edukacja regionalna.pdf

E DUKACJA REGIONALNA W PRZEDSZKOLU

EDUKACJA REGIONALNA W PRZEDSZKOLU

W PA¸ACOWYM PARKU

Renata Margas

Nieod∏àcznym elementem edukacji Êrodowi-

skowej i przyrodniczej w przedszkolu powinna

byç edukacja regionalna, która stanowi cenne

êród∏o informacji o najbli˝szym otoczeniu dziec-

ka. Jego poznanie odbywa si´ przede wszystkim

poprzez organizowanie wycieczek, spacerów,

spotkaƒ z ciekawymi ludêmi, utrzymywanie kon-

taktów z miejscowymi instytucjami i zak∏adami

pracy.

Od kilku lat pracuj´ w ciekawej miejscowoÊci

Kruszyna po∏o˝onej na obszarze Niecki W∏osz-

czowskiej mi´dzy Cz´stochowà a Radomskiem.

Historia tego miejsca, jego walory przyrodnicze

i krajobrazowe umo˝liwiajà tworzenie rozmaitych

sytuacji edukacyjnych, dzi´ki którym przedszko-

laki zdobywajà wiedz´ nie tylko o przesz∏oÊci swo-

jej wsi, ale tak˝e z zakresu geografii i przyrody.

Podczas zaj´ç o swojej miejscowoÊci dzieci pozna-

jà jej po∏o˝enie geograficzne, próbujà odszukaç

jà na mapie, a tak˝e odczytaç plan wsi, odnaleêç

na nim swojà ulic´ i dom. Poznajà wtedy swój

adres.

Najcz´Êciej organizujemy – bardzo lubiane

przez dzieci – spacery do parku dworskiego,

w którym znajduje si´ wczesnobarokowy pa∏ac

wzniesiony w XVII wieku dla Kacpra Denhoffa,

a nast´pnie przebudowany w XIX wieku dla

ksià˝àt Lubomirskich. WyjÊcia te sà okazjà do

zdobywania przez przedszkolaki wiadomoÊci

historycznych dotyczàcych pa∏acu. Poznajà one

okolicznoÊci jego powstania i nazw´ stylu archi-

tektonicznego, który reprezentuje ta budowla.

Dowiadujà si´, z jakich cz´Êci sk∏ada si´ pa∏ac,

kim byli jego w∏aÊciciele i dlaczego si´ zmienia-

li. Po raz pierwszy s∏yszà o postaciach historycz-

nych zwiàzanych z tym miejscem, które odegra∏y

wa˝nà rol´ w dziejach Polski, takich jak: Kacper

Denhoff, królowie Jan III Sobieski i Jan Kazi-

mierz, a tak˝e ksià˝´ Lubomirski.

Spacery po parku sà te˝ okazjà do poznania

fauny i flory tego miejsca. A jest ono pod tym

wzgl´dem naprawd´ bogate. Na 15-hektarowej

powierzchni parku mo˝na spotkaç liczne gatunki

chronionych roÊlin i zwierzàt. Wiosnà na przy-

k∏ad podziwialiÊmy ca∏e dywany kwitnàcych za-

wilców i kaczeƒców. Cz´stym goÊciem parku jest

bocian bia∏y, przylatujà dzikie kaczki, ∏ab´dzie

i ró˝ne gatunki dzi´cio∏ów. ˚yje tu mnóstwo ˝ab

i drobnych gryzoni, a tak˝e sporo wiewiórek, któ-

re wielokrotnie podpatrywaliÊmy.

Wizyty w parku stanowià równie˝ doskona∏à

sposobnoÊç do realizowania zadaƒ edukacji zdro-

wotnej. Zabawa w podchody, chowanego czy przy-

gotowanie Êcie˝ki zdrowia w tak interesujàcej

scenerii z pewnoÊcià zach´cajà dzieci do upra-

wiania sportu na Êwie˝ym powietrzu. Ch´tnie or-

ganizujemy tu te˝ pikniki i ró˝ne imprezy, a tak˝e

lekcje rysunku w plenerze.

