Jak odtruć i zregenerować wątrobę ?
Wątroba jest największym narządem człowieka. Jej waga dochodzi do 1,5 kg. Wątroba największa pracę wykonuje, gdy śpimy (między 22, a 2 w nocy). Aby wspomóc jej prace dobrze jest pic przez 9 dni miksturę, która oczyści wątrobę - wyciśnięty sok z grejpfruta mieszamy z dwiema łyżkami oliwy ...
Gdy odczuwasz nieprzyjemne rozpieranie pod żebrami z prawej strony, jest to oznaka, że przeciążasz swoja wątrobę. Jeżeli wystąpią kolejne objawy : spowolniony metabolizm, uczucie ciągłego zmęczenia, częste skurcze łydek i palców rąk, a także wzdęcia, zaparcia, gorzki posmak w ustach, nieustająca ochota na coś słodkiego, to w takiej sytuacji może bez problemu pomoc swojej wątrobie stosując kuracje odtruwającą. Kuracja powinna trwać osiem tygodni..Kuracja odtruwająca wątrobę polega na wyeliminowaniu z diety : nabiału, czerwonego mięsa, kawy, herbaty, alkoholu, słodyczy, grzybów, a także pieczywa pszennego.Jeść możemy : czerstwy chleb, ryby, nasiona, owoce i warzywa zielone oraz marchew, buraki, pomidory, cebulę, czosnek, brukiew i ziemniaki. Pomocne dla wątroby są także : sok z żurawin, napar z karczocha, ostropestu plamistego. Pomogą Ci one zregenerować wątrobę..Ostropest plamisty (Silybum marianum z upraw bioekologicznych)Wskazania: » stany rekonwalescencji po toksyczno-metabolicznych uszkodzeniach wątroby spowodowanych czynnikami toksycznymi takimi jak: długotrwałe kuracje antybiotykowe, nadużywanie alkoholu, chemioterapia, zatrucia grzybami» zaburzenia czynności wątroby na skutek złej diety oraz na tle cukrzycowym» wirusowe zapalenie wątroby typu C, (wspomagająco), zapalenie dróg żółciowych i woreczka żółciowego, jak również przy endometriozie, która jest jedną z głównych przyczyn bezpłodności u kobiet» kamica żółciowa (profilaktycznie i leczniczo)» do ochrony wątroby u osób z chorobą alkoholową i u przechodzących leczenie odwykowe » zmniejsza uszkodzenia wątroby u osób podczas chemioterapii oraz wspomaga rekonwalescencję, przyśpieszając usuwanie substancji toksycznych odkładających się w organizmie» zapobiega przewlekłemu zapaleniu wątroby lub ostremu żółtemu zanikowi wątroby» marskość wątroby, zwyrodnienie tłuszczowe wątroby» niedokwaśność soku żołądkowego, brak łaknienia, wzdęcia i odbijanie » chroni miąższ wątroby i nerek przed niszczącym działaniem trucizn » powstrzymanie krwawień: z nosa, jelita grubego, żylaków odbytu, niektórych krwawieniach macicznych oraz przy przedłużonym miesiączkowaniu» bóle głowy typu migrenowego, obniżone ciśnienie krwi oraz skłonności do choroby morskiej i lokomocyjnej» łagodzi stany zapalne i hamuje zmiany skórne związane z łuszczycą Przeciwwskazania: brakDziałania niepożądane: w zalecanych dawkach leczniczych Ostropest nie wykazuje działania szkodliwego nawet przy długotrwałym stosowaniu.Pokażę Ci jak inteligentnie pozbyć się przeszywającego bólu wątroby, wzdęć i ataków kolki żółciowej...
Tego pierwiastka kobietom nigdy dość. Ale do jego przyswojenia konieczne są witaminy i mikroelementy.
Przyswajasz zaledwie 5-10 proc. żelaza dostarczanego organizmowi wraz z pożywieniem. Najwięcej tzw. żelaza hemowego, dobrze przyswajanego, znajduje się w czerwonym mięsie i wątróbce.
Okazuje się jednak, że zwiększenie ilości tych produktów w diecie nie wystarcza, by wyniki analizy krwi się poprawiły. Aby procesy krwiotwórcze przebiegały prawidłowo, potrzebne są także witaminy B12, B6, C, E, kwas foliowy oraz miedź, cynk i molibden (znajdują się m.in. w szpinaku, pietruszce, jajach, papryce i pomidorach). Bez nich żelazo nie może być odpowiednio wykorzystane przez organizm.
Owoce i warzywa - najlepsze źródło błonnika - są ważne także z innego powodu. Jadanie dużej ilości produktów bogatych w żelazo może powodować zaparcia, a błonnik rozwiązuje ten problem.
Prezentowane przez nas menu jest urozmaicone i lekkostrawne. Pozwala szybko uzupełnić braki żelaza. By proces ten przyspieszyć, kawę i herbatę zastąp naparem z pokrzywy - ma silne właściwości krwiotwórcze.
Pierwsze śniadanie: 3 kromki ciemnego pieczywa, łyżeczka margaryny light, 3 liście sałaty, twarożek z 2 plasterków białego sera, 6 rzodkiewek, łyżki szczypiorku, 2 łyżek jogurtu i łyżeczki otrąb pszennych, szklanka herbaty owocowej
Drugie śniadanie: 2 kromki białego chleba, 4 plasterki chudego pasztetu polane sosem z 2 łyżek śmietany 9 proc. i łyżeczki chrzanu, 2 liście sałaty, szklanka soku marchwiowego
Jeśli cierpisz na anemię, w twoim dziennym jadłospisie powinny znaleźć się produkty zawierające co najmniej 30 mg żelaza. Najwięcej tzw. żelaza hemowego, dobrze przez nas przyswajanego, znajduje się w czerwonym mięsie i wątróbce.
Obiad: zupa z fasolki szparagowej (250 ml), nerki cielęce duszone z cebulą i 4 dużymi pieczarkami; 3/4 szklanki kaszy gryczanej; pół brokuła; surówka z 3 liści sałaty, pomidora i łyżeczki oleju słonecznikowego, szklanka soku jabłkowego
Podwieczorek: 5 łyżek serka waniliowego ze szklanką jagód, kromka ciemnego pieczywa z masłem, szklanka soku z czarnej porzeczki
Kolacja: befsztyk z polędwicy wołowej (150 g), 3 ziemniaki z łyżką koperku, surówka z dużej marchwi i małego jabłka z łyżeczką oleju słonecznikowego, szklanka soku z buraków
Pierwsze śniadanie: szklanka kakao z mlekiem, 3 kromki ciemnego chleba, 2 łyżeczki margaryny light, małe opakowanie galaretki z drobiu, duży pomidor z łyżką szczypiorku
Drugie śniadanie: sałatka z ogórka, połowy puszki zielonego groszku, plastra chudej szynki, łyżki kopru polana sosem z łyżki majonezu i 2 łyżek jogurtu, kromka ciemnego chleba, szklanka soku marchwiowo-owocowego
Obiad: 250 ml zupy ziemniaczanej, pulpety cielęce (ze 150 g mięsa); szklanka pęczaku; 4 łyżki buraczków przyprawionych odrobiną cukru i kwasku cytrynowego (bez zasmażki); 3 łyżki surówki z białej kapusty z sosem winegret
Podwieczorek: szklanka kisielu z żurawin, 2 łyżki twarożku wiejskiego light z łyżeczką otrąb pszennych, kromka białego chleba, duża gruszka
Kolacja: bitki wołowe (150 g), 3 ziemniaki z łyżką kopru, surówka z papryki i cebuli, szklanka soku z czarnej porzeczki
Pierwsze śniadanie: 4 łyżki muesli z rodzynkami i orzechami ze szklanką mleka 2 proc., kromka ciemnego chleba z plastrem szynki, herbata owocowa
Drugie śniadanie: opakowanie twarożku wiejskiego light z dużym pomidorem, łyżką szczypiorku i łyżeczką otrąb pszennych, 2 kromki białego chleba, szklanka herbaty z dzikiej róży
Obiad: 250 ml zupy pomidorowej z kartonu z makaronem i łyżką natki, 3 duże ziemniaki z łyżką kopru; wątróbka cielęca (150 g) duszona z cebulą; surówka z marchwi, połowy selera, jabłka z łyżeczką oleju słonecznikowego; ogórek małosolny, szklanka kompotu ze śliwek
Podwieczorek: 5 łyżek serka waniliowego ze szklanką malin
Kolacja: jajecznica na parze z 2 jaj z łyżką szczypiorku, 2 kromki ciemnego chleba z masłem, surówka z pomidora, papryki i połowy cebuli, szklanka słabej herbaty z cytryną
Pierwsze śniadanie: 3 kromki ciemnego chleba z masłem, 3 plastry chudego pasztetu, 3 łyżki buraczków z łyżeczką chrzanu, sałata, szklanka kawy z mlekiem
Drugie śniadanie: sałatka ze 100 g wędzonego dorsza, 3 łyżek zielonego groszku, połowy cebuli i łyżki majonezu, ogórek małosolny, 2 kromki ciemnego chleba, szklanka herbaty ziołowej
Obiad: barszcz ukraiński (250 ml), porcja pieczeni wołowej (150 g) ze szklanką makaronu; pół brokuła; 3 łyżki surówki z czerwonej kapusty, szklanka kompotu z czerwonych porzeczek
Podwieczorek: duża brzoskwinia, kromka ciemnego chleba z masłem, sałatą i plastrem szynki, szklanka soku z czarnej porzeczki
Kolacja: miseczka chłodnika z jajem na twardo, kromka ciemnego pieczywa z plasterkiem pieczeni wołowej
Pierwsze śniadanie: szklanka herbaty z mlekiem, 3 kromki ciemnego chleba, 2 łyżki twarożku kanapkowego z łyżką natki, 2 plasterki polędwicy wołowej, mała papryka, 3 liście sałaty
Drugie śniadanie: szklanka sałatki jarzynowej z sosem przygotowanym z łyżki majonezu, 2 łyżek jogurtu, łyżki natki i odrobiny musztardy, 2 kromki ciemnego chleba, 4 plasterki szynki drobiowej, szklanka soku z czarnej porzeczki
Obiad: krupnik (250 ml), pierś drobiowa duszona z jarzynami; 3 ziemniaki; mizeria z ogórka, jogurtu i łyżeczki otrąb pszennych; 6 brukselek, szklanka kompotu śliwkowego
Podwieczorek: kromka białego chleba z masłem, 6 plasterków kaszanki, surówka z 2 łyżek kiszonej kapusty, małej marchewki i łyżki natki, szklanka herbaty owocowej
Kolacja: 2 kostki fileta z morszczuka (150 g) z sosem greckim przygotowanym z marchewki, połowy selera, cebuli i małej puszki koncentratu pomidorowego, grahamka, szklanka herbaty ziołowej
Pierwsze śniadanie: 6 łyżek płatków kukurydzianych ze szklanką mleka 2 proc. i łyżką rodzynek, kromka ciemnego chleba z plastrem szynki, 6 rzodkiewek, liść sałaty, szklanka soku marchwiowego
Drugie śniadanie: jajko na miękko, 2 kromki ciemnego chleba, surówka z papryki, pomidora i łyżki szczypiorku, szklanka herbaty owocowej
Obiad: zupa ogórkowa (250 ml) z łyżką koperku, 3 ziemniaki; 150 g gotowanej wołowiny z zupy z sosem chrzanowym; surówka z marchwi, jabłka i łyżeczki oleju słonecznikowego; pół brokuła, szklanka soku z czarnej porzeczki
Podwieczorek: napój przygotowany ze szklanki soku wielowarzywnego, połowy szklanki jogurtu, łyżeczki otrąb pszennych i łyżki natki, kromka ciemnego chleba z szynką i sałatą
Kolacja: fasolka po bretońsku, kajzerka, 1/4 melona lub średnia gruszka, szklanka herbaty owocowej
Pierwsze śniadanie: 3 kromki ciemnego chleba, szklanka malin z 2 łyżkami twarożku wiejskiego, 2 plastry chudego pasztetu drobiowego, mała papryka, liść sałaty, szklanka herbaty owocowej
Drugie śniadanie: 2 kromki białego chleba z masłem, sałatka z pomidora, 3 liści sałaty, szczypiorku, 4 plasterków pieczonego schabu z sosem winegret, szklanka soku z czarnej porzeczki
Obiad: zupa kalafiorowa (250 ml) z łyżką kopru, 3 ziemniaki; 150 g wątróbki drobiowej duszonej z cebulą; 4 łyżki marchewki z groszkiem (bez zasmażki); 3 łyżki surówki z białej kapusty, szklanka kompotu z czerwonej porzeczki
Podwieczorek: szklanka budyniu waniliowego, 6 węgierek, szklanka soku marchwiowo-owocowego
Kolacja: duża papryka faszerowana mięsem z indyka wymieszanym z 2 łyżkami ryżu i ziołami, 3 łyżki fasolki szparagowej z sosem winegret, kromka ciemnego
Blada cera, zmęczenie, brak koncentracji – to mogą być sygnały anemii. Co powinno znaleźć się na talerzu, by zachować dobrą formę?
Składnik hemoglobiny, która odpowiada za dotlenienie organizmu. Od tego, ile go mamy, zależy poziom czerwonych ciałek we krwi, prawidłowa praca serca, gospodarka hormonalna, odporność. Dodaje energii, poprawia myślenie.Gdzie szukać? W czerwonym mięsie, wątrobie, warzywach strączkowych, brokułach, szpinaku. Żelazo z produktów roślinnych jest gorzej przyswajalne, ale za to są one mniej kaloryczne. Dzienną dawkę (16–19 mg kobiety, 15 mg – mężczyźni) pokryje urozmaicona dieta.
Kwas askorbinowy poprawia 3–4-krotnie wchłanianie żelaza. W ten sposób chroni przed niedokrwistością (organizm wykorzystuje średnio 10 proc. dostarczonego pierwiastka).Gdzie szukać? W owocach cytrusowych, dzikiej róży, żurawinie, natce pietruszki, szczypiorku, sałacie. Najlepiej łączyć na talerzu warzywa i owoce będące bogatym źródłem witaminy C z produktami pochodzenia zwierzęcego zawierającymi dużo żelaza: wędlinę z pomidorem, kotlet z surówką z kapusty.
Są potrzebne do produkcji zdrowych czerwonych ciałek krwi. Jeśli tych witamin jest za mało, powstające erytrocyty są za duże i zbyt kruche, by mogły pełnić prawidłowo swoją funkcję – przenosić tlen i substancje odżywcze. Wówczas rozwija się niedokrwistość.Gdzie szukać? W mięsie, wątrobie, rybach, serach żółtych, produktach pełnoziarnistych, kaszach, orzechach, płatkach śniadaniowych, rybach (głównie sardynkach), drożdżach, awokado, ziemniakach, bananach.
Tego mikroelementu potrzebujemy w śladowych ilościach. Jednak odgrywa w organizmie bardzo ważną rolę. Wchodzi w skład wielu enzymów zawiadujących przyswajaniem żelaza. Bez niego dostarczone żelazo zostanie z organizmu wydalone.Gdzie szukać? W produktach pełnoziarnistych, ryżu naturalnym, nasionach roślin strączkowych, mleku i jego przetworach, żółtym serze, jajkach, szpinaku, pietruszce, pomidorach. Jeśli unikasz fast foodów i konserw, nie powinno ci go zabraknąć.
Chroni błony komórkowe przed działaniem wolnych rodników. Jeśli mamy jej dostateczną ilość, procesy krwiotwórcze przebiegają prawidłowo.Gdzie szukać? W kiełkach pszenicy, olejach, orzechach, migdałach, ziarnach słonecznika, warzywach o zielonych liściach, razowym pieczywie i makaronach, nieoczyszczonych kaszach. Dzienna norma dla osób dorosłych wynosi 10 mg równoważnika a-tokoferolu (najbardziej przyswajalna postać witaminy E). Dla porównania: łyżka kiełków pszenicy dostarcza 20 mg.
Bierze udział w podziale komórek. Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do niedokrwistości megaloblastycznej – charakteryzuje się ona zmienionym obrazem krwinek czerwonych na skutek zaburzenia ich rozwoju w szpiku kostnym.Gdzie szukac? W zielonych warzywach, fasoli, produktach pełnoziarnistych, soku pomarańczowym. Niektóre produkty wzbogaca się w ten kwas, np. mąkę. Zalecaną dzienną dawkę pokryjesz, jedząc na śniadanie płatki lub razowe pieczywo i dodając do posiłków warzywa.
Uczestniczą w tworzeniu czerwonych ciałek krwi. Niedobór miedzi utrudnia transport żelaza do miejsc syntezy hemoglobiny, kobalt wchodzi w skład witaminy B12.Gdzie szukać? Miedź – w owocach morza, warzywach strączkowych, produktach pełnoziarnistych, orzechach, grochu, czosnku, pomidorach, awokado. Cynk – w kaszy gryczanej, razowym pieczywie, polędwicy, jajkach, pestkach dyni, kapuście, żółtym serze. Kobalt – w grzybach, podrobach, cykorii, szpinaku.
autor: Magdalena Moraszczyk (miesięcznik "Zdrowie")konsultant: mgr inż. Magdalena Makarewicz-Wujec, dietetyk, Warszawski Uniwersytet
Gdy jesteś w ciąży, powinnaś co miesiąc wykonywać morfologię krwi. Tak częste badanie pozwala bowiem wykryć ewentualną anemię. Dotyczy ona około 40 proc. przyszłych mam. Na szczęście, dość łatwo można sobie z nią poradzić.
Przyczyną anemii (niedokrwistości) najczęściej są niedobory żelaza w organizmie. Może go być za mało z różnych powodów. Po pierwsze – dieta jest zbyt uboga w ten pierwiastek. Po drugie – żelazo nie jest dobrze przyswajane, a po trzecie – organizm zbyt wiele go wydala.
Żelazo jest potrzebne do życia jak tlen. Dosłownie i w przenośni. Ten pierwiastek sprawia bowiem, że szpik kostny produkuje niezbędne nam czerwone krwinki, erytrocyty. Znajduje się w nich specyfi czne białko – hemoglobina, której zadaniem jest transportowanie tlenu z płuc do każdej komórki naszego organizmu. Hemoglobina może wiązać i rozprowadzać tlen po organizmie dzięki temu, że jej składnikiem jest właśnie żelazo. Jeśli w twoim organizmie jest go zbyt mało, to jednocześnie masz za mało erytrocytów i hemoglobiny. A to znaczy, że komórkom brakuje tlenu. I to jest właśnie anemia, którą można wykryć, wykonując morfologię.
Blada cera, brak energii i senność to nie jedyne objawy anemii. Są nimi także: gorsza sprawność umysłowa, kłopoty z koncentracją, zmniejszenie odporności, kiepski nastrój, skłonność do tworzenia się zajadów, szorstka skóra, rozdwajające się włosy i paznokcie. Gdy jesteś w ciąży, konsekwencje twojej anemii może też ponieść dziecko i np. przyjść na świat słabsze, z niską wagą urodzeniową. By temu zapobiec, dostarczaj swojemu organizmowi tyle żelaza, ile potrzebuje.
Pierwiastek ten powinnaś dostarczać organizmowi z zewnątrz, czyli wraz z jedzeniem. Kobieta potrzebuje go 14 mg na dobę, a przyszła mama znacznie więcej, bo 26 mg. Dzieje się tak dlatego, że wraz z rozwojem ciąży zwiększa się ilość krążącego w organizmie osocza, a co za tym idzie, rozrzedza się krew. Jeśli ilość hemoglobiny spadnie poniżej 11 g/dl – to już oznacza anemię. Nie bez znaczenia jest też fakt, że rozwijający się w twoim brzuchu malec poprzez łożysko czerpie żelazo z twojego organizmu. Wpływa to na zmniejszenie się zapasów tego pierwiastka.
Możesz uniknąć niedokrwistości, jeśli odpowiednio zadbasz o swoją dietę. Powinna być wartościowa i urozmaicona. Ale pamiętaj: gdy jesteś w ciąży, masz jeść „dla dwojga”, a nie „za dwoje”. Żelazo znajdziesz zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Organizm jednak lepiej przyswaja te pochodzenia zwierzęcego (tzw. hemowe), np. z mięsa cielęcego wchłania się aż 22 proc. żelaza, a ze szpinaku – zaledwie 1 proc.! Choćby więc tylko z tego powodu nie powinnaś podczas ciąży unikać mięsa. Codziennie włączaj do diety produkty bogate w ten pierwiastek. Dużo żelaza jest w wątrobie wieprzowej, podrobach (płuca, nerki), żółtkach jaj, mięsie wołowym, cielęcinie, potrawach z krwią (kaszanka, czarny salceson, czernina) i w rybach. Spore jego ilości zawierają też żółte i zielone warzywa liściaste, nasiona roślin strączkowych oraz całe ziarna zbóż (ciemne pieczywo, kasze z grubego przemiału) i kakao. Co ciekawe, osławiony szpinak nie jest tak cennym źródłem żelaza, jak kiedyś uważano. W 100 g szpinaku jest go zaledwie 2,4–3,9 mg, podczas gdy taka sama ilość białej fasoli zawiera 6,9 mg żelaza. Jednak szpinak ma inną zaletę: 100 g świeżych liści ma ok. 140 mcg kwasu foliowego, niezbędnego m.in. do produkcji czerwonych krwinek w szpiku. Czy można zwiększyć przyswajanie żelaza przez organizm? Okazuje się, że tak: pomaga w tym, dostarczana jednocześnie z produktami bogatymi w żelazo, witamina C. Sporo jej jest w sokach z czarnej porzeczki, żurawiny i aronii, warto więc wypijać szklankę któregoś z nich do śniadania. Lekarze odradzają zaś picie kawy i herbaty, bo opóźniają wchłanianie żelaza z żywności.
Wcale nie musisz zażywać gotowych preparatów z żelaza „na zapas”. Najpierw powinnaś wykonać morfologię. Ważna jest nie tylko ilość czerwonych krwinek i hemoglobiny, ale też średnia hemoglobina komórkowa (MCH) i średnia koncentracja hemoglobiny (MCHC). Gdy jest za mało jedynie czerwonych krwinek i hemoglobiny, często wystarczą preparaty wielowitaminowe z żelazem (np. Feminatal, Materna). Jeśli zbyt niska jest MCH czy MCHC – wtedy zazwyczaj lekarz zaleca preparaty żelaza (np. Sorbifer, Tardyferon). Musisz wiedzieć, że zażywając żelazo, będziesz miała ciemne stolce i możesz mieć większe kłopoty z wypróżnieniem. Nie martw się tym, bo to są naturalne reakcje organizmu na ten pierwiastek.
autor: Renata Radomska (miesięcznik "M jak mama")konsultant: dr Jacek Tulimowski, ginekolog
Regularne dostawy żelaza są ważne nie tylko dla zdrowia i dobrego samopoczucia przyszłej mamy. Odpowiednia jego dawka chroni rozwijające się maleństwo i jest konieczna dla jego prawidłowego rozwoju.
Ten pierwiastek jest ci potrzebny dosłownie jak powietrze. Żelazo jest składnikiem hemoglobiny zawartej w erytrocytach (czerwonych ciałkach krwi), które transportują tlen do wszystkich tkanek organizmu. Jeśli w diecie żelaza jest za mało, we krwi brakuje erytrocytów i mechanizm dotleniania staje się niewydolny. Skutek? Osłabienie, bladość skóry, łamliwość włosów i paznokci, zajady w kącikach ust, uczucie zimna, bóle głowy, bezsenność, podatność na infekcje – to mogą być objawy niedoboru żelaza i wynikającej z niego niedokrwistości. Cierpi na nią około 45 proc. kobiet oczekujących dziecka. Kobiety w ogóle są bardziej niż mężczyźni narażone na niedobór żelaza, ponieważ tracą go sporo podczas miesiączki; w ciąży zaś zapotrzebowanie na ten pierwiastek jeszcze wzrasta. Gdyż zwiększa się objętość krwi w ciele kobiety, a jej krwiobieg musi teraz obsłużyć dwa organizmy: własny i dziecka. Konsekwencje anemii podczas ciąży są groźne: mała masa urodzeniowa i anemia u dziecka, a nawet poronienie lub przedwczesny poród.
Aby nie doszło do niedokrwistości, organizm musi codziennie przyswoić ok. 2 mg żelaza. Nie jest to dużo – sęk w tym, że choć żelazo zawierają prawie wszystkie produkty, to jest ono słabo przyswajalne – z żelaza, które jemy codziennie wraz z pożywieniem, wchłania się tylko 10 proc. A więc codziennie trzeba go dostarczyć z dietą dziesięć razy więcej, by zaspokoić potrzeby organizmu. Norma zalecana dla kobiet w ciąży to aż 26 mg na dobę.
Ale i to nie jest takie proste. Żelazo występuje w dwóch postaciach: w produktach roślinnych jako trudno przyswajalne, trójwartościowe żelazo niehemowe, a w produktach pochodzenia zwierzęcego – łatwiejsze do przyswojenia, dwuwartościowe żelazo hemowe. Tak więc zasadnicze znaczenie ma to, by każdego dnia w jadłospisie znalazły się te drugie produkty, czyli mięso cielęce, chuda wołowina, wątroba wieprzowa, ryby, chude wędliny typu polędwica wołowa i wieprzowa, chuda szynka, wędliny z indyka, salceson, żółtka jaj. Z tych produktów organizm wchłania od 10 do 20 proc. zawartego w nich żelaza (dla porównania: z sałaty – 4 proc., z kukurydzy – 3 proc., a ze szpinaku tylko 1 proc.).
Ile żelaza jest w 100 g:
wątroby wieprzowej – 18,7 mg
wątroby wołowej – 9,4 mg
fasoli białej – 6,9 mg
płatków owsianych – 3,9 mg
szpinaku (duszonego) – 3,6 mg
polędwicy wołowej – 3,1 mg
łopatki cielęcej – 2,9 mg
filetu z dorsza – 1,1 mg
buraków gotowanych – 1,4 mg
kaszy gryczanej – 1,0 mg
Jednak po to, by organizm mógł spożytkować żelazo z mięsa, ryb i wędlin, trzeba jednocześnie dostarczać składników, które ułatwiają wykorzystanie żelaza przez organizm w procesach krwiotwórczych: witamin z grupy B, zwłaszcza B6, B12 i B9 (czyli kwasu foliowego), a także witaminy C, która wielokrotnie zwiększa przyswajanie żelaza z pożywienia. Witaminy z grupy B, a także żelazo niehemowe znajdziesz w zielonych warzywach: brokułach, brukselce, zielonej sałacie, fasolce szparagowej, w pełnoziarnistych produktach zbożowych (chleb razowy, płatki owsiane, kasze), niektórych owocach i nasionach (suszone morele, daktyle, owoce awokado, orzechy, nasiona słonecznika, pestki dyni) i warzywach strączkowych (groch, fasola, soja), oraz w burakach i czerwonej kapuście. Witaminy C dostarczy ci większość owoców (zwłaszcza truskawki, czarne porzeczki, aronia, cytrusy) oraz wiele warzyw: pomidory, ziemniaki, papryka, kiszona kapusta, natka pietruszki. Posiłki trzeba więc komponować tak, by obfitującym w żelazo wędlinom, mięsu czy rybom towarzyszyły świeże warzywa, owoce lub soki, kasze, pełnoziarniste pieczywo Przykładowy jadłospis:Śniadanie: kanapka z chleba razowego z polędwicą i pomidorem, 2 łyżki twarożku ze szczypiorkiem i rzodkiewką, szklanka soku pomarańczowego, herbata owocowa. II śniadanie: 2 kromki ciemnego chleba, surówka z papryki, pomidora i łyżki szczypiorku. Obiad: barszcz ukraiński, zrazy wołowe z kaszą oraz surówką z kiszonej kapusty i marchewki z natką pietruszki i łyżką oleju słonecznikowego. Podwieczorek: szklanka kisielu z żurawin, 1/2 twarożku wiejskiego light, 2 pełnoziarniste sucharki bez cukru, gruszka. Kolacja: 2 kostki fileta z morszczuka (150 g) z surówką z dużej marchwi i jabłka z sosem z 2 łyżek jogurtu, grahamka, szklanka soku z czarnej porzeczki lub herbaty ziołowej.
Szczypiorek dodaje smaku jajku, koperek ziemniakom a natka zupie. Ale ich główna zaleta polega na tym, że są niezwykle bogate w niezbędne ci składniki.
Przyswajalne jest w 10–25 proc., zależnie od sposobu przygotowania zieleniny. Jeżeli liście połączy się np. w sałatce z octem spirytusowym, żelazo staje się w ogóle nieprzyswajalne (natomiast ocet winny tego nie powoduje). Dodatek witaminy C do warzyw i produktów zawierających żelazo (także pochodzenia zwierzęcego, np. wątróbka) powoduje, że przyswajalność tego pierwiastka wzrasta nawet 2–3-krotnie. Również zawartość innych minerałów w organizmie ma istotne znaczenie dla wchłaniania minerałów z pożywienia. Np. prawidłowy poziom miedzi zwiększa przyswajalność żelaza.
Jego nazwa pochodzi z łaciny – folium oznacza liść. Kwas foliowy (witamina z grupy B) został w 1941 roku uzyskany ze szpinaku. Aby go wyizolować, zużyto 4 tony liści. Kwas foliowy przeciwdziała anemii. Jego niedobór powoduje podatność na stres, depresje, zły nastrój, może prowadzić do zaburzeń umysłowych i zwiększenia podatności na infekcje. Niszczy go alkohol. Kwas foliowy bardzo łatwo ulega zniszczeniu podczas obróbki kulinarnej: rozkłada się pod wpływem światła, w podwyższonej, a także obniżonej (np. w lodówce) temperaturze. Moczenie i gotowanie również przyczynia się do strat tej witaminy. Dlatego właśnie najlepiej spożywać zielone warzywa na surowo. Łatwiejsze przyswajanie kwasu foliowego następuje w obecności witaminy C.
Witamina A (związki karotenoidowe pochodzące z roślin, zwane prowitaminą A, z których w organizmie powstaje witamina A) jest rozpuszczalna w tłuszczach (podobnie jak witaminy D, E i K), dlatego wykorzystanie jej jest lepsze w obecności tłuszczów. Do surówek warto więc dodać majonez, oliwę lub olej. Pod wpływem dłuższego działania światła, tlenu i zbyt wysokiej temperatury witamina A ulega rozkładowi. Dlatego np. soki, także z liści, powinny być spożywane natychmiast po wyciśnięciu.
Występuje niemal wyłącznie w liściach warzyw. Działa przeciwkrwotocznie, na ogół mamy jej wystarczające ilości, ponieważ wytwarzana jest przez florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Jednak po kuracjach antybiotykami, aby dostarczyć witaminę K, konieczne jest zjadanie większej ilości zielenin.
Zwykłe gotowanie nie niszczy jej. Witamina ta nie rozpuszcza się bowiem w wodzie, lecz w tłuszczach. Nazywana jest witamin...
madziewicz