Formy współpracy

Społecznych Inspektorów Pracy

z Zakładowymi Organizacjami Związkowymi

Ramowy materiał szkoleniowy

Dbałość o Bezpieczeństwo i Higienę Pracy jest ustawowym obowiązkiem obu instytucji.

Form współpracy jest wiele, możemy podzielić je na dwie grupy:

Mówiąc prostym językiem na te wynikające z prawa i te z dobrej woli, współpracy.

Prawne zasady współpracy społecznych inspektorów pracy z zakładowymi organizacjami związkowymi określone są przede wszystkim przepisami art. 23 ust. 1 oraz art.26 ust. 4 Ustawy z 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. nr.79, poz. 854 z późniejszymi zmianami).

Pomocniczo korzystać można z wytycznych o działalności społecznych inspekcji pracy stanowiących załącznik do uchwały Rady Państwa z 6 lipca 1983 r. (M. P. nr. 23, poz. 128).

Natomiast nad tymi wszystkimi formami współpracy prawnymi
i dobrowolnymi, o których poniżej, prześwieca myśl przewodnia, motto ustawy o społecznej inspekcji pracy.

„W trosce o systematyczną poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz w celu zapewnienia związkom zawodowym niezbędnych warunków
do sprawowania skutecznej kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy stanowi się, co następuje:”

Mówiąc bardziej obrazowo u pracodawcy u którego nie działa związek zawodowy niema podstaw prawnych powołania Społecznej Inspekcji Pracy. Podstawa prawna art. nr.5 ustawy o społecznej inspekcji pracy.

·        Wybory społecznych inspektorów pracy przeprowadzają zoz - podstawa prawna art.6 ustawy o sip. (rozwinięcie)

·        Kto na sip - podstawa prawna art.5 ust. 3 ustawy o sip. (rozwinięcie)

·        Odwołanie sip - podstawa prawna art.7 ustawy o sip. (rozwinięcie)

·        Jak wynika z obecnego stanu prawnego sip nie podlega kontroli żadnej instytucji kontrolnej za wyjątkiem zoz, ale pośrednio. (rozwinięcie)

  Przepisy ustawy o związkach zawodowych, o społecznej inspekcji pracy
i wytyczne do działalności sip stanowią, że społeczna inspekcja pracy jest kierowana przez zakładową organizację związkową.

·        W sytuacji, kiedy na zakładzie pracy funkcjonuje kilka organizacji związkowych, co jest często spotykane, uprawnienia takie posiadają wszystkie organizacje. Wymaga to wypracowania przez organizacje związkowe wspólnego stanowiska w tej sprawie, ponieważ społeczny inspektor pracy jest reprezentantem całej załogi.

Zakładowe organizacje związkowe dostosowują organizację społecznej inspekcji pracy do potrzeb wynikających ze struktury i specyfiki zakładu pracy.

Ustawa o związkach zawodowych nie określa szczegółowo zasad współpracy organizacji związkowych z sip, natomiast przytoczone wytyczne, które
w obecnym stanie prawnym mogą być traktowane jako zasada, nakładają
na społecznego inspektora pracy obowiązek sporządzenia corocznego planu pracy (dotyczy to zarówno zakładowych jak i oddziałowych czy wydziałowych, grupowych społecznych inspektorów pracy).

Plan zakładowego sip powinien być zatwierdzony przez zakładowe organizacje związkowe.

Natomiast plany oddziałowych, wydziałowych czy grupowych inspektorów powinien zatwierdzić zakładowy społeczny inspektor pracy.

W planach społecznych inspektorów pracy powinny się znaleźć następujące zamierzenia:

·        Częstotliwość kontroli spraw związanych z realizacją prawa pracy
(np. urlopów wypoczynkowych, pracy w nadgodzinach).

·        Częstotliwości kontroli spraw związanych z techniczną ochroną pracy – bhp (np. wyposażenie w sprzęt ochrony osobistej, badania okresowe).

·        Szkolenia podnoszące wiedzę z zakresu bhp i prawa pracy.

·        Udział w pracach komisji bezpieczeństwa i higieny pracy.

·        Częstotliwość kontroli stanowisk pracy, stan urządzeń.

·        Reasumując. Zakładowe organizacje związkowe nie pełnią wobec społecznej inspekcji pracy funkcji kierowniczej w ścisłym znaczeniu tego określenia.

Ich działalności przeświecają te same cele, wobec tego powinna                                                   dominować zasada współpracy w imię dobra wszystkich pracowników zakładu.

·        Ochrona prawna sip art. 13. ustawy o sip. i związkowa.

Forma współpracy dobrowolnej.

Form współpracy dobrowolnej jest tyle ile dobrej woli i odpowiedzialności
u osób które pełnią te funkcję.

·        Form współpracy dobrowolnej jest również tyle ile spraw i problemów

a ich ilość wynika przede wszystkim ze specyfiki zakładu pracy.

          - wspólnie oszacujcie swój zakład pracy pod kątem bezpieczeństwa:

          - co do rodzajów stanowisk pracy,

          - występujących zagrożeń,

          - zabezpieczeń pracowniczych.

           Niezależnie od informacji przedstawionych przez pracodawcę.

Sprawdzaj okresowo wspólnie szczególnie przy zmianach organizacyjnych a przede wszystkim przy zmianie przedmiotu działalności lub jego rozszerzeniu.            

(rozwinięcie).

·        Istotną rolą jest wzajemne zaufanie.

Owocuje- jeśli jest się wiarygodnym.

           Nie myl współpracy z obowiązkiem

           (rozwinięcie).

·        Nie zakładaj z góry złej woli związkowca lub pracodawcy.

·        Wspólnie korzystniej.

            - wspólne komisje

            - wspólne informacje

            - wspólne pisma

            - wspólne stanowiska z uzasadnieniem.

           Np. ws. regulaminu pracy, płace premia itp (musi być uzgodniony z zoz)

           Szkolenia sip  tak jak dzisiejsze.

           (rozwinięcie)

Materiał pomocnicze:

           -Literatura

          - Obecnie obowiązujące dokumenty prawne – w załączeniu do materiału

Projekt „Profesjonalny SIP – podnoszenie kwalifikacji Społecznych Inspektorów Pracy” jest realizowany przez Sekretariat Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność” w partnerstwie z Polskim Instytutem Biznesu oraz Polsko-Amerykańskim Stowarzyszeniem na rzecz Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Bezpieczeństwa Środowiskowego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Poddziałanie 8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach www.wup-katowice.pl