,

- całoroczną inflację,

- zrównoważenie dochodów i wydatków centralnego budżetu krajowego w danym roku,

- całoroczną wartość eksportu towarów,

- całoroczną wartość importu towarów,

- napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Żadnemu z tych 8 wskaźników nie przypisano większej wagi kosztem pozostałych. Dzięki temu kraj o największym wzroście gospodarczym (Chiny) jest poza czołową piątką rankingu. Trudno jednak byłoby uznać Chiny za najbardziej dynamicznie rozwijającą się gospodarkę przy piątym od końca wyniku wielkości Produktu Krajowego Brutto na mieszkańca.

Dobór wskaźników, o czym świadczą wyniki, nie premiuje ani dużych ani małych państw. Wszystkie 8 wskaźników ma istotny wpływ na kondycję gospodarczą poszczególnych państw. Zmiana PKB odpowiada za przyrost lub spadek wartości dodanej
w całej gospodarce. Wielkość PKB na osobę oddaje zamożność społeczeństwa danego kraju. Dzięki mierzeniu PKB na osobę według parytetu siły nabywczej (Purchaising-Power Parity) wyniki w poszczególnych państwach można ze sobą porównywać. Kolejny wskaźnik – bezrobocie – oddaje wykorzystanie potencjału ludzkiego do powiększania swojego dochodu. Za dużym bezrobociem, oprócz pojawienia się luki PKB, kryje się również wiele problemów społecznych, które mogą znaleźć swoje ujście w następnych latach. Uwzględnienie inflacji konsumenckiej (Consumer Price Index) pokazuje stabilność waluty oraz przewidywalność prowadzenia działalności zarobkowej w danym państwie (stałe ceny). Z kolei równowaga budżetowa pozwala na ocenę dalekowzrocznej polityki fiskalnej władz centralnych. Nierównowaga budżetowa w dłuższym okresie może prowadzić do trudności z dostępem do kredytu dla przedsiębiorców i osób fizycznych (tzw. efekt wypierania), nałożenia wyższych podatków na obywateli (celem spłacenia długów publicznych), nieefektywnej alokacji inwestycji państwowych oraz problemów demograficznych (nadmierny fiskalizm młodego pokolenia). Kolejną kategorią jest eksport dóbr, która pokazuje jak wielką popularnością cieszą się na świecie produkty z danego państwa. Z kolei import dóbr oddaje w pewnym stopniu otwartość gospodarczą na świat oraz zamożność społeczeństwa. Ostatnia kategoria – napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych, jest obrazem atrakcyjności inwestycyjnej kraju.

              Ocenianie z osobna każdego ze wskaźników może wypaczyć obraz kraju. Niektóre państwa wyspecjalizowały się w osiągnięciu dobrego wyniku w kilku kategoriach. Jednak obiektywna ocena wszystkich 8 razem wziętych wskaźników pozwala dostrzec, które państwa na świecie posiadają obecnie oraz w najbliższej przyszłości potencjał rozwoju gospodarczego. 

W porównaniu z poprzednią edycją rankingu w obecnym uległy zmianie dwa wskaźniki. Zadłużenie publiczne w relacji do PKB zostało zastąpione przez deficyt / nadwyżkę budżetową w relacji do PKB. Pozwoli to osiągnąć dobre wyniki państwom, które z różnych powodów mają duże zadłużenie, ale systematycznie z nim walczą poprzez zaprzestanie dalszego zadłużania się. Drugim nowym wskaźnikiem jest napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych, który zastąpił sumę bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Nowy wskaźnik również bardziej oddaje sytuację, jaka miała miejsce w ciągu ostatniego roku, bez długoletnich wyników.

2. Wyniki w poszczególnych kategoriach