TEORIA DEBIUTÓW

PARTIA SZKOCKA

Tak nazywamy partię, rozpoczętą po­sunięciami:

1. e2-e4      e7-e5

2. Sgl-f3     Sb8-c6

3. d2-d4

Ruchem 3. d2-d4 białe podejmują od razu walkę

o centrum. Bezpośredni, agre­sywny ten ruch jest może nieco przedwczesny i nie nastręcza czarnym specjal­nych trudności w wyrównaniu gry. Jak zwykle jednak w obliczu ataku, czarne muszą grać bardzo dokładnie - tym bar­dziej, że w tym debiucie niełatwo im przychodzi stworzenie skutecznej kontrgry (co, znakomicie się udaje w obronie dwu skoczków).

Po 3. d2-d4 czarne z reguły odpowia­dają:

3. ...             e5:d4

i teraz białe mają do wyboru parę konty­nuacji :

4. Gfl-c4. Ten gambitowy wariant daje czarnym okazję do pozornie bardzo dla nich korzystnego manewru 4. ... Gf8-b4+ 5. c2-c3, d4:c3 - ale po

6. 0-0! czarne nie uzyskują nic, a kon­tynuacja

6. ... c3:b2? 7. Gcl: b2 jest wręcz dla nich niekorzystna, gdyż białe dzięki dwu gońcom na otwartych liniach mają bardzo silny atak.

Na 4. Gfl-c4 należy grać 4. ... Sg8-f6 5. e4-e5, d7-d5 sprowadzając grę do znanego wariantu dwu skoczków.

Gambitowy charakter ma również kon­tynuacja

4. c2-c3, d4:c3 5. Gfl-c4, Sg8-f6 (oczywiście 5. ... cb2 6. G:b2 i teraz byłoby dla czarnych niebezpieczne) 6. Sbl:c3, Gf8-b4 7. 0-0; białe mają przewagę rozwojową za poświęconego pionka.

Najczęściej jednak w partii szkockiej białe grają:

4. Sf 3:d4

na co dwiema głównymi kontynuacjami są 4. ... Gf8-c5 (A) i 4. ... Sg8-f6 (B).

Wariant A)  

4. ...               Gf8-c5

5. Gcl-e3

Najczęściej stosowana odpowiedź. In­teresujące

i jak wykazała praktyka ko­rzystne dla białych jest także 5. Sd4-b3, Gc5-b6 6. a2-a4.

5. ...               Hd8-f6

Groziło oczywiście 6. Sd4:c6 ze zdo­byciem figury. Wymiana 5. ... Sc6:d4-  6. Ge3:d4 (ew. 6. ... G:d4 7. H:d4) daje białym przewagę pozycyjną, korzystne dla białych jest również pasywne

5. ... Gc5-b6 (6. Sc3, d6 7. Hd2 z nast. 0-0-0).

6. c2-c3

Ryzykowne jest 6. Sd4-b5, na co czar­ne powinny odpowiedzieć 6. ... Gc5:e3 7. f2:e3, Hf6-h4+

8. g2-g3, Hh4:e4.

6. ...              Sg8-e7

7. Sd4-c2

Po 7. Gfl -c2, d7-d5 8. 0-0, Gc5:d4 9. c3:d4, d5:e4 czarne mają dobrą grę.

7. ...             Gc5:e3

8. Sc2:e3     Hf6-e5

Można też grać 8. ... 0-0.

9. Hdl-f3      0-0

Gra jest wyrównana.

Wariant B)   

4. ...              Sg8-f6

Wymiana 4.  ...  Sc6:d4 5.  Hdl:d4 dałaby białym przewagę w centrum.

5. Sbl-c3

Uznawany przez teorię i dość często grywany jest wariant wymienny 5. Sd4:c6, b7:c6.

5. ...             Gf8-b4

Pośredni atak na pionka e4.

6. Sd4:c6    b7:c6

7. Gfl-d3      d7-d5

8. e4:d5

Ryzykowniejsze jest 8. e4-e5, Sf6-g4 9. 0-0, Gb4-c5 z groźbą 10. ... Hd8-h4.

8....             c6:d5

9. 0-0          0-0

Partia jest wyrównana. Białe grają tu zwykle

10. Gcl-g5, na co czarne odpo­wiadają 10. ... Gb4:c3, 10. ... Gc8-e6 lub 10. ... c7-c6.

Opracował: P.Łosiewicz

Literatura: „ABC Szachisty” T.Czarnecki