Transport ponadgabarytowych maszyn roboczych.pdf

transport i logistyka

Transport

ponadgabarytowych

masz yn robocz ych

maszyn roboczych

Przemysław

Bodziony

Akademia Górni-

czo-Hutnicza

W dobie ciągłego zapotrzebowania na surowce budowlane oraz

ewoluującą technologię ich pozyskiwania i przeróbki, a także z

uwagi na zapewnienie konkurencyjności dużych rm budowlanych,

niezbędnym stało się przemieszczanie ciężkich maszyn roboczych

pomiędzy poszczególnymi kopalniami czy realizowanymi inwesty-

cjami. Nieraz w grę wchodzą tu znaczne odległości, zwłaszcza w

rmach dysponujących dużą otą sprzętową.

Paweł

Witkowski

Mota – Engil

Polska S.A.

Wykorzystanie odpowiednich na-

czep, zwanych popularnie niskopodwo-

ziowymi, pozwala na realizację zadań

transportowych tego rodzaju. Jednakże w

przypadku maszyn o dużych gabarytach,

masie własnej oraz niskim prześwicie

podwozia, do których należą mobilne

kruszarki czy rozściełacze mas bitu-

micznych, koniecznym jest zastosowa-

nie wieloosiowych naczep specjalnych,

dedykowanych do ładunków ponadga-

barytowych.

Kiedy jest ponadgabarytowy?

Transport ponadgabarytowy ma

miejsce, jeżeli miary całkowite przewożo-

nej maszyny, wraz z zestawem transpor-

towym, przekraczają poniższe dopusz-

czalne wielkości określone w przepisach

prawnych (Dz.

Ustaw Nr 32 poz.

262, 31.XII.2002),

tj. długość 16,5

m, szerokość 2,5

m, wysokość 4 m,

ciężar całkowity

42 t, oraz dopusz-

czalne naciski na

osie, zależne od

rodzaju drogi. W

takim przypadku

konieczne jest

uzyskanie specjal-

nych zezwoleń na

przejazd drogami

publicznymi od

ich zarządcy i speł-

nienie określonych

warunków. Musi

zostać wyznaczona

szczegółowa trasa,

z uwzględnieniem

topograﬁ i terenu,

Transport

ładowarki CAT

30 SiMB 5/2009

5_2009_surowce.indd 30

5 2009

2009-10-01 13:48:24

2009 10 01 13 48 24

Transport

i dd 30

transport i logistyka

oraz godziny przejazdu zastawu. Należy zwrócić szczególną

uwagę na wysokość wiaduktów, szerokość i nośność mostów,

napowietrzne linie przesyłowe, a także obecność drzew blisko

pasa jezdni. Przed realizacją zadania transportowego niezbędny

jest przejazd trasą innym pojazdem, celem naniesienia na plan

punktów newralgicznych oraz sprawdzenia, czy nie wynikły

okoliczności uniemożliwiające transport. W przypadku prze-

wozu maszyn o szerokości większej niż 2,5 m wymagane jest

specjalne oznakowanie transportu, zgodne z obowiązującymi

przepisami. Nierzadko nie obejdzie się bez asysty pojazdów

pilotujących zespół transportowy (zarówno z przodu jak i

z tyłu), a w szczególnych przypadkach dodatkowo obecno-

ści pojazdów policji i demontażu oznakowania pionowego

drogi. Wszystko to wiąże się z poniesieniem dodatkowych

kosztów. Im dłuższa trasa przejazdu i większe przekroczenie

dopuszczalnych wielkości ładunku, tym opłaty za zezwolenia

są wyższe. Transport ponadgabarytowy realizowany jest na

ogół w godzinach nocnych, ze względu na zmniejszoną ilość

pojazdów na drodze.

Transport ma-

szyny Nordberg

NW100GPC

produkcji Metso,

realizowany

przez rmę:

Spedycja Mię-

dzynarodowa

Agroland S

towych. Relatywnie rzadko występuje konieczność stosowania

ciągników balastowych.

