Metoda Marii Montessori w przedszkolu integracyjnym w Krakowie
Przedszkole Integracyjne Montessori działające przy Krakowskim Ośrodku Rehabilitacji Wieku Rozwojowego jest nieodłączną częścią realizacji koncepcji monachijskiego Centrum Dziecięcego, dotyczącej wczesnej diagnozy, wczesnej terapii i wczesnej społecznej integracji dzieci z różnorodnymi deficytami rozwojowymi.
Model pracy Krakowskiego Ośrodka Rehabilitacji Wieku Rozwojowego, zgodnie z koncepcją profesora Theodora Hellbruegge (Monachium) przeniesioną na grunt polski przez dr n. med. Marię Drewniak – twórcę Ośrodka - przedstawia następujący schemat:
I. Wczesna diagnostyka zaburzeń rozwojowych (lekarz pediatra, neurolog dziecięcy)
· Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa
· Neurokinezjologiczna diagnostyka wg Vojty
· Klasyczne metody neurologiczne
· Wczesna diagnoza zaburzeń słuchu (Echo –Screen)
ß
II. Wczesna terapia zaburzeń rozwoju
· Terapia neurokinezjologiczna metodą Vojty
· Terapia orofacjalna metodą Castillo – Moralesa
· Ortodontyczne płytki stymulacyjne
· Terapia metodą Pfaphenrota
· Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa (psycholog)
· Terapia metodą Zukunft – Huber
III. Społeczne oddziaływanie i pomoc rodzinie , psychoterapia
i psychoedukacja rodziców , multisensoryczna stymulacja metodą Marii Montessori i innymi metodami
( PerTra, Sherborne, Prekop)
· terapia indywidualna
· terapia w małych grupach
· integracyjne przedszkole Montessori
W ciągu dziesięciu lat działalności (od 1995 roku) został
w Krakowie wypracowany model placówki wychowawczo – edukacyjnej dla dzieci, będący kompromisem pomiędzy przedszkolami montessoriańskimi hospitowanymi przez nauczycielki
w Niemczech, Austrii i Włoszech oraz tradycją pracy w polskich placówkach wychowania przedszkolnego.
Zasady pracy Przedszkola Integracyjnego Montessori
w Krakowie:
· grupa mieszana wiekowo ( od ok. 3 do 6 lat – dzieci
niepełnosprawne do 10 roku życia)
· grupa o właściwych proporcjach ( płeć , wiek )
· maksymalnie ¼ to dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, przygotowane przez wcześniejszą terapię indywidualną i grupową
· w grupie może być tylko jedno dziecko z danego rodzaju
zaburzeń
· „przygotowane otoczenie” – materiał rozwojowy Montessori
· „przygotowany nauczyciel” ( kursy pedagogiki Montessori) ,
rola nauczyciela w procesie nauczania i wychowania: nauczyciel –obserwator , szacunek dla dziecka ; asystent Montessori.
· praca nauczycieli przedszkola jest wspierana przez specjalistów
( konsultacje psychologiczne , lekarskie , indywidualna terapia
pedagogiczna)
· specyficzne formy pracy: indywidualizacja nauczania – wolna praca, wolny wybór – „pomóż mi zrobić to samodzielnie” , ćwiczenia ciszy, lekcja podstawowa, lekcja trójstopniowa.
· zajęcia dodatkowe – rytmika, j. angielski, j. francuski, religia, gimnastyka korekcyjna, warsztaty teatralne, taniec towarzyski,
· zajęcia na sali gimnastycznej, w ogrodzie przedszkolnym, spacery, wycieczki – jako uzupełnienie oferty przedszkola.
Rekrutacja do przedszkola odbywa się według określonych wcześniej zasad. Dzieci ze zdiagnozowanymi deficytami rozwojowymi muszą osiągnąć odpowiedni poziom rozwoju społecznego, by efektywnie współistnieć w grupie.
Ważny jest okres przygotowania - poprzez indywidualną terapię, prowadzoną przez terapeutów Montessori.
Równie istotne jest rygorystyczne przestrzeganie zasady utrzymania proporcji ¼ dzieci niepełnosprawnych w grupie,
a także przyjmowanie do grupy tylko jednego dziecka
z określonym rodzajem zaburzeń.)
Baza dydaktyczna to tzw. „przygotowane otoczenie”.
Dziecko, by się rozwijało, musi mieć zapewnione właściwe warunki materialne oraz pomoce dydaktyczne, czyli „materiał rozwojowy”, którego założenia przedstawiła Maria Montessori, a które tworzą według jej zasad i udoskonalają tysiące jej następców.
Materiał Montessori – stale wzbogacany o nowe zestawy do pracy dla dzieci, jest atrakcyjny i zachęcający dla dziecka –
ma „zaproszeniowy” charakter.
Nauczyciele pracujący z dziećmi powinni posiadać odpowiednie wykształcenie – kierunkowe przygotowanie , wszechstronną pedagogiczną i specjalistyczną wiedzę, właściwe podejście do dzieci, naturalne zachowanie, bezpośredniość w kontaktach ,
a przede wszystkim – niezbędne jest stworzenie dobrego zespołu, opartego na zasadach partnerskich, wzajemnym zaufaniu, posiadaniu zbliżonego systemu norm i wartości.
Doświadczenia w pracy z dziećmi dają pedagogom siłę spokoju
i świadomość, że proces dydaktyczno –wychowawczy będzie przebiegał prawidłowo, pozwalają umiejętnie rozwiązywać trudne sytuacje. Nauczyciele bardziej doświadczeni dzielą się swoją wiedzą i umiejętnościami z młodszymi, są przez nich obserwowani
w naturalnych sytuacjach dnia codziennego - w pracy z dziećmi, kontaktach z rodzicami i kolegami w pracy.
Nauczyciel przekazuje dzieciom swoje wewnętrzne opanowanie.
Znajomość naturalnego rytmu rozwoju, zauważanie „wrażliwych faz” – wiedza , w którą wyposaża nas teoria Montessori pozwala nauczycielom Montessori pracować z sukcesem.
Dorosły uczy się właściwego pełnienia swojej roli – obserwatora, osoby postępującej za dzieckiem, za jego fazami rozwoju, by
w odpowiednim czasie móc zaproponować taki rodzaj zajęcia, który
w danym momencie jest dla dziecka właściwy. Wykorzystuje w ten sposób swoją wiedzę o danym dziecku, nabytą w trakcie obserwacji .
Tu jest miejsce na cytat „Pozwól mi zrobić to samodzielnie” – zdanie skierowane przez dziecko do dorosłego, niecierpliwiącego się powolnością odkrywania przez nie świata.
Każde dziecko, u którego w toku pracy nauczyciel stwierdza deficyty rozwojowe może skorzystać z pomocy specjalistów Krakowskiego ośrodka Rehabilitacji Wieku Rozwojowego.
Współistnienie przedszkola i ośrodka rehabilitacji owocuje pozytywnym nastawieniem dzieci do lekarzy i terapeutów, a dla dzieci niepełnosprawnych stanowi możliwość wejścia w środowisko dzieci zdrowych. Przedszkole ze względu na sąsiedztwo ośrodka rehabilitacji jest odwiedzane przez dzieci niepełnosprawne przychodzące na terapię. Pracownicy ośrodka są nieomal codziennymi gośćmi przedszkolaków. Lekarz, terapeuta, stomatolog – to nie zniecierpliwiona ciekawością podszytą lękiem przed bólem lub nielubianymi zabiegami osoba w białym fartuchu , ale miła pani Ania cierpliwie ucząca zasad szczotkowania zębów, lub pani Beatka prowadząca uwielbianą gimnastykę korekcyjną w „sali szaleństw”.
W integracyjnej placówce prowadzonej metodą Montessori dzieci rozwijają się w naturalnym rytmie, indywidualnie realizują program przedszkola - w zależności od możliwości i zainteresowań, uczą się tolerancji dla inności – dzieci często nie zauważają deficytów rozwojowych kolegów.
Korzyści daje grupa mieszana wiekowo – młodsi uczą się od starszych, a starsi mają okazję powtórzyć i usystematyzować swoje wiadomości i szkolić umiejętności podczas pomagania innym – młodszym.
Wolność wyboru powoduje to, że dziecko chętniej pracuje, a przez powtarzanie wchłania wiedzę i umiejętności, uczy się też samodzielności.
Przedszkole Integracyjne Montessori jest placówką, która realizując nadrzędny cel wszechstronnego rozwoju osobowości dziecka oferuje:
· Indywidualizację procesu opieki, wychowania, nauczania;
· Uczenie umiejętności na bazie materiału rozwojowego Marii Montessori – wspieranie indywidualnych uzdolnień dzieci;
· Dostosowanie działań kompensacyjnych
i korygujących do potrzeb psychosomatycznych dziecka;
· Uświadomienie dziecku celowości nauki szkolnej – kształtowanie samoświadomości;
· Naukę zachowań prospołecznych, w tym szacunku dla odmienności, tolerancji i empatii;
· Wspomaganie opiekuńczo – wychowawczej roli rodziny dziecka
Dążymy więc do osiągnięcia skutecznego przygotowania dziecka zdrowego i dziecka
o specjalnych potrzebach edukacyjnych
do dalszych etapów kształcenia.
Chcemy, aby nasze przedszkole było placówką
o zwiększonej efektywności kształcenia, przez kompetentnych nauczycieli, w przyjaznej atmosferze i atrakcyjnym otoczeniu.
Mottem przedszkola jest zdanie wnuka Marii Montessori skierowane do niej:
„Pomóż mi zrobić to samemu!”.
6
justynak5