Wiedza historyczna o Kruszynie, którà poznajà

przedszkolaki, wià˝e si´ nie tylko z pa∏acem i par-

kiem dworskim, ale tak˝e z wydarzeniami z okre-

su II wojny Êwiatowej. Dzieci uczestniczà co roku

w obchodach tzw. Krwawego poniedzia∏ku. Jest

to dzieƒ, w którym czci si´ pami´ç 44 mieszkaƒ-

ców Kruszyny, których 4 wrzeÊnia 1939 roku za-

mordowali hitlerowcy. Ich nazwiska widniejà na

p∏ycie pomnika stojàcego w pobli˝u szko∏y. Tu co

roku gromadzà si´ ˝yjàcy jeszcze Êwiadkowie

tamtych zajÊç, mieszkaƒcy wsi, w∏adze gminne,

wojsko, zaproszeni goÊcie oraz dzieci i m∏odzie˝.

Bioràc udzia∏ w uroczystoÊci, m∏odzi kruszynianie

nie tylko sk∏adajà ho∏d poleg∏ym, ale poznajà hi-

stori´, która jest im bliska.

Edukacji regionalnej i poznaniu najbli˝szej

okolicy s∏u˝y tak˝e sta∏a wspó∏praca przedszkola

z ró˝nymi organizacjami i instytucjami dzia∏ajà-

cymi w Kruszynie. Nale˝à do nich:

l Towarzystwo Przyjació∏ Kruszyny

l szko∏a podstawowa i gimnazjum

l biblioteka gminna

l parafia Êw. Macieja.

W ramach tej wspó∏pracy podejmujemy ró˝ne

dzia∏ania, na przyk∏ad:

Wychowanie Przedszkolne 5/2004

E DUKACJA REGIONALNA W PRZEDSZKOLU

l odwiedzamy Izb´ Pami´ci, w której zgro-

madzone zosta∏o ca∏e bogactwo pamiàtek

historycznych ziemi kruszyƒskiej,

l korzystamy ze szkolnej pracowni kompute-

rowej i sali gimnastycznej,

l organizujemy wspólne imprezy z klasà

pierwszà,

l wystawiamy jase∏ka w zabytkowej scenerii

siedemnastowiecznego koÊcio∏a,

l kilka razy w roku odwiedzamy te˝ cmen-

tarz parafialny, na którym oprócz grobów

˝o∏nierzy z I i II wojny Êwiatowej oraz z po-

wstania wielkopolskiego znajduje si´ gro-

bowiec rodzinny ksià˝àt Lubomirskich.

Dzi´ki takim dzia∏aniom przybli˝amy dzie-

ciom ich otoczenie i wp∏ywamy na kszta∏towanie

si´ ich to˝samoÊci. Pokazujàc im ciekawe i cz´sto

pe∏ne uroku miejsca, opowiadajàc o nich w inte-

resujàcy sposób, sprawiamy, ˝e przedszkolaki po-

znajà swoje korzenie, dowiadujà si´, kim byli ich

przodkowie, jak losy rodziny wià˝à si´ z historià

miejscowoÊci. Odkrywajà wartoÊç i wyjàtkowoÊç

miejsca, z którego pochodzà.

Wymienione przyk∏ady anga˝owania dzieci

w ˝ycie najbli˝szego Êrodowiska majà zach´ciç

do podejmowania tego typu dzia∏aƒ. Mo˝e Wasze

przedszkola znajdujà si´ w równie ciekawym hi-

storycznie miejscu? Naprawd´ warto si´gnàç do

kronik, pójÊç do biblioteki, urz´du gminy lub pa-

rafii, gdzie z pewnoÊcià znajdà si´ dokumenty,

zdj´cia, pamiàtki, które przybli˝à przedszkola-

kom ich wieÊ lub miasto.

JARMARK REGIONÓW

Barbara Kobielska, Jolanta Pacyƒska

W naszym przedszkolu poÊwi´camy du˝o cza-

su na poznawanie tradycji i dawnych obyczajów.

W pierwszym roku dzieci poznajà kultur´ swo-

jego miasta i regionu – Wielkopolski.

Drugi rok poÊwi´ciliÊmy na zdobycie wiedzy

o wybranych regionach Polski. Czterolatki od-

krywa∏y kultur´ Mazowsza, pi´ciolatki – Podha-

la, a szeÊciolatki zaznajamia∏y si´ z tradycjami

i obyczajami regionu krakowskiego.

Przedszkolaki uczy∏y si´ piosenek, taƒców, po-

znawa∏y stroje, zwyczaje, cechy dialektu i dania

regionalne. Co dwa miesiàce ka˝da grupa zapra-

sza∏a dzieci z innych oddzia∏ów i przedstawia∏a

poznawanà przez siebie krain´. By∏y teatrzyki,

piosenki, taƒce, przyÊpiewki oraz zgaduj-zga-

dula.

Przedszkolaki wiele si´ nauczy∏y. Rozró˝nia∏y

stroje regionalne oraz nazywa∏y ich charaktery-

styczne elementy.Wiedzia∏y, co to znaczy: obwarza-

nek,oscypek,precel i szneka . Oglàdajàc teatrzyki,

poznawa∏y legendy poszczególnych regionów.

Wycieczki i ró˝ne imprezy by∏y okazjà do bli˝-

szego zetkni´cia si´ z dziedzictwem kulturowym.

Dzieci zwiedzi∏y Muzeum Etnograficzne, skan-

sen w Dziekanowicach, Muzeum Sztuki U˝ytko-

wej, Muzeum Rolnictwa. Wszystkie uroczystoÊci

organizowane w przedszkolu mia∏y klimat ludo-

wy, np. podczas balu karnawa∏owego zorganizo-

wanego pod has∏em Bal z przytupem dzieci pre-

zentowa∏y stroje ludowe. Wystrój sali i program

artystyczny podczas uroczystoÊci z okazji Dnia

Babci i Dziadka oraz Dnia Matki równie˝ nawià-

zywa∏ do tego tematu.

Jego lepszemu poznaniu sprzyja∏y bogato wy-

posa˝one kàciki regionalne oraz eksponaty zdo-

biàce hol i sal´ rytmicznà. W ich gromadzenie

zaanga˝owani byli rodzice i przyjaciele przed-

szkola. Znalaz∏y si´ tam liczne przedmioty co-

dziennego u˝ytku z dawnej wsi: stroje ludowe,

makramy, rzeêby i narz´dzia.

W dobie techniki, w czasach komputeryzacji,

w Êwiecie, w którym wszyscy si´ spieszà, stara∏y-

Êmy si´ zwróciç uwag´ dzieci na przesz∏oÊç. By∏a

to dla nich znakomita lekcja historii i geografii.

Zainteresowanie wychowanków folklorem i tra-

dycjà pozwoli∏o na chwil´ zatrzymaç czas i z za-

dumà przyjrzeç si´ swoim korzeniom.

Chwile sp´dzone w kr´gu kultury i sztuki ludo-

wej by∏y cenne nie tylko dla przedszkolaków, ale

tak˝e dla nauczycielek, które przez dwa lata z wiel-

kim zaanga˝owaniem i pasjà zdobywa∏y nowe do-

Êwiadczenia i doskonali∏y warsztat pracy.

Wychowanie Przedszkolne 5/2004

Uwieƒczeniem dwuletniej pracy by∏ Jarmark

Regionów , którego scenariusz prezentujemy.

4. Wycinanki . Dzieci wycinajà przygotowane

przez nauczycielki krakowskie pawie i ∏owickie

koguciki (str. 64).

Cele:

– zapoznanie dzieci ze zwyczajami i tradycjami

regionalnymi, np. z taƒcem krakowskim, pio-

senkà ludowà, strojami, wycinankami,

– uczenie szacunku dla tradycji,

– uÊwiadamianie dzieciom bogactwa dziedzictwa

kulturowego Polski,

– rozwijanie zdolnoÊci manualnych,

– rozwijanie umiej´tnoÊci wypowiadania si´.

5. Gdzie tak taƒczono? Wybrane dzieci prezen-

tujà taƒce danego folkloru, np. krakowiaka. Po-

zostali zgadujà, z jakiego regionu pochodzi ta-

niec, uczà si´ go.

6. Wszyscy Êpiewajà piosenk´ ludowà pt. „Wal-

czyk” („Wylecia∏ ptaszek z ¸obzowa”).

Metody pracy: inscenizacja, pogadanka, taniec,

piosenka, dzia∏ania praktyczne.

7. Odejdê,zimo . Dzieci przypominajà sobie tra-

dycj´ wyp´dzania zimy, którà symbolizuje

Marzanna. Przekupki pomagajà przep´dziç zi-

m´, wychodzà na scen´ z kolorowymi gaikami

i Êpiewajà piosenk´ „Gaiczek zielony”. Wszyscy

przy∏àczajà si´ do Êpiewania.

Formy pracy: zbiorowa.

Ârodki dydaktyczne: wystrój sali, stragan, rekwi-

zyty zwiàzane z regionem: kwiaty, wycinanki, ob-

warzanki, strój krakowski (serdak, zapaska, wia-

nek, spódnica); kuk∏a Marzanny, gaik, nagrania

magnetofonowe: Vivaldi „Wiosna”, krakowiak,

piosenki: „Wylecia∏ ptaszek z ¸obzowa”, „Ga-

iczek zielony”.

Walczyk

Wylecia∏ ptaszek z ¸obzowa,

usiad∏ na rynku Krakowa,

asa, tadarasa, asa, tadarasa,

usiad∏ na rynku Krakowa.

Przebieg zaj´ç:

1. Na rynku . W sali, w której ustawiono straga-

ny, spotykajà si´ przekupki z ró˝nych regionów

Polski – dziewczynki w strojach ludowych. Sà

wÊród nich Wielkopolanki, ¸owiczanki, Krako-

wianki, przekupki z Podhala. Stojà one za straga-

nami i zachwalajà swoje regionalne potrawy, np.

oscypki, obwarzanki, szneki.

A na tym rynku w Krakowie

domy stan´∏y na g∏owie,

asa, tadarasa, asa, tadarasa,

domy stan´∏y na g∏owie.

I zataƒczy∏y raz, dwa, trzy,

a ptaszek siedzi i patrzy,

asa, tadarasa, asa, tadarasa,

a ptaszek siedzi i patrzy.

2. Na jarmarku pojawia si´ pani Wiosna z ko-

szem wiosennych kwiatów, spaceruje mi´dzy

straganami, przyglàda si´ przekupkom, rozma-

wia z pozosta∏ymi dzieçmi, taƒczy w rytm utworu

Vivaldiego „Wiosna”.

A kiedy ju˝ si´ napatrzy∏,

to sam zataƒczy∏ raz, dwa, trzy,

asa, tadarasa, asa, tadarasa,

to sam zataƒczy∏ raz, dwa, trzy.

3. Pani Wiosna zaprasza przekupki do zapre-

zentowania razem z dzieçmi kramów – przed-

szkolaki omawiajà znane im elementy dekora-

cji, np. wycinanki, strój, rozpoznajà i nazywajà

dany region, zapoznajà si´ z charakterystyczny-

mi dla niego potrawami, oglàdajà je i poznajà

ich smak.

melodia ludowa, autor s∏ów nieznany

Wychowanie Przedszkolne 5/2004

¸owickie koguciki

Wytnij starannie koguciki i naklej je na kolorowy papier.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: