1.1. Zasady Techniki boksu
Technika w boksie - to całokształt sposobów prowadzenia akcji w obronie i ataku. Taktyczna dojrzałość boksera pozostaje w prostym stosunku do jego przygotowania technicznego. Im bogatsza jest technika boksera, tym bardzie różnorodna taktyka. W szerokim pojęciu techniki bokserskiej zawierają się: umiejętność szybkiego, lekkiego poruszania się po ringu, co pozwala bokserowi wybrać w błyskawicznie zmieniających się sytuacjach walki odpowiedni moment dla ataku i obrony; opanowanie wszystkich ciosów atakujących, opartych na dokładnej koordynacji ruchu, wykonywanych nieoczekiwanie, szybko, dokładnie z nieodzowną ostrością i siłą; trwałe wiadomości i nawyki w zakresie akcji obronnych, zabezpieczające przed ciosami przeciwnika; opanowanie techniki kontrciosów, w połączeniu ich z tą czy inną obroną. Opanować technikę boksu i stosować ją w walce może tylko bokser wszechstronnie fizycznie przygotowany, doskonale panujący nad ruchami swego ciała. Technika walki jest dla boksera jego orężem, którym posługuje się on, realizując swoje plany taktyczne. Dlatego technika powinna być przez boksera opanowana w zupełności, ażeby mógł on w trakcie walki posługiwać się nią pewnie i swobodnie. Prawidłowe, celowe stosowanie dobrze przyswojonej techniki pozwala bokserowi w sposób nieprzymuszony, szybko i lekko przeprowadzać najbardziej skomplikowane i różnorodne działania. Szybkie tempo walki wymaga, aby ruchy boksera były do maksimum celowe. Dla techniki boksu charakterystyczne jest kolejne następowanie i wzajemna zależność wszelkich ruchów: każdy ruch powinien jakby wypływać z poprzedniego, przedłużając go. Walka w ringu charakteryzuje się nieprzerwanym następowaniem po sobie najróżnorodniejszych ruchów bojowych, wykonywanych po uprzednim wypracowaniu dogodnych pozycji wyjściowych, a wypływających z sytuacji, jakimi zakończyły się ruchy poprzednie. I tak atakując seriami ciosów, przy końcu każdego ciosu bokser przyjmuje pozycję wyjściową, z której łatwo może wyprowadzić taki czy inny cios następny. Po czym nowy cios itd. Ruchy boksera, jeśliby nie potrafił on stosować na przemian obron i ciosów z naturalną płynnością, byłyby niepowiązane i kanciaste, kosztowałyby wiele wysiłku i powodowałyby rozproszenie uwagi, tym więcej szkodliwe, że bokser musi działać szybko i bez przerwy w zmieniających się warunkach. Każdy bokser powinien dążyć do wypracowania sobie indywidualnego stylu walki, w oparciu o podstawowe zasady techniki, ogólnie przyjęte w szkoleniu. Młodzi bokserzy powinni, poczynając od pierwszych kroków, przyswajać sobie prawidłowe nawyki. Które stanowią podstawę dobrego stylu.
1.2 Pozycja bokserska
Określeniem pozycja bokserska oznaczamy wyjściową pozycję bojową, z której bokser, będąc równocześnie w stałej gotowości bojowej, może w każdym momencie rozpocząć akcję, wcielać w czyn swoje plany i uprzedzać zamierzenia przeciwnika. W ten sposób pozycja bokserska jest, w rzeczywistości, uniwersalną bojową pozycją wyjściową, stosowaną zarówno przy zaczepnych, jak i obronnych działaniach. Walka na ringu wymaga od boksera dużego skupienia uwagi. Uwagę boksera powinny cechować czujność, ciągłość i wytrwałość. Bokser musi we właściwym czasie widzieć, jak zmieniają się przygotowawcze ruchy przeciwnika, musi umieć odgadnąć z nich charakter zamierzanego ataku czy obrony. Pozycja bokserska w trakcie walki nic może być wciąż taka sama: zmienia się położenie rąk, nóg i tułowia; położenia wyjściowe zmieniają się w zależności od rodzaju przygotowawczych ruchów boksera, wynikających z jego zamierzeń, i od oceny zachowania się przeciwnika. Każdy bokser w czasie walki stosuje i zachowuje pozycję bokserską wg indywidualnej maniery (rys, l). To pomaga bokserowi z największym sukcesem wykorzystać w walce swoje fizyczne i psychiczne walory. Na przykład, mistrz ZSRR w wadze ciężkiej, Algierdas Szocikas, trzyma się na ringu w wyprostowanej, zbalansownnoj, prawostronnej pozycji, pozwalającej mu lekko i szybko poruszać się po ringu i z większym efektom posługiwać się silniejszą lewą ręką. Jego taktyce, opartej na zaskakujących atakach z dystansu, sprzyja wyjątkowa zwinność w poruszaniu się po ringu. Pozycja mistrza wagi rnuszej ZSRR Anatola Bułakowa, zmieniając się w trakcie walki, pozwala mu, działać jednakowo skutecznie zarówno w dystansie, jak i w półdystansie. Zmysł obserwacyjny i prawidłowa ocena właściwości przeciwnika, umiejętność wyboru właściwego momentu dla ataku, umiejętność reagowania we właściwym momencie i w odpowiedni sposób na poczynania przeciwnika, pozwalają Bulakowowi boksować ekonomicznie, i jakby bez pośpiechu. Mistrz ZSRR w wadze półśredniej Ś. Szczerbakow zabezpiecza swoją obronę skupioną pozycją, wzmacniając jej szczelność unikami i odchyleniami, wykorzystując dla obrony ręce, z równoczesnym zachowaniem możliwości zadawania ciosów. W walce wykorzystuje on umiejętnie swój stosunkowo niewysoki wzrost. Wyjątkowy stopień rozwoju fizycznego, jednakowo silne ciosy z obu rąk, umiejętność odkrywania przeciwnika, a także szybkiego spostrzegania odkrytych miejsc na jego ciele i równoczesna zdolność natychmiastowego zadawania ciosów, przyczyniają się do sukcesów jego taktyki, zmierzającej prawie zawsze do decydującego zwycięstwa. Indywidualność bojowej pozycji zależy przede wszystkim od fizycznych i psychologicznych właściwości boksera. Jednakże w początkowym okresie szkolenia indywidualizacja pozycji bokserskiej jest niedopuszczalna. Nie zapoznawszy początkującego z zasadniczą pozycją bokserską, nic nauczywszy go pewnie działać w tej pozycji, trener nic powinien jej indywidualizować. Jedynie przyswoiwszy sobie zasadniczą, ogólnie przyjętą pozycję, bokser potrafi wyrobić swoistą pozycję indywidualną, odpowiadającą jego bojowym właściwościom. W przeciwnym wypadku bokser może nabrać nieprawidłowych nawyków. Przy indywidualizacji pozycji bokserskiej nie wystarczy kierować się tylko zewnętrznymi, warunkami fizycznymi boksera (długość ramion, wzrost itp.), nic uwzględniając jego właściwości psychologicznych. Bokser o silniejszej prawej ręce stoi lewą stroną tułowia w przód (w półobrocie do przeciwnika), zapewniając tym samym swojej prawej ręce bardziej korzystne położenie wyjściowe dla zadawania silnych ciosów. Lewa noga, wysunięta ku przodowi, opiera się o podłogę całą stopą. Prawa stopa znajduje się w odległości niewielkiego kroku w tyle i na pot kroku w prawo, równolegle do lewej, dotykając podłogi swoją przednią częścią. W stosunku do przeciwnika, stopy zwrócone są o pół obrotu w prawo. Ciężar ciała rozłożony równomiernie na obu, z lekka zgiętych nogach, co daje możliwość swobodnego wykonania kroku dowolną nogą w dowolnym kierunku. Tułów wyprostowany dla ułatwienia balansowania w czasie poruszania się po ringu.
1.3 Poruszanie się po ringu.
Szybkość i dokładność ruchów nóg, umiejętność dokonania właściwej oceny czasu i dystansu, grają zasadniczą rolę zarówno przy zadawaniu ciosów, jak i w wypadku stosowania akcji obronnych. Bokser powinien umieć zręcznie i szybko poruszać się po ringu. Zasadnicza przewaga lekko poruszającego się boksera polega na tym, że dezorientuje on przeciwnika swoją ruchliwością, nie pozwalając mu skoncentrować się na tej czy innej akcji. Bokser, poruszając się swobodnie i szybko, przygotowuje sobie dystanse i sytuacje potrzebne mu do przeprowadzenia akcji zaczepnych, bądź obronnych. Poruszając się po ringu, bokser czyni to, posuwając się ślizgającymi się krokami na przedniej części stóp. Posuwiste kroki pozwalają mu stale zachować dogodną pozycję ciała przy szybkim tempie walki i tym samym łatwo stwarzać wyjściowe sytuacje do zadawania ciosów. Opanowanie techniki poruszania się po ringu jest jednym z pierwszych i zasadniczych warunków przy nauce boksu. Z początku przyswaja się pojedyncze kroki we wszystkich kierunkach, bezpośrednio z bokserskiej pozycji. Krok w przód 'wykonuje się lewą noga, po czym podciąga się prawą nogę do pozycji analogicznej do wyjściowej. Krok w tył wykonuje się prawą nogą, krok w lewo - lewą i w prawo - prawą nogą. W ten sposób, pierwszy krok zawsze wykonuje noga stojąca bliżej kierunku zamierzonego ruchu. To jest obowiązujący warunek przy poruszaniu się po ringu. Bokser powinien także utrzymywać nieodzowną do zachowania stateczności odległość między stopami i unikać krzyżowania nóg. Schemat elementów poruszania się bokserów po ringu (rys. 2) ilustruje wyraźnie dążenie boksera do utrzymania po każdym kroku nieodzownego odstępu między stopami, dla zachowania stateczności. W ten sposób bokser ma możność swobodnego wykonania następnego kroku w dowolnym kierunku. Ćwicząc poruszanie się po ringu w czasie wolnej walki, bokser osiąga wysoki stopień technicznej doskonałości ruchów nóg. Przy poruszaniu się po ringu podczas walki, mięśnie ciała boksera nie powinny się nadmiernie naprężać. Wzmożoną szybkość kroku bokserskiego, połączonego z atakującym ciosem lub akcją obronną, uzyskuje się przez szybkie przeniesienie ciała w kierunku wykonywanego kroku. Każdy krok wykonuje się bez uprzedniego przenoszenia wagi ciała na nogę, którą bokser odbija się, przy danym ruchu, bezpośrednio z pozycji bokserskiej. Ciężar ciała ma bezpośrednie znaczenie dla postępowego ruchu Ażeby zapewnić obronne położenie podbródka, który należy starannie chronić od uderzeń, głowa jest lekko pochylona w dół; pięść lewej ręki na poziomic stawu ramieniowego, łokieć opuszczony, rękę należy trzymać bez naprężenia, półzgiętą w stawie łokciowym; pięść zwrócona tylną powierzchnią kości śródręcza w pół obrotu na zewnątrz i ku górze. W stosunku do przedramienia, pięść przyjmuje typowe położenie dla momentu zadawania ciosu (patrz, rys 3). Pośrednie między pronacją i supinacją położenie przedramienia zaleca się przy nauczaniu młodych bokserów ciosów prostych i sierpowych. Takie położenie lewej ręki pozwala szybko zadawać ciosy proste i sierpowe bez konieczności obracania pięści w stawie promieniowo-nadgarstkowym. Prawą rękę należy trzymać swobodnie przy prawym boku; łokieć opuszczony, kiść przy podbródku z prawej strony. Z tego położenia prawa ręka może zadawać ciosy z pełnym wykorzystaniem siły skrętu tułowia, przy równoczesnej osłonie tułowia łokciem, a głowy dłonią. Bokser, znajdując się w pozycji bokserskiej, stara się w jak najmniejszym stopniu naprężać mięśnie, żeby ich przed czasem nie męczyć i co ważniejsze, żeby zachować możliwość szybkiego i swobodnego działania. Kiedy już pozycja bokserska zostanie dobrze opanowana statycznie, przyswaja się ją starannie przy zastosowaniu najróżniejszych sposobów poruszania się po ringu. W półdystansie, bezpośrednie niebezpieczeństwo otrzymania ciosu zmienia pozycję bokserską. Pozycja staje się bardziej zwarta, najbardziej wrażliwe miejsca ciała starannie się zakrywa. W tej pozycji najbardziej celowe jest ustawić się lewą stroną ciała ku przeciwnikowi, z wysuniętą naprzód lewą nogą, jednakże trochę bardziej frontalnie, niż w dystansie. Nogi, dla lepszej stateczności, nieco uginają się i rozstawione są trochę szerzej niż przy zwykłej pozycji, jednak nie za szeroko, żeby nie tracić swobody w poruszaniu się po ringu. Ręce, zgięte w stawach łokciowych, trzymać należy przed tułowiem z opuszczonymi w dół łokciami. W czasie walki, ręce powinny być jednako gotowe i do obrony, i do zadawania ciosów, to jest powinny lekko i szybko przyjmować wyjściowe pozycje zarówno do działań zaczepnych, jak i obronnych. Znajdując się w pozycji bokserskiej, bokser nie powinien tracić przeciwnika z pola widzenia. Poruszanie się po ringu dla uzyskania właściwego dystansu, a równocześnie i dla przygotowania dogodnej sytuacji wyjściowej do zadawania ciosów, odbywa się za pomocą lekkich, posuwistych kroków w różne strony naprzód. Kiedy noga wykroczna odrywa się od podłogi, równowaga zostaje czasowo zachwiana. Wykorzystuje się to po to, by zwiększyć szybkość kroku (odbiciem się od podłogi drugą nogą). Równowagę odzyskuje się w tym momencie, kiedy noga wykroczna opuściła się na podłogę, a noga zakroczna podciągnięta została do pozycji analogicznej do wyjściowej. W walce, oprócz kroków pojedynczych, bardzo często stosuje się drobne podwójne kroki, a także płynne, posuwiste kroki, następujące nieprzerwanie jeden po drugim. Są one łatwiejsze do wykonania, mniej męczą nogi i pozwalają lepiej zachować równowagę, Ruch i w tym wypadku rozpoczyna się nogą, stojącą bliżej kierunku zamierzonego ruchu. Najpierw noga wykroczna robi pół kroku, następnie podciąga się drugą nogę; od razu w ślad za tym noga, która zapoczątkowała ruch, robi jeszcze pół kroku itd. W rezultacie powstaje nieprzerwany, posuwisty ruch. Ćwicząc się w poruszaniu się po ringu bokser przyswaja sobie nieodzowną dlań orientację w ringu i umiejętność wykorzystywania całej jego przestrzeni. Jest rzeczą bardzo ważną nauczyć boksera umiejętności zachowania kierunku pozycji bokserskiej, w stosunku do ciągle zmieniającego miejsce przeciwnika. Osiąga się to przez zwroty. Zwroty wykonuje się na przedniej części stopy nogi, dźwigającej ciężar ciała. Zwroty można wykonywać na dowolnej nodze. Jeśli np. przy zwrocie oprzeć się na prawej nodze, wokół której wykonuje się zwrot, lewą nogę odstawia się w stronę przeciwnika. W ten sposób uzyskuje się bojowy kierunek pozycji w stosunku do przeciwnika (rys. 3). Szybki zwrot tułowia wokół nogi, na której spoczywa ciężar ciała, ułatwia ruch drugiej nogi, przestawianej w przód czy też w tył. Poruszanie się po ringu w walce na półdystans ma odmienny charakter, niż to ma miejsce w walce na dystans, gdzie nogi wykonują lekkie i szybkie, manewrujące kroki. W walce na półdystans jak i na dystans, pracą nóg reguluje się, w zasadzie, odległość od przeciwnika, lecz tutaj stosuje się przeważnie pojedyncze krótkie kroki, przy czym nogi są bardziej ugięte. Przy prawidłowej i dokładnej pracy nóg bokser zawsze znajduje się w takiej odległości od przeciwnika, z której można nadawać ciosom odpowiednią ostrość i siłę. Ponadto, przenosząc ciężar ciała z nogi na nogę, bokser stwarza dogodne wyjściowe sytuacje dla ciosów i obron, wykorzystując siłę odbicia nóg w celu zwiększenia szybkości zadawanych ciosów. Bokserzy powinni częściej ćwiczyć się w poruszaniu się po ringu, jak gdyby w walce z wyimaginowanym przeciwnikiem ("walka z cieniem"), zachowując pozycję bokserską i wykorzystując całą przestrzeń ringu. W zdobyciu umiejętności lekkiego i prawidłowego poruszania się po ringu pomocne są także ćwiczenia przygotowawczo, osnute na płynnych, posuwistych krokach i biegu, ćwiczenia ze skakanką, z łapami i w walce z partnerem.
1.4 Dystans w walce.
Istnieją dwa zasadnicze dystanse: dystans i półdystans. Ich znajomość jest dla boksera nieodzowna, dlatego, żeby mógł lepiej orientować się i działać w sytuacji bojowej, ponieważ warunki walki w tych dystansach są różne.
1.4.1 Dystans
Na początku nauki boksu przyswaja się wszystkie techniczne środki, stosowane w walce na dystans. Dystans określa się odległością, z której bokser, pozostający w pozycji bokserskiej, wykonawszy krok do przodu, może dosięgnąć przeciwnika ciosem. Obliczenie dystansu przy szybkim tempie walki, pełnej różnych niespodzianek - jest jednym z najtrudniejszych nawyków, nabywanym jedynie dzięki długotrwałej praktyce w ćwiczebnych walkach. Bokser, umiejący obliczać dystans dla swoich ciosów, posiada więcej możliwości zadawania ich dokładnie i z potrzebną siłą. Będąc od przeciwnika w odległości ciosu z krokiem w przód, bokser znajduje odpowiednie momenty dla przeprowadzenia rozstrzygających akcji. W walce na dystans cały ciężar walki spada na lewą rękę. Tą ręką bokser nawiązuje walkę za pomocą markowanych, rozmyślnie nie doprowadzonych do końca ciosów, nią też rozpoczyna atak, i stopując, zatrzymuje ataki przeciwnika. Prawą ręką zadaje się ciosy tylko w łych wypadkach, kiedy powstała luka w obronie przeciwnika. Cios prawą ręką, zadawany z bocznej pozycji, odbywa dłuższą drogę, niż cios lewą ręką. Dlatego też trudno jest zadawać często ciosy prawą ręką. Prócz tego, w wypadku chybienia, lutów i głowa boksera odsłaniają się. Wszystko to oznacza, że, aby mieć możność częściej zadawać ciosy prawą ręką, należy je przygotowywać, zmniejszając szczelność obrony przeciwnika markowanymi akcjami, a także, należy wciąż pamiętać o asekuracji przed ciosami przeciwnika. W czasie walki bokser trzyma się dalekiego dystansu ze względów taktycznych w tych wypadkach, kiedy dążąc do ułatwienia sobie obrony, chce w większym stopniu zabezpieczyć siebie przed ciosami przeciwnika i wykorzystać swoją przewagę w szybkości poruszania się po ringu. Każdy bokser określa dystans w sposób indywidualny, odpowiednio do długości swoich rąk, wzrostu i długości kroku. Wielkie znaczenie dla obliczenia dystansu posiada szybkość reakcji i ruchów, a także odpowiednia ocena właściwości przeciwnika i jego taktyki.
1.4.2 Półdystans
Półdystans - jest to odległość do przeciwnika, z której można zadawać ciosy bez kroku w przód. Zmiana odległości między przeciwnikami zawsze wpływa na charakter i warunki walki. Bliższa odległość czyni warunki walki ostrzejszymi, bowiem w dystansie bokserzy znajduje) się jeden od drugiego w odległości ciosu z krokiem w przód i obronić się od ciosu łatwiej, niż od szybkich, krótkich ciosów w półdystansie. W półdystansie przeciwnicy muszą bardziej koncentrować swoją uwagę, aby we właściwym czasie i bardzo szybko bronić się i wybierać moment dla zadania ciosu, gdy tymczasem w walce na dystans przeciwnicy czują się bardziej swobodnie i mają możność manewrować, pozostając w ciągłym ruchu. Półdystans jest najdogodniejszy dla nawiązania walki; daje możność zadawania bez przerwy ciosów z obu rąk. Wielu bokserów uznaje ten właśnie dystans za podstawowy i właściwy dla siebie. Na to, żeby móc prowadzić stale walkę w tym dystansie, trzeba być mistrzem naprawdę dużej klasy. Obliczać odległość' w walce na półdystans trzeba specjalnie dokładnie. Niedokładność przy obliczaniu dystansu, niedbałe ruchy w bezpośredniej bliskości przeciwnika, nierzadko doprowadzają do "przypadkowych" uderzeń głową i w następstwie do kontuzji (skaleczenia, pęknięcia łuku brwiowego itp.). Jako rzecz specjalnie ważną należy podkreślić, że pozostający w zwartej pozycji bokser nie może wysuwać głowy do przodu poza linię pionową, poprowadzoną w górę od czubków palców znajdującej się w przedzie nogi. Nauczyciel boksu powinien stale troszczyć się o to, by nauczyć boksera prawidłowo obliczać dystans w walce. Obowiązujące przepisy zabraniają bokserom opierać się o siebie głowami w walce w zwarciu, popychać się, obchwytywać się wzajemnie, przesuwać ręce za boczną część tułowia przeciwnika. Wszystko to przeobraziło współczesną technikę i taktykę walki w bliskim dystansie i odbiło się na walce w zwarciu - bokserzy odsunęli się nieco od siebie. Dlatego też znikła konieczność rozróżniania średniego i bliskiego dystansu (półdystansu i zwarcia). W półdystansie bokser może stosować długie i krótkie ciosy, bez konieczności wykonania kroku w przód. Zadaje się długie i krótkie ciosy, przy czym bokser reguluje odległość od przeciwnika zginając mniej lub więcej ręce, ruchami tułowia, przemieszczając opór z nogi na nogę, a także wykonując odchylenia i stosując niewielkie kroki po to, by podążać za przeciwnikiem lub oddalać się od niego. Klasyfikacja technicznych środków boksu ma na celu: wykazać zasadnicze ciosy i obrony i podzielić je wg rodzajów, wychodząc z założenia podobieństwa cech technicznych; określić odmiany ciosów i obron, jakie mogą zaistnieć w najróżniejszych warunkach walki ustanowić w nich określony (przejrzysty) porządek dla pracy wychowawczej. Klasyfikacja i terminologia ciosów i obron polega na podziale ich wg różnic w strukturze ruchu; sama nazwa ciosu bądź obrony określa charakter ruchu - "cios z dołu", "obrona odchyleniem" itp.
1.5 Ciosy
Klasyfikacja bokserskich ciosów. W technice boksu istnieją trzy zasadnicze rodzaje ciosów: cios prosty, cios sierpowy i cios z dołu. Każdy z tych ciosów może być zadawany i lewą i prawą ręką, tak w głowę, jak i w tułów. W ten sposób rozróżniamy w boksie 12 zasadniczych ciosów, których struktura ruchu określa się rodzajem ciosu (prosty, sierpowy, z dołu), ręką cios zadającą (lewą, prawą) i celem dla ciosu (głowa, tułów). Przytoczone cechy określają również i terminologię ciosów, na przykład - "cios prosty lewą w głowę", "cios sierpowy prawą w tułów", "cios z dołu lewą w tułów" itd. Technika zasadniczych ciosów w warunkach walki może się zmieniać, w zależności od indywidualnych właściwości boksera, rodzaju działań i sytuacji przeciwnika, tempa walki, zadań taktycznych itp. W związku z tym powstaje różnorodność ciosów, a ściślej mówiąc różna technika ich wykonania. Podamy kilka przykładów. Prosty cios, w zależności od dystansu i rodzaju zbliżenia i ataku, może być zadany nie w pełni wyprostowaną, a nawet silnie zgiętą ręką - tak zwany krótki prosty cios. Tenże cios może być skierowany z dołu w głowę przeciwnika i przybiera wówczas jakby pośrednią formę między prostym ciosem i ciosem z dołu. Sierpowe ciosy mogą być kierowane do celu z dołu lub z góry, a nie tylko ściśle równolegle do podłogi. W technice wielu mistrzów boksu istnieje cały szereg indywidualnych cech. I tak np. Iwan Kniazjew stosuje cios sierpowy prawą, przy którym ręka cios zadająca, zbliżając się do celu, nieco się prostuje i wykonuje ruch jak przy ciosie prostym. Roman Kariste, zadając cios sierpowy lewą w głowę, wykorzystuje dla początkowego odbicia nie prawą, lecz lewą nogę, przenosząc przy zadawaniu ciosu ciężar ciała na prawą nogę i wysuwając lewą nogę w przód. Podobnych przykładów można by podać wiele. To wszystko przemawia za tym, że zasadnicza technika ciosów w boksie nic powinna być rozumiana jako stały i niezmienny szablon. W oparciu o nią mogą być opracowywane odmiany ciosów, które skutecznie stosuje się w walec i które mogą być wykorzystane przy szkoleniu bokserów, znających już dobrze podstawy zasadniczej techniki. Wielki zmysł obserwacyjny i wynalazczość wykazał w tym względzie znany wykładowca Dionisow, wprowadzając do praktycznego nauczania szereg skutecznych ciosów, z powodzeniem stosowanych w różnych warunkach ataku czy kontrataku (np. krótki prosty cios z dołu, cios sierpowy lewą z zapoczątkowaniem ruchu przez odbicie lewą nogą i inne). Wszystkie zasadnicze ciosy pochodzą od trzech wyżej podanych rodzajów.
1.5.1 Ciosy proste
Najczęściej stosowane są w boksie ciosy proste. Są one praktyczne, względnie proste w wykonaniu, szybkie i dokładne. Ciosy proste przeznaczone są, w zasadzie, do przeprowadzania ataku z dystansu, a w walce z bliska mogą być one zadawane i zgiętą ręką. Jednocześnie stosuje się je jako kontrciosy, w połączeniu z wszystkimi rodzajami obron, a także i po to, aby powstrzymywać ataki przeciwnika i utrzymywać dystans. Prostych ciosów uczy się na samym początku szkolenia, ponieważ nadają one bojowym działaniom początkującego boksera cechy pewnego zorganizowania i pomagają w wybitny sposób w opanowaniu techniki walki na dystans.
1.5.2. Ciosy sierpowe
Ciosy sierpowe, co do skuteczności zajmują jedno z pierwszych miejsc wśród wszystkich podstawowych ciosów bokserskich. Zadaje się je zgiętą ręka, usztywnioną w stawie łokciowym.Droga ręki, zadającej cios sierpowy, jest krótka. Zmniejszony rozmach ruchów, przy równoczesnym szybkim skróceniu mięśni przedniej powierzchni pasa barkowego i skośnych mięśni brzucha, czyni ten cios szybkim i gwałtownym. Zasadniczo, przy pomocy ciosów sierpowych, przeprowadza się ataki i kontrataki w półdystansie. Ciosy zadaje się w płynnej kolejności, pod najrozmaitszymi kątami; ciosy te opierają się na zasadzie przemieszczania ciężaru ciała z nogi na nogę, połączonego ze skrętami tułowia. Przy ciosie prawą ręką ciężar ciała przenosi się na lewą nogę, tułów skręca się w lewo; prawa ręka, zgięta w łokciu pod kątem prostym, wykonuje krótki, półkolisty ruch w płaszczyźnie poziomej (bądź też nieco z dołu ku górze, lub z góry na dół); pięść skręcona w pół obrotu palcami w kierunku ciała. Przy tym ciosie przeniesienie ciężaru ciała, skręt tułowia i ruch ręki zaczynają się i kończą równocześnie, zlewając się w jedną całość - szybki ruch. W końcowym momencie ciosu prawą, lewa ręka znajduje się w położeniu wyjściowym do zadania ciosu, który wykonuje się w analogiczny sposób, jak cios prawą. Sierpowymi ciosami można atakować i z dystansu, lecz zaczynając atak bokser musi zrobić dostatecznie szybki krok, żeby zbliżyć się do przeciwnika. Aby móc skutecznie wykorzystywać ciosy sierpowe dla przeprowadzenia ataku bądź kontrataku, należy nauczyć się zadawać je, poruszając się po całym ringu.
1.5.3. Ciosy z dołu
Krótkie ciosy z dołu zadaje się zgiętą w łokciu ręką. Ciosy te można dogodniej od innych stosować w półdystansie; zadawać je można dowolną ręką, zarówno w głowę jak i w tułów. Z powodzeniem można je również stosować jako kontrciosy, połączone z obroną od atakujących ciosów przeciwnika. Ciosami z dołu nic należy nigdy rozpoczynać ataku, jeżeli przeciwnik znajduje się w wyprostowanej pozycji. Ciosy te są zbyt "krótkie" i mogą być łatwo uprzedzone przez kontrcios prosty przeciwnika. Przy ataku, cios z dołu można stosować tylko w tych wypadkach, kiedy przeciwnik pochyla się w przód. W każdym innym wypadku atakować tymi ciosami jest niebezpiecznie. Cios z dołu nabiera siły w momencie gwałtownego wyprostowania ciała, z równoczesnym skrętem tułowia, kierującym uderzającą rękę w przód, w stronę celu. Przy pojedynczym ciosie z dołu, wolną ręka osłania głowę i tułów przed kontrciosami przeciwnika.
1.6. Obrona
Rozwój techniki obronnej. Wprowadzenie miękkich rękawic zmieniło naturę obrony w walce na pięści, gdyż liczne sposoby obrony, znane współczesnemu boksowi, nie mogły być stosowane w walce na gołe pięści, względnie w walce na pięści uzbrojone w rękawice, bez miękkiej wyściółki. Fakt, że ciosy w walce na pięści kaleczyły ciało przeciwnika, wykluczał możliwość prowadzenia walki w bliskim dystansie i stosowania obron przez nadstawianie na cios przeciwnika dłoni (blokowanie), ramienia i innych części ręki, to jest obron najwięcej używanych we współczesnym boksie. W indywidualnych walkach na pięści stosowano przede wszystkim ciosy boczne Najczęściej stosowanymi sposobami obrony były: odejścia, odchylenia, uniki i odbicia. Kiedy pole walki zostało ograniczone linami i wprowadzone zostały miękkie rękawice, rozpowszechniły się sposoby obrony charakterystyczne dla bliskiego kontaktu z przeciwnikiem (blokowania, odchylenia, uniki). Nokautujące działanie poszczególnych ciosów bokserskich. Gruba włosiana wyściółka znacznie łagodzi ciosy, zadawane bokserską rękawicą. Jednakże silne ciosy, zadane w ściśle określone miejsca na ciele, mogą spowodować nokaut. Do najbardziej wrażliwych miejsc ciała należą (rys. 19); dolna szczęka (l), boczna powierzchnia szyi (okolica tętnicy szyjnej - 2), górna część brzucha (okolica splotu słonecznego - 3). ). Silny cios, zadany w dolną szczękę, wywołuje wstrząs otolitów - kamyków słuchowych znajdujących się w przedsionkowym aparacie ucha; prowadzi to w następstwie do podrażnienia jądra nerwu błędnego i do zmiany czynności układu sercowo - naczyniowego. Bokser, który otrzymał taki cios, popada zazwyczaj na krótki czas w stan bezwładności. Przy ciosie zadanym w boczną powierzchnię szyi następuje podrażnienie zatoki szyjnej. W odpowiedzi na to podrażnienie ulega osłabieniu akcja serca, obniża się ciśnienie krwi, oddech staje się powolniejszy. Przy ciosie zadanym w górną część brzucha (splot słoneczny), następuje odruchowe-zahamowanie akcji serca. Zasadniczą troską każdego boksera w walce powinna być obrona najbardziej wrażliwych miejsc ciała. Uniknąć ciosów można stosując odejścia w bok i do tyłu, odchylenia tułowia oraz parując ciosy rękami. Te środki obrony, wypracowane w wieloletniej praktyce boksu, wyczerpują prawie całkowicie zasób dozwolonych przepisami działań obronnych. W technice bokserskiej rozróżnia się pięć zasadniczych rodzajów obrony: blok (wykonuje się z reguły ruchami ręki), odbicie (ruchami ręki), odchylenie (ruchami tułowia), unik (ruchami tułowia) i odejście (ruchami nóg). Te rodzaje obrony, podobnie jak ciosy, są strukturalnie różne. Każdy rodzaj obrony wykonuje się określonym sposobem. Np. można pod pięść przeciwnika nadstawić dłoń wewnętrzną lub zewnętrzną stroną, bark, względnie zgiętą rękę przyciśniętą do ciała, odbić cios dowolną ręką w lewo i w prawo; odchylić się w prawo, w lewo, do tyłu; wykonać unik pod zadającą cios rękę przeciwnika w prawo i w lewo i w końcu odejść przed ciosem wykonując krok do tyłu, w lewo, lub w prawo .
1.6.1. Obrona blokowaniem
Na uderzającą pięść przeciwnika nadstawia się dłoń, przedramię lub bark, w zależności od tego, jaki kierunek dla ciosu wybrał przeciwnik. Nadstawiona pod cios ręka niezawodnie ochrania miejsca wrażliwe na ciele boksera. Blokowaniem dogodnie jest bronić się przed wszelkimi ciosami przeciwnika, zadawanymi z dystansu, jak i z półdystansu. Pod prosie ciosy w głowę zadawane z dystansu nadstawia się tylko prawą rękę, niezależnie od tego, którą ręką przeciwnik atakuje (rys. 20). Prosty cios przeciwnika zatrzymuje się otwartą dłonią prawej ręki przy podbródku. Przy tym bokser uzyskuje możliwość zadania przeciwnikowi wolną lewą ręką, w połączeniu ze skrętem tułowia w prawo, kontrciosu w głowę. Kontrcios (jak i każdy inny cios) należy zadawać bardzo szybko, aby uprzedzić przeciwnika. Podczas ataku przeciwnika ciosem prostym prawą w głowę, łączenie kontrciosu z obroną przez nadstawienie dłoni jest nieracjonalne. Nadstawienie dłoni pod cios prawej roki lepiej jest łączyć z nadstawieniem barku i z ruchem całego ciała w tył, przenosząc ciężar ciała na prawą nogę. Da to możliwość osłabienia siły ciosu przeciwnika i pozbawi go równowagi. Sierpowe ciosy, zadawane prawą ręką, przyjmuje się na lewy bark i prawą dłoń, a ciosy zadawane lewą ręką przyjmuje się na zewnętrzną stronę prawego przedramienia. Osłaniając głowę przed sierpowym ciosem, bokser unosi ku górze, na wysokość głowy, zgiętą w stawie łokciowym rękę, obróconą zewnętrzną częścią na zewnątrz. Ciosy z dołu w głowę zatrzymuje się dłonią prawej ręki. Broniącą przed ciosem rękę nadstawia się pod cios w końcowej fazie jego ruchu. Wartość obrony blokowaniem wyraża się w tym, że stosując ją, bokser zachowuje potrzebny dystans do zadawania kontrciosów wolną ręką. Równocześnie z obrona bokser powinien przyjąć wyjściową pozycję do zadania kontrciosu i bez zwłoki zadać go. Wybór kontr-ciosu zależy od tego, które z najbardziej wrażliwych miejsc na ciele przeciwnika okaże się odsłonięte. Tułowia broni się przed ciosami zgiętą w stawie łokciowym ręką. Ręka, nie biorąca udziału w obronie, może zadawać kontrciosy. Z pozycji obrony głowy przed ciosami sierpowymi łatwo przejść do obrony przed ciosami z dołu, opuszczając jedynie łokieć w dół. Wolna ręka może przy tym w zależności od tego, jakie miejsce na ciele przeciwnika zostało odsłonięte, zadawać kontrciosy z dołu lub z boku. W sferze działania ciosów bokser powinien się bronić szczególnie starannie. W walce na półdystans celowe jest osłanianie podbródka dłonią, unosząc nieco barki i zostawiając przy tym drugą rękę wolną, przez co stwarza się możliwość łatwego i szybkiego zadawania nią ciosów przeciwnikowi. Obrona blokowaniem jest podstawowym sposobem asekurowania się podczas właściwych ataków.
1.6.2. Obrona przez odchylenia
Ten sposób obrony polega na tym, że głowa przez pochylenie tułowia usuwa się z linii ciosu przeciwnika. Odchylenie ocenia się jako najbardziej praktyczny rodzaj obrony, ze względu na to, że ręce przy niej zostają wolne i mogą zadawać ciosy. W agresywnej taktyce, odchylenia pozwalają zachować potrzebny dystans i zadawać dowolne ciosy. Bokser, umiejący doskonale posługiwać się odchyleniami, w oparciu o dokładne wyliczenie czasu, doprowadza do tego, że przeciwnik chybia, on sam zaś zachowuje inicjatywę w walce i zadaje ciosy w odsłonięte przez chybiającego przeciwnika miejsca. Przy odchyleniu od ciosu prostego lewa (a także i prawą) należy odsunąć głowę w prawo, w celu odprowadzenia jej z linii ciosu, nie odrywając od przeciwnika oczu, tułów zaś pochylić w prawo i podać lekko w przód (rys. 21). Równocześnie z odchyleniem można zadać kontrcios ,,bezpośredni" lew;) ręką, z odchylonej zaś pozycji - kontrcios "z obrony" prawa ręką. We wszystkich wypadkach, kiedy odchylający się od ciosu bokser zamierza zadać kohtrcios "z obrony", ciężar ciała przenosi się na nogę tej strony, co i ręka mająca zadać cios. Odchylenia stosuje się wyłącznie przed ciosami w głowę; przed ciosami prostymi .stosuje się odchylenia na boki, przed ciosami bocznymi i z dołu - odchylenia w tył. Przed ciosami prostymi, zadawanymi zarówno lewą jak i prawą ręką, bardziej bezpiecznie jest wykonać odchylenie w prawo, ponieważ przez to wyklucza się niebezpieczeństwo otrzymania drugiego ciosu. Odchylenie można łączyć z równoczesnym krokiem w stronę odchylenia, jeżeli samo odchylenie nie wystarcza, żeby uniknąć ciosu. 1.6.3. Obrona przez zbicie ciosu
Ten rodzaj obrony stosuje się wyłącznie przeciw ciosom prostym, rękę przeciwnika zbija się w bok z linii jej ruchu ku celowi. Przy zbijaniu uderza się dłonią w przedramię lub łokieć przeciwnika. Istnieją dwa zasadnicze sposoby zbijania: zbicie do wewnątrz i na zewnątrz. Przy zbiciu do wewnątrz ruch prawej ręki zbijającej cios odbywa się z prawej strony na lewo (z lewej strony na prawo dla lewej ręki) ku wewnętrznej stronic pozycji bokserskiej przeciwnika; przy zbiciu na zewnątrz ruch odbywa się w odwrotną stronę. Podbicie ręki w górę odbywa się na zasadzie tych dwóch sposobów. Zbicie ciosu w większości wypadków wykonuje się ręką różnoimienną do zadającej cios ręki przeciwnika (rys. 22). W niektórych wypadkach możliwe jest również zbicie na krzyż, np. zbicie lewej ręki lewą ręką w prawo, połączone obowiązkowo z szybkim kontr-ciosem prostym prawą w głowę przeciwnika. Zbicie należy wykonywać ręką różnoimienną do zadającej cios ręki przeciwnika, dlatego że bokser broniący się zachowuje w ten sposób wolną drugą rękę do obrony, względnie zadania kontrciosu, zabezpiecza się przed możliwym drugim ciosem przeciwnika, samym zaś zbiciem niejako skuwa przeciwnika, pozbawiając go możliwości zadania drugiego ciosu, a nawet wytrącając go z równowagi. Stosując zbicia do wewnątrz, cię/ar ciała można przenosić zarówno na lewą, jak i na prawą nogę, w zależności od tego, jaka jest odległość do przeciwnika, która przy obronie powinna być dostateczna, aby kontrciosy mogły być skuteczne. Skręt ciała, towarzyszący zbiciu do wewnątrz, wyklucza wprawdzie możliwość zadawania kontrciosów ,,bezpośrednich", lecz ustawia za to boksera w dogodnej pozycji wyjściowej do zadawania kontrciosów ,,z obrony". Przy zbijaniu na zewnątrz, broniąca prawa ręka zbija przedramieniem przedramię ręki przeciwnika, w pra...
lejas27