Jeżeli chodzi o wymagania stawiane naczepom nisko-

podwoziowym, zwłaszcza w przypadku transportu dużych

i ciężkich agregatów kruszących, to ich odpowiedni dobór

stanowi główną decyzję w transporcie tego typu. Zarówno pod

względem konstrukcyjnym, ale przede wszystkim logistycznym,

niezbędna jest wiedza i duże doświadczenie, zapewniające

opracowanie i skalkulowanie optymalnego procesu transpor-

towego. Konstrukcja naczepy musi umożliwić wjazd prze-

wożonej maszyny w punkcie załadunku, jej możliwie szybki

i bezpieczny przerzut oraz wyładunek jak najbliżej miejsca

późniejszej eksploatacji.

Najczęściej stosowanym zestawem do ponadgaba-

rytowego transportu maszyn roboczych jest ciągnik

siodłowy sprzęgnięty z naczepą typu SEMI, zwaną

w żargonie transportowców łabędzią szyją

Specjalny sprzęt

Najczęściej stosowanym zestawem do ponadgabaryto-

wego transportu maszyn roboczych jest odpowiedni ciągnik

siodłowy sprzęgnięty z naczepą typu SEMI, zwaną w żargonie

transportowców „łabędzią szyją”. Dobór ciągnika siodłowego

nie stanowi zazwyczaj większej trudności. Pojazd taki musi

cechować odpowiednia moc, moment obrotowy oraz kon-

strukcja siodła. Ponadto mosty napędowe ciągnika winny być

wyposażone w zwolnice. Ze względu na optymalne rozłożenie

siły napędowej oraz nacisków na osie dominują konstrukcje

trzy- lub czteroosiowe do pracy w ciężkich zestawach transpor-

Zapewnienie powyższych oczekiwań może stanowić

dla producentów naczep nie lada problem, aczkolwiek jest

możliwe, z uwzględnieniem indywidualnych wytycznych

zamawiającego włącznie. Dzięki temu powstają pojazdy jed-

nostkowe, dedykowane do transportu wąskiego typu maszyn,

uwzględniające ich cechy szczególne oraz charakter i specyﬁ kę

transportu.

Wszystko to determinuje konstrukcję samej naczepy, ale

także najazdów, dobór odpowiedniego rodzaju zawieszenia,

SiMB 5/2009 31

5_2009_surowce.indd 31

5 2009

2009-10-01 13:48:33

2009 10 01 13 48 33

i dd 31

transport i logistyka

W celu

zapewnienia

odpowiedniej

nośności oraz

równomierne-

go rozłożenia

nacisku stosuje

się od kilku do

nawet kilkunastu

zastawów osi

wyposażonych

w koła bliźniacze

osi, kół oraz ogumienia. Począwszy od materiału wykonania,

a na zastosowanej elektronice skończywszy, są to rozwiązania

specjalne.

Przykładowo ramy nośne powstają z wysokogatunkowej

stali o zwiększonej wytrzymałości (z okresem eksploatacji

przewidzianym na 15-20 lat). Natomiast platformy ładunko-

we wykładane są bardzo twardym, nierzadko egzotycznym

gatunkiem drewna(!).

Coraz częściej w konstrukcjach naczep do przewozów

ponadgabarytowych zaczynają dominować rozwiązania mo-

dułowe. Pozwalają one na zmianę konﬁ guracji długości lub/i

szerokości pojazdu poprzez rozsuwanie (o stałe rozmiary)

specjalnych elementów ramy (modułów), w zależności od

rodzaju transportowanej maszyny. Możliwe jest wydłużenie

Niezbędną w tym przypadku zwrot-

ność zestawu zapewnia zastosowanie,

przynajmniej w części naczepy, osi na-

dążnych skrętnych i przeciwskrętnych,

sterowanych hydraulicznie, elektrohy-

draulicznie lub elektropneumatycznie z

siodła ciągnika, bądź samonastawnych.

Nowym rozwiązaniem jest możliwość

wykorzystania układu osi łamanych,

szczególnie przydanych w transporcie

dużych i ciężkich maszyn budowla-

nych, pozwalających na wychylenie kół

jezdnych naczepy nawet do 45 stopni.

Dodatkowo pojazd można wyposażyć

w zdalne sterowanie osi skrętnych, a tak-

że wykorzystanie napędu hydrostatyczne-

go. Ułatwia to precyzyjne manewrowanie

zestawem przy pokonywaniu ciasnych

zakrętów lub załadunku i wyładunku

maszyny w miejscach trudno dostępnych,

przykładowo na terenie kopalni. Stoso-

wanie układów hamulcowych z elektro-

nicznymi systemami wspomagającymi

jest standardem w tej klasie pojazdów.

Wjazd ciężkich kruszarek z małym prześwitem podwozia

na naczepę zapewnia wykorzystanie zawieszenia pozwalającego

na podnoszenie i obniżanie poziomu platformy ładunkowej.

Dzięki zastosowaniu regulowanego resorowania opartego na

miechach pneumatycznych dla każdej osi oraz kilkuczłono-

wych najazdów o niewielkim kącie najazdowym możliwy jest

załadunek nawet najbardziej nietypowych maszyn. Ze względu

na masę własną, gwarantującą odpowiednią wytrzymałość oraz

wygodę operatora, najazdy składane i rozkładane są hydrau-

licznie. Niebagatelne znaczenie odgrywają systemy mocowania

dodatkowego ładunku na łabędziej szyi (osprzęt przewożonych

maszyn), a także rozmieszczenie otworów i pierścieni potrzeb-

nych do zabezpieczenia kruszarki w trakcie przewozu.

Niewiele rm podejmuje się przerzutu ciężkich

kruszarek we własnym zakresie, bądź nie ma ku

temu możliwości. Bezpieczniej jest powierzyć tego

rodzaju przedsięwzięcie specjalistycznym przedsię-

biorstwom transportowym

Najlepiej – specjalistyczne rmy

Koszt wieloosiowej naczepy do transportu ponadgabaryto-

wego może sięgnąć kilkuset euro! Dlatego ﬁ rmom użytkującym

nawet sporą ilość ciężkich maszyn roboczych nie opłaca się

utrzymywanie i posiadanie takich naczep na własność. Ponadto

zaplanowanie oraz zorganizowanie całego procesu transpor-

tu, a zwłaszcza zdobycie wszystkich zezwoleń i formalności,

nastręcza wiele trudności. Dlatego niewiele ﬁ rm podejmuje

się przerzutu ciężkich kruszarek we własnym zakresie, bądź

nie ma ku temu możliwości. Bezpieczniej jest powierzyć tego

rodzaju przedsięwzięcie specjalistycznym ﬁ rmom transporto-

wym, które posiadając wyspecjalizowaną ﬂ otę, kadrę, wiedzę

i doświadczenie, zapewnią przewóz każdej maszyny w dowolne

miejsce, również za granicą.

platformy nośnej naczepy, nawet o cztery moduły.

W celu zapewnienia odpowiedniej nośności oraz równo-

miernego rozłożenia nacisku stosuje się od kilku do nawet

kilkunastu zastawów osi wyposażonych w koła bliźniacze.

Zestawy dostarczane są przez producentów specjalizujących się

w rozwiązaniach do ciężkiego transportu niskopodwoziowego.

Przy przewożeniu dużych kruszarek ważną rolę ogrywają koła

o niewielkiej średnicy, obniżające pokład ładunkowy nacze-

py. Odpowiednie musi być także ogumienie, gwarantujące

wysoką wytrzymałość oraz przyczepność, nawet w trudnych

warunkach.

Literatura

1. Woch D.: Wyjątkowy „mebel” , Auto Market Truck, nr 49/2005 (569)

2. Złoty P.: Jak się robi przewozy ponadnormatywne , TRANSPORT – Technika

motoryzacyjna nr 11/2004, s. 24-26

3. Materiały producentów naczep

32 SiMB 5/2009

5_2009_surowce.indd 32

5 2009

2009-10-01 13:48:38

2009 10 01 13 48 38

i dd 32

